RTIIUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT EN GELDERLAND.
Magdalene's Eed.
No. 27.
Woensdag 2 April 1890.
Negentiende jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
BINNENLAND.
FEUILLETON.
1MIBSF00RTSCHE COURANT.
VOOR
abonnementsprijs:
Per 3 maanden 1.Franco per post door het geheele Rijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
ingezonden stukken cn berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever A. M. SLOTHOUWER, Amersfoort.
ADVERTENTIEN!
Van 16 regels 0,40 iedere regel meer 5 Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Zaterdagmiddag tusschen i en 2
uur werd in het bovenste gedeelte van
het dak der N. hervormde kerk te Apel
doorn een beging van brand ontdekt
vermoedelijk ontstaan door vuur van de
daar aan het werk zijnde loodgieters. De
sterke wind blies het vonkje, dat waar
schijnlijk de oorzaak was, aan en door
de windzuiging stond reeds ten 2 ure de
geheele kap van binnen in lichtelaaie,
tot een kwartier later de vlammen uit
het dak sloegen.
Met moeite kwamen de loodgieters van
het hooge gebouw, door middel van lange
ladders, daar zij binnen door niet meer
konden ontkomen.
De klok en de brandhoorn brachten
spoedig duizenden menschen bijeen. De
gasmeters werden onmiddellijk weggeno
men en het gas afgesneden.
De brandweer had reeds geruimen tijd
vruchtelooze pogingen in liet werK ge
steld. 't Water was wat ver af. destan
gen waren wat kort en de plaats van
den brand was zeer hoog; bovendien
heerschte er een onuitslaanbaie hitte.
Daar de wind den rook en de vonken
over het catechisatielocaal en een der
pastoriën dreef, was men ook op het be
houd hiervan bedacht.
Vele hulpvaardige personen, w. o. ook
eene dame droegen vele zaken uit de
kerk en eerstgenoemd gebouwtje, dit
werd geheel ontruimd, terwid uit de kerk
veel gered is, o. a. de koningsstoelen en
bijbels, de doopvont, vele banken, stoelen
en kerkboeken, enz. In de pastorie werd
alles beneden bijeengebracht om, zoo
noodig, het spoedig te kunnen verwijde
ren.
Door deze gebouwen goed nat te hou
den heeft men die echter kunnen be
houden.
Gelukkig was de avondmaalstafel nog
niet gereed (H. M. zou den volgenden
dag taede aanzitten), en was al het zil
ver nog ten huize van den president
kerkvoogd.
't Redden was echter spoedig niet meer
mogelijk. In zeer korten tijd was het
geheele ruim ééne vuurzee, waarbij het
smeltende zink prachtige kleurschakee-
ringen gaf. Ten 3 ure stortte de toren
met veel geraas en wat later het schoone
orgel in.
Tot op aanmerkelijken afstand ver
spreidden zich de vonken, waardoor op
Marialust nog een schuurtje verbrandde.
H. M. de Koningin bemerkte het on
heil op haar wandelrit, begaf zich even
in de nabijheid en reed naar het paleis
terug, van waar Z. M. toen dra H. D.
intendant, den lieer van Stein om rap
port uitzond.
Z. M. moet des avonds nog zijne deel
neming schriftelijk aan den predikant
hebben doen betuigen.
Des avonds ten 8 ure was de geheele
kerk uitgebrand, doch de zware eiken
houten balken en het lijstwerk brandden
hevig voort. Een oud-inwoner, timmerman,
verzekerde dat alleen het lijstwerk buiten
aan de kerk aangebracht. 3 scheepsladin
gen had bedragen, 't Vooruitzicht was
dus, dat het voorzeker den geheelen nacht
zou voortwoeden, zooals dan ook geschied
is. Zondagmorgen '10 uur bedwong men
het vuur aan het lijstwerk, dat trouwegs
m/g ritrcflisaan ppïia 7y.ro ^üdooltelijU
over was, doch nog ten 12 ure smeulde
het in de ruïne.
Het terrein was des nachts door een
wacht bewaakt.
't Gebouw was voor ruim een ton ver
zekerd bij de Utrechlsche, Tielsche en
Arnhemsche maatschappijen, echter te
laag, naar men gelooft.
De inwijding van dit ruime bedehuis,
in den vorm van een Grieksch kruis ge
bouwd, had plaats op 5 Juni 1842. Het
was der gemeente geschonken door Koning
Willem I, van welk rijk geschenk een steen
in den voorgevel en het koninklijk wapen
boven den preekstoel voor het orgel dank
baar getuigden.
Dit on heil wordt ernstig betieurd, te meer
omdat er veel schoons verloren ging. De
Koningsbank was prachtig gebeeldhouwd,
en het orgel besloeg eene waardige plaats
in dit vorstelijk gebouw. Juist den von-
gen dag was het orgel als herboren af
geleverd, nadat het een drietal maanden
onderhanden was geweest van een rei
niger en reparateur.
Hoe de gemeente zich nu redden zal
is nog onzeker. Men spreekt reeds van
een houten loods, op te richten in het
Emmapark, daar geen gebouw groot ge
noeg is om de talrijke schare te bevat
ten.
Het bestuur der afdeeling Apeldoorn
van den Nederl. Protestantenbond heeft
zijn gebouw belangeloos aangeboden aan
kerkvoogden der Ned. herv. gemeente
op de Zon- en feestdagen, waarop de
afdeeling er zelve geen gebruik van maakt.
Zondagmiddag maakte H. M. de Ko
ningin met de prinses haren wandelrit
langs de ruïne, en zag met deelneming
de treurige verwoesting aan.
In het café Ponsen te Dordrecht
hield de Levensverzekeringmaatschappij
Dordrecht Vrijdag hare jaarlijksche nlge-
meene vergadering van aandeelhouders,
onder leiding van haren commissaris
voorzitter mr. H. A Nebbens Sterling.
Vertegenwoordigd waren 447 aandee-
len, te zamen 59 stemmen uitbrengende.
Ter verzekering aangeboden werd
f 2.683.413.36 kapitaal en f 10.209.65
rente, waarvan f 140.750 is afgewezen
en f40,086 aan het eind van 'tjaar on
afgedaan bleef. Op 30 September 1889
was f 8.424339JUJ-
rente of, Jojo laatste CTjC KtfpriRRl TlCl'leiU
f8.655.657.04 van kracht, vertegenwoor
digende een jaarlijksche bruto premie
ontvangst van ruim f 360.000, tegen
f277.500 op uit. Sept. 1888. Het gemid
deld verzekerd bedrag steeg in de afdee
ling Levensverzekering van f1586 36 tot
f2007.22.
De sterfte bedroeg in de afdeeling Le
vensverzekering 74.39%, in de afdeeling
Arbeidersverzekering 86.58% van hetgeen
de sterftetafel verwachten deed, de uit-
keering resp. 72.23% en 88.70° t der
verwachte.
Na verhooging der premie-reserve tot
dekking van alle loopende verbindtenis-
sen en van de door de statuten voorge
schreven kapitaal-reserve bleef een bruto
winst beschikbaar van f 128,732,43. Hier
uit werd tot geheele dekking der oprich
tingskosten besteed f 24,816,06, op de
gebouwde, ongebouwde, eigendommen en
meubelair 1% per jaar of f6314,04 af
geschreven, en als oninbare vorderingen
geboekt f 2487,88% Van de daarna over
blijvende winst ad f 95,114,44% werd
tot verhooging der risico-reserve aange
wend f 11,256 97, werd de efïeclen-reserve
door bijschrijving van f23,432,47% ge
bracht op het bepaalde maximum van 1%
varr het in eflecten belegd kapitaal, en
als onkosten-reserve afgezonderd f 10,000
te zamen f 44,689,44% van het daarna
overblijvende saldo ad f50,425 komt
aan aandeelhouders 5 gewoon en 12
buitengewoon dividend, terwijl f9085.
aan de kapitaal-reserve wordt toegevoegd
en f18170.- onder de met aandeel in de
winst verzekerden verdeeld wordt.
De voorzitter wenscht alle belangheb
benden geluk met deze uitkomsten, die
zeker voor een groot deel aan de ijveri
ge toewijding van directeuren te danken
zijn. Commissarissen waren in de gelegen
heid zich te overtuigen van de uitstekende
wijze, waarop het beheer gevoerd wordt
daar alle hoofdboeken der administratie
hun ter controle der rekening en verant
woording werden toegezonden, voor zoo
ver zij te Dordrecht woonachtig zijn.
De in balans gebragte waarden stem
men overeen met den inventaris, die in
hunne vergadering van 30 Sept. 1889
werd vast gesteld van de aanwezige be
zettingen en eigendomsbewijzen, terwijl
de berekening der reserve en statistiek
jiao' 1-1-f
u». iiapieijn nagezien cn ui orde
bevonden. Commissarissen preadviseren
derhalve tot aanneming van het verslag
en vaststelling der rekening en balans,
waartoe besloten wordt.
De volgens rooster aftredende commis
sarissen mr. J. Heijligers, mr. E. H. ICar-
sten en W. H. F. baron van Heemstra,
werden met bijna algemeene stemmen
herkozen en aanvaardden de benoeming.
