NIEUWE Nieuws- en Advertentieblad UTRECHT EN GELDERLAND OfMeele Publicatie. Gemengd Nieuws. BANJAERT. No. 71. Woensdag h September 1H*?5 Vi^r-en-twintigste jaargang. VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG F euilleton. AMEBSFOO cams is YOOB abonnementsprijs: Per 3 uiARTiden f 1.Franco per post door het geheele Rijk. Afzonderlijke Nummers 3 Cent. Ingezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag. Uitgever G. .1. SLOTHOUWER. Amersfoort. advertentien: Van 16 regels f 0,40 iedere regel meer B Cent. Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend Groote letters en vignetten naar plaatsruimte. De Burgemeester en Wethouders van Amersfoort, Gelet op art. 18 der wel van den 4. December 1872 (Staatsblad no. 134.). Brengen ter algenieene kennis dst gedurende het jaar 1895 alsnog voor een ieder de gelegegheid tot kostelooze inenting wordt gegeven op Maandag, den 16en September en Maandag, den 16en December telkens des namiddags ten drie ure, in de daartoe bestemde localiteit gelegen aan de Breedeslraat wijk F. no. 133. Amersfoort, 3 September 1895. Burgemeester en Wethouders voornoemd, De Burgemeester, F. D. SCHIMMELPENNINCK. De Secretaris, W. L. SCHELTUS. Een edelgesteente. EeD 214 karaats diamant is in de Monastery-mijn te Johannesburg gevon den. Het is een fraaie vleklooze steen van een oranje en bleekroode tint (in den handel een theewatersteen genoemd) en bjjna volmaakt van vorm. Experts verklaren dat hij zeker in een fraaie 150 karaats steen kan geslepen worden en dan een enormen prijs waard is. Toch gaat daar iets zonderlings mee gepaard De steen werd te Johannesburg vertoond aan verscheiden kenners, die lang in diamanten hebben gehandeld. Omtrent de helft dier experts meenen dat het geen diamant is zonder eigenlijk te weten wat het wel is. De andere helft hondt hem voor een fraaien lancy-steen die tusschen 15.00Ü pdst. en 40,000 pdst. behoort te halen. In den vorm lijkt hij op een gewoon ongeslepen diamant, maar mist dien zonderlingen schijn en het vettig gevoel van een gewoon ruwen diamant. Voor nader onderzoek is de steen in handen gesteld van een analy tisch expert. Knnstuielk. We hebben kunstboter, waarom zouden we ook geen kunstmelk krijgen? Dr. Klimonl heeft er proeven over ge nomen en dienaangaande wordt door hem in de Chemische Revue über die Fett-und Ilarz-Industrie het een en ander mede gedeeld. Het is veel moeielijker kunstmelk dan kunstboter te maken omdat er geen vloeistof bestaat die er ongeveer als melk uitziet, goedkooper is dan melk en die met succes als grondstof voor de kunstmelk zou kunnen dienen. Toch wilde dr. Klimont probeeren zulke melk althans in hel laboratorium samen te stellen. Allereerst trachtte hij een kunstmatig inelkserum te bereiden. In 870 kub. c.m, water werd 50 gram melksuiker opge lost en die oplossing werd tot ongeveer 50° C verwarmt. Daarna werd 17 gram caseïne in de vloestof gebracht. De ca- seïne-deeltjes dreven zichtbaar in de op lossing: om ze onzichtbaar te maken werd het volgende gedaan In 100 deelen water werd 2 5 gram dub bel-phosplioorzure kalium, 1.5 gram enkel- phosphoorzure kalium, 0.6 gram phos- phoorzure kalk en evenzooveel keuken zout opgelost. Van die oplossing werd nu zooveel bij de eerste vloeistof gevoegd tot de drijvende caseine verdwenen was, dat wil zeggen niet meer voor het bloote oog zichtbaar was en toen had de vloeistol een melkachtige, licht blauw groen schijnende kleur. Daarop werd 12 gram van het dooier van een versch ei toegevoegd. Daar de oplossing moetelijk plaats vond, moest er goed geschud worden en moest de ge- heele vloeistol door een emulsor gaan, zooals die in de margarinefabrieken ge bruikt wordt. Hiermede was het kunst matige melkserum gereed. Nu moest er nog vet bijgevoegd wor den 38 gram margarine en 4 gram se- same-olie werden juist tot aan 't smelt punt verwarmd hooger verhitten is nadeelig en daarna bjj het serum gevoegd, terwjjl het geheel meermalen door de emulsor werd geschud. Nu was het preparaat klaar. Tot een volmaakte nabootsing van de melk kon dr. Klimont op deze manier echter niet komen. Zjjn product bleef bij kamer temperatuur 24 uur goed. Wanneer het product na de laatste schudding dadelijk flink werd afgekoeld en het vet niet hooger dan tot liet smeltpunt was verhit, dan bleef de vloeistof twee of drie dagen goed maar zij roomde veel sterker dan natuurlijke melk na zeven of acht dagen trad het zuurworden pas in. Dr. Klimont gelooft dat de smaak van zijn kunstmelk, als ze in 't groot werd gepioduceerd, wel mee zou vallen. Maar zulk een tak van nijverheid acht hij te genwoordig niet bestaanbaar, vooral om dat melksuiker en caseïne nog te duur zijn. £ckt Engelscli. Sir William Draggs is de gelukkige eigenaar van een prachtig stoomjacht, dat bij Brighton op de reede ligt. Hel is een mooie, zoele dag, die als van zelf tot een pleizieriochje op zee uitnoodigt. Sir William neemt dus een huurrijtuig, laat zich naar het strand rijden, en roept bij het uitstappen den koetsier toe, op hem te blijven wachten, totdat hij terug komt. Maar liet tochje is zoo heerlijk, het verblijf op het geheel nieuw ge restaureerde jacht is zdó aangenaam, dal onze Engelschman, die evenmin tijd als geld gehoeft te ontzien, plotseling tot het besluit komt, een reis om de wereld te gaan doen. De koetsier aan den oever blijft wachten. Hij wacht een dag, hij wacht een week, hij wacht twee weken Wat zijn paard en wat hij zelf noodig heeft, laat hij uit de stad komenen als het weder lang zamci hand regenachtig en winderig begint te worden, weet hij van de plaatselijke overheid verlof te krijgen om aan het zeestrand een tent op te slaan, onder welk beschuttend dak hij nu geduldig vooit blijft wachten, totdat na verloop van ongeveer een jaar de aankomst van een jacht geseind wordt, en Sir William weinige uren later aan wal stapt. De eerste persoon, dien hij daar orit. inoet, is zijn koeisier, die echter niet het minste of geringste blijk van verrassing geeft, maar den edelman bedaard naar zjjn hotel rijdt. En even kalm en phlegmati-k vraagt de edelman nu wat hij schuldig is, waarop de koetsier hem de zorgvuldig bijgehouden rekening ter hand stelt, die circa f 750 bedraagt. Sir William bedenkt zich geen oogenblik, haalt zijn portefeuille uit zijn zak, vult een wissel voor het verschuldigde bedrag en overhandigt dien aan den ge duldiger) koetsier. Aardbeviugeu in Kleiu-Azië. Berichten uit Konstantinopel maken melding van groote aardbevingen die op den 19 Augustus plaats vonden in ver schillende streken in Klein-Azie. In Smyrna werd men twee zware schokken gewaar. In Aïdin duurde de eerste schok 3 a 4 seconden; de beweging ging van het oosten naar het westen en was ver gezeld van een onderaardsch gedrutsch. Tien huizen, een reeks kramen en hutten stortten in, verscheiden menschen wer den gedood. Een tweede schok duurde langer, maar was zwakker. De bevolking verliet de huizen en leeft op het vrije veld. De naburige plaatsen Kiosk, Yaoli, Pakaklö, Kisiltschir, enz. hebben alle zeer geleden; overal in den omtrek heerschte een groote paniek. In Smankö opende zich in den grond een klove, waaruit een waterstroom te voorschijn kwam. Hetzelfde verschijnsel deed zich voor in het stadje Kemer. Geheel vernietigd werd het door zijn warme b onnen be kende stadje Bunar. In enkele seconden was het een gioote puinhoop. Het stadje Kiosdere werd gedeeltelijk vei woest. In Mardaga, anderhalf uur van Aïdin, spitste zich een berg en wierp steenen en water over den geheelen omtrek. Bij Tchiftekaiweh barstte de grond vaneen, een zwart water spoot op, vloeide eenige uren lang eu verdween toen weer spoor loos. In Nassah vielen verscheiden hui zen in. Nauwkeurige berichten over de schade, enz. ook in andere plaatsen van Klein Azië, kunnen echter nog niet worden verschaft. Vrouwelijke dokters lu Rusland. Eindelyk is het nu bepaald, dat er in St. Petersburg een geneeskundig instituut zal worden opgericht voor de vorming van vrouwelijke