NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT EN GELDERLAND.
NA KERSTMIS,
Nd. 53.
Zaterdag 2 Juli 1892.
Een-en-twintigste jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
Nog eens Coöperatie.
F e uillet on.
BINNENLAND.
AMEBSFOORTSCHE COURANT.
VOOR
abonnementsprijs:
Per 3 maanden 1.Franco per post door het geheele Kijk.
Afzondert ij ke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G J. SLOTHOUWER, Amersfoort.
advertentien:
Van 1 6 regels 0,40 iedere regel meer 5 Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Het ingezonden stuk van den
heer J. G. K. in het nummer on
zer courant van 22 Juni j. 1. noopt
ons op het daarin besproken on
derwerp terug te komen.
Een gedeelte, als minder ter
zake dienende, kunnen we buiten
beschouwing latenhet dient meer
als omlijsting van des schrijvers
denkbeelden, of als een soort van
versiering, om de lectuur te ver
aangenamen. Als zoodanig vatten
we de opmerking op aangaande
onzen «onderwijzenden stijl" de
tirade van «een goed redacteur
die nergens voor staat," en het
voorstel om de ambten en bedie
ningen uit te besteden aan den
laagst inschrijvenden. Over dat
alles geen woord.
Maar de schrijver verwijt ons,
een «bedekt" pleidooi te leveren
ten behoeve van de vereeniging
«Eigen Hulp," en de Heeren win
keliers eenigzins «geniepig toe te
takelen."
Noch het eerste, noch het laatste
heeft in onze bedoeling gelegen
en we gelooven ook niet dat vele
lezers de strekking van ons artikel
dus zullen hebben opgevat.
Integendeel hebben we ons be
ijverd een middel te vinden, waar-
dooi de strijd, o. a. door de
Vereeniging «Maatschappelijk Be
lang" terecht merkt de heer
J. G. K. op dat wij een fout maak
ten in den naam van dien Bond,
gevoerd, te verzachten, te voor
komen als het kon, in elk geval
minder scherp te doen zijn. Het
pleidooi, door ons geleverd, was
in het belang der winkeliers.
Zou iemand wellicht aan de
mogelijkheid denken, met eenige
DOOR
WILKIE COLLINS.
(Naar het EngelscheMiss or Mrs?)
4) Nathalie hield den zoom van haur nanking
kleed op, en toonde het purperen garneersel,
dat eenige ellen breed afgetornd was.
„Laat me eerst een half uurtje in mijn
kajuit, tante," zoo hernam ze, „om dit te
herstellen."
Miss Lavaini sloeg van verbazing haar eer
waarde wenkbrauwen op.
„Gij hebt, sedert ge u op mijnheer Tur
lington's jacht bevindt, uwe kleÊren telkens
gescheurd, lieve, vreemd! Op den heelen
tocht hebben de mijne nog nooit eenig letsel
bekomen I"
Nathalie's donkere kleur kreeg een lichter
tint. Zij lachte ietwat gedwongen. „Ik ben
ook zoo onhandig aan boord van een sobip,"
hernam ze; zij keerde terug, en begaf zich
naar haar kajuit, die ze afsloot.
Eichard Turlington haalde zijn sigarenkoker
te voorschijn,
„Nu is 't de tijd voor de beste sigaar van
groote woorden de coöperatie weg
te redeneeren? Zij is er, en het
is waarlijk niet noodig voor haar
nog reclame te maken, zooals vele
harer bestrijders meer doen dan
zij zich wellicht bewust zijn. En
nu meenden we dit te moeten
aanbevelenLaat allen, voor wie
het geen dringende noodzakelijk
heid is op hun uitgaven een paar
procenten te bezuinigen zonder
hun behoeften in te krimpen, de
belangen van den winkelier, onzen
medeburger, zwaar doen wegen,
door hem de leveranciën op te
dragen laat aan den anderen kant
de winkelier, ai het mogelijke doen,
om zijn afnemers in gelijke con
ditie te brengen als de clientèle
der verbruiks-vereenigingen. Op
die manier krijgen we een toe
nadering, door welke de strijd zijn
scherpe kanten verliest.
