NIEUWE Nieuws- en Advertentieblad UTRECHT en GELDERLAND LIBUSSA. WERELDTENTOONSTELLING HöTEL- u REISWEZEN. Zaterdag 15 Juni 1895. Vier-en-twintigste jaargang. VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG BINNENLAND. F euilleton. 48. amersfoortscre courant. VOOR abonnementsprijs: l'er X simden f 1.Franco per post door het geheele Rijk Afzonderlijke Nummers 3 Cent. Ingezonden stukken en Wichten intezendeu uiterlijk Dinsdag en Vrijdag. Uitgever G. .1. SLOTHOUWER, Amersfoort. advertentien: Van 1 6 regels f 0,40 iedere regel meer 5 Cent. Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend Oroote letters en vignetten naar plaatsruimte. VAN Amsterdam, 12 Juni '95. III. Voor den Kroniekschrijver van de Ten toonstelling doen zich voor de vorige week het allereerst een viertal feiten op, welke hij met geen stilzwijgen mag voorbijgaan. Ze willende vermelden in chronologische volgorde hebben we in de eerste plaats te noemen het bezoek, gebracht door de strijders van Lombok, die er vei leden Donderdag zijn «tentoongesteld" zooals we bijna geneigd zouden zijn te zeggen. De lief hel bers om hen te zien waren echter weinig in getal, hetgeen hoofd zakelijk moet worden toegeschreven aan de verhooging van de entréeprijs. Immers, dien dag werd slechts toegang verleend tegen 2 tickets. En, hoe vaderlandsch- lievend we nu ook zijn mogen, met hoe veel geestdrift we ons «dapper Neder- landsch-Indisch leger ook mogen toe juichen, als men dat al een keer of wat op den dag voor niets heeft kunnen doen, geven de meesten er dan nog 's avonds liever geen gulden voor uit. Toen de oud-strijders op Oud-Holland kwamen werd met de Oud-Hollandsche deernen al spoedig een Patertje georga niseerd. liet comité had terecht begrepen dat aan al het genot dien helden van den dag verschaft, de kroon zou worden opgezet door hun gelegenheid te geven om een Hinken zoen op een paar bloo- zende wangen te drukken en er dan van rozenlipjes een terug te krijgen. En aldus geschiedde 1 Generaal Vetter zelf bracht eerst Vi ij- dag een bezoek aan de Tentoonstelling, waar hij door het Comité werd ontvan gen en rondgeleid. Dien dag, Vrijdag, was er echter ook nog heel wat anders voor het mes. Ook voor dien dag was het entrée bepaald op 2 tickets; voor den volgenden dag zelfs op 3, oftewel f 1.50. Hierdoor was in hooge mate de onte vredenheid opgewekt van een groot aan tal exposanten; inzonderheid van exploi tanten uit het Park, den Wereld-Bazar en Oud Holland, onzes inziens hadden die menschen volkomen recht. Zulk een dure entréeprijs schrikt natuurlijk velen af, het bezoek wordt geringer en daar door wordt de kans om zaken te doen voor hen die met opoffering van zulke groote kosten op de Tentoonstelling plaats hebben gehuurd met recht vau verkoop, aanzienlijk minder. Was die ontevredenheid van de rijde der inzenders alleszins gewettigd, ook het publiek vond het zeer terecht on aangenaam eensklaps te vernemen dat slechts entrée werd verleend op afgifte van 2 of 3 tickets, hoewel duidelijk op eiken ticket gedrukt staat: «Bewijs van Toegang." Trouwens de zaak zal dezer dagen voor den kantonrechter komen, want iemand die zich blijkbaar de kaas niet van het brood wil laten eten heeft", nadat hem den toegang op één ticket geweigerd was, daartegen protest aan- geteekerid en bij deurwaardersexploit het Comité gedagvaard tot betaling eener schadevergoeding van ƒ10. Een belang rijke groep inzenders, ten getale van meer dan 120, meest Nederlanders, hebben Vrijdag een protest-meeting tegen dien eigendunkelijken maatregel van het Uitvoerend Comité gehouden, en gedreigd met sluiting, als die verhooging niet werd ingetrokken. Er gingen zelfs stem men op om reeds den volgenden dag, Zaterdag, tot dien krassen maatregel over te gaan. Maar dien volgenden dag zou de Fransche afd. oflicieel geopend wor den, en met het oog daarop werd ten slotte overeengekomen om »uit beleefdheid voor de Franschen" maar alléén ook om die reden Zaterdag nog open te blijven. Die opening toch, zou geschieden met groote plechtigheid, en nu was men terecht van oordeel dat de goede vormen medebrachten het Fransche Comité en verdere autoriteiten geen dichtgespijkerde inzendingen te laten zien. Gelukkig heeft het Comité, dut in den beginne tegen den ont-vreden inzenders een hoogen toon aansloee, eindelijk toch eieren voor zijn geld gekozen en beloofd in het vervolg van elke verhooging van den entréepiijs te zullen afzien. Misschien zal daarop alleen eene uitzondering wor den gemaakt bij een eventueel vorstelijk bezoek. In de derde plaats hebben wij melding te maken van de officieele opening der Fransche afdeeling, verleden Zaterdag, zooals wij hierbjven reede aanstipten. Daarbij waren o. a tegenwoordig ba ron du Tour van Bellinchaven, opper-cei e- moniemeester van H. M. de Koningin- Regentes, de ministers van Builenlandsche Zaken eo van Waterstaat, Handel en Nijverheid, een oud-minister van Frankrijk, de Burgemeester van Amsterdam, bet geheele Fransche Comité, verschillende plaatselijke autorieteiten, enz. In de eeresalon der Fransche afdeeling werden natuurlijk verschillende toespra ken gehouden, waarna aari een der buf felten door de Commissie aan hare gasten, d. w. z. de zooeven genoemde autoriteiten, de Fransche inzenders en verdere ge- noodigden een glas champagne werd aan geboden. En ik verzeker u dat daar niet op een flesch of wat gekeken werd. Bij het verlaten van het hoofdgebouw stonden aan den uitgang ter wederzijden een dozijn jonge meisjes, die de dames kleine houquetjes offreerden. Vervolgens werd de geheele Tentoon stelling bezichtigd, en 's avonds was er diner op het schip. Zondag zijn op de markt van Oud- Holland 130U duiven losgelaten. Het was een alleraardigst gezicht al die diertjes op een zelfde oogenblik de lucht in te zien vliegen. Zjj vormden een oogen blik lang als het ware een wolk-, maar het duurde slechts een oogwenk, en een paar minuten later waren zij allen uit het gezicht verdwenen. Besluiten wij dezen met te vermelden dat van Au-ustus tot October waar schijnlijk in het Paleis voor Volksvlijt een groote internationale wedstrijd van voedingsmiddelen en hygiëne zal plaats hebben. Aan het Bureau, Rokin 11, zijn op schriftelijke aanvrage nadere inlich tinken daaromtrent te verkrijgen. De Koninginnen in Drente. Het plan om, ter gelegenheid van het bezoek der Koninginnen aan Drente, in den Balloërkuil onder Rolde een voor stelling van de oud-Gei maansche recht spraak te geven, begiüt allengs een meer vaster vorm aan te nemen. Gisteravond vergaderden te Assen een aantal belangstellenden op uitnoodiging der commissie, die zich voor de uitvoe-1 ring van dit plan heeft gevormd. Na een inleidend woord gaf de voorzitter, de heer M. A. D. Jolles, het woord aan mr. S. Gratama, rijks-archivaris in Drente, die met dr. L. Knappert de bewerking van het historisch-juridisch gedeelte op zich had genomen. De heer Gratama toonde eerst aan, waarom men het recht heeft te zeggen dat in de Balloërkuil in de oude tijden inderdaad de rechtspaaak gehouden is. Bewijzen uit het Landrecht van Drente van 1412, uit Piccardt, den oudsten ge schiedschrijver van Drente, uit van Liers oudheidkundige opstellen e. 8. werden hiervoor aangevoerd. Hoe moet men zich voorstellen dat die rechtspraak plaats had? Hierover geven de genoemde bronnen niet in allen deele licht, doch 't geen bekend is, komt geheel overeen met wat Felix Dahn in onderscheidene romans levendig heeft geschilderd. Dahn heeft ook op weten schappelijk wijzingen als een veilige gids kunnen worden beschouwd. In aansluiting dan aan Dahn, is een dramatische voorstelling ontworpen van de rechtspraak over, en de veroordeeling bij verstek van een persoon, die onder Karei Martel in diens strijd tegen de Fiiezen en de met deze verbonden Dren ten, tegen zijne stamgenooten heeft ge vochten en die dus wegens landverraad des doods schuldig is. Om een goed denkbeeld van liet ge heel te geven, werd door dr. Knappert voorlezing gedaan van die gedeelten der dramatische episode, welke de bewerkers reeds gereed hebben. De aanklacht, door den klager tegen den verrader ingebracht, de staving van zijn getuigenis door zijn eedhelpers, de uitspraak van het volk, in het «ding" verzameld, en ten slotte de vervloeking en verbanning, over den schuldige uitgesproken, lieten niet na, groolen indruk op de aanwezigen te ma ken. De bewerking der muzikale gedeel ten, een koor tot inleiding en een slot koor, zal spoedig ter hand worden ge nomen. Ongetwijfeld zal het geheel een duide lijk beeld van de oude wijze van recht spreken geven er. voor de hooge bezoek sters eene hoogst eigenaardige illustratie bij hel bezichtigen van de oudheden de zer provincie zijn. «De Koninginnen worden den 28en of den 29en Juni uit het buitenland op Het Loo verwacht." De Staatscommissie voor het onder zoek naar den gevangenisarbeid houdt heden haar eerste vergadering, in het departement van Justitie. Het Rott. Nieuwsblad plaatste dezer dagen een rebus waai van de oplossing is als volgt.- EEN AHVERTENTIE IS BETER DAN 100,000 STROOIBILJET TEN. Het blad ontving tal van oplossingen, waarvan wij hier laten volgen die van den heer Fagel, de fabrikant van ekster oogpleister, die dagelijks in 't «Nieuws blad" adverteert en het dus kan weten. Voorheen liet ik er menigmaal Een honderdduizend drukken De ontvangst was echter dun en kaal En deed ik 't nog een andermaal, De verkoop wou niet lukken, Nu adverteer ik eiken dag, En kost dat ook veel centen. fk zie nu, met een blijden lach, Mijn zaak verbelren bij den dag, Dus 't levert goede renten. Een vaarwel. Gisteren-namiddag, toen een korps muzikanten uit Meppel voor het politie bureau te Zwolle een paar muziekstukken uitvoerde, werd een van lien, J. N., die in het Alg. Politieblad gesignaleerd was, dat hij ter zake van dronkenschap nog drie dagen gevangenisstraf moest onder gaan, verzocht binnen te komen, ten einde die straf uit te zitten. Hij voldeed aan het verzoek en zijn kameraden hieven aarop een treurmarsch aan, als vaarwel aan hun kameraad. Zw. Ct. Van de grenzen. Uit Schoonebeek wordt gemeldt: Tegen den verboden invoer van vee in Pruisen wordt in den laatster, lijd bijzon der streng gewaakt. Op allerlei wijzen tracht men de lui er in te laten loopen. Zoo ontdekkte men onlangs in de na bijheid eener grenswoning in een aarden wal een hol, door een Pruisisch grens wachter gegraven, dat hij zeer geriefelijk had ingericht en waar hij door niemand kon wot den gezien, zoodat het een uit muntende plaats tot spionnage aanbood. Op deze en andere wijze loopt er zoo 6) Nadat der partijen gewoel langzamer hand verminderd was voor den rechter stoel en toen de zitting gesloten zou worden, vroegen een buurman van den rijken Wladimir en een gezantschap uit de onderdanen van de jachtlustigen Miska gehoor, omdat zij nog eene klacht hadden in te brengen. Zij werdeD voorgelaten en Wladimirs buut man begon aldus te spreken«Een vlijtige planter omheinde zijn stukje grond aan den oever van een breede rivier, die haar zilveren golven met zacht geruisch naar het vroolijke dal liet glyden, want hij dacht, dat de schoone stroom zijn goed van den eenen kant goed zou beschutten, zoodat het vraatzieke wild zjjn zaad niet zou ver nietigen en daarenboven zou de stroom de wortels zijner vruchtboomen bevoch- tigen, zoodat zij spoedig groeien en rijke vrucht zouden geven. Maar toen het loon van zjjn arbeid rijpte, werd de be- driegeljjke stroom troebel, zijn stille wa teren begonnen te bruisen en te zwellen, zij traden buiten hun oevers, rukten het eene stuk van den akker na het andere met zich voort en woelden zich een bed midden door hei bebouwde land, waar over de arme boei groote spijt had, want hij moest nu zyn eigendom prijsgeven aan de willekeur van den geweldigen buurman, aan wiens verslindende golven hijzelf maar met groote moeite ontkwam. Machtige dochter van den wijzen Krokus, u smeekt de arme boer, dat gij den over- moedigen stroom zult gebieden, opdat hij zijn stoutmoedige golven niet meer doe rollen over de goederen van den werkzamen landman, waarbij hij tevens de hoop op een vroolijken oogst, het loon van zuur en duur zweet, verslindt. O, doe hem rustig voortvloeien binnen de grenzen van zijne oorspronkelijke bed ding I" Tijdens deze woorden werd het hel dere vooi hoofd van de schoone Libussa omwolkt; uit haar oog straalde mannelij- ken ernst en allen rond haar