NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT en GELDERLAND
PREMIE WERK
„Tweeërlei overtuiging"
Vijftig Cents
OfMeele Publicatie.
BANJAERT.
No. 58.
Zaterdag 20 Juli 1895.
Vier-en-twintïgste jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG
Aan onze lezers.
BINNENLAND.
Plaatselijke berichten
F euilleton.
HME1SFUKTSCBICBD1ANT.
VOOR
abonnementsprijs:
Per 3 maanden f 1.Franco per post door het geheele Rijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden .tukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER, Amersfoort.
advertentien:
Van 16 regels f 0,40 iedere regel meer 5 Cent.
Advertentien viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Bij den aanvang van het nieuwe
kwartaal wenschen wij onzen lezers
weder eens een
aan te bieden en kozen daartoe den
geheel nieuwen roman
naar het Itaiiaansch van E. CASTELNU0V0.
Dit boeiende werk 390 pagina's
groot, hetwelk in den handel f2.50
kost, bieden wij onzen lezers aan
voor slechts
naar buiten de stad met 15 cents
verhooging voor porto.
Wij twijfelen dan ook niet of zeer
velen zullen zich dit werk van blij
vende waarde willen aanschaffen.
Tegen inlevering van achterstaan
de BON onder bijvoeging van het
bedrag kan het bij den uitgever dezer
worden afgehaald.
Donderdag dineerden ten hove
Baronesse van Nagell van Ampsen, dame
du pnlais; Baron van Nagell, opperstal
meester, levens de burgemeesters van
Arnhem en Apeldoorn. H. K. H- de
Groothertogin van Saksen Weimar keert
Dinsdag naar Duitschland terug.
In liet Sociaal Weekblad schrijft
A. K. (Kerdijk) zLondensche indrukken."
Wat een Engelsche schoolopziener hem
over het lager onderwijs in Engeland
zeide, was één akte van beschuldiging
tegen het werktuigelijke en den sleurgeest,
die dat onderwijs kenmerkt.
En toch slaat over 't algemeen de
Engelsche werkman in geestelijke ontwik
keling hooger dan de onze. Een veel
grooter aantal Engelsche dan Nederland-
sche werklieden hebben het in kennis
en beschaving vrij ver gebracht.
Hoe komt dat? De heer K. wijst op
de volgende omstandigheden
zOp de deugdelijke gelegenheden voor
voortgezet onderwys, die in Engeland wel
ver van algemeen zijn, doch die, waar
zij voor den aankomenden werkman open
staan, op benijdenswaardige wijze zijn
ingericht. Op de betere voeding der
lagere volksklasse. Op den korteren
arbeidsdag. Op uitstekende bibliotheken,
die schier overal onder ieders bereik zijn.
Niet het minst op het zoo hoog ontwik
kelde en zoo ontwikkelde coöperatieve
en vakvereeniginsleven, dat door menig
een hier ie lande slechts of bij voorkeur
b-keken wordt van den stoffelijken kant,
maar dat ook in geesteljjk opzicht, sedert
veertig jaren en laDger, voor den Engel-
schen werkmansstand een vruchtbare
leerschool is geweest."
Een staalbron te Vianen.
De hoofdbestuurder-bibliothecaris der
Maatschappij van geneeskunde, dr. C. E.
Duuiëls, maakt in zyn jaarverslag uit
voerig melding van een paar boekjes uit
de helft der voorgaande eeuw, handelende
over een staalwaterbron, die gedurende
korten tijd te Vianen is aangetroffen
geweest.
Wij ontleenen aan zijn mededeelingen
dat tusschen 1730 en 1740 in den tuin
van Herman Smith, drossaart van stadt
en lande Vianen zover de 28 voet diep
in den grond" een bron ontdekt werd,
waarvan het water door zijn eigenaardi-
gen sinaak de aand icht schijnt te hebben
getrokken.
De eerste, die ontdekt heeft dat er
jjzer in het water aanwezig was, is ver
moedelijk Herman Kaan Boerhaave, de
later zoo beroemde lijfarts van keizerin
Elisabeth van Rusland.
Donderdag 26 Juli 1753 werd de bron
in het bijzijn van een groot aantal in
woners en vreemdelingen geopend. In
hetzelfde jaar verscheen een boekje waarin
aangetoond werd, dat dit water imet dat
van Spa, kan worden geëvenaard".
Door de geneesheeren in dien tijd
werden boekjes geschreven met aanbe
veling van het water tegen verschillende
kwalen.
Vianen is dus een poos geweest, wat
men tegenwoordig zou noemen een bad
plaats.
Hoelang Vianen's Staalwaterbron in
gebruik is geweest en wanneer of waar
door zij na een kortstondigen bloei heeft
opgehouden te bestaan, heeft dr. Daniels
ook na de ijverigste nasporingen in
archieven en in Vianen zelf niet kunnen
nagaan.
Door de prov. stalen van Utrecht
is aan het Ned. Oogl. gasthnis eene jaarI.
subsidie van f2000,verleend. De aan
gevraagde subsidie voor 't krankz. ge
sticht Hoogland werd afgestemd.
Feu Nederlander in liet
FngelBClie lagerhui».
Onze voormalige landgenoot baron
Mackay, behoort reeds lang als lord Reay
tot de staatkundige wereld in Engeland.
Thans heeft volgens den Londenschen
correspondent der N. R. Ct. ook een
landgenoot zitting gekregen in het Lager
huis. Te Northampton is de conservatieve
partij verkiezing van onzen voormaligen
landgenoot, den heer C. G. A. Diucker,
een broeder van den Gronin6chen afge
vaardigde Drucker.
In 1868 geboren, kwam de heer Drucker
in 1887 te Leiden in de rechten studee-
ren. Na zijn candidaatsexamen afgelegd
te hebben, verliet hij op het einde van
1890 de academie en vestigde zich in
Engeland, waar hij zich liet naturalisee-
ren. Hij woont in Dorset, op het land
goed Milton Abbey. Reeds met de alge-
meene verkiezingen in 1892 dong de heer
Drucker naar een der beide zetels van
Northampton, maar bleef met 3235 stem
men in de minderheid.
Naar wij vernemen, verschijnt in
het najaar bij den uitgever L. J. Veen te
Amsterdam een vervolg op Louis Coupe
rus, Majesteit, getiteld: Wereldvrede,
roman in één deel.
Nationale Dnivenweüvlnclit.
De groote nationale wedvlucht op Zon
dag a.s van uit Berlijn te houden, uit
geschreven door de 's-Gravenhaagsche
Postduivenvereniging zde Ooievaar" be
looft voor de liefhebbers van deze sport
zeer interessant te worden.
Onderscheidene vereenigingen hebben
duiven gezonden, zoodat er gisteren, den
dag van stemming, ruim 209 snelvliegers
bijeen waren in een der lokalen van hel
«Gebouw voor Kunsten en Weten
schappen."
Van de volgende veieenigingen nemen
duiven aan de wedvlucht deel: zColumba,"
Amsterdam, zKennemerland," Bloemen-
daal; zDe Luchtpost," PurmerendzMer-
wedevlucht," Dordrecht; «Postduif," Waal
wijk; »De Snelpost," UtrechtzDe Snel-
vlieger," Haarlem; «Sperwer," Amsterdam;
zDe Telegraaf," Haarlemmermeer; »De
Zwaluw," Amsterdam »De Rotlerdam-
sche Postduivenbond," Rotterdam; en
voorts van de leden van »De Ooievaar,"
te 's-Gravenhage.
De afstanden, hemelsbreed berekend
door den heer Eekstein, directeur der
Topografische Inlichting zijn: van Berlijn
naar Utrecht 566 KM. naar Purmererid
570 KM.; naar Amsterdam 574 KM.; naar
Waalwijk 575 KM.; naar Haarlemmer
meer 591,4 KM.; naar Haarlem 592,6
KM.; naar Bloemendaal 593 KM.; naar
Dordrecht 599 KM.; naar Rotterdam 608
KM. en naar Den Haag 620 kilometer.
De duiven zullen Zondagochtend ten
5 ure (Greenwicht.) te Berlijn worden
losgelaten. Men berekent dut de Haag-
sche in gunstige omstandigheden, om
streeks 4 uur in den middag kunnen zijn
teruggekeerd.
Vele medailles zijn uitgeloofd; o. a.
een groote gouden medaille en een kunst-
voorweip door »de Ooievaar".
HH. MM. de Koninginnen deden van
Hare belangstelling blijken, door het uit
loven van twee zilveren medailles, welke
onder zekere voorwaarden als prijzen
zullen worden toegekend.
De minister van oorlog schonk een
verguld zilveren en een bronzen medaille,
benevens twee diploma's voor de duiven,
toebehoorende aan leden van den Nederl.
