NIEUWE Nieuws- en Advertentieblad UTRECHT EN GELDERLAND. ANKARSTROM. No. 67. Woensdag 20 Augustus 1890. Negentiende jaargang. abonnementsprijs: VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG. advert en tien! BINNENLAND. Feuilleton. AMERSFOORTSCHE CD1B1III!. VOOR Per 3 maanden 1.Franco per post door het geheele Rijk. Afzondert ij ke Nummers 3 Cent. Ingezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag. Uitgever A. M. SLOTHOUWER, Amersfoort. Van 16 regels 0,40 iedere regel meer 5 Cent. Advertcntiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend. Groote letters en vignetten naar plaatsruimte. H. M. de Koningin en Prinss Wil- helmina hebben Zondagmiddag een wan delrit gemaakt door Deventer. De minister van Oorlog heeft gebruik gemaakt van de gelegenheid, hem aange boden bij het sluiten van de jongste spoor wegovereenkomsten, om de voorziening in de behoefte aan steenkolen in oorlogs tijd meer te verzekeren dan tot nu toe het geval was. In de overeenkomsten toch wordt de volgende bepaling aangetroffen De maatschappij verbindt zich, op de door den Minister van Oorlog aan te wij zen stations, mits aldaar depóts voor lo comotieven zijn gevestigd, eene hoeveel heid steenkolen in voorraad te houden, in het geheel niet minder bedragende dan heigeen voor den dienst op al de door haar op Nederlandsch grondgebied geëxploiteerde spoorwegen gedurende een tijdvak van ten minste twee maanden gevorderd wordt. De Duitsche vice-consul te Rotter dam, de heer von Herff, is tot Duitsch consul voor de Zuid-Afrikaansche Repu bliek benoemd. De zetel van het consu laat is Pretoria. De heer G. Visser, werkzaam op het bureau van de Holl. spoorwegmaatschappij te Winterswijk, is benoemd tot stations chef in de Transvaal. Den 4 en September zal mr. E. de Man Ez., zijn 20-jarig jubilé als burge meester van Breda en zijn 40-jarig lid maatschap van den Gemeenteraad aldaar herdenken. De thans 73-jarige grijsaard is de nog eenig overgeblevene van de 45 Raadsleden, die den len Sept. 1850, na de afkondiging der thans nog regee- rende gemeentewet, als Raadsleden wer den gekozen. Ter gelegenheid van den nationalen schietwedstrijd te Hoorn op 2428 Au gustus e k., zullen door de Nederl. Spoor wegmaatschappijen aan de deelnemers op vertoon van hun legitimatiebewijs, speciale retourkaarten worden afgegeven tegen enkelen vrachtprijs, geldig van 23 tot en ir.et 29 Augustus a s. DOOR Mr. William 3. teil Hoet. Aan Wolfgang. 5) Den tijd welken hij er doorbracht, gebruikte Ankarstrom echter, om eene uitgebreide zeer scherpe memorie van grieven op te stellen, aan den koning zeiven gericht. Als een recht eischte hij daarin de herziening op 's Konings bevel, van zijn burgerlijke vordering en ten tweede, als militair, om alsnog voor een krijgsraad te worden terecht gesteld. Beide vroeg hij van den Koning in wèl eerbiedige, maar toch uiterst krasse be woordingen. Dat adres was op weg gegaan even voor den dag van Alfred Aarbergs on verwacht bezoek en ofschoon Ankar strom gedurig verzekerde dat er niets van komen zou, omdat de Koning zijn wenschen toch niet vervullen wilde oo luisterde hij niet ongaarne naar de erzekeringen van zijn vriend, dat de De Prinsessedag zal te Hilversum niet onopgemerkt voorbij gaan. Het be stuur der vereeniging «Floralia" zal te dier gelegenheid hare jaarlijksche bloe- men-tentoonstelling houden, die evenwel in plaats van op 31 Aug op Woensdag 4 Sept. gesteld is. Reeds zijn door som mige ingezetenen prijzen beschikbaar ge steld, terwijl het bedrag der inteeken- lijsten de commissie ruimschoots in staat stelt, alle deelnemers bijkans allen schoolgaande kinderen feestelijk te onthalen. Te Naaiden is onder den naam «Burgerplicht" eene onzijdige, onafhan kelijke kiesvereenging opgericht, die zich ten doel stelt voor staat, provincie en ge meente de keuze te bevorderen van per sonen, van wie op goede gronden ver wacht mag worden, dat zij onder gee nerlei invloed staan. Als voorzitter treedt op de heer J. H. Maas. Aan de verschillende korpsen van het leger, die van de nieuwe velduitrus- ting zijn voorzien, zijn door de artillerie inrichtingen te Delft een groot aantal ijzeren blokjes toegezonden, welke moeten dienen om de patroontasschen op het juiste gewicht te brengenvoor de hou- dertasschen hebben deze blokjes den vorm van patroonhouders. De manschappen be hoeven dus niet voortdurend voorzien te zijn van een groot aantal scherpe patro nen. Men hoopt dat dit een begin zal zijn tot het nemen van een algemeenen maatregel, om den soldaat voortaan in vredestijd niet meer voortdurend in het bezit te laten van scherpe patronen. Te Groningen zal voor rekening van den industrieel W. A. Scholten een kinderziekenhuis gebouwd en aan de stad geschonken worden. Voor dit doel is in het midden der stad een groot huis met uitgestrekten tuin aangekocht. Op de plaats van het afgebroken huis, in de onmiddellijke nabijheid der Groote Markt, zal deze inrichting verrijzen. De aanbe steding zal 27 Augustus plaats hebben. Eigen Haard bevat deze week eene beschrijving van het Centraal Israëlietisch Weeshuis te Utrecht met een overzicht van het ontstaan en de ontwikkeling er van door den heer M. Brinkgreve. Deze bijdrage is opgeluisterd door twee fraaie rechtschapenheid, de liefde des Konings voor recht en billijkheid boven alle be denking verheven waren dat nog nie mand in 't geloof daaraan zich bedrogen had gezien. Om zulke stellige betuigingen te kun nen doen, was van Aarherg uitgegaan van de meening; vooreerst, dat Ankar strom in beide gevallen gelijk had, in zijn recht was, en zijne vriendschap bracht er hem gemakkelijk toe dat voor waar aan te nemen. Ten andere, van zijn vast geloot in de grootheid van ziel eens mo- narchs die als 't ware door hem aange beden werd en eindelijk door den hartgrondigen wensch die hem bezielde om zijn vriend te troosten. Maar hij be dacht niet dat de hartstochtelijke stem ming waarin de rekwestant zich bevon den had, toen hij de «bede" aan den koning schreef, maar al te licht het mis lukken daarvan medebrengen kon, wan neer de stijl, de woorden, waarin het zoogenoemd verzoek vervat was, al te ongeschikt waren om een nagenoeg on beperkt alleenheerscher gunstig te stem men. Hij bedacht vooral niet dat een licht gewekte, toch teleurgestelde hoop een vreeselijk terugwerkenden schok aan zijn vriend zou kunnen toebrengen. Slechts weinige weken nog dacht de Vrijheer op zjjn zoo noordelijk gelegen afdeelingenhet Weezengezin aan den maaltijd, naar eene uitstekende pentee- kening van den heer J. C. U. Legner, alhier, en de Weezen in den tuin naar eene vooral met het oog op de be zwaren, die het terrein voor eene goede groepeering en opneming der groep aan bood, voortreffelijk uitgevoerde pho- tografie, mede van een stadgenoot, den heer E. A. van Blitz. Bij het baggeren in de Maas te Venloo is een muntstuk, iets grooter dan een rijksdaalder, gevonden, dat later geble ken is goud te zijn van het zuiverste gehalte. Op de eene zijde draagt het 't opschrift: Ferd. Ill D. G R Imperator Sa op de keerzijde: Ger Hvn Dohema Hex 1643. Het wapen bestaat uit een hoofd, om geven met een gebladerden boomtak. De munt weegt 34% gram en is voor oud goud op eene waarde var. f55 getaxeerd zij behoort thans in eigendom aan den heer Frederik Nellissen te Venloo. Men schrijft uit Rotterdam «In een brief uit Java van een der pleïaden, laat van Lennep deze schrijven Twee dingen zijn er, die hier (op Java) volstrekt niet in tel zijn, namelijk poëzie en oud blik". Hetzelfde kan men uit Rotterdam schrijven, vooral wanneer het woord «poëzie" veranderd in «architectonisme, kunst, historische bouwkunst." Niet alleen getuigen de talrijke nieuw gebouwde huizen, dat men hier ter stede weinig gevoel heeft voor architectonisch schoon er zijn enkele uitzonderingen ten goede maar ook voor het behoud van historische gebouwen schijnt men weinig over te hebben. Blijkens een aankondiging zal Woens dag 27 dezer voor afbraak worden ver kocht, het perceel aan de Groote Markt, bekend onder den naam van «in duizend vreezen." Hoewel dit perceel nu niet die histo rische