Heeft J. G. K. dat niet in onze
beschouwing kunnen vinden, of,
zoo al, ergert hij zich er aan,
dat kunnen wij niet helpen. Wij
namen de werkelijkheid tot uit
gangspunt, en hielden rekening
-met bestaande toestanden.
De schrijver sommeert ons, de
gemeente te noemen, waar van de
vijf huizen twee winkels zijn. Een
heel naïeve eisch. Of heeft hij niet
begrepen dat wij met die woor
den geen statistiek geven, doch
eenvoudig willen zeggen dat er veel
te veel winkels in hetzelfde vak
zijn, schier overal. De jongelui,
die zich af en toe nederzetten,
waar zij zich maar verbeelden dat
nog een gaatje open is, hebben
alleen oog voor de lichtzijde van
het bedrijf, letten niet op de groote
moeielijkheden, waarmede de win
kelier te worstelen heeft, en op
de hooge eischen, die hem gesteld
den dag," zoo richtte hij 't woord tot Sir
Jozeph, „de sigaar na 't ontbijt. Kom meê
op 't dek."
„Komt ge bij ons, Launce?" vroeg Sir
Jozeph.
„Laat me eerst een half uurtje aan mijn
boeken," hervatte Launce. „Ik moet mijn
geneeskundige studiën niet laten roesten op
zee, en later op den dag zou ik wellicht geen
lust hebben over mijn boeken te zitten."
„Volkomen juist, mijn beste jongen, volko
men.juist!"
Sir Jozeph tikte, ten teeken van goedkeu
ring, zijn neef op den schouder. Launce ging
naar zijne kajuit, die hij afsloot.
De anderen drie begaven zich op 't dek.
TWEEDE TAFEEEEL'
DE PROVISIEKAMER.
Personen die met een trage lever on een
teeder hart bedeeld zijn, ondervinden twee
ernstige beletselen tot het waar genot van een
kruistocht op zee. 't Valt buiteugewoon be
zwaarlijk zich met wandelen genoegzame
lichaamsoefening te verschaften en ,t is bijkans
onmogelijk, althans wanneer 't in 't geheim
geschieden moet, liefdesbetrekkingen te onder
houden, zonder dat die worden ontdekt.
Voor 't oogenblik willen we alleen van
laatstgemelde moeielijkheid gewagen, en dan
worden zoo hij met vrucht aan de
concurrentie het hoofd wil bieden.
Is J. G. K. dit niet met ons eens,
nu, we vertrouwen weieens meer
dingen te schrijven, die niet ieder
een beaamt. Toch blijven we van
gevoelen, dat die te groote uit
breiding kwaad doet. Ook omdat
zij dwingt tot uitgaven voor uiter
lijk vertoon, die hetwinstcijfer erns
tig benadeelen en op de prijzen
niet zonder invloed kunnen zijn.
Is onze geachte tegenstander
niet van opinie, dat men, bij het
verloopen van het getij, de bakens
moet verzetten Ziet eens, op elk
gebied openbaart zich de samen
werking der kapitalen, en een nog
veel gevaarlijker vijand dan de
coöperatie bedreigt de gewone
winkelnering. Wij bedoelen de
groote magazijnen, door vennoot
schappen opgericht, en die lang
zaam maar zeker het winkeldebiet
zullen opslurpen. Men heeft het
in ons land in sterke mate zien
gebeuren met de confectiewinkels,
het komt reeds geducht te voor
schijn op het terrein van den si-
garenhandel. In de voornaamste
steden van Europa komen die
reusachtige handelsvereenigingen
meer en meer in zwang, die een
winkelpaleis van groote uitge
strektheid en van vele verdiepin
gen hoog oprichten, welke in
stellingen haar filialen vestigen in
de kleinere plaatsen, en waar
iedereen koopt en contant betaalt
bovendien. Te Amsterdam wordt
iets dergelijks te gemoet gezien,
en wie weet, als dat eenmaal aan
den gang is, hoe het zich zal
uitbreiden.