Postduiven-Bond, die den besten tijd
maken.
Verder zijn nog door den Rotterdam-
schen Postduivenbond, door de Vereeni-
ging tot Bescherming van dieren, te Den
Haag en door onderscheidene liefhebbers
6 verguld zilveren en 5 zilveren mede.
uitgeloofd.
De uitslag van den wedstrijd wordt
later medegedeeld.
JEergisteren weid de burgemeester
van Eemnes jhr. Roëll door zijn gemeen-
tenaren feestelijk ingehaald. Overal wap-
peiden de vlaggen, terwijl eenigeeerebogen
waren opgericht. Men haalde den burge
meester aan de grenzen af, waar hij door
den oudsten wethouder werd toegesproken.
Op het gemeentehuis hield de burgemees
ter een toespraak.
De BURGEMEESTER en WETHOU
DERS van AMERSFOORT doen te weten,
dat de processen-verbaal van inlevering
en opening der stembriefjes ter verkie
zing van zes leden voor den gemeente
raad in afschrift aan het Raadhuis zijn
aangeplakt en gedurende veertien dagen
op de Secretarie voor eenieder ter inzage
liggen, alle werkdagen van 's voormid
dags 10 tot 1 uur de namiddags.
Amersfoort, den 17. Juli 1895.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
F. D. SCHIMMELPENNINCK,
De Secretaris.
W. L. SCHELTUS,
De gewone maandelijksche Zendings
bidstond zal Dinsdag 23 Juli e.k. des
avonds te 8 uren gehouden worden in liet
Gebouw Volksheil.
De gemeenten Amersfoort, Utrecht
en Vreeswijk, zullen, vanwege de Pruisi
sche regeering daartoe aangewezen, be
zocht worden door de Russische hoofd
ambtenaren, de heeren Schweckendieck,
Deesel, Hermann Kisker en Korte, tot
liet bezichtigen van de kanaal en sluis-
werken.
De gemeentebesturen van die gemeenten
zijn door den Commissaris der Koningin
uitgenoodigd, dien heeren daarbjj eenige
faciliteiten te bewijzen.
De valide-compagniën van de Kolo
niale reserve zullen van 310 September
a.s. deelnemen aan de veldoefeningen
van het 5e regiment infanterie. Zij zullen
te Amersfoort worden gekampeerd op
het terrein achter kazerne No. 2.
Donderdag en Vrijdagmorgen werd
eene partij garnalen van Jan Hartog van
Bunschoten aan de vischmarkt alhier door
den keurmeester Kames afgekeurd.
OORSPRONKELIJKE NOVELLE
DOOR
A. J. O. KREHER.
6)
Juffer Eva kwam het eerst tot zich
zelve, betuigende dat het een schandaal
was, dat de wereld zeer slecht is, en dat
men haar raad had moeten volgen en
het mandje buiten de deur laten staan.
Toon wilde het huis uit, maar zijn
heer beval hem te blijven. zWat wilt
ge gaan doen?" vroeg hij.
zZien, of ik buiten ook vinden kan,
wie dit presentje hier gebracht heeft?"
zeide Toon.
zBlyf maar Toon!" beval de jonker,
terwijl hy nadenkend zijne groote blauwe
oogen gevestigd hield op het roode ge
zichtje van het slapende kind. zBlijf
maar I Die het arme schepseltje hier aan
de deur zette zal wel maatregelen geno
men hebben, opdat ge haar niet vinden
zoudt, en waartoe zoude het dienen dat
ge haar vondt? om haar het kind
terug te geven? Maar ze zou immers
het ergens aoders brengens, of misschien
wel, God vergeve mij die zonde als ik
te kwaad van haar denk het misschien
ergens in het bosch zetten."
zZooals ze met Urzijn en Valer.tijn
deden," zeide Toon
zOf misschien wel het kleine wurm
vermoorden," zuchtte de huishoudster,
zach, wat de wereld toch slecht isl ja,
het is wat te zeggen! Waar moet het
nog naar tool Dat komt er van, dat
ze tegenwoordig om God noch zijn ge
bod meer geven. Kijk 't arme bloedje,
't lacht in zijn slaap 1"
Werkelijk glimlachte het kind, en zoo
het zelfbewustheid en kennis genoeg ge
had had om te weten en te waardeeren
bij welke brave lieden het, kleine ver-
stooteling als het was, terecht gekomen
was, waarlijk het had niet beter kunnen
doen.
Het kind werd intusschen eindelijk
wakker en staarde met zijn paar ronde
blauwe wakkere oogjes recht vooruit.
De jonker legde zijn vinger in het kleine
rechterhandje, dat zich dadelijk sloot.
zHet heeft zijn verstand," merkte Ban-
jaert met groote zelfvoldoening aan. zDe
kleine dreumis houdt goed vastprobeer
eens Eva."
Eva bedacht zich een oogenblik, maar
nam toen toch ook de proef en vervolgens
Toon. Zij waren als kinderen die een
nieuw stuk speelgoed gekregen hebben,
totdat de kleine, hetzy uit gevoel van
behoefte of om eenige andere oorzaak
begon te kreunen.
zWat vangen we nu aan!" zeide de
jonker, zEva kunt gij het niet uit het
mandje nemen."
zDe hemel beware mei" zeide Eva,
die plotseling weder hare houterighnid
op haar hart voelde drukken. zEen vreemd
kind, dat durf ik niet." Hare sprokkel
houten natuur kreeg weder hoe langer
zoo meer de overhand op hare goedhar
tigheid. zWie weet wat voor kind het is I"
zHet is een menschenkind I" zeide de
edelman met eene strengheid in zijne
stem, die 't voor Eva niet twijfelachtig
liet, wat haar te doen stond, maar Toon
was haar reeds voorkomen, en had het
kind uit het mandje genomenhet ging
voort met kreunen.
zEva I" beval de jonker, zneem eene
beschuit, giet er wat warm water op,
laat ze een oogenblik weeken, strooi dan
wat suiker op die beschuit en voer het
kind er van. Want ik geloof dat onze
kleine gast honger heeft. Ik zal terwijl
het mandje eens nazien."
Uit het mandje (kwam eenig kinder
goed, alles nieuw en ongemerkt, en een
klein briefje.
zAhal" zeide Banjaert, zdaar hebben
we ten minste wat!"
Het briefje was netjes geschreven,
doch waarschijnlijk met eene zeer ver
anderde handhet bevatte de volgende
woorden
zDit kleine kind is geboren den 15n
dezer van gereformeerde ouders, die het
uit grooten nood toevertrouwen aan uwe
edelmoedige zorg. Zij wenschen dal het
gedoopt worde met den naam Willem."
zDat is alles I" zeide Banjaert, terwijl
hij het briefje omkeerde en ook op den
anderen kant bekeek. Dat ouders komt
mij apocryph genoeg voor enfin
hoe is het met de pap Eva?"
zZe is gereed," zeide de huishoudster.
zNeem dan het kind van Toon over
en voer het."
Eva had grooten lust gehoor te geven
aan hare sprokkelhoutigheid, en dus glad
af te weigeren, maar de bevelen van den
jonker waren zoo stellig, dat ze als werk
tuigelijk gehoorzaamde en hoe onhandig
het haar ook mocht afgaan, den kleinen
dreumes trachtte te voederen.
zAch!" zeide de jonker die haar
met aandacht gade sloeg, en glimlachend
het hoofd schudde, dat gaat immers zód
Diet hij is nog maar tien dagen oud.
Gy hebt geen verstand met kleine kin
deren om te gaan; geef het schepseltje
eens hier."
Eva deed niets liever.
zGe hebt wel eens een dotje gezien
Toon?"
zEene frut? o, ik heb er wel duizend
gemaakt," antwoordde Toon. «Moeder
liet ze my altijd maken voor onze
kleinste."
zEva, geef Toon eens een paar lapjes
gaas of geel fijn linnen of katoen. Toon
zal u eens leeren hoe men een klein kind
te eten geeft."
De jonker was in de beste luim van
de wereld. Toon niet minder. Eva
schudde het hoofd, maar bezorgde lapjes.
Toon deed nu meesterlijk zijne zaken,
het kind lag weldra stil in zijn mandje
met een dotje in den mond.
zMaak maar een dozijn of wat van die
dingen," zeide Banjaert en als de eene
uit zijn mond glijdt, steek er dan maar
dadelijk een andere in Eva, tot hij slaapt
zMaar wij kunnen onmogelijk zoo voort
blijven lobben," zeide Eva, zik kan toch
niet altijd by dat kind blijven zitten."
zDat is waar ook," beaamde de jonker,
die ook begon in te zien dat zij mei hun
drieën geen goede kinderoppassers waien,
zrnaar waar halen we in den nacht
eene min?"
{Wordt vervolgd).
