BlIHMLAM OVERZICHT?
Gemengd Nieuws.
Officiëele Publicatie.
J zorg voor de scholen heeft
Plaatselijke berichten.
Ingezonden.
circa 40 jaar, slaapt reeds van verleden
week Zondagmiddag af, dus zonder eenig
voedsel blijvende.
Men herinnert zich de vele pogingen
tot oplichterij, in het werk gesteld door
een Spanjaard, die personen in het bui
tenland en ook in ons land in kennis
bracht met een hier of daar begraven
schat. Dat heer, Don Miquel Lopez Fer-
nandes y Mata geheeten, is eindelijk te
Madrid gearresteerd, 't Is een gewezen
secretaris van Keizerin Eugenie, later
kwartiermeester in het Carlistische leger.
Don Miquel, die dikwijls van naam
veiandeide en zijn gouden bergen belo
vende epistels nu eens uit Saragossa, dan
weder uit Barcelona of elders verzond,
heeft vooral in Frankrijk veel slachtoffers
gemaakt. Bij zijn gevangenneming was
hij in het bezit van postwissels van
2700 en 3000 francs, hem uit Suresnes
toegezonden.
Over het eerste bedrijf van het Pruisische
schoolwet-drama is het gordijn nedergedaald,
door de verzending van het ontwerp naar een
commissie van 28 leden, en er volgt nu een
vrij lange, pauze, gedurende welke misschien in
overleg met de Regeering eenige amendementen
kunnen worden aangebracht, ten doel hebbende
de wét voor de liberalen wat aannemelijker te
maken. Of dit gebeuren zal, weet niemand met
eenige zekerheid te zeggen; uit de houding der
Regeering gedurende het vijfdaagsch debat in
het Huis van Afgevaardigden is met evenveel
grond een bevestigende als een ontkennende
beantwoording dier vraag af te leiden.
Vooral de beide laatste dagen, Vrijdag en Za
terdag, waren van dealgemeene beraadslagingen
merkwaardig. Eerst had de beroemde hoogleej'-
aar Virchow anderhalf uur tegen de wet ge
sproken, o. a. betoogende dat elke poging, om
den Staat te plaatsen op den grondslag eener
bepaalde religie, gelijk de geschiedenis leert leiden
moet tot de heerschappij van een georganiseerd
priesterdom. Daarna nam de rijkskanselier Von
Caprivi het woord om op meesterachtigen toon den
liberalen de les te lezen. De Regeering, zei hij,
bekommert zich niet om oppositie, gelijk zij
meermalen getoond heeft; indien 't noodig is
zal zij ook nu tegen den stroom opzwemmen.
De tegenstelling is hier niet Evangelisch en Ka
tholiek, maar Christelijk of atheistisch. Men
staat hier voor den strijd tegen de godsdienst
loosheid, en deze wet zal daartegen een krachtig
wapen zijn. Dergelijke uitdrukkingen brachten
e-» een hevige opschudding te weeg: men hoorde
ïïitroepen als: «schandelijk!" en de toejuichingen
:>-iC. i rechter-vermengde zich met het gesis der
"*o"zijde. DeJ^jkskanspUer hérirmerde ten
r\ "jarigen ooi-log en vroeg of
Uk een langen tijd noodig
roder te leeren verdragen,
p en verliet de zaal met
"nisters gevolgd. In hun
bat voortgezet, waarbij
jtest aanteekenden te-
de liberalen met god-
as cn -toon der Regeering veel kal
ot is niet onwaarschijnlijk dat de
•*üig, dat men, door de wet tegen den
liberalen door te drijven, oorzaak
i de vorming eener krachtige op-
ook in de toekomst, eenigen in
gemaakt. Althans Von Caprivi ver
dat de Regeering nooit het doel
de nationaal-liberalen van zich te
n; van zulk een omvangrijke wet,
-riikels bevatte, kon niemand
en vorm zij zal worden aan-
len Afgevaardigde Friedberg
.nen uitkomen, dat de rede-
lionaal-liberalen evenmin be-
.eering den oorlog te verklaren;
ds gaarne met haar samengewerkt,
het land was door den Minister
in het leven geroepen, en hij,
."•rde liet zeer dat het wetsontwerp
reeft gewekt. Hij verheugde zich
«hdenverzoenenden toon, door den
LeJvhn aangeslagen en hoopte dat
en Instemming zou kunnen ge-
-j
f1 n^Ve/;ïle onderwijs-bewering reeds
I de gemeenteraad van Ber-
iieeft verderen schoolbouw
omdat zij niet overtuigd
- het openbaar lager on-
t der nieuwe wet, gediend
én zijn de betrokken
klaar, en ook Frank-
ele verhoudingen tot
m, uitgezonderd met
a is gemeld dat de
niet is uitgesloten,
jpóezingen plaats ge-
igevaardigden ten ge-
/^voI^L Vdoor welken maatregel
de Re^, -t.e een krachtiger meerder
heid te krijgfti aan waarover zij tot dusver be
schikte. Die hoop is ijdel geblekenwel behoudt
zij een Duitsch-liberale meerderheid, inaardeze
is nog zwakker geworden, terwijl de cijfers der
stemmen, op de candidaten van de verschil
lende fracties der minderheid uitgebracht in de
districten waar dezen het onderspit moesten
delven, zeer aanzienlijk zijn. Op verschillende
plaatsen hebben hevige vechtpartijen plaats ge
had, waarbij zelfs dooden vielen en die de
tusschenkomst der gewapende macht noodzake
lijk maakten; dat is echter in Hongarije te zeer
een gewoonte, om er bijzonder acht op te slaan.
Het Fransch-Boelgaarsche geschil is officieel
aan een eind. De Fransche consul-generaal De
Lanel bracht, nadat hij een nota van de Boel-
gaarsche Regeering had ontvangen, een bezoek
bij den Minister Grecof, en verklaarde dat het
voorgevallene vanwege zijn Regeering als af
gedaan zou worden beschouwd, zoodat de di
plomatieke betrekkingen hersteld zijn.
Van den premier Stamboclolf verneemt men,
dat hij herstellende is; over de oorzaak der ver
wonding loopen nog verschillende geruchten.
De Parijsche Figaro heeft zelfs een verhaal op-
gedischt van een uitgebreide samenzwering,
ten doel hebbende de ministers te vermoorden
en Vorst Ferdinand te vergiftigen, 't Is evenwel
bekend dat de fantaisie een ruim aandeel heeft
aan de redactie van die courant.
Het Italiaansche Parlement is druk werkzaam,
ui, n vooral de Minister van Onderwijs en Sehoone
vunsten, de heer Villari, laat zich niet onbe-
ligd. Ten einde te voorkomen dat kunstwer-
en, in bijzonder eigendom, aan buitenlanders
verkocht zullen worden, heeft hij een voorstel
ingediend om dat strafbaar te stellen; de Kamer
heeft het bijna eenstemmig aangenomen en ver
klaard, dat het terstond in werking rou treden.
Den vorigen dag, n.l. Maandag, hield diezelfde
Minister een redevoering over de tegenwoordig
zoo dikwijls voorkomende ongeregeldheden aan
de Universiteiten. De Minister is niet van plan,
eenige toegevendheid aan den dag te leggen,
daar deze slechts strekt om de studenten nog
overmoediger te makenvoortaan zullen de
reglementen streng worden toegepast, door niet-
toelating tot de examens en verwijdering van
de schuldigen aan verzet. De afgevaardigde
Bonghie, oud'Minister van Onderwijs, gaf te
kennen, dat hij van de Regeering een ontwerp
verwachtte tot reorganisatie van het disciplinair
bestuur aan de hoogescholen.
Te Rome is Maandag een begin gemaakt met
de derde reeks der anarchisten-processen: zoo
als men zich herinneren zal gaven deze gedin
gen in October jl. aanleiding tot zeer {onhebbe
lijke scènes in de rechtszaal. Onder de beschul
digden bevinden zich eenige der meest bekende
leiders van de anarchistische1 partij in Italië,
onder anderen Cipriani; hun wordt ten laste
gelegd, dat zij tot de ongeregeldheden in Mei jl.
hebben aangezet en die ook geleid hebben. Er
zullen 200 getuigen a décharge gehoord wor
den, onder wie verscheiden afgevaardigden; de
getuigen a charge behooren bijna allen tot de
politie. Het proces zal waarschijnlijk twee
maanden duren, daar vele advocaten hebben
aangekondigd dat hun pleidooiën meer dan één
zitting in beslag zullen nemen.
Bij de Portugeesche Cortes is thans door de
Regeering een ontwerp-inkomstenbelasting in
gediend; ook een, waarbij van de ambtenaren
5 tot 20 procent hunner bezoldigingen wordt
gekort, en 30 procent wordt ingehouden van
de rente der schuldbrieven.
De Regeering van Chili heeft aan het Con
gres medegedeeld, dat het geschil met de Ver-
eenigde Staten is bijgelegd. Ook in de Unie
heeft men dat bericht met genoegen vernomen.
Zaterdag 30 Januari werd alhier
wederom eene cursus voor vrije- en or
deoefeningen opgericht, waaraan terstond
®20 leden deelnamen. De leiding ervan
werd opgedragen aan onzen stadgenoot,
den Heer F. Rauh, gymnastiek-leeraar al
hier. 't Meerendeel der deelnemers be
stond uit inwoners dezer stad; H. H.
Onderwijzers van buiten kunnen eveneens
deelnemen, mits eene zekere limiet door
de Vergadering getrokken niet worde
overschreden.
In de vergadering die de gemeenteraad gis
ter hield werd aan den heer J. C. G. Grasé, op
zijn verzoek, een eervol ontslag verleend uit de
betrekking van leeraar in de Engelsche taal en
letterkunde aan de hoogere burgerschool en het
gymnasium, met ingang van den 15. Februari
aanstaande. Vóór dat de raad dit ontslag zonder
hoofdelijke omvraag verleende, vroeg en verkreeg
de heer van den Wall Bake inlichtingen nopens
hetgeen door het dagelijksch bestuur was ver
richt ter voorziening in de door dit ontslag te
ontstane vacature. De voorzitter deelde mede, dat
na de oproeping van sollicitanten de stukken
waren verzonden aan curatoren van het gym
nasium, die de bij de wet bedoelde aanbeveling
inzonden, daarna zijn ze aan den inspecteur van
het hooger onderwijs toegezonden en vervolgens
aan dien van het middelbaar onderwijs. En zoo
dra ze van laatstgenoemden ambtenaar zijn terug
ontvangen, zullen ze aan de plaatselijke commis
sie van toezicht op het middelbaar onderwijs
worden ingezonden, met verzoek om voorlichting.
Den heer van den Wall Bake bevreemdde deze
wijze van behandeling, waar het geldt de benoe
ming van een leeraar aan de hoogere burgerschool,
die tevens onderwijs zal geven aan het gymnasium.
Naar Sprs. oordeel ware het beter geweest den
ouden weg te volgen en eerst de commissie op
het middelbaar onderwijs te hooren ten aanzien
der benoeming van een leeraar aan de hoogere
burgerschool, en daardoor zou tijd zijn gewonnen
die thans noodeloos is verloren gegaan, ten nadeele
van de inrichtingen voor middelbaar en hooger
onderwijs. Wegens vertrek naar Amsterdam, alwaar
hij benoemd is tot onderwijzer aan eene openbare
school, werd, op zijn verzoek, aan den heer J. H.
Fortuin, eervol ontslag verleend uit de betrekking
van onderwijzer aan de openbare school 1e soort
voor jongens alhier, met ingang van den 22. Maart
aanstaande.
Door de nagelaten betrekkingen van wijlen Dr.
D. Burger was aan de gemeente aangeboden het
indertijd door den raad aan den overledene, als
eene erkenning van bewezen diensten als rector
van het gymnasium, ten geschenke gegeven borst
beeld van Plato, rustende op een kolom als voet
stuk. Overeenkomstig het voorstel van burgemees
ter en wethouders besloot de gemeenteraad, met
dankbetuiging aan de geefsters en gevers, het ge
schenk te aanvaarden en bepaalde tevens dat het
borstbeeld zal worden geplaatst in de vestibule van
het gymnasiumgebouw, Door den raad werd voorts
besloten tot het doen rooien van negen linde-
boomen aan de Kortegracht; 4 aan de zijde van
het nieuwe postkantoor en 5 aan den overkant.
Naar aanleiding van een door den heer Heyligers
uitgesproken wensch, dat alle boomen, langs be
doelde gracht staande, die hij den naam van boo
men ontzegde en ze wanstaltige gedrochten noemde,
mochten worden geveld, deelde de Voorzitter mede,
dat burgemeester en wethouders bereid waren dat
denkbeeld in overweging te nemen. Ten slotte
kwam in behandeling een voorstel van burgemees
ter en wethouders om te besluiten tot het doen
daarstellen van eene nieuwe school in de Koe
straat, op de plaats van de tegenwoordige, wier
tegenwoordige toestand, met het oog op de on
voldoende ruimte en de gebrekkige, voor de ge
zondheid nadeelige inrichting, van dien aard is,
dat geene voorzieningen zijn te nemen en het
bouwen van eene school niet alleen wemchelijk
maar noodzakelijk is. Dienaangaande zijn burge
meester en wethouders met den gemeente-archi-
tect in overleg getreden, die, ook met het oog op
besparing van kosten, in overweging geeft de
nieuwe daar te stellen ter plaatse van de tegen
woordige, omdat de onderwijzers woning kan be
houden blijven en de afbraak van het oude school
gebouw gedeeltelijk kan worden gebezigd.
De school, ingericht voor 448 kinderen, zou,
volgens dat plan, met de inrichting eene uitgaaf
van f 20800 vorderen. Dit voorstel, waarbij tevens
machtiging werd vei-zocht om het noodige te ver
richten ter voorziening in eene gelegenheid tot
het geregeld voortzetten van het onderwijs tijdens
den bouw, kon echter de goedkeuring van den
raad niet verwerven. Na eene bestrijding door
den heer van den Wall Bake, die nadere inlich
tingen vroeg of door B. en W. was onderzocht of
een ander geschikter terrein kon worden verkre
gen, werd een voorstel van dat raadslid aange
nomen om de stukken te renvooieeren aan het
dagelijksch bestuur, met verzoek te onderzoeken
of op billijke voorwaarden een terrein is te ver
krijgen tot den bouw van eene nieuwe school,
zonder de tegenwoordige aftebreken. Aan de
vergadering werd overgelegd het advies van bur
gemeester en wethouders op het rekest van de
onderwijzers aan de openbare lagere scholen, om
verhooging van hunne jaarwedde. In hun college
zijn zij echter niet tot overeenstemming kunnen
geraken omtrent den omvang waarin aan de
wenschen van de onderwijzers ware tegemoet te
komen. De minderheid wenschte eene wijziging
der bestaande verordening in dier voege, dat de
toelage wegens het bezit der hoofdacte wordt
verhoogd tot f 100 en tevens wordt vastgesteld
eene periodieke tweejarige verhooging van f 50,
tot een maximum van f 200, doch de meerderheid
deinsde voor de fiuanciëele gevolgen welke dit
laatste voorstel zou hebben, terug, en wenschte
zich te bepalen tot het eerste: verhooging tot
f 100 der bedoelde toelage. Zij stelt daarom dan
ook voor de verordening dien overeenkomstig te
wijzigen. Intusschen is dezelfde meerderheid ran
oordeel, dat eenige der onderwijzers, wegens lang-
durigen diensttijd, in aanmerking kunnen komen
voor eene verhooging van hunne jaarwedden met
f 50. Derhalve stelt zij voor dienovereenkomstig
te besluiten ten behoeve van de heeren H. van
Gelder in 1875, R. van 't Wel in 1877, J. M. Boode
in 1873 en mejuffrouwen J. M. de Bruijn en
A. H. G. Frans, respectievelijk in 1876 en 1881
aangesteld. Voorts wordt voorgesteld een gratifi
catie van f 25 toetekennen aan de onderwijzers
A. Veen, G. J. Boode en S. J. van den Hooff die
met goed gevolg examen hebben gedaan in de
vrije en orde-oefeningen der gymnastiek. Voorts
werd medegedeeld de goedkeuring op het contract
nopens de levering der raadsverslagen door de
firma L. E. Bosch Zn. te Utrecht, op de ge
meente-begrooting voor 1892 en de gemeente
rekening over 1890, alsmede op het derde aan-
vullingskohrir van den hoofdelijken omslag, dienst
1891, en op de raadsbesluiten tot verhooging der
jaarwedde van de onderwijzeres J. M. Bruijn en
den onderwijzer J. J. Blok. Ten slotte werd over
gelegd het proces-verbaal van kasopneming bij
den gemeente-ontvanger, dd. 26 Januari 1892.
338ste STAA.TSJLOTEKIJ
Vijfde klasse. Vierde of laatste week.
TrekkiDg van 2 Febr.
(1000 loten)
Ten kantore van den Collecteur te
Amersfoort zijn aan de navolgende num
mers te beurt gevallen
Pryzeu valk f70
60 73 2315 2358 2365 6847 11419 16683 17730
en 18893.
Te zamen 10 prijzen.
Zonder prijs zijn uitgetrokken
2328 2351 2369 2393 8814 11422 11437 11438
11450 11451 11454 16635 16658 16*172 16694
16701 17693 l7703 17708 17712 17718 17759
18866 en 18889.
Volgende trekkingen geschieden 3—6 Febr.
Behalve prijzen van f 400, f200, f 100 en
f70 zijn nevens de premie van f30,000 voor
den laatst uitkomenden prijs van f 1000 of hoo
ger, en de premie van f3000 voor het laatst
uitgetrokken lot ingcbleven de hoofdprijzen van
f 10,000, f1500 en 10 van f1000.
Charles Huddon Spurgeon. Te
Mentona is op 58-jarigen leeftijd na een
langdurige ziekte overleden Charles Hud
don Spurgeon, de man, die zich door
zijn groote gaven als kanselredenaar een
wereldberoemder) naam heeft verworven.
Hij was den 19en Juni 1834 te Kel-
vedon in Essex gloren uit een familie,
die sedert verscheidene geslachten reeds
predikanten had opgeleverd en afkomstig
was uit Holland, waaruit zij wegens
geloofsvervolging de wijk nam naar
Engeland.
Niettegenstaande het gebrek aan weten
schappelijke opleiding hij was aan
vankelijk ondermeester legde hij zich
met zulk een ijver op het ambt van
prediker toe, dat hij reeds op 17-jarigen
leeftijd werd benoemd tei predikant der
Baptistengemeente te Waterbeach. In
1883 vertrok hij naar Londen, predikte
aanvankelijk in New-Park-Street-Cliapel
en drie jaar later in Surrey-Music-Hall,
die ruim 10,000 personen kon bevatten.
Inmiddels was men begonnen met den
bouw van het Metropolitan-Tabernacle,
van welks kansel Spurgeon's roem zich
over de geheele wereld verspreidde. Zijn
voornaamste preeken en leerredenen zijn
in bundels vereenigd en nemen in bijna
alle Engelsche bibliotheken een eerste
plaats in. Behalve als predikant deed
Spurgeon zich ook kennen als philuntroop
en politicus. Bekend is o.a. zijn geweldige
aanval legen Gladstone en zijn plannen
ten opzichte van letland, hetgeen niet
weinig tot het mislukken der plannen
van home rule bijdroeg.
Een eigenaardige hulde aan de nage
dachtenis van een groot kunstenaar heeft
telken jare te Genua plaats. Daar be
waart men de viool, die toebeiioord heeft
aan den grooten Paganini. Elk jaar wordt
dit instrument door een der beste violis
ten bespeeld. Dit jaar deed het de be
roemde virtuoos Sivori ten aanhoore van
een talrijk publiek.
Een stoomschijgestrand. Te Lon
den vei keerde men gisteren niet weinig
in ongerustheid over het lot van 300
passagiers, die zich aari boord bevonden
van bet stoomschip Eider, dat op leis
van New-York naar Bremen gisterenmor
gen bij het eiland Wight is gestrand.
Er woei een zeer hevige wind en het
schip was lek geslagen, zoodat de reizi
gers het grootste gevaar liepen.
Toch aarzelde men niet, ondanks het storm
achtige weer, een paar reddingsbooten uit
te zetten, waarmede het gelukte in den
loop van den dag alle passagiers in vei
ligheid te brengen.
Volgens een nader ontvangen telegram
zit hel schip nog op strand en bevindt
de equipage zich nog aan boord. Reddings
booten liggen echter aan den wal om
assistentie te verleenen. De mail is ge
borgen kunnen worden, doch de specie
die aan boord was niet. De boeg van bet
schip is gerezen, maar het achterste ge
deelte dieper gezonken. Men vermoedt
dat het schip de schroef heeft verloren.
De Vooizitter van den gemeenteiaad
van Amersfoort,
Gelet op ait. 7 der wet, regelende
liet kiesrecht, gewijzigd bij de addi-
tioneele artikelen der grondwet;
Noodigt uit:
1. de mannelijke inwoners der ge
meente, om, zoo zij in eene andere ge
meente over het laatstverloopen dienstjaar
in de personeele belasting, naar eene
hoogere huurwaarde, dan die welke vol
gens art. 1, litl. a en b, van de wet van
24 April 1843 Staatsblad No. 15) aan
spraak geeft op vei mindering tot een
derde of twee derde gedeelten der be
lasting naar de drie eerste grondslagen,
of in de grondbelasting, in eene andere
gemeente of in meer gemeenten te zamen
tot een bedrag van ten minste tien
gulden zijn aangeslagen, daarvan door
overlegging der voor voldaan geteekende
aanslagbiljetten vóór den 15. Februari
e.k. te doen blijken Deze aanslagbiljetten
worden na de vaststelling der kiezers
lijsten aan de belanghebbenden terugge
geven.
