NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht.
No. 9.
Zaterdag 30 Januari 1897.
Zes-en-twintigste jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
De LiDeralen in Amersfoort.
BINNENLAND.
Feuilleton.
Mrs. BlatclM's uiterste wil.
Amersfoortsche Courant
ABONNEMENTSPRIJS:
Per
3 maanden f 1.Franco per post door het geheele Kijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER, Amersfoort.
ADVERTENTIËIV:
Yan 16 regels f 0.40; iedere regel meer 5 Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Nauw was de kieswetstrijd beëin
digd of de stembusstrijd begon.
Overal werd het «verzamelen" gebla
zen, de troepen worden geinspecteerd,
op nieuw georganiseerd en strijdvaar
dig gemaakt, om bij den aanstaanden
strijd gereed te zijn en de overwin
ning te bevechten. De werkkring der
kiesvereenigingen wordt uitgebreid
commissies worden benoemd om hen
die kiezer kunnen worden aan te
sporen tot het tijdig doen der ver-
eischte aangifte; sprekers worden
uitgenoodigd om de beteekenis der
nieuwe kieswet uit een te zetten;
programma's worden opgesteld, be
sproken en verspreidal het mogelijke
wordt gedaan om de aspirant kiezers
voor te lichten en het hun gemakke
lijk te maken bij de vervulling van
hun plicht, of liever bij de uitoefening
van hun recht. Uit alle deelen van
ons land komen nog dagelijks berich
ten, die ons doen zien, dat de mobi
lisatie der troepen overal in vollen
gang is. Men wil bijtijds slagvaardig
zijn, vooral omdat ditmaal de uitslag
zoo moeilijk te berekenen valt en
van dien uitslag zooveel afhangt.
Zoo ooit dan is nu stilzitten en on
verschillig afwachten onverantwoor
delijk wie eenig belang stelt in de
werkzaamheden van den staat, is nu
gehouden van zijn rechten als staats
burger gebruik te maken.
Hoe staat het in Amersfoort?
«Recht en orde" en «Nederland en
Oranje" hebben zich reeds ijverig
geweerd en hunne partijgenooten
opgewekt zich warm te maken voor
de zaakzij zullen klaar staan als
het tijd is. Maar de kiesvereeniging
«Amersfoort" achtte nu de tijd ge
komen om zachtkens in te dommelen,
alsof er voor haar niets meer te doen
viel. Het bestuur heeft nog pogingen
aangewend om het leven er in te
houden, slaagde niet, nam zijn ontslag,
en daar geen der leden den rnoed
had nog een proefneming te wagen,
kan de vereeniging geacht worden
niet meer te bestaan. Gestorven
wegens gebrek aan belangstelling!
Liberaal is wel eens een ander
woord voor onverschillig. Men zou
meenen dat de Amersfoortsche libe
ralen het bewijzen willen. Toch is
er bij hen wel degelijk belangstelling
in de werkzaamheden van den staat.
Deze kunnen iemand niet onverschil
lig laten. Immers wat de staat ver
richt met betrekking tot handel en
nijverheid, armverzorging, onderwijs,
volkswelvaart of godsdienst, wij heb
ben er belang bij en zijn als leden
van den staat aan onszei ven en an
deren verplicht er belang in te stellen
en dan ook verplicht van die belang
stelling te doen blijken, onzen invloed
aan te wenden.
Maar in het kiesdistrict Amersfoort
zijn zij in de minderheid en hebben
dus weinig kans op succes. Dit
maakt lauw en flauw. Die minder
heid moest echter te meer een reden
zijