NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT EN GELDERLAND
LIBUSSA.
No. 46.
Zaterdag 8 Juni 1895.
Vier-en-twintigste jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG
BINNENLAND.
Plaatselijke berichten
F euilleton.
AMERSFOORTSCHE COUHINT.
VOOR
abonnementsprijs:
Per 3 u.AHiiden f 1.— Franco per po9t door het geheele Rijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
fngezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER, Amersfoort.
advertentien:
Van 16 regels f 0,40 iedere regel meer 5 Cent.
A.dvertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend
ftroote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Een niet onbelangrijk proces, waarin
mevrouw Bulk ley een der partijen is,
wacht zijn behandeling bij de rechtbank
te 's-Gravenhage.
Tegen die dame is, meldt de iV. R. Ct.,
indertijd in Freiburg een bevel van ge
vangenneming uitgevaardigd, op grond
dat zij medeplichtig zou zijn geweest of
menschen zou hebben omgekocht om het
leven van haar schoonzoon, den heer
Hoek, in gevaar te brengen. Zij verkoos
liever Duitschland te verlaten, waardoor
van zelf de gelegenheid was afgesneden
om haar kleinkinderen te zien.
Steeds gedreven door de begeerte om
in Duitschland terug te keeien in de
nabijheid van die kinderen, stelde mevr.
B. zich in betrekking met een Nederlan
der, wonende te Parijs, den heer v. S.,
vroeger tabakshandelaar hier te lande,
dien zij in dienst nam om in Freiburg
te verblijven en haar op de hoogte te
houden van de familie Hoek, mei opdracht
in de tweede plaats om een roman te
plaatsen als feuilleton in de Freiburger
Zeitung en exemplaren daarvan in andere
landen te verspreiden.
Behalve die werkzaamheden, werd hem
nog opgedragen, alle pogingen aan te
wenden ten einde te Freiburg intrekking te
verklagen van het tegen haar verleende
bevel van gevangenneming.
Daarvoor verstrekte mevr. B. haar
lasthebber een volmacht, en tevens tee-
kende zij een stuk waarin zij zich ver
bond om als door zijn toedoen uiterlijk
15 October 1894 het be"el was ingetrok
ken, hem daarvoor te betalen f 20.000.
De gemachtigde v. S. gaf zich veel
moeite, stelde zich in betrekking met
officiëele, en officiëuse en rechtsgeleerde
personen te Freiburg, maar zag 2 maan
den vóór het verloopen van den termijn
zjjn volmacht door mevr. B. ingetrokken.
Nu beweert de heer v. S., dat door
het intrekken zijner volmacht mevr. B.
hem onmogeljjk heeft gemaakt de voor
waarde te vervullen waardoor hjj f20,000
zou hebben verdiend.
Hierop grondt hij thans een votdering
tegen mevr. Bulkley fen wel krachtens
artikel 1296 van het Burgerlijke Wet
boek, luidende: »De voorwaarde wordt
gehouden voor vervuld, indien de schul
denaar, die zich onder dezelve verbonden
heeft, de "ervulling der voorwaarde heeft
verhinderd."
Voorts eischt hij f 25,000 wagens be
talingen, reis-, verblijf- en hotelkosten.
De partijen hebben in deze hun belan
gen opgedragen: de eischer v. S. aan
mr. D. S. van Emden, de gedaagde mevr.
B. aan mr. A. F. de Bas.
De exceptie dat de heer v. S. zijn
Nederlanderschap verloren heeft en der
halve cautie moest stellen, is reeds door
de rechtbank afgewezen, met veroordee
ling van mevr. B. in de kosten van het
incident.
Aardb{jen.
Van Aalsmeer zijn heden de eerste
aardbeziën naar Amsterdam verzonden.
De planten, die gedurende dezen winter
legen de strenge koude door de sneeuw
zijn bescheimd, hebben zich krachtig ont
wikkeld en rijk gebloeid. Vrijgebleven
van de nachtvorsten in den bloeitjjd is
er zoowel in de vroede als late soorten
weinig doode knop te ontdekkenzoodat
er een rijke oogst kan verwacht worden.
Een buitenlander over
Nederland.
Van de hand van den heer N. Veloz
Goitoicoa, secretaris der legatie van de
Vereenigde Staten van Venezuela, tijde
lijk zaakgelastigde te 's-Gravenhage, is,
in het verslag door de regeering van dat
rijk onder den naam van het Gele Boek
aan het Nationaal Congres overgelegd
aan het hoofd der mededeelingen van
de diplomatieke vertegenwoordigers der
Staten in het buitenland, verschenen
een omvangrijk rapport over Nederland
en zijne instellingen.
Onder 39 rubrieken heeft de steller
van dit rapport saamgevat zijne beschrij
ving van de geschiedkundige, stoffelijke,
intellectueele militaire waterstaatkundige
en maatschappelijke toestanden hier te
lande.
De voornaamste der behandelde onder
werpen betreffen: onderwijs, godsdienst,
financiën, credietwezen, handelsvloot, land
bouw, veeteelt, nijverheid, visscherij,
spoorwegen, dijken, landsverdediging, de
koloniën, meer bepaaldelijk Curasao.
Onder tal van feiten en bizonderheden
wordt met bewondering gewag gemaakt
van de reinheid en zindelijkheid, welke
de straten en huizen van ons land ken
merken en waarvan eenige merkwaar
dige staaltjes in het stuk worden mede
gedeeld.
Een kleine 8000 niau zoek
De door het Departement van Justitie
uitgegeven alfabetische lij t van s.\ona!e-
menten, voorkomende in het »Algemeen
Politieblad," welke op 1 Januari 1895
nog niet waren ingetrokken of vervallen,
bevat 7683 namen, hieronder niet begre
pen de namen van manschappen, die niet
aan de oproeping voor de nationale militie
hebben voldaan en van personen, die van
de landmacht hier te lande en in West-
Indië van het korps maiiniers en van het
Oost-Indisch leger gedeserteerd of vermist
zijn.
Of 'de beide vrovwen van Hendrik de
Jong op die lijst voorkomen?
Kersen!
Het onweder van Zaterdag heeft in de
Betuwe door de geduchte en laugdurige
hagelbui veel schade aangelicht in de
kerseboomgaarden. Veel kersen werden
afgeslagen, maar nog meer werden door
de hagelsteenen gekwetst en zoodoende
waardeloos gemaakt.
Deze week werden bijna overal in de
Betuwe de verpachtingen gehouden.
Ten opzichte van Zondagsrust zijn
wij juist andersom als onze Duitsche na
buren. Bij ons wordt het openen der
winkels niet belet, doch verzet zich een
groot aantal landgenoolen tegen het
openen van koffiehuizen en publieke ver
makelijkheden. In Duitschland wordt men
door de overheid gedwongen zijn nering
te sluiten, doch is er niemand die zijn
stem verheft tegen liet deelnemen aan
publieke vermakelijkheden. Ofschoon men
in Duitschland verstandiger zou handelen
het sluiten zijner zaak aan ieder over te
laten, is uien daar toch verstandiger dan
bij ons, waar enkele partijen in het be
zoeken van een koffihuis een grove zonde
zien. Ons dunkt dat men in Duitschland
zeer wel inziet, dat de verveling waartoe
men de rneDschen door het sluiten der
ontspanningen zou brengen, eerst recht
de brooddronkenheid en onzedelijkheid
zou bevorderen. Zeer juist werd aldus
in den gemeenteraad van Wiscli in zoo
danig vraagstuk geredeneerd.
Door den Inspecteur van het Mili
tair Onderwijs zijn benoemd tot leden
der commissie voor het afnemen van het
eerlang te houden examen van adspiranten
voor de toelating tot het le en 2e Studie
jaar en voor den overgang van de leer
lingen »an het le naar het 2e Studiejaar
van den Cu.ons bij het 5e Regiment
Infanterie, tot lid en --.rritter den ka
pitein W. J. Heinsius, directeui ..-n Hen
Cursus; tot leden den kapitein A. J.
Eheling, de le luitenants I. H. Boeije,
J. C. A. Bos Sulpke, A. C. de Vos en
den le luitenant adjudant J. L. van der
Moer, alsmede den Heer J. van Spiegel,
leeraar voor de Fransche taal. De le
luitenant de Vos, zal tevens als Secre
taris der Commissie optreden.
Bij het 5e Regiment Infanteiie
hebben zich tot deelneming aan het toe
latingsexamen tot den Cursus aangemeld
29 onderofficieren en korporaals voor het
le Studiejaar en 3 onderofficieren voor
het 3e Studiejaar van den Cursus. Het
aantal plaatsen voor de toelating is on
bepaald.
Aan het overgangsexamen van het
le naar het 2e Studiejaar van den Cursus
bij het 5e Regiment infanterie, zullen
deelnemen 7 onderofficieren, leerlingen
van den Cuisus.
Aan den Sergeant tamboer G. A.
Moerings en den sergeant J. van Kempen,
die afgekeurd zijn voor den dienst, we
gens lichaamsgebreken ontstaan in en
door den dienst, is by Kon. Besluit een
voortdurend pensioen toegekend, respec
tievelijk van f 480.en f 432 's jaars.
Bij het 5e Regiment infanterie is
bevorderd tot Sergeant tamboer den kor
poraal tamboer J. A. Rutten, en tot kor
poraal tamboer den soldaat W. van
H aarzel.