Hebben wij er nu zoo verkeerd
aan gedaan, nu de stand der win
keliers van alle kanten wordt be-
moeten we opmerkon, dat het leven binnen
het nauwe en met menschen orervulde bestek
van een schip wezentlijk kau worden beschouwd
alsof men in 't openbaar leeft. Van 's ochteuds
lot 's avonds ontmoet ge uw buurman, of
deze ontmoet u. Als een noodwendig gevolg
van deze omstandigheid, is wel de grootste
zeldzaamheid als ge een man vinden kunt,
in staat een kus op zee te stelen, zonder
dat hij in den kijker loopt. Eene aangebo
ren slimheid van de fijnste soort; onuit
puttelijkheid in het vinden van de ver-
eischten, welke de Liefde op een kruis
tocht moeten vergezellen, mdieu de liefde
zich inscheept in de boedanigheid van
contrabande, die niet op de scheepspapieren
ingeschreven is.
Nathalie en Launce hadden een seinboek
vastgesteld, waardoor zij bij machte waren
onderling gemeenschap te hebben, terwijl de
oogen en ooren van anderen, van alle zijden
wijd geopend op hen waren gericht; maar nu
hadden zij veel grooter mogelijkheid te over
winnen om steelswijs elkander aan boord van
't jacht te spreken.
Daar Launce geen van die kostbare, aange-
boreu hoedanigheden bezat, die wij alreeds
als de vereischten van een voleerd minnaar
op zee hebben aangestipt, had hij zich niet
opgewassen getoond om tegen de bindernissen
op zijnen weg de worsteling vol te houden.
Nathalie' aan haar eigene vinding-kracht
sproken, onze meergegoede mede
burgers uit te noodigen, de be
langen dezer mede-ingezetenen te
behartigen? Vindt men het over
dreven, van den winkelier te vra
gen, dat hij zich beijvere dit stre
ven in de hand te werken?
De schrijver noemt het spotternij,
als wij aandringen op het invoe
ren van een stelsel van contante
betaling. We zullen hem niet
verwijten, dat hij slecht leest;
wel, dat hij met weinig welwil
lendheid heeft gelezen. In geen land
van de wereld is het koopen op
crediet dieper in de zeden door
gedrongen dan ten onzent, en het
wordt voor beide partijen koopers
en verkoopers, meer dan tijd, daar
een dam tegen op te werpen. J.
G. K. zegt dat het onmogelijk is
wij houden het tegendeel vol.
De winkeliers behoeven zich
daartoe slechts te coaliseeren, met
uitsluiting van alle concurrentie,
met betrachting van wederzijdsch
vertrouwen. In den aanvang zal
het doorvoeren van dit stelsel
misschien eenige klanten kosten,
maar daarover bekommere men
zich niet al te zeer. Zij zullen wel
terugkomen, wanneer zij bemer
ken nergens terecht te kunnen
dan met geld in de handen. Het
voordeel zien zij spoedig genoeg
inhet wordt hun duidelijk, dat
zij langs dien weg eerstens tot de
bülijkste prijzen worden bediend,
in de tweede plaats behoed wor
den voor het maken van schulden,
die een ruïne zijn voor menig ge
zin, en voor menigen winkelier
bovendien. Mochten er redenen
zijn, ten opzichte van personen,
die per kwartaal hun loon ont
vangen, een uitzoudering te ma
ken, dan eischt de billijkheid, dat
overgelaten, was 't eerst op de snuggere ge
dachte gekomen, dat de geneeskundige stu
diën van baar neef Launce een onwederspre-
kelijke verontschuldiging moesten zijn, indien
hij zich nu en dan eens in lagere gewesten
opsloot en was toen op de niet minder
gelukkige gedachte gekomen, dat zij haar
garneersel lostornen en zich ook de straf
opleggen kon hare eigene achteloosheid goed
te makendat was immers ook eene alles-
afdoende reden voor soortgelijke afsluiting
in hare kajuit. Op deze wijs slaagden de
geliefden er in, terwijl de onnoozele heer
schappij voerende machten zich op 't dek
bevonden, elkander benedendeks te spreken;
zij bevonden zich daar op 't onzijdig gebied
van de groote kajuit en, ten gevolge van
de voorafgaande beschikking aan de ont
bijttafel zouden zij elkander ook nu wedcr-
vinden.
Gelijk gewoonlijk bij deze gelegenheid, was
't Nathalie's deur die het eerst geopend
werden wel om de goede reden, dat het Na
thalie's vlugheid was, waarop, bij eenig toeval,
kon worden gerekend.
Zi) zag naar deo koekoek. Daar waren de
beenen der beide heeren en 't kleed van bare
tante zichtbaar, en wel in stilstaande houding,
aan bakboordzij van 't dek. Zij trad eenige
stappen voorwaarts en luisterde. Er heerschte
een oogenblik pauze in 't gesprek daarboven.
.Zij staarde nogmaals uit Een paar beenen (niet
de prijzen ook voor hen met 1 of
2 procent worden verhoogd. Nu
heeft juist het omgekeerde plaats
als men zijn rekening, over eenige
maanden, soms over een jaar of
langer loopende, laat betalen, ont
vangt men bij wijze van fooi i
procent, dat de contante betaler
niet krijgt.
Wat de opmerking omtrent de
zware lasten betreft, die achten
we gegrond. Het is te hopen, dat
de Regeering er in slagen moge,
een regeling van de persor.eele
belasting aangenomen te krijgen,
die in de eerste plaats de onbil
lijkheden ten aanzien van de ne
ringdoenden doet verdwijnen.
Meer hebben we over deze zaak
niet te zeggen. Onze bestrijder
staat waarlijk niet zoo ver van
ons af, als hij zich verbeeldt. In
elk geval hopen we dat onze toe
lichting voldoende zij om hem te
nopen, over het onderwerp nog-
eens na te "denken. Misschien is
zijn eerste oordeel voor wijziging
vatbaar.
Door den meubelmaker van der
Vaart te Groningen, is gisteren naar
Soestdijk verzonden het poppenhuis, ge
schenk van mevrouw van Panbuys-Looxma
aan H. M. de koningin. Het stelt, zooals
wij reeds mededeelden, van buiten tot
in de kleinste bijzonderheden voor het
raadhuis te Groningen, van binnen een
heerenbehuizing met 9 kamers. In de
kamers vindt men parketvloeren, kost
bare meubelen, geschilderde plafonds enz.,
in de keuken het benoodigd koper-en
blikgoed, ja de kelder is zelfs voorzien
van 30 fleschjes wijn. Bij de aanbieding
wist H. M. Haar gevolg, de poppen, spoedig
te plaatsen, waarbij H. M. tot de ont
dekking kwam, dat de gouvernante ont
brak. Met bekwamen spoed is deze daarop
die van haar vader) waren verdwenen. In een
oogwenk snelde Nathalie naar hare deur terug,
juist nog bijtijds om de aandacht van Eichard
Turlington te ontsnappen, die den kajuittrap
afkwam.
Al wat hij verrichttewas, dat hij zich in een
van de bergplaatseu ouder iu de boekeokast
in de groote kajuit begaf en daaruit een kaart
haalde, waarmee hij terstond weêr naar 't dek
ging-
Nathalie's schuldig geweten deed haar
uogtans dadelijk do gevolgtrekking maken,
dat Eichard haar verdacht. Toen zij zich
voor de tweede maal aan de deur vertoonde,
waagde zij zich niet meer in de kajuit maar
zei met iugehouden stem
Launce 1"
Launce verscheen aan zijne deur. Hij had
blijkbaar een wenk gekregen, om den drempel
niet te overschrijden.
„Verzet geen stap! Eichard is in de kajuit
geweest, hij verdenkt ons!"
„Dwaasheid! kom naar buiten!"
„Voor niets ter wereld, tenzei ge eene
andere plaats dan de kajuit vinden kunt."
Eene anderen plaats? Hoe gemakkelijk valt
dat op 't laud Hoe onmogelijk uaar 't schijnt
op zeeDaar was het voorschip (vol men-
scheu), aan eene zijde. Daar was aan den
anderen kant de opgepropte bergplaats voor
de zeilen. Daar was de dames-kajuit, die als
dames-kleedkamer werd gebezigd, (en als zoo-