dokters. Dit besluit heeft veel moeite gekost en is lang en heftig bestreden, Door bijdragen van particulieren zijn nu 576,000 roebels voor dit doel bijeengebracht. De stad heeft een lokaal gegeven. Om dit te vergrooten en geheel in te richten voor het doel, zullen 220,000 roebels gebruikt worden Voor onderhoud van het instituut zul de stad jaarlijks 15,000 roebels geven. Men hoopt, dat nog vrijwillige bijdragen zich hierbij zul len voegen. Volgens de statuten, door den Keizer goedgekeurd, zal iedere vrouw die de klasse van een gymnasium heeft doorloopen, of van eeD inrichting van onderwijs, daarmee gelijkstaande, voor zoover er plaats is, in de inrichting kunnen wordeo opgenomen, na een afzonderlijk examen in het Latijn. Reeds voor meer dan twintig jaar werd er aan het militair hospitaal te St. Petersburg een afzonderlijke genees kundige cursus voor vrouwen geopeud. Niet weinigen, die daar gevormd waren, namen deel aan den veldtocht van 1877—1878, en zij muntten uit door hun toewijding en handigheid. Als beiooning hiervoor schonk Alexan der II lieu den titel vao vrouwelijke dok ters, maar hun positie I leef toch moeilijk. Hoewel zjj in vredestijd even nauwgezet bleven als in den oorlog, wendde zich toch de publieke opine tegen hen, en de cursus werd spoedig opgeheven. Dienten gevolge gingen vele jonge Russische vrouwen naar het buitenland, om in de medicijnen le studeeren. Alleen in Zwitserland waren in 1895 132 vrouwelijke Russische studenten in dat vak. In Juli 1893 praktiseerden er nog 5 a 600 vrouwelijke dokters, allen op den cursus aan het militaire hospitaal te St. Petersburg gevormd De vrouwelijke dokters, die in het vervolg aan het nieuwe medicinische instituut zullen gevormd worden, hebben nu vasten grond onder de voeten. Behalve dat zij geen directeur-genees kundige van een hospitaal kunnen worden voor zieken van beide geslachten, en in zulke hospitalen geen dienst op de man- nenafdeeling mogen doen, zullen zij in alles met hun mannelijke collega's worden gelijkgesteld. Waarschijnlijk zullen zelfs de betrekkingen als directrice van hos pitalen voor vrouwen en kinderen bij voorkeur aan vrouwelijke dokters gegeven worden. OORSPRONKELIJKE NOVELLE DOOR 18) A. J. KREI1GK. Mevrouw van Veenwijk omhelsde de freule hartelijk, beide vriendinnen wis selden eer, vertrouwelijken handdruk, en ze liet Marie van Grambosch met hare overdenkingen alleen. De strijd was voor deze beslist. Zij was door Clara overwonnen, en verlangde thans even vurig weder met den jonker in gezelschap te komen als zij er de eerste maal had tegen opgezien, want het is niet te ontkennen, dat zij, voor bereid als ze was, dat de jonker op aan beveling zijner zuster met haar kennis zoude komen maken als met zijne waar- schjjnljjk toekomstige gade, met zekere angstige gejaagdheid, die samenkomst had tegemoet gezien. Mevrouw van Veen- wijk had door het vragen van eenige bekende personen den toestand voor haar gemakkelijker willen maken, maar wij zagen het, met geen gelukkig gevolg, doch daar was niets meer aan te ver anderen. Bij later inzien verwonderde Marie zich over haarzelve, ze begreep het niet, hoe ze gedurende bijna den geheelen avond zoo slecht gehumeurd en schelp had kunnen zijn, ze herkende zichzelf daaraan niet meer. Ze had zich in hare zwakheid getoond thans schaam de zij zich voor zichzelve, en in stede van een volgende ontmoeting met den jonker af te wachten als iemand, die besloten heeft te overwinnen en slechts meent, dat dit van zich zeiven afhangt, verlangde zij thans naar eene tweede samenkomst in de hoop, dat zy hem hare scherpheid en vinnigheid zou kunnen doen vergeten. IX. De logée van den predikant had des Zondags de aandacht der gemeente niet weinig tot zich getrokken, want men was niet gewoon veel vreemde dames in de dorpskerk te zien, en Johanna Elisabeth Wilgenboom verscheen daar zoo elegant gekleed, dat ze aller bewondering op wekte. De dominé had, toen hy haar voor kerktijd zoo prachtig uit de logeer kamer