De man wordt in de grondbelasting
geacht te betalen den aanslag zijner
vrouw, de vader dien zijner minderjarige
kindeien, wegens de goederen, waarvan
hij het vruchtgebruik heeft.
Aanslagen in de grondbelasting wegens
onverdeelde onroerende goederen gelden
ook voor den mede-eigenaar, wiens naam
niet bij den aanslag in het kohier is ver
meld, mits zijn aandeel in dien aanslag
ten minste tien gulden bediaagt.
2. de mannelijke inwoners der ge
meente, die op grond van het bepaalde
bij art. 1. sub c, luidende: «hetzij, hoof-
»den van gezinnen of alleen wonende
«personen zijnde, van den inwonenden
«eigenaar of eersten huurder van een
«woonhuis of afgezonderd gedeelte van
«een woonhuis, waarvan de huurwaarde
«voor de personeele belasting ten minste
«op het dubbele gesteld is van het laagste
«in de gemeente voor den vollen aanslag
«vereischte bedrag, gedurende negen
«maanden voorafgaande aan den '15. Fe-
«bruari dezes jaars, een gedeelte in
«huur hebben gehad en bewoond, waar-
«voor geen afzonderlijke aanslag in de
«personeele belasting geschiedt, maar
«waarvan de jaarlijksche huurwaarde,
«opgestoffeerd, in verhouding tot de be-
«lastbare huurwaarde van het woonhuis
«of afgezonderd gedeelte van het woon-
«huis geschat, het sub a bedoelde bedrag
«van den vollen aanslag bereikt;" of
«krachtens aanslagen in de grondbelasting
«wegens onverdeelde onroerende goe
deren," aanspraak meenen te kunnen
maken om geplaatst te worden op de
kiezerslijsten, daarvan vóór 15 Februari
e.k. aangifte te doen.
l>e modellen dezer aangiften
A eu B zij a kosteloos ter Secre
tarie der gemeente verkrijgbaar.
De bewijsstukken, bij zoodanige aan
gifte overgelegd, waartoe, in geval var
aanslagen in de grondbelasting wegens
onveideelde onroerende goederen, moeten
behooren het aanslagbiljet of authentiek
afschrift daarvan eene opgaaf van hei
bedrag van het aandeel in den aanslag
en de bescheiden betrekkelijk het ge
meenschappelijk bezit worden na de
vaststelling der kiezerslijsten aan belang
hebbenden teruggeven.
Amersfoort, den 3. Februari 1892.
De Voorzitter van den gemeenteraad
voornoemd
F. D. SCHIMMELPENNINCK.
Armeiizorg.
Het was op den dag vóór Sint Nicolaas.
Twee mannen beklommen den Eiflëltoren, die
midden op den Hof staat te Amersfoort.
Zeg niet, dat hij daar niet staat, want hij staat
daar wel, maar hij is alleen te zien voor mènschen,
die goed zijn en hem willen zien!
Nu hebt gij hem zeker wel eens gezien!
Twee mannen beklommen den Eiffeltoren in onze
stad en de oudste zei tot den jongste:
«Kom mijn zoon laat ons weer den toren be
klimmen, die midden in de stad staat, opdat we
kunnen overzien onze geheele stad."
En met veerkrachtigen tred ging de oude man
vóór, den hoogen toren op; hij wilde, daarom
kón hij.
En toen zij gekomen waren aan den vóórlaatstgn
omloop, stond de oude rnan stil en zei:
«Laat ons hier wachten mijn zoon op de
licht-elf!"
En zij kwam uit de bovenluchtals een
jong, schoon, godinnetje, geheel zonneschijn.
En de jonge man, wist eerst niet wnt hij zag
en later meende hij, dat zij blauwe oogen en blond
haar had, maar dat kwarn misschien omdat hij
iemand kende die zoo was en die hij altijd zoo
gaarne zag.
En zij raakte, met haar klein vingertje, hun
beide oogleden aan, op ieder een zacht drukje,
eerst 't rechter dan 't linker.
En de oude man vond die aanraking, als van
zijn geliefd dochtertje, maar den jongen man ging
een warme stroom door 't lichaam bij die aan
raking.
En toen zij hun oogen openden en naar be
neden zagen, waren ze zeer helderziend en ze kon
den in de harten der menschen lezen, als ze naar
hen keken en ze zagen door de daken der huizen
heen., zooals we door onzen dubbelen vinger kun
nen heen zien, wanneer we dien verticaal, vlak
vóór 't gezicht houden.
Alle menschen waren even klein van die hoogte
gezien I
En ze keken langlangzeer lang
naar de stad hunner inwoning en ze namen de in
drukken op in hun zielenze weenden.
En de licht-elf werd bewogen door hun smart
en ook zij weendeheete tranen I En de wind
nam haai- tranen op en verdeelde die heel fijn
en ze vielen als een waren stofregen op de aaide
neer
En 't was onnatuurlijk zwoel in de lucht, op
den dag vóór Sint Nicolaas!
Sint Nicolaas is voorbij!
De straten waren voller dan anders, winkels
verspreidden licht en vroolijkheid en een warme
golf gezelligheid en menschenlueht kwam ons te
gen 't lijf wanneer we er binnentraden.
Gelukkig hij, die den avond in licht en vroo
lijkheid heeft mogen doorbrengen?
Gelukkiger hij, die op dien avond licht en vroo
lijkheid heeft mogen brengen bij zijn arme na-
tuurgenooten
Zal deze winter weer zoo streng zijn als de
vorige?
Kerstmis en Nieuwjaar!
Heerlijke gezellige wintertijd! Opgewekt vrie
zend weer, overal vacantie, schaatsenrijden, sleëen,
narren, de Eem dicht, naar Baarn, naar zee, ieder
voelt zich vroolijk en gezond!
Kerstmis en Nieuwjaar.
Koude en armoede
Telken jare zijn er weldadige menschen, die
naar pogingen uitzien de armoede te verbeteren
en wanneer ze geen afdoenden maatregel kunnen
vinden, grijpen ze naar een tijdelijk middelkoffie
en brood uitdeeling!
Hun doel was schoon, rnaar 't middel was niet
juist!
Als men muizen wil weren, moet men geen
kattenvoedenng houden, maar moeten de muizen
rechtstreeks gekeerd worden.
Als men armoede wil weren, helpt koffie en
bruod-uitdeeling niet veel, rnaar moet rechtstreeks
de armoede worden bestreden.
Hoeveel middelen zijn in den loop der tijden
reeds beproefd bij verschillende volkeren orn van
staatswege armoede te keeren, wat een inrichtin
gen zijn er niet reeds gemaakt, die bleken onhoud
baar to zijn, wat stelsels verkondigd!
lioeveei mannen hebben niet reeds geineend de
oorzaak van de armoede gevonden te hebben; ge
tuige de vele theoriën hierover in de staathuis
houdkunde.
En wat is de einduitspraak van mannen van
wetenschap, die zich hierin hebben verdiept?
Dat goede particuliere armenverzorging het beste
middel is ter bestrijding van armoede!
Niet weldoen in den blinde, want dat zal blijken
verkeerd-doen te zijn maar, georganiseerd weldoen
met een vast principe en een vast doel.
En vele edelmoedige menschen brengen die ar
menverzorging in praktijk, ieder afzonderlijk naai'
de inspraak van hun eigen goed hart; en er zijn
nog vele weldadige menschen, die wel gaarne den
toestand zouden verbeteren, maar geen middel er
toe weten.
En toch is 't middel eenvoudig.
Er was een kleine staat (van 't Grieksche »oe"
en «topos" niet-plaats d. i. een plaats die niet be
staat.) n Utopia" waar de menschen als broeders
onder elkander leefden, kwaadheid en luiheid kende
men daar niet en dus van armoede had men nau
welijks eenig begrip.
Zoo leefden zij geruimen tijd gelukkig onder el
kander, als kmderen van een groot huisgezin.
Doch daar kwam oorlog in 't land!
Een machtig naburig vorst had chemisch laten
onderzoeken dat er in 't water, dat van Utopia
zijn land binnen stroomde, naar evenredigheid
meer bacterieen waren, dan in 't water dat recht
streeks uit den hemel op zijn land viel.