beteekenis heeft, welke er gewoon lijk aan gehecht wordt, valt het toch niet te ontkennen, dat het gebouwtje voor historische kunst niet van belang ontbloot is. Vreemdelingen landgenooten en buitenlanders die onze stad bezoeken verzuimden nooit het gebouw in oogen- schouw te nemen. buitenverblijf door te brengen en er wer den reeds voorbereidselen getroffen tot een vermakelijkheid, waarmede hij ge woonlijk zijn oponthoud in die streek placht te besluiten en die hij tot een soort van volksfeest had gemaakt, voor de bewoners der omliggende hutten. Voor den heer van Aarberg in 't algemeen voor eiken reiziger die de streken van het hooge Noorden slechts weinig kent, had de geheele zaak zooveel eigenaar digs, dat het der moeite wel waard is, die voor eenige oogenblikken van nabij te bezien. Hoe onherbergzaam die kusten op zoo hooge breedten den menschen ook mo gen voorkomen, die zich maar zelden en dan nog door nood gedrongen hier een zaam vestigen, zoo tiert en beweegt zich het vroolijke geslacht der gevederde lucht bewoners daar des te drukker en leven diger. De uitgestrekte regionen van den arktischen hemel zijn hun speelplaats, rotsholten hun t'huis't rimpelend vlak der noorder-oceaans hun steeds gedekte disch. Hier schept zich het gepluimde volkje vreugde in 't luchtig bewogen le ven en een talrijke nakomelingschap be volkt de spleten der rotsen. Terwijl de wilde zwaan in haar karakteristieke schoon heid statig voorzeilt op de donkere wate ren van den eenzamen Fiord, waagt zich Volgens een volkslegende zou dit per ceel zijn naam hebben ontleend aan het volgende voorval. Toen op 9 April 4572 Rotterdam door graaf van Bossu was in genomen en de Spanjaarden zich aan al lerlei wreedheden schuldig maakten, had den verscheiden lieden zich in dit huis verscholen, nadat zij eerst een bok ge slacht en het bloed van dat dier langs drempel en stoep hadden laten stroomen. Toen de Spaansche soldaten dit bloed zagen, meenden zij, dat anderen hen reeds waren voorgeweest, en gingen, zonder het huis binnen te treden, verder. Eenige in den voorgevel geplaatste ge kleurde tegels, een voorstelling bevat tende van Mattheus X vs. 46, schijnen op bovengenoemd voorval te moeten doelen. In de Uithangteekens van van Lennep en ter Gouw treft men een vrij nauwkeurige afbeelding dezer tegels aan. Evenwel is het bijna zeker, dat het gebouw althans in zijn tegenwoordigen vorm niet bestond in 4572, want blijkens een steen in den gevel, dagteekent het eerst van 4594. Het zou echter in elk geval te betreu ren zijn, indien niet voorkomen werd, dat des mokers hand het gebouwtje slechten ging. Het kan als een der oudste wereld lijke gebouwen van onze stad beschouwd worden. Het geheel is opgetrokken in den zoogenaamden Zuid-Hollandschen bouwstijl met uitstekende booglijsten op consoles, als overdekking der vensters. In latere jaren schijnt men het gebouw eenigszins te hebben willen rnodernisee- ren waardoor liet wel min of meer wan staltig is geworden. Het is te hopen, dat nog tijdig genoeg het kunstgevoel ontwaakt om dit gebouw voor ondergang te behoeden. Naar men wil, moeten onderhandelin gen om het aan het Rijk of de Gemeente te verkoopen schipbreuk hebben geleden. Naar wij vernemen is de acteur Ruijgrok van den kleinen schouwburg te Rotterdam, die voor den nieuwen schouw burg geëngageerd was, overgegaan bij het «Leger des Heils." (Am. Ct). Men schrijft uit Houtrijk en Pola- nen «De beetwortel-suikerfabriek Holland alhier, is ook dit jaar weder aanmerke lijk uitgebreid; behalve de aangebrachte het vraatzuchtige lichtgevlerkte meeuwen volkje tot vlak bij den edelen bevleugel- den schipper, die, met fiere minachting nu en dan maar eens den kop opslaat en de vleugels uitspreidt om den troep le venmakers uit zijn nabijheid te weren. Hier komt de bergeend ook bijscho len, uit de moerassen naar den voet der Fiallen trekkend, om zich de glinsterende vederen weer in de wateren des Oceaans te reinigen en in hun ineengedrongen kenmerkende trekken, mengelen zich ver scheidene soorten van dit talrijk