De Sergeant A. de Beer van het
5e Regiment infanterie, is voor 4 jaren
gedetacheerd bij het Leger in Oost Indië.
Den 13 Juni a.s. zal er een deta
chement, sterk 3 officieren en 100 onder
officieren en minderen van het 5e Regi
ment infanterie naar Oldebroek vertrekken
om deel te nemen aan de oefening van
de vesting artillirie in de Legerplaats
aldaar. Genoemd detachement, onder
bevel van den kapitein B. Charlé, zal
denzelfden dag in het garnizoen terug-
keeren.
Aan de 5e groole Nationale Schiet
wedstrijd, uitgeschreven door het Bestuur
van den Nederl. scherpsch. bond, die in
het laatst van Juni a.s. wordt gehouden
te Hoorn, zal door een detachement van
het 5e regiment infanterie onder bevel
van den le luitenant J. Dorré, sterk 5
onderu<BwareDj aan Hen Korpswedstrijd
worden deelge.,omen-
Bij de Normaar Schietschool zyn
gedetacheerd
a Tot bijwoning van de te houtzvn
Schietcursus, de sergeanten J. M. Busch-
gens en P. de Jong.
b Tot bijwoning van de te houden
Gymnastiek-Scherm en Zwemcursus de ser
geanten S. J. Notten en D. J. Janssen,
allen van het 5e regiment infanterie.
Aan den sergeant C. H. van Altena,
is de bronzen medaille voor 12-jaren
trouwen dienst, op de gebruikelijke wijze
uitgereikt geworden.
Bij beschikking van den Minister
van Oorlog is den kapitein J. F. P. Bek
kers, van het 5e Regiment Infanterie,
benoemd tol kapitein voor speciale dien
sten, in plaats van den gepensionneerden
kapitein Wagner.
De reserve-korporaal G. van der
Zoo de Jong, van het 5e Regiment Infan
terie, heeft met gunstigen uitslag het
examen afgelegd voor sergeant en is
benoemd tot reset ve-onderofficier.
Door de benoeming tot plaatselijke
adjudant alhier, van den le luitenant
A. Geel, is de le luitenant W. F. van
den Oudendijk Pieterse, eervol ontheven
van de tijdelijke waarneming van die
functie.
Aan de op Woensdag 5 Juni alhier
gehouden aanbesteding voor het bouwen
van een zeeppoeder- en vetloogmeelfabriek
met kantoor, woonhuis enz. aan de Korte
Bergstraat, onder beheer van deD archi
tect Herm. Kroes, werd deelgenomen door
de volgende inschrijvers:
W. v. d. Kooy te Amersfoort voor
4)
Niet de machtigste, de dapperste of de
rijkste, maar de wijste zij onze hertog I"
Het volk, dat de plagerijen van de kleine
dwingelanden al lang moede was, dacht
thans eenstemmig en schonk luiden bij
val aan dezen voorslag. Er werd een
landdag gehouden en aller keuze viel op
den wijzen Krokus. Men zond een ge
zantschap af, dat hem vragen moest, of
hij de vorstelijke waardigheid aannam.
Hoewel hij geenzins naar zulk een groote
eer hunkerde, toch aarzelde hij niet en
hij gaf toe tegenover den algemeenen
volkswil. Men bekleedde hem met het
purper en hij trok met groote pracht
naar Bizegrad, de vorstelijke residentie,
waar hem het volk tegenjubelde en als
regent huldigde. Nu begreep hjj, dat
ook het derde rietje van de milde Elf
zijn gave aan hem geschonken had.
Zijne liefde voor de gerechtigheid en
zijne wijze wetgeving maakten weldra
zijn naam beroemd in aile aangrenzende
landen. De Sariualieclie vorsten, die ge
woon waren elkander te bestrijden,
brachten uit de verte hun twisten voor
zijn rechter stoel. Hij woog hun twisten
met onbedriegelijke maten en gewichten
aan de natuurlijke billjjkheid op de
weegschaal des rechts en wanneer hjj
zijn mond opende, was het altijd een
buitengewoon wijs oordeel, dat aan zijn
lippen ontvloeide. Toen eens eenige
oproermakers samengespannen hadden
tegen de rust van hun vaderland en
daarbij de prikkelbare Polen in het har
nas hadden gejaagd, trok Krokus aan
de spits van zijn leger naar Polen, wa -r
hjj den burgeroorlog dempte en een
groot gedeelte van het Poolsche volk
verkoos hem nu uit dankbaarheid voor
den geschonken vrede ook tot zijn hertog.
Hjj bouwde daar eene stadt, die naar
hem Krakau werd genoemd en waar
voortaan de Poolsche koningen gekroond
moesten worden. Krokus regeerde zeer
roemvol tot het einde zijner dagen. Toen
hjj merkte, dat zijn sterfuur naderde,
liet hij zich uit de stukken van den eik,
dien zijn gemalin bewoond had, eene
doodkist maken, waarna hjj in vrede
stierf en beweend werd door zijn drie
maagdelijke dochters, die het vaderlijke
Ijjk kisten en begroeven, zooals hjj be
volen had en het geheele volk was in
rouw gedompeld.
Zoodra de treurige begrafenis afgeloupen
was, vergaderden de magnaten om te
beraadslagen, wie den ledigstaande vor
stenzetel weer zou beklimmen. Het volk
begeerde eenstemmig één van de dochters
van Krokus, maar men kon niet overeen
komen aangaande de keuze lusscheo de
drie zusters. Bela had eigenlijk de minste
aanhangers, omdat zij geen goed hart
bezat, en dikwijls gebruik maakte van
haar tooverkunsten om schade te doen;
maar bij het volk was zij zoo gevreesd,
dat niemand iets tegen haar durfde in
brengen, omdat men bang was voor haar
wraakzucht. Maar toen er over haar
gestemd moest worden, bleven alle mag
naten stom, zoodat zij geen enkele stem
vóór maar ook geen enkele stem tegen
kreeg. Bjj zonsondergang ging het volk
uiteen en den volgenden dag belegde
men eene nieuwe kiesvergaderiDg. Toen
werd Therba voorgesteld, maar bet
vertrouwen op haar orakel-spreuken had
haar hoofd op hol gebracht; zij was
trolsch eD hoogmoedig en wilde als een
godin vereerd weiden. Wanneer men
haar niet aanhoudend bewierookte, was
zij slecht geluimd, mismoedig en eigen
zinnig, zoodat zij al zeer weinig bemin
nelijke eigenschappen bezat. Wel werd
zij minder gevreesd dan hare oudste
zuster, maar zij was toch nieinands lie
velinge. Daarom was het op den tweeden
kiesdag zoo stil als op een grafmaal en
er w-rd nogmaals niet gestemd. Den
derden dag was Libussa aan de beurt.
Zoodra haar naam genoemd werd, hoorde
men in de kiezerskring vroolijk fluisteren;
de ernstige gelaatstrekken ontplooiden
zich en werden helder en ieder magnaat
wist tegen zijn buren te roerr.en over
eenige goede eigenschap van Libussa.
De eene prees hare zedigheid, eene an
dere hare bescheidenheid, een derde
haar verstand, een vierde haar onfeil
baren voorzeggenden geest, een vijfde
hare belangloosheid voor allen, die in
nood zaten, een tiende hare kuischheid
en nog negentig anderen hare schoonheid
en de laatste hare huischelijkheid. Wan
neer een minnaar zulk een doopceel
afleest over de volmaaktheden zijner
geliefde, dan mag men gerust twijfelen,
ol deze wel een dezer bezit, maar het publiek
doolt niet met goede zaken, doch oordeelt
liever ten nadeele van iemands goeden
naam. Met haar algemeen erkende prij
zenswaardige eigenschappen was Libussa
inderdaad de meest kans hebbende mede
dingster naar de kroon, ten minste in
der kiezersoog; maar als men in huwe
lijkszaken de jongste zuster boven de
ouderen voortrekt heeft meD, zooals de
ondervinding getuigt, zeer dikwijls den
huiselijke vrede verstoord, zoodat men
nu vreesde, dat bij een nog gewichtiger
zaak dan een huwelijk de vrede dus
gestoord zou wordeo. Deze gedachte
maakte de wijze volksvoogden zeer ver
legen, zoodat zjj geen besluit konden
nemen; er moest een spreker opstaan,
die door zijn zwaarwichtige welspreken-
heid den goeden wil der kiezers iu
beweging kon brengen, als de zaak ten
minste vooruit wilde en als de goede be
doelingen krachtig zouden beginnen te wer
ken. Zulk een spreker trad op als geroepen.
Wladimir, een Boheemsche magnaat,
de hoogste in rang na den hertog, bad
reeds lang gesmacht naar de bekoorljjke
Libussa en tijdens het leven van haar
vader al om haar hand gevraagd. Hjj
was een trouwe leenman en Krokus
beminde hem al9 een zoon, zoodat de
wijze vader vurig wenschte, dat de liefde
beiden mocht samen paren, maar de
zuivere geest van Libussa haatte het
huwelijksjuk en hjj wilde hare neiging
geenzins dwingen. Vorst Wladimir liet
zich daardoor niet afschrikken en meende,
dat hij door trouwe standvastigheid den
tegenzin van Libussa zou kunnen over
winnen, di t hij haar door zjjne teedere
liefde volgzaam zou kunnen maken. Zoo
lang hertog Krokus leefde, bleef Wladimir
zijn volgeling, maar dit deed hem het