Hij eischste dus billijkheidshalve op grond dat
hun staatsregeling niet deugde, 't welk natuurlijk
schadelijk was voor de moraliteit van zijn onder
danen, hun naburen, een schadevergoeding van
f 4.000,000 en oogenblikkelijke verandering van hun
staatsregeling, of zoo zij dat niet wilden, dat zij
dan hun land zouden stellen onder zijn protecto
raat
En om te toonen hoe ernstig hij het met'hun
belang meende, rukte hij reeds op met zijn gan-
sche leger.
Een leger nu hield Utopia er niet op na, even
min als in een groot huisgezin politieagenten noo
dig zijn.
Ieder greep nu naar de wapenen, die een ge
weer. die een spade, die een moker, die een oude
speer en ieder liep in geestdrift naar de grenzen
om den vijand te bestrijden, en met leeuwenmoed
en bezield door vaderlandsliefde streden die dappe
ren. Maar spoedig bleek toch dat ze het tegen 't
goed georganiseerde leger der vijanden niet kon
den uithouden te vechten, al was 't niel groot.
Toen stond er een verstandig man op: «Con
cordia" noemde men hem later en sommigen
nbevrijder" en «held" maar «Concordia" was be
ter, want dat is «eendracht" en hij ging midden
in 't veld staan op een heuvel en sprak«Mannen
uw leeuwenmoed en vaderlandsliefde zal bij een
ieder, en niet 't minst bij 't Opperwezen tevreden
heid verwekken; zelfs grijsaards en vrouwen, ja,
onze kinderen streden mee tegen den overweldi
ger.
Toch gaan wij een wissen ondergang te gemoed,
tenzij ge mij hoort!
Eendracht moet er heerschen onder ons! Dat
is, we moeten als één man de ramp dragen, als
één man den oorlog voeren, als één man denken
en handelenKiest hiertue een aanvoerder en la
ten die aanvaardefs onder elkaar een hoofdaan
voerder kiezen, opdat die den geheelen slag kan
leiden, dan zullen we zeker winnen, want, we zijn
moediger en sterker dan de vijand
Alzoo sprak hij, en er ontstond een groot ge
mompel onder de menigte van Utopiërs, rnaar zij
waren verstandig en kozen|hun aanvoerdersdezen
kozen hun hoofdaanvoerder en hij leide den ge-
keelen slag
En de vijand werd verslagen!
Toen keerde «Utopia" tot zijn vorige rust te
rug en Concordia werd koning van het sehoone
land.
Zoo werd de vijand in Utopia bestreden door
georganiseerde samenwerking en hij weid over
wonnen.
Zoo moet ook in Amersfoort de armoede be
streden worden door georganiseerde samenwerking
en de vijand zal overwonnen worden.
Laten we de afzonderlijke strijders tegen armoede
hoog roemen, maar zouden hun pogingen met
veel meer nog uitrichten, als er goed georgani
seerde samenwerking was?
Zie hier een plan:
Laten we aannemen dat er, om maar eens een
getal te noemen, b. v. 200 arme huisgezinnen in
de stad zijn.
Dan zouden volgens mijn bescheiden meening,
om die armoede goed te kunnen bestrijden, er
100 personen moeten zijn, die zich beschikbaar
stelden ieder voor 2 huisgezinnen te zullen zorgen
niet dat zij daardoor op zich nemen die 2 huisge
zinnen geheel te onderhouden, rnaar zoo er voor te
zorgen, dat ze geldelijken steun geven uit de al-
gemeene kas (men zou staats-subsidie kunnen vra
gen) en de onder hun patronaat .staande huisge
zinnen raad geven en voorthelpen, dat ze hun
dominee, dokter, advocaat, hun alles zijn.
Geen politie toezicht of bemoeizucht, rnaar hel
pen met woord en daad. Die 100 zijn de personen,
waar het op aankomt. Ieder begrijpt natuurlijk,
dat dit getal 100 maar, willekeurig genomen is,
naar evenredigheid van het getal der 200 arme
huisgezinnen dat ook, zooals reeds gezegd, maar
willekeurig is.
Wat een heerlijk gevoel moet het zijn voor hen,
die er aan meewerken, te weten dat als zij maar
hun huisgezinnen goed helpen, en ieder zijn eigen
plicht doet, dat er dan over een paar jaar geen
armoede meer in Amersfoort zal bestaan. Geen
armoede in Amersfoort! 'tls haast ongeloofelijk en
toch kan 't Winter en zomer moeten die honderd
een paar uren per dag aan hun armen wijden, en
vooral 's zomers om goeden raad te geven tegen