geslacht. Het stormvogeltje, een der minsten onder zijn gevlerkte broertjes, laat zich, nadat hij dagen lang aaneen schier, over de schuimkoppen der woelende golven heen gezwierd heeft, zonder dat men vermoeid heid aan hem hespeuren kan, soms mid den onder It schreeuwend snaterend volkje neder en zijn behendigheid doet hem de kruimkens zamelen, die *van de tafel zij ner rijkere genooten vallen. Slechts de eidergans, hierin haar stamverwant, de zwaan, gelijk, versmaadt den rumoerigen drom en vischt eenzaam aan den voet der rotsen, door ziedende branding omringd. Maar niet altoos verheugen zich de geve derde vissehers in zoo behagelijke rust; de donzen pluimen van hun kleed prik kelen te zeer de hebzucht der menschen en ze bemachtigen die in een driemaal vergrootingen heeft de directeur der fa briek zich echter ook genoodzaakt gezien, inrichtingen te doen daarstellen, ten doel hebbende om met weinig of althans min der arbeidskracht te werken. De herhaalde weigeringen van enkele ploegen arbeiders om voor het bedongen loon niet meer te werken en daarbij komende omstandigheden, zijn oorzaak, dat men naar middelen heeft omgezien en thans heeft verkregen, om die arbei ders of ten minste een deel hunner te kunnen missen. De beetwortelen, vroeger met manden uit de schepen naar de fabriek gedragen, worden thans grootendeels door middel van stroomend water daarheen geleid, zoodat slechts een paar man ze in de daarvoor aangebrachte goten behoeven te werpen, terwijl de pulp (afval der beetwortelen) door een dit jaar aange brachte inrichting, hij vervoer en lading in de schepen slechts enkele arbeiders vereischt." Twee jongens, die Vrijdagmiddag op last van hun patroon bij eene juffrouw, wonende op den Noordsingel te Rotter dam, eene quitantie moesten innen, wer den minder vriendelijk ontvangen. Op een gegeven oogenblik loste de lastig gevallen wordende juffrouw op de twee jongens eenige revolverschoten, die gelukkig hun doel misten. De jongens kozen het haze- pad, en hebben van het voorgevallene aangifte gedaan bij de politie, die een onderzoek instelt. Een Amsterdammer, de heer Pameyer die zich dezer dagen te Bruinisse bevond, heeft een stout maar tevens roekeloos stuk ondernomen, dat hem door weinigen zal worden nagedaan. Hij heeft de rivier het Zijpe over eene breedte van pl. m. 400 M. heen en weder achter elkander overgezwommen. Aan een 8 Juli uit Edi aan de Ja- vabode gezonden brief is het volgende ontleend Zooals ik reeds den vorigen keer meldde, is er na den 24. niets meer in Edi te vechten geweest. De bevolking hield zich rustig, nadat zij de oproer kraaiers door de compagnie had zien ne- derleggen, Den 22. werd reeds een aanvang ge- 's jaars wederkeerenden oogst. Schier alle watervogels, maar vooral de eidergans, tooien 't inwendige zoowel als den rand hunner kunstvolle nesten, met een dik tapijt der beste donsvederen. Liefde tot hun kroost schrijft de ouden voor, het zachte dek aan eigen boezem te ontruk ken, om 't gebroeide ei, het naakte kui ken daarin te koesteren, als de warme, nu ontvederde borst der moeder, fluks op voedsel uitgetogen, dien post niet langer bekleeden kan. Op die gewoonte vestigt de kustbewoner zijn roofgierige plannen. Hij weet het maar al te wel, dat de zorgvolle vogel 't gestoorde werk van vo ren af aan begint en zoo rooft hij de eerste maal veeren en eieren. Ook ten tweeden male haalt hij de eersten voor zich uit maar zonder zich van de ande ren meester te maken en eindelijk voelt nu de schier geheel ontblootte, naakte moeder 't warme leven, 't bewegen der kleintjes onder haar hart. Heeft eindelijk de Oceaan de prettige zwemmertjes, juist de kinderschoentjes ontwassen, opgeno men dan bezoekt de kustbewoner de leege nesten voor den derden keer en zamelt nu de verontreinigde, slechtste veeren in. Die oogsten zijn evenwel niet zonder menigvuldige gevaren te verkrij gen. De listige vogels, bezorgd zich tegen 's menschen roofzucht te beveiligen, nes-

Historische kranten - Archief Eemland

Nieuwe Amersfoortsche Courant | 1890 | | pagina 1