luisterden om haar oordeel te vernemen. Dit luidde aldus: Uwe zaak is eenvoudig en recht vaardig geen geweld zal u meer drukken. Een vaste dijk zal den toomloozen stroom paal en perk stellen, zoodat hij niet meer buiten zijn oeveis zal kunnen treden en met zijn visschen zal ik u zevenvoudig vergoeding schenken voor den roof, dieD zijn verwoestende golven gepleegd heb ben." Daarna wenkte zij den oudsten uit het gezantschap, dat hij naderen moest om te spreken. Deze boog zijn gelaat ter aarde en sprak: «Wijze doch ter van den roemrijken Krokus, zeg ons, wien het zaad te velde behoort? Den landman, die het zaad in de aarde heeft gebracht, opdat het kieme en vruchtdrage, of den stormwind, die alles vernielt en verwoest?" Zij antwoordde: «Den landman." «Gebied dan den storm wind," sprak de woordvoerder, «dat hjj onze akkers niet meer mag kiezen als speelplaats voor zijn moedwil, waarbij hij het koren vertr pt en alles vermeld." «Dat geschiedde aldus," antwoordde de hertogiD, «den stormwind zal ik tem men en uit uw gebied bannen; hij moet met de wolken strijden en die verstrooien, welken uit het Zuiden komen en het land met hagel en onweer bedreigen." Vorst Wladimir en ridder Miska hadden beiden zitting in het algemeene linds- gericht. Toen zij de aanklacht en het ernstig vonnis van de vorstin hoorden, verbleekten zij, terwijl zij met kwalijk verkropte woede vóór zich keken, want zij durfde niet laten blijken, hoezeer het hen krenkte, dat z\j door een vrouwen mond bij vonnis veroordeeld werden Want hoewel de klagers bescheiden ge noeg geweest waren om de eer van hunne tegenpartij te sparen en daarom hunne aandacht in een allegorisch kleed hadden gehuld, dat het rechtvaardige vonnes van de gebiedster ook nog wij selijk eerbiedigde, toch was het weefsel er van zoo fijn en doorzichtig, dat ieder, die oogen had, wel zien kon, wat er achter stak. Omdat zij niet durfden ap- pelleeren van den rechterstoel der vorstin op hel volk, dewijl er op hun vonnis al gemeen gejubel volgde, zoo onderwierpen zij zich, al was het ook onwillig. Wla dimir gaf zijn buurman zevenvoudige vergoeding voor de toegebrachte schade en de jager moest op zijn ridderwoord beloven, dat hij de korenvelden van zijn onderdanen niet meer tot jachtveld zou kiezen. Tevens wees Libussa hun eene werkvolle bezigheid aan, waardoor zij aan hun naam, die thans even goed klonk als een gebaisten klok, weer den echten lidderlijken glans konden geven. Zij plaatste beiden aan het hoofd van haar leger, dat zij tegen Toornbok, den vorst der Sorben afzond, die een reus en tevens een machtige Loovenaar was en tegen Boheiue te velde wilde trekken. Daarbij gaf zij beiden als boete, dat zij niet aan haar hof mochten verschijnen, voor de eene haar den pluimbos en de andere de gouden sporen van den boosaardigen vorst als zegeteekens kon brengen. De onverwelkte roos bewees ook iD dezen veldtocht hare looverkrachl, want vorst Wladimir maakte zij onkwetsbaar, vlug, licht en behendig. De legers stie ten van de zuidelijke lijksgrens op el kander men gaf het sein voor den strijd. De Boheemsche helden vlogen door de gelederen als storm en wervelwind en maaiden de dichtgezaaide lansen neder, evenals des maners zeis een tarwe-akker leegmaait. Toornbok viel onder hun krach tige zwaardslagen zij keerden als over winnaars met den gevraagden buit naar de hoofdstad terug, nu zij den smaad en de vlekken, die hunne ridderlijke deugd bezoedeld hadden, in 's vyands bloed zuiver hadden afgewassclien. Hortogin Libussa schonk nu veel eer bewijzen, waarna zij hen naar hun haardsteden liet terugkeeren, omdat het leger uit eenging. Zij gaf hun als een nieuw be wijs barer gunst een purperrooden appel mede onder voorwaarde, dat zij dezen vreedzaam deelen moesten zonder hern stuk te snijden. Zij togen nu heen, legden den appel op een schild en lieten hem als een prachtstuk voor zich uit dragen, terwijl zij samen beraadslaagden, hue zij de verdeeling verstandig zouden doen, opdat zij de rneening van de milde schenkster zouden raden en volvoeren.

Historische kranten - Archief Eemland

Nieuwe Amersfoortsche Courant | 1895 | | pagina 1