zag komen, met het hoofd geschud en tegen zijne vrouw glimlachend de schouders opgehaald, alsof hij zeggen wilde: is dat nu uw candidaat voor het huwelijk van den jonker? Maar hij had geen enkel woord gezegd, bij ondervin ding wetende dat zijn raad als die van een boeken-geleerde, gewoonlijk in zulke zaken als die van huwelijksmakelarij van weirng waarde geacht werd. Ik zal mijne lezers niet vermoeien met eene beschrijving te geven van juffrouw Wilgenboom, die wezenlijk een zeer goed figuur en geen onaangenaam gelaat be zat, al zoude deze of gene in haar een weinig te hoogen kleur misprezen heb ben. Ze was de eenige dochter van een plattelands burgemeester, die zijne gade slechts een paar jaren overleefd en zijne dochter een zeer groot vermogen nage laten had. Van moeders zijde stamde ze uit een welgezeten boerenfamilie uit een der gezegendste streken van het vaderland, en dat was nog wel aan haar persoon te zien, want ze was grof-ge- bouwd haar weinig beschaafde opvoeding, die zij op eene der beste damesscholen genoten had en welke in het buitenland voltooid was. Niemand zoude dan ook op liet eerste gezicht zoo gunstig over haar denken, dan nadat men eenige oogeri- blikken met huar in gesprek geweest was. Er bestond een scherp contrast tusschen haar uiterlijk en hare beschaving. De jonker had huar in de kerk ge zien ook hij was zoo vrij geweest haar toilet op te nemen en had het onberis pelijk gevonden, maar onwill -keurig zich voorgesteld hoe freule van Grambosch er wel in zulk eene kleeling zoude uitzien en juffro w Wilgenboom, wanneer zij met klompen aan, met eene cornet op het hoofd en een melkjuk op de breede schouders des ochtends uit d - weide huis waarts slapte. Hij moest bekennen, dat de eene de schoonste koningin en de andere de flinkste boerenmeid zoude zijn, die hij zich zou kunnen verbeelden. Nu was het eene gewoonte van Ban- jaert, dat hij des Zondags na kerktijd in den regel bij den predikant koffie dronk, en daar hij ook op dezen dag van te voren zijne visite bepaald had, ging hij na afloop der godsdienstoefening naar de pastorij. Bij de eerste woorden, die juffrouw Wilgenboom in zijne tegenwoordigheid sprak, werd des jonkers opinie omtrent haar in zooverre gewijzigd, dat hij niet meer wist wat hij aan haar had. Als hij haar aanstaarde, zag hij eene ver- kleede boei in met rood gelaat en grove trekken; als hij haar hoorde, hooide hij eene zeer beschaafde dame. De dominé had eene school vol kleine kinderen. Tusschen zijn oudsten zoon, die twintig jaar oud en student was, en zijne kleinste dochter, die even het derde levensjaar was ingetreden, waren nog zes andeten, nog allen thuis. In de drie, vier dagen, welke juffrouw Wilgenboom in de pastorij had doorgebracht, had zij reeds alle har ten gewonnen, want des predikants kin deren waren welopgevoed, even argeloos als hun vader en even vriendelijk en spraakzaam als hunne moeder, en juffrouw Wilgenboom bemoeide zich veel met hen. Het ontging den jonker dan ook niet, hoe allen als ze sprak, tnet liefdevolle bewondering naar den aangenamen toon van hare stem luisterden, en hoe de pre dikant met innig welbehagen, als ze een onderwerp aanroerde, dat buiten het dagelijksch leven lag, en hem interesseeren konde, deel nam aar. zijne conversatie. En waarlijk, juffrouw Wilgenboom trof het niet ongelukkig dezen ochtend, want ook de heer Kiezel beek maakte bij den dominé eene visite efi begon met dezen weldra eenige aangenaamheden te zeggen over de gehouden preek, wuarbij de jon ker het zijne voegde en juffrouw Wil genboom, zonder zich met eene directe bêoordeeling in te laten, toonde zoozeer de sierlijkheid van den vorm te hebben opgemerkt, dat de goede Hanszen weldra overtuigd was, dat hij zeker zijn mees terstuk van stijl en taal dien ochtend geleverd bad. Intusschen oogstte juffrouw Wilgenboom, nadat ze den dominé ge prezen had, zelf niet weinig lof in.

Historische kranten - Archief Eemland

Nieuwe Amersfoortsche Courant | 1895 | | pagina 1