Door den directeur-geneesheer van
liet stadsziekenhuis te Leeuwarden zal in
de volgende maand een cursus worden
geopend tot kostelooze opleiding van zie
kenverpleegsters en bakers.
De coöperatieve winkelvereeniging te
Den Bosch heeft besloten, met ingang van
1 April, uitsluitend te veikoopen aan de
leden der Vereeniging. De bekende cir
culaire van den minister van oorlog heeft
blijkbaar tot deze ingrijpende verandering
aanleiding gegeven.
Drie dames van aanzienlijke familie
in ons land zijn dezer dagen vertrokken
naar Algiers, naar de missie van kardi
naai Lavigerie om als zuster-ziekenver-
pleegster te worden verpleegd.
Zondag had te Breda op het terrein
der wedrennen een ongewone en belang
rijke wedstr ijd plaats. De Rotterdamsche
Voetbalclub Concordia had namelijk aan
de Engelsche Club te Antwerpen een
uildaging gezonden, die door de Antwerp-
sche Club was aangenomen. De wedstrijd
de eerste, die in ons land door onze Hol-
landsche jongens tegen de in sport zoo
ontwikkelde Engelsche werd gehouden,
leverde een zeer boeiend schouwspel op.
De strijd, ten 1.15 aangevangen, eindigde
ten 2.45, en de zege werd behaald door
de Rotterdamsche Club.
Bij de charge van de marechausées,
Woensdag te Stadskanaal, maakten enkele
werkstakers kennis met hunne lange sa
bels en bekwamen lichte kwetsuren een
arbeider uit Wildervarik kreeg een sabel
houw over den arm, tengevolge waarvan
hij met de tram huiswaarts gevoerd moest
worden. Enkele van de werkstakers wa
ren van rneening, dat de marechausées
niet te paard over de smalle bruggen en
breede slooten kondgn.r.dit, wuk .«"ht.a»
den zij zich deerlijk vergist. In weinig
tijd was de baan geheel schoon geveegd,
Bij bovenstaand tumult was de heer
Commissaris des Konings in persoon te
genwoordig.
Volgens geruchten is het ook broeiende
onder de werklieden in Buiner- en Drou-
wenermond.
Zeker uit vrees voor de militaire macht,
hebben Donderdag en Vrijdag geene rust
verstoringen plaatsgehad en zijn de werk
zaamheden in de venen hervat. Als ech
ter, na Paschen, de vreemde arbeiders
zullen zijn aangekomen verwacht men
dat alles niet zoo rustig zal blijven.
(Asser Ct.)
Aan den vorigen burgemeester van
Hoevelaken Baron van Nagel!, thans bur
gemeester van Warnsveld, werd jl. Don
derdag namens tal van ingezetenen der
gemeente Warnsveld een serenade ge
bracht, bij gelegenheid dat hij zich rnet
zijn gezin in die gemeente gevestigd heeft.
Door een talrijken stoet gevolgd trok het
muziekkorps nSymphonia" uit de Hoven
bij Zutfen, begeleid door fakkellicht, door
het dorp om voor de woning des burge
meesters eenige muziekstukken uit te
voeren. Deze betuigde ten zeerste zijn in
genomenheid met deze ovatie en ver
klaarde er steeds het zijne toe te zullen
bijdragen, om de goede verstandhouding
tusschen de ingezetenen en het hoofd der
gemeente blijvend le doen zijn.
door
CU. DESLÏS.
{Naar het Fransch.)
45) De notaris werd doodsbleek. Hij
week achteruit, verschrikt, onder den
wrekenden blik van Magdalena.
O!.... besloot zij op zegevierenden
toon, ogij wildet een bewijsWelnu
hier is 't!.„. Die andere.... zijt gij!
XXV.
De reiziger van No. 3.
Bij iemand, van een zoo krachtig ge
stel als Labarthe is de verontwaardiging,
de toorn heftiger dan bij anderen.
Dreigend naderde hij Magdalena en
snel, op afgebroken, maar toch ingehou
den toon, sprak hij
Ongelukkige 1 wat durft gij bewe
ren I Al had ik hem nu eens geld ge
zonden.... Wat zou datl ik ben zijn
notaris.... Moet ik u rekenschap geven
van de geheimen mijner cliënten Al wat
gij zegt berust op een bedriegelijken
schijn! Gij droomt nog! 'l Is dwaasheid,
maar denk er toch aan.... Hier in huis!
Louise! mijne vrouw! Wilt gij haar dar.
doodenZij zou van schaamte steiven!
En terwijl de deur geopend werd voegde
hij er nog bij
O! zwijg toch!.... Zwijg!
Magdalena stond verstomd. Lag er niet
iets oprechts juist in dien afgebroken,
ongeregelden toon waarop hij de beschul
diging trachtte tegentesprekenKon dat
niet zijn den toon van de beleedigde on
schuld?
Intusschen was Delphine binnengetre
den, vroolijk en opgewekt.
Goeden morgen, mijnheer mijn
schoonbroer! riep zij uit terwijl zij La
barthe, die zijne gewone waardigheid
had hernomen, omhelsde.
Het jonge meisje bemerkte dus niets,
te meer daar zij afgeleid werd door het
zien van Magdalena, de moeder van hem
dien zij beminde.
Heer! daar is mama Magdalena!
riep zij uit terwijl zij naar haar toeliep
en haar omhelsde.
Onder den invloed van een reinen kus,
zoo vrijmoedig gegeven, bedaarde Magda
lena plotseling. Zij herinnerde zich dat
de bruid van haar zoon voor haar stond
Zoo zij sprak, brak zij twee harten! Nu
trad kapitein Lambert eveneens binnen.
Mocht zij dan op dien tachtigjarigen grijs
aard, die zijne jaren in eere had gedra
gen, een smet werpen!....
Met verslagenheid luisterde Magdalena
naar de vriendschappelijke woorden van
den grijsaard. Wat zou zij hem antwoorden?
Zij wist het zelve niet, zij kon niet meer
denken, tot geen besluit komen. De smee-
kende blik van Labarthe beangstigde
haar. Waar zij ook om zich heen zag,
overal een afgrond voor haar voeten ge
opend.
Louise kwam thans aankondigen dat
het middagmaal gereed was. In de Vo-
geezen dineert men ten twaalf uur.
Ik heb voor u ook laten dekken,
mevrouw Michaud.... Gij behooi t toch tot
de familie, niet waar.
Neen! riep zij uit.... Ik dank u
zeer! dring er niet verder op aan.U weet
dat ik mij niet wel gevoel....
Inderdaad, viel Delphine haar in de
rede, die den arm van Magdalena had ge
vat om dien in den hare te leggen, inder
daad, mama Magdalena, ge hebt de koorts,
ik had het nog niet opgemerkt. Wat ziet
gij bleek
Magdalena was bevreesd dat haar ge
laat allen de waarheid zou verkondigen.
Ik heb rust noodig! zeide zij op
zachten toon.
Zal ik u eene kamer in gereedheid
laten brengen? vroeg Louise.
Hier niet! Laat mij mevrouw
naar het logement gaan, als naar ge
woonte....
In die weigering lag niets vreemd. Bij
vorige bezoeken had Magdalena haar
dochter voor een paar dagen, soms voor
een paar uren medegenomen en dan was
Pieter zoolang daar gebleven. Maar Mag
dalena had het nooit gedaan. Men kende
hare bescheidenheid, haar trots. Zij wilde
niets voor zich zelve aannemen.
Labarthe stootte daarenboven zijne
vrouw aan, alsof hij zeggen wilde:
Dring er niet verder op aan.
Het zij dan zoo I besloot I ouise,
maar de kinderen zult gij ons toch in elk
geval van avond laten I...' Pieter heeft
mij verteld dat uw voerman niet voor
van avond vertrekt.
Tot van avond dan, antwoordde Mag
dalena. En na nog eenige verontschuldi
gingen te hebben ingebracht, verliet zij
de kamer.
Hare kinderen liepen haar in den gang
na; zij omarmde ze in haast en liep toen
snel de straat op.
Zij had lucht en stilte noodigzij moest
nadenken. Haar hoofd gloeide, haai hart
scheen te zullen breken.
Het logement was dicht bij, aan den
anderen kant van de straat, bijna vlak
tegenover het huis van Labarthe.
Men kende er juffrouw Michaud en
haastte zich haar de mooiste kamer te
geven, no. 2 op de eerste verdieping.
Ter nauwernood was de deur van haar
kamer achter haar gesloten, of Magda
lena, eindelijk alleen, viel op een stoel
neder, liet haar hoofd op beide handen
zinken en trachtte haar onstuimig klop
pend hart tot bedaren te brengen.
Door het geopende venster, kon zij de
pilaren voor het huis van den notaris
zien.
Zou hij den dader kunnen zijn! Maar
waarom en hoe zou een man als hij er
toe gebracht zijn zulk een misdaad te
bedrijven
Een diligence hield voor het logement
op.
Magdalena ging naar het venster om
het te sluiten.
Ik dacht waarachtig niet meer dat
ik je van daag nog zien zou, hoorde zij
de waard tot den conducteur zeggen.
Praat er maar niet van I antwoordde
deze: de sneltrein uit Duitschland is wel
drie uur te laat aangekomen.
Blijft mijnheer hier logeeren, vroeg
de waaid op viiendelijken toon.