NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT EN GELDERLAND
UIT DE HERINNERINGEN VAN
EENE STIEFMOEDER.
No. 14.
Zaterdag 17 Februari 1894.
Drie-en-twintigste jaargang.
abonnementsprijs:
VERSCHIJNT WOENSDAG EI* ZATERDAG
advertehtien:
BINNENLAND.
F euilleton.
OORTSCRE COURANT.
VOOR
Per 3 uiAHiidcn 1.Franco per post door het geheele Eijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken en berichten intezendeu uiterlijk Dinsdag en "Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER, Amersfoort.
Van 16 regels f 0,40 iedere regel meer 5 Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend,
Croote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Volgens een bericht in de «Arnh.
Cl." is aan sommige kantoren de order
ontvangen, om alle couranten, welke aan
die kantoren ter verzending worden ge
bracht, te openen en te controleeren.
Men zal zich herinneren dat de gou
verneur van Suriname, iri de Koloniale
Staten zijn aanvraag om ontslag bespre
kende, zeide dat hij, nook ter eigen ver
dediging, gaarne de redenen zou aange
ven, ilie (hem) er na ernstig en rijpe
overweging eindelijk toe gebracht heb
ben (zijn) ontslag aan le vragen," doch
dat hij geen vrijheid had die redenen
mede te deelen.
Aan een particulier schrijven, gencht
aan een onzer Haagsche sorrespondenten,
ontleenen wij, in verband met het boven
staande het volgende:
»Ongetwijfeld heelt de gouverneur hier
veler achting verworven en de rust en
het zelfvertrouwen in de bevolking weten
terug te brengen, wat het meest noodig
is om te komeo tot zelfbeheer en lot
bekostiging vari ons huishouden zonder
den steun van hel moederland. Lang
zaam vooruitsti evende politiek is vooral
hier de juiste, want teveel opeens zou
den onwil om het goede te doen slechts
vermeerderen.
Dit heeft de heer v. Asch van Wijck
zeer goed begrepen. Aanvankelijk heeft
hij, gelijk zijn meeste voorgangers, snel
willen handelen, doch hij is een van de
weinigen die het verkeerde daarvan inzag
en die daardoor kwam op den goeden
weg. Veel zou hij daarom hebben kun
nen tot stand brengen, als de Regeering
hem krachtig had gesteuud en als hij
omgeven ware geweest van eerlijke en
homogene trawanten. Eendracht en sa
menwerking ontl reken hier echter maai
al te zeer. Onophoudelijk moet er tijd
woiden verbeuzeld met het onderzoeken
van allerlei quaesties lusschen Europee-
sche ambtenaren, maar de ergste hinder
paal om tot verbetering te komen is
zeker wel de bemoeizucht van der. pro
cureur-generaal Kalff. Samenwerking met
dezen man is eenvoudig onmogelijk en
een van de hoofdgrieven, die de gouver-
verneur deden besluiten been te gaan,
is dan ook de omstandigheid dat men
den beer Kalff, niettegenstaande
het voorstel van den Gouverneur
om hem van dezen ambtenaar
te ontglaau, toch maar steeds
blijft handhaven."
Amsterdammer.
De Directeur-generaal der posterijen,
de heer Havelaar, laat aan rle verschil
lende postkantoi en, rijkspostspaarbanken
enz. exemplaren rondgaan van valsche
bankbiljetten, groot f 100, f 200 en f 3ü0,
ten einde, door de ambtenaren nauw
keurig le worden opgenomen.
Keserve-kader.
Aan de officieren, belast met vrijwil
lige oefeningen in den wapenhandel, is
derer dagen. namens den minister
van oorlog, de machtiging verleend een
militair getuigschrift uit te reiken aan
ieder, die aan hen het voornemen te
kennen geeft, in den loop van dit jaar,
lot reserve-kader toe te treden en blij
ken heeft gegeven van voldoende bedre
venheid in de behandeling van het infan-
terie-geweer.
Het is zeer aan te bevelen dat ieder,
die tol het reserve-kader wenscht toe te
treden, reeds nu een militair getuigschrift
tracht te bekomen. Men kan zich daartoe
persoonlijk of per brief rechtsti eeks wen
den tot den officier, die belast is met de
vrijwillige oefeningen in den wapenhan
del voor de gemeente, waarin de adspi-
rant voor het reserve-kader woont of
waar hij gewoon is de school le bezoe
ken. Die officier bepaalt dan het tijdstip,
waarop het onderzoek zal geschieden.
Aan hem is ook de verdere ipgeling
dezer aangelegenheid toevertrouwd. De
tijdslippau voor het militair onderzoek
zullen dus zooveel mogelijk gekozen wor
den in verband met de belangen zoowel
van den militairen dienst als van de school.
Up hel adres van den brief, waarbij
inen zich aanmeldt, behoeft de adspirant,
wanneer hij den naam van den officier
niet kent, dien ook niet te noemen. Het
is voldoende als hij daarop plaatst:
Aan den Officier, heiast met de vrijwillige
oefeningen in den Wapenhandel
Eene duidelijke opgave van naain, voor
namen. datum van geboorte en woonplaats
verdient aanbeveling.
Schriftelijke aanmelding is te verkiezen
boven pei soonltjke.
8. van Houten.
Heden is het 25 jaar geleden, dat de
heer Mr. S. v. Houten voor het eerst
weid gekozen tot volksvertegenwoordiger.
Den 17 Febr. 1869 toch weid de uit
slag bekend der verkiezing, der. vorigen
dag gehouden, waarbij genoemde heer,
to*n wethouder der gemeente Groningen,
in het hoofdkiesdistrict Groningen 422
van de 528 stemmen op zich vi-reenigde.
Hij had juist op dienzelfden 17 Febr. den
leeftijd v tri 32 jaren bereikt.
Eerst een week later, den ?4sten d.a v.
nam hij zitting, maar het feit zijner be
noeming verjaart heden voor "Ie 25ste
maal. Onafgebroken heeft hij zijn man
daat vervuld. Was zijn keuze in die
dagen eene gebeurtenis van gewicht mat
het oog op de beginselen, die hij voor
stond, zijne gioole begaafdheden en
grondige kennis hebben hem sedert in
het parlement eene eerste plaats ver
zekerd.
Het gewichtige aandeel, dat hij aan
den parlementairen arbeid genomen heeft,
is geboekstaafd niet enkol in hel Bijblad
en in de rappoiten van ztrovele commis-
siën, maar wat veel zeldzamer is
ook in het «Staatsblad.waarin de wet-
Van Houten van 1874 de baan brak
voor de maatregelen op hel gebied der
sociale wetgeving.
De onderwerpen, door den heer Van
Houten in de Kamer behandeld, liet hij
vroeger meestal voorafgaan door uitge
breide studiën in tijdschrift-artikelen
vboral in de «Vragen des Tijds."
In don allerlaatsten tijd heeft hij den
vorm van staatkundige brieven gekozen
om zijn denkbeelden over de politiek te
ontwikkelen.
Kieswet.
Ene nieuwe reeks amendementen op de
kieswet is ingediend. Enkele daarvan zijn
volkomen gelijkluidend aan die welke
reeds waren vooigesteld, terwijl in enkele
kleine wijzigingen, in verband met het
gewijzigd ontwerp, zijn aangebracht.
Zoo stelt de heer Levy thans voor, orn
als kiezer toe te laten hij, die geduiende
de laatst verloopen drie burgerlijk» jaren
zelf, evenmin als zijne viouw of minder
jarige kinderen, onderstand heeft genoten
van eene instelling, hetzij van weldadig
heid, hetzij tol voorkoming van ai moede
of wel van een gemeentebestuur. (Zijn
vorige amendement gewaagde alleen
van den man
De heeren Levy en Van Kerkwijk hand
haven hun amendement om den leeftijd
vooi kiezer resp. op 25 en 28 jaren te
bepalen, in plaats 23 jaren.
Door den heer Land wordt een amende
ment voorgesteld ten doel hebbande ten
opzichte van de niet uitoefening van het
kiesiecht gelijke gevolgen te verbinden
aan de oplegging, zoowel door den bur
gerlijken als den militairen rechter, van
eene zelfde bijkomende straf, namelijk
die van ontzegging van het recht om bij
de gewapende macht te dienen.
Ken jnbelee.
In deze maand is het 25 jaar geleden,
dat de biiefkuuil in het postverkeer werd
ingevoerd. Ofschoon reeds in 1"65 door
den tegenwoordige" Staatssecretaris voor
het postwezen in Duilschland, Dr Von
Stephan, op hel postcongres te Karlsruhe
het voorstel tot de invoering van de brief
kaart werd gedaan, werd dit voostel toen
door de gedelegeerden verworpen. Eerst
in 1869 ging men in Oostenrijk tot de
invoering over, waarna de meeste landen
onmiddelijk het vooi beeld volgden.
Midden Europeesclie-
tijdregeliug.
Tot Dinsdag j. I. waren bij de Tweede
Kamer ingekomen een aantal adressen,
houdende adhaesie aan de bekende no-
lie-Beelaerts van Blokland c. s., in zake
de invoering in Nederland van de Mid
den Europeesche tijdregeling.
Van die adressen wareü er 42 vari
gemeenteraden, 28 van gemeentebesturen,
8 van Kamers van Koophandel, 9 van
verschillende veieenigingen en 31 door
één of meer personen onderteekend.
Neerbasch.
Naar de directeur der weesinrichting
te Neerbosch m'-ldt, zijn sedert den aan
vang van den strijd over de inrichting
slechts 43 kinderen door de fumihebe
trekkingen teruggehaald. Sommigen van
hen bedalen langs de deuren; andere
dwalen rond. Voor korten tijd ontving
hij zelfs bericht dat een van hen, een
meisje, in handen der politie was geval
len. Wanneer familiebetrekkingen de
kinderen teiugnemen, wordt aaD deze
kinderen voorlaan geen uitzet medege
geven, daar hij hiervan de allertreu
rigste ervaringen ondervonden heeft. Zoo
meldt de heer Van 't Licdenhout dal eer.
jongen, die door zijnen broeder terugge
nomen werd en vertrok met een goeden
uitzet, een kist met kleeren, na zes we
ken bijna naakt voor de inrichting stond.
De broeder had de kleeren verkocht en
hem de deur gewezen. Wij waren, zegt
de lieer Van 't Lindenhout, verplicht,
zou deze jongen geen bedelaar worden,
hem weder plaats in de stichting te
geveD.
Ook een vader, die zijne twee kinderen
terug heeft gehaald, heeft de kleeren ver
kocht en het geld hiervan aan jenever
besteed. Hij zendt nu de kinderen in
lompen gehuld langs de huizen om te
bedelen, en dezer, moeten vertellen, dat
ze aldus van Neerbosch zijn weggezon
den. Een ander geval, dat ook in den
verloopen zomer is voorgekomen, is dat
van een vader van twee weezen. Deze
woont in eene van onze groote steden
en heeft ook den uitzet van de kinderen
verkocht en zendt ze rond langs de hui
zen met koopwaren. En om nu de men-
schen tot koopen te bewegen, moeten
zij vei tellen dat zij bjjna naakt van de
inlichting zijn weggezonden, waar zij op
het vreeselijkst zouden zijn mishandeld
geworden.
Een natnnrverschijnsel.
Tw»e politieagenten, op nachtelijke
surveillance in de nabijheid van Beetgum
(Fr.), waren Woensdag nacht niet weinig
verrast zich beiden eenklaps als in vuur
gehuld te zien.
Een prachtig St. Elmusvuur vloeide van
hen uit, borst en schouders straalden in
het licht, dat zich als vlammetjes scheen
te hechten op de gladde knoopen. Uit
de haren der wintermutsen 6troomde de
electriciieit aanhoudend uit.
Neemt men het verschijnsel meermalen
waar aan de toppen van scheepsmasten,
eene zeldzaamheid is het zeker, dal het
op deze wijze door personen wordt waar
genomen.
Het schijnsel duurde ongeveer vijf mi
nuten.
Gasfabriek te Venloo.
De stedelijke gasfabriek le Venloo die
sedert de lautste drie jaren door eene
commissie uit den gemeenteraad, bij ont-
DOOR
P. F. Jz.
4 Slechts enkele malen moest ik hen
berispen of vermanen 'en trachtte dan
Ernst na te volgen door steeds met
zachtheid, maar ook met standvastigheid
te werk te gaan ten einde het kinderge
moed niet van mij te verwijderen. Ik ge
voelde maar al te vaak, hoezeer mijn
krachtente kort schoten en wanneer ik
naar de oorzaak zocht waarom ik ze
moest berispen, vond ik die meest altijd
in tr.ij zelve. Ik nam mij wel voor, mij
voortaan voor dergelijke fouten te wach
ten; doch het hield heel veel moeite in.
Ik ondervond meer en meer dat het
opvoeden van kinderen de moeilijkste
taak is, welke een mensch op zich kan
nemen. Het is niet genoeg het kind van
voedsel en deksel te voorzien, of het te
bewaren voor ongelukken en gebaren
neen, het hoofddoel der opvoeding is:
het kind te vormeD tot zijn eigen op
voeder, tot een verstandig bruikbaar
wezen, dal eens de hoogste trap van vol
making bereiken moet. Dat doel heb ik
nnj altijd voor oogen gesteld; maar dik
wijls heb ik in de middelen, om er toe
te geraken, misgetast. Een giooten steun
vond ik in mijn plannen in Ernst, die
mij met raad en daad bijstond zonder
hem was het rnij niet mogelijk geweest
Anna's kinderen op te voeden. Ik leerde
hem meer en meer kennen als een edel
mensch, die verre boven mij stond in
kennis, oordeel en bekwaamheden.
Doch ik wil mijn dagboek weer eens
raadplegen en lees daar op eene blad
zijde:
«1 Mei 1838. Mijn trouwdag met
Ernst."
Mijn trouwdag! Hoe springt bet hart
van een jong meisje op van vreugde,
wanneer zij aan dien dag denkt. En,
ach 1 hoeveel tranen van berouw stort zij
sorns later, als zij aan dat tijdstip terug
denkt.
Myn trouwdag I met hoeveel smachtend
veriaogen wordt die dag verbeid door
eene bruid, die dan haar lot aan dat van
liaar beminde voor dit leven wil verbin
den, maar boe groot is liet aantal van
haar, die later dien trouwdag vervloe
ken
De trouwdag is het gewichtigste tijd
stip in een meisjesleven. Het beslist over
het wel of wee van haar, van den man
harer keuze, van de kinderen welke uit
dien echt kunnen voortspruit*".
Hoe zorgeloos gaat men dien trouw
dag te geinoet. Ik heb ze gezien, die
vrouwen, welke dansten en jubelden op
hun trouwdag; die zich dagen tevoren
reeds verheugden over zijne komst. Zij
dachten, dot zij met haar huwelijk een
hemel op aarde zoude vinden, zonder te
bedenken, dat die hemel ook wel eens
kon veranderen in eene hel. En wan
neer men haar wees op de plichten der
vrouw, op de bezwaren aan het huwe
lijksleven verbonden, op de moeite en
de zorgen die men op den trouwdag op
zich neemt, dan lachten zij eu schudden
ongeloovig het hoofd. Voor haar zou
den nooit donkere dagen aanbreken en
ach I hoe spoedig heb ik ze wel zien
komen.
Waarom toch is er op een trouwdac
slechts lijd en plaats voor het vermaak
en waai om ook niet voor ernstige ge
sprekken
Het huwelijksleven is waarlijk geen
spelletje. Voor het meisje zich voor
eeuwig uan den jongeling of de laatste
zich aan het eerste verbindt, mogen zij
wel eens goed overdenken of het ook
mogelijk zou kunnen zijn, dat zij later
moesten zeggen«Och, waren wij toch
nooit getrouwd dan zouden wij gelukki
ger gewee.t zijn!"
Man en vrouw moeten niet alleen voor
elkander liefde gevoelen, wederzijdsche
achting, toegevendheid en geduld met
elkaideia gebreken behooren daarmee
gepaard le gaan. Zij moeten elkanders
lasten en lusten helpen dragen, in lief
en leed elkaar bijstaan, éen tan ziel en
zinnen zijn, en eerst dan is het huwelijks
leven een echt hemelsch leven
Maar dan ook is met den trouwdag
het gelukkigste tjjdperk voor man en
vrouw aangebroken. Mijn trouwdag heb
ik nooit vervloekt, integendeel gezegend
ofschoon hij niet vergezeld ging van
pracht en praal, van geiij en gejuich;
ofschoon hij voorbijging zoo sul als
undere dagen. Bijna drie jaar had ik
onder veelvuldig struikelen het huishouden
van Ernst waargenomen en zijn kinderen
helpen opvoeden.
Op zekeren avond, toen dezen ter ruste
gegaan waren en wij bij elkander in de
huiskamer zaten, sprak Ernst mij op
plechtige wijze aan.
«Lieve Einilie," zei hij, «reeds drie
jaar hebt gy mij getrouw ter zijde ge
slaan en ik ben u daar dankbaar voor.
Gij hebt hetgeen gij aan Anna op haar
sterfbed beloofd hebt, volbracht endaar
boven zal zij er u eenmaal voor zegenen.
Doch Anna heeft u verzocht dat ge eene
moeder voor haar kiuderen zoudt zijn,
en gij zjjt nog slechts hunne tante. Zou
dal hare bedoeling wel geweest zijn?
Heeft zij met dat woord niet gewild dat
gij in al haar rechten zoudt treden en
met inderdaad maar ook in naam hunne
moeder zoudt zijn? Hoe innig de be
trekking ook moge zijn, gij zijl en blijft
toch altijd de tante en niet de moeder.
De eerste kan dezelfde rechten niet laten
geldan zooals de tweede dat doet. Eene
tante acht eri eert, doch eene moeder
bemint inen. Hoe groot bovendien anjjne
achting en dankbaarheid ook jegens u
zijn mogen, toch kan ik u niet zoo deel
genoot maken van al mijn geheimen, al
mijn beslommeringen en zaken, al mijn
handelingen en ondernemingen als ik zou
kunnen doen, indien ge mij eene echtge-
noole waart. Daarenboven zou ik mjju
hoofd eens voor goed ter ruste kunoen
leggen. En als dat geschiedde, zoudt ge
dan niet meer recht en aanspraak op de
kinderen kunnen doen gelden wanneer
gij moeder, dan als gij tante zijt Het
is daarom, dat ik u vraag: wilt gjj mijne
vrouw woiden?
«Einilie, mijne eerste liefde heb ik
aan Anna geschonken. Zij leeft nog
steeds voort in mijn hart. Maar myne