NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT etj GELDERLAND
Officieele Publicatie.
No. 28.
Zaterdag 7 April 1894.
Drie-en-twintigste jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
BINNENLAND.
F euilleton.
Een egoïst bij voorkeur.
OORT
VOOR
abonnementsprijs:
Eer 3 maanden 1Franco per post door het geheele Rijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. .T. SLOTHOUWER, Amersfoort.
advertentien:
Van 16 regels f 0,40 iedere regel meer B Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend
Croote letters en vignetten naar plaatsruimte.
De Burgemeester en Wethouders van
Amersfoort,
Gezien art. 5 der wet tot regeling van
den kleinhandel in sterken drank en tot
beteugeling van openbare dronkenschap
Brengen ter openbare kennis, dat een
verzoekschrift om vergunning tot ver
koop van sterken in het klein bij hen
is ingekomen van W. Heere, in het per
ceel wijk E, 110. 151, en van A. W.
Dijkman, in het perceel wijk F, no. 335.
Amersfoort, den 4. April 1894.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
F. D. SCHIMMELPENNINCK.
De Secretaris,
W. L. SCHELTUS.
na, Bij beschikking van den minister
.en letp nneni. zaken is goedkeuiing ver-
aan de voorgenomen uitbreiding
van het idiutengesticht 's-Heeren Loo
te Erinelo tot een gesticht voor 67 man
nelijke en 50 vrovwelijke patiënten, door
den aanbouw van een paviljoen van 50
vrouwelijke patiënten, en verandering in
de bestemming van eenige lokalen.
Ter gelegenheid der wereld-ten
toonstelling te Antwerpen zullen door de
Maatschappij tot exploitatie der Staats
spoorwegen retour-biljetten naar Ant
werpen worden afgegeven, langer geldig
dan gewoonlijk, denkelijk voor een tijd
vak van acht dagen, terwijl dan ook
reeds in werking zouden treden de vracht
prijzen, bepaald in hel nog in bewerking
zijnde taiief voor het Ned.-Belgisch rei
zigersverkeer.
Ouderwijzersweduwen en
veczeu.
Van doorgaans zeer goed ingelichte
zijne vernemen we, schrijft De Bode
orgaan van den Bond van Ned. Onder-
wijzers, dat aan liet Ministerie met ijver
gewerkt wordt aan de pensioenregeling
voor oridei wyzersweduwen en weezeo
Het plan moet zijn, in 1897 reeds deze
regeling in werking te doen treden. Een
fonds van eenige miljoenen is noodig,
doch reeds meer dan de helft daarvoor
is gevonden. Men zoekt nog naar midde
len om de rest te dekken.
Op gevaar af van onbescheiden te zijn,
vermeldt De Bode dit, en kan niet nalaten
tevens ook in deze zijne vreugde uit te
drukken, dat de miriisteis Tak en Pierson
zjjn aangebleven, daar bij een verwisseling
van ministeiie zulke plannen dikwijls
voor een heeleri tijd van de baan gaan.
In de Woensdag in Eensgezind
heids te Amsterdam gehouden vergade
ring van de «Vereenigirig tot bevordering
van de Nederlandsche visscherij», somde
de heer T. A. O. de Ridder de nadeelen
op, die de Zui ierzee visscherij van de
voorgestelde droogmaking der Zuiderzee
zal lijden. Spr. kwam tot de conclusie,
dat behalve het broodeloos maken van
eene nijvere en taliijke bevolking, de
plannen der commissie ja ilijks de rente
van een kapitaal van 80 mihoen gulden
zouden doen verloren gaan.
Het bestuur stelde een motie voor,
strekkende om de vergadering te doen
uitspreken, dat de afsluiting en droogleg
ging van een gedeelte der Zuiderzee niet
een rijksbelang is Deze motie werd op
1 na met algemeene stemmen aange
nomen.
De lieer E. Smit, te Heerenveen,
heeft een kachel uitgevonden, waarin
turf mei meer voordeel kan worden
gestookt dan tot dusver kolen. Daar bui-
tenlandsche brandstoffen de turf verdringt,
zal deze uitvinding zeker goede vruch
ten afwerpen voor de nu lijdende veen
derijen, die met de tegenwoordige kachels
onmogelijk kunnen concurreeren met
steenkool, cokes, briquetten en petroleum.
Men schrijft uit Hillegom
De omgevingen hier zijn thans in bloe
mentuinen herschapen, zoover het oog
reikt ziet men niet anders dan de in vol
len bloei staande hyacinthen-velden met
die piachtige kleurschakeetingen, afge
wisseld door andere in bloei staande bol
gewassen: zelfs een groot gedeelte der
tulpen slaat reeds in bloei.
Bloemenliefhebbers kunnen wij een
tochtje per stoomtram tot Hillegom (het
centrum der bloembollenteelt) ter zeerste
aanbevelen.
Door de Orde van Advocaten te
Utrecht is in hare vergadering van eergis
teren in plaats van Mr. v. Bolhuis be
noemd tot Deken Mr J. van der Leeuw,
lid van den raad van toezicht en disci
pline.
Dy kon. besluit is bepaald dat de
Rijkskweekschool voor onderwijzers, met
de daaraan verbonden leerschool, thans
te 's-Hertogenboscli, met 1 Mei a. s te
Nijmegen zal zijn gevestigd.
Twee stemmen.
Eenige tijd geleden maakten wij mel
ding van den kiezer te Deventer, die
zoowel in die gemeente als in zijn vurige
woonplaats op 10 April een stem kan
uitbrengen.
Het blijkt thans dat meerdeie kiezers
hetzelfde voorrecht eener dubbele stem
is ten deel gevallen, terwijl andere, die
aan alle bij de wet gestelde eischen vol
doen, op 10 April het kiesrecht missen.
Hoe dit komt blijkt uit het volgende:
Bij art. 31 der kieswet is aan den bur
gemeester opgedragen, de kiezerslijsten
uiterlijk 28 April te sluiten. Er is voor
die sluiting in de wet dus geen vaste
datum bepaald, maar slechts een uiter
ste dag aangewezen.
Nu is in een deel der gemeenten van
ons land de nieuwe kiezerslijst leeds ge
sloten en dus vastgesteld, in alle andere
gemeenten is dit niet het geval. In de
eerstbedoelde gemeenten zal dus bij de
aanstaande verkiezingen op 10 April de
nieuwe kiezerslijst gelden, bij de overige
de oude.
Is nu iemand in den loop van 1893
of in de eerste maanden van 1894 ver
huisd uit eene gemeente, waai men de
nieuwe kiezerslijst thans bij de verkie
zingen zal toepassen, dan komt hij op
de nieuwe kiezerslijst niet meer voor.
En indien men nu daarentegen in de
gemeente waarheen hij is verhuisd, de
oude kiezerslijst 1893 bij de verkiezingen
toepast, dan staat hij, indien hij althans
in die gemeente is komen wonen na de
vaststelling der oude kiezerslijst in het
voorjaar vari 1893, ook in die gemeente
niet op de nieuwe kiezerslijst. Hij is
dus bij deze ve kiezingen geen kiezer.
In het omgekeerde geval, indien iemand
in bedoeld tijdvak verhuisd is uit eene
gemeente, waar de oude kiezerslijst nog
geldt, naar eene gemeente, waar de nieu
we thans zal worden loegepast, dan is
hij kiezer, zoowel in de eerste als in de
tweede gemeente. Iemand die b. v. uit
's Gravenhage, waar de nieuwe kiezerslijst
is vastgesteld, is verhuisd naar Rotterdam,
waar nos de oude lijst geldt, is thans
geen kiezer. Is hij daarentegen van
Rotterdam naar 's-Gravenhage verhuisd,
dan mag hij én te Rotterdam, én te
's-Gravenhage kiezen.
Zóó kan iemand in eenzelfde district
zelfs bij de verkiezingen op 1U April
twee stemmen uitbrengen.
De N. R. Ct. ontving van den
heer De Meijier de machtiging om te
verklaren, dat hij volkomen de mededee-
ling van den heer Van Tienhoven onder
schrijft, dat deze aan de samenstelling
van het amendement geheel vreemd is
gebleven en liet amendement niet heeft
gezien voor Dinsdag 6 Maart, nadat heil
bij de Tweede Kamer was ingediend.
I)e GtTavernenr vau Suriname.
Op de aanvrage om ontslag vau den
Gouverneur van Suriname is door de
Koningin-Regentes afwijzend beschikt.
De Minister van Waterstaaat,
Handel en Nijverheid, de heer Lely, geeft
den l4n dezer in liet «Hotel den Ouden
Doelen" te 's-Gravenhage een diner aan
de leden der Staats-commissie voor de
droogmaking der Zuiderzee bij gelegen
heid der vaststelling van haar eindrap
port.
Het aantal genoodigden tot dit gast
maal bedraagt 40.
Wielerbaan te ScUeTeningen.
Er bestaan ernstige plannen tot op
richting eener nienwe wielerbaan te
Scheveningenhet ontwerp is afkomstig
van een tweetal particulieren. Na Zon
dag is met zekerheid mede te deelen of
bedoelde baan tot stand kan komen. De
al of niet totstandkoming zal voor
'tgiootste deel afhangen van een besluit
Zondag a.s. door het algemeen bestuur
te riemen.
De afleiding van bet woord
Flesschen trekker.
Mr. C. Bake schiijftin «De Navorscher:"
«De heer C. L. Vinck, openbaar onder
wijzer te Schoonhoven, schrijft mij het
volgende: «Door mijn geboorte en 27-
jarig verblijf in Sint-Jansteen (Z.-V.) ben
ik bekend met eenige uitdrukkingen, die
daar nog in de volkstaal voortleven, en
betrekking hebben op het «flesschen-
trekken" In Vlaanderen of Zeeuwsch-
Vlaanderen, waar bier de volksdrank
is, beslaat bjj de herbergiers de gewoonte,
om het laatste gedeelte van het vat, dat
minder geschikt is om den bezoeker voor
te zetten, door de kraan in flesschen te
laten loopen en door bijvoeging van sui
ker en gerst weer drinkbaar te maken.
Dit werk noemt hij op «flesschen trekken."
Wordt het vat op flesschen getrokken,
dan is dit een bewijs, dat er niet veel
meer te halen is. Het volk heeft over
eenkomst gezien tusschen zoo'n vat, en
een man die steeds meer en meer in
zijn zaken achteruitgaat.
Van zoo iemand zegt men dan ook hij
gaat op de flesch. Is de kogel door de
kerk, m. a. w. heeft hij alles verloren,
dan zegt de volkstaalhij is op de flesch.
De fleschentrekker (eigenl. bet.), die
van liet val op die wijze nog haalt wat
hij kan, heeft in het oog van het volk
veel overeenkomst met uitzuigers, woe
keraars, bedriegers. Een flesschentiek-
ker (fig bet.) is dus iemand, die op listige
slimme wijze van anderen wat weet te
halen."
Ik zeg den heer Vinck dank voor zijne
mededeeling, en geloof, dat wij nu met
de verklaring van het woord een heel
eind verder gekomen zijn.
Eene andere uitlegging geeft mij de
heer A. Langerveld te's-Gi avenhage, vol
gens wien een flesschentrekker iemand is
die een fijne flesch drinkt van een ander
mans geld, die bij Mijntje en Trijntje
verteert, wat hij door list en bedrog ver
kregen heeft.
Ik geef aan de eerste oplossing de
voorkeur."
Neerboscli.
De heer G. H. Hintzen te Rotterdam,
lid der thans ontbonden Neerbosch-com
missie, dringt er in de N. Rott. op aan
geen verderen steun aan den directeur
van Neerbosch te verleenen voor en
aleer deze beslist zal hebben verklaard
«dat hij van verdere opneming van wee
zen zai afzien, en dat hij de gelden die
hem toevloeien, zal besteden voor de
hervormingen, waarmede niet langer mag
worden gedraald."
EEN VERHAAL UIT DE TOONEELWERELD VAN
S M.
2) «Zoo denk ik er niet over, maar gij
zult toch niet ontkennen, dat de tegen
woordige tijd niet meer zulke meester
stukken in het leven kan roepen als onze
klassieken Dante, Boccacio, Ariosto, Tasso,
Alfieri en Goldoni."
«Hoe kinderachtig," riep Bettoli, «heeft
Manzoni in zijn roman «De verloofden"
den eenvoudigeu en platten Boccacio niet
geheel overtroffen
«Dat is wel mogelijk, maar Goldoni is
werkelijk onbereikbaar."
«Hoe kunt ge zulken onzin vertellen 1"
«Gij zijt boos," sprak de kunstenares,
terwijl zij haar warm kruikje wegzette en
Bettoli's hand nam, «ik wil u geen ver
driet doen; een stuk kan immers zeer
goed geschreven zijn, zonder dat men
het daarom met een stuk van Goidoni
kan vergelijken."
«Altijd en altijd weer die blinde ver
eering voor dat oude!" riep Bettoli; ter
wijl hij Virginia's handen losliet. «Gol
doni is waarachtig zoo groot en zoo goed
niet, als Beloti-Bon zich verbeeldt, alleen
is het in zjjn voordeel, dat hij langen
tijd geleden geleefd heeft, en daarom nu,
zonder vooroordeel of nijd, beoordeeld
wordt. Zijn tijdgenooten hebben dezen
grooten, eenigen, onbereikbaren Goldoni
even zoo liet ieven verbitterd, als gij
lieden, Beloti Bon en gij het mijne
doet."
«Dat wist ik niet, dat ik u ongelukkig
maakte," zeide Virginia, die bleek gewor
den was, en haar prachtig gelaal naar hei
vuur gekeerd had.
«Ja, gij maakt mij ongelukkig, als gij
aan mijn talent twijfelt," riep Bettoli «ik
kan een even goed stuk schrijven als
Goldoni."
Virginia wendde zich haastig om, en
zag hem verwonderd aan, stak haar han
den in de mouwen van haar morgenja
pon, leunde achteloos in haar stoel ach-
tprover en lachtehet was een lach die
Bettoli geheel builen zich zeiven bracht.
Hij nam zijn hoed en ging voor haar
staan, en sprak met bevende stem «Gij
twijfelt aan mij. Goed Virginia! Ik ga
weg en eerst als gij mij om vergeviue
smeekt, keer ik tot u terug."
«Dat doe ik dadelijk," riep de schoone
vrouw, met een bekoorlijken blik, «en
van ganscher harte, maar verlang nu niet
dat ik geloof Zij begon haid te
lachen.
«Luister naar mijl" ging Bettoli voort,
«ik zal niet weerum komen voordat gij
overtuigd zijt, dat mijn talent heel
goed met d it van Goldoni wedijveren
kan."
«Dan zullen wij elkaar wel nooit
wederzien, mijn vriend," spotte Vir
ginia.
«Ik daarentegen zweer u, dat eer een
jaar verloopen is, ik u het bewijs lever,
dat een stuk van rnij evenveel roem kan
behalen, als het beste van Goldoni." Met
deze woorden verliet hij de schoone too-
neelspeelster, door haar zilveren lach
gevolgd. Den volgenden morgen zond
Virginia eene boodschap naar Bettoli, zij
wilde zich met hern verzoenen maar
te laat. Hij had Milaan verlaten en nie
mand wist waar hij gegaan was.
Het was in het voorjaar, den avond
van de eerste opvoering van het bekende
stuk: «Liefde zonder Achting" van Fer
rari. Na de voorstelling verzamelden
zich de tooneelspelers in de kleine zaal,
die zich tot dit einde tusschen het too-
neel en auditorium bevond. Bij hen
voegden zich recencenten, schrijvers en
tooneelviienden. In het midden zet Virgi
nia, die in het stuk een van haar grootste
overwinningen behaald had, naast haar
stond de dichter en wenschte haar geluk
met de voortreffelijke wijze waarop zij
zijn rol weeigegeven had. Alles droeg de
kleur en den stempel tan een goed ge
slaagde opvoering, van eene behaalde
ovei winning; alleen Beloti-Bon bleef vol
komen koel en stil in deze algemeene
geestdrift, in verward echt Italiaansch
door elkaar spreken, gesticuleeien en
schreeuwen. Ilij stond met zijn rug tegen
den schoorsteenmantel geleund en warm
de zich aan het vuur, en toen de geest
drift ten toppunt steeg, glimlachte hij
onmerkbaar met eene onnavolgbare uit
drukking van spotternij. Toen eindelijk
de gelukkige dichter de zaal verlaten
had, om daar buiten nog meerdere lauwe
ren, loftuitingen en dergelijke heerlijkheid
in te oogsten, zeide Beloti-Bon alsof hij
van een last bevrijd was: «Ben ik gek,
of zijt gij het? Wien houdt gij nu
eigenlijk voor gek, mij, den dichter of u
zelf? zooveel drukte en dat voor zulk eene
alledaagsche komedie 1"
«Maar liet stuk heeft een schitterend
succes behaald," bracht een journalist in
liet midden.
Bettoli-Bon maakte eeue onverschillige
beweging met zijne voorname kalmte,
die hem bijna nooit verliet. «Laat ons
daarvan niet spreken. Ik ken deze grap
pen. Ik weet, hoe zulke schitterende
overwinningen behaald worden; den ouden
directeur zult gij niet misleiden. Het
stuk is hoogstens middelmatig; heden
bevalt het, morgen'is het langdradig en
overmorgen vergeten. Dan heeft de groote,
eeriige Goldoni toch geheel andere stuk
ken geschreven Dat is leven, opgeluisterd
door poëzie! Gouden waarheid, een spie
gel der zeden van onschatbare waarde!
En welke karakters, welke gestalten, het
is ons of wij in elk die het tooneel be
treedt een bekende zien en liooren. Welke
toestanden en eindelijk welk eene
spraak I"
«Maar direkteur!" viel hem een der
tooneelspelers in de rede.
«Ik blijf er bij," vervolgde Beloti-Bon,
zonder zich te laten stoien, «dat die
nieuwere dichters niets maken kunnen,
volstrekt niets, wat het opvoeren waard
is."
«Eigenlijk moest ik boos op u zijn, di
recteur," begon de schoone Virginia,
«als gij zoo slecht over het stuk denkt,
dat wij heden opgevoerd hebben, hadt
gij met dezelfde rechten de komedie
stukken van Bettoli kunnen opvoeren."
«Die arme Bettoli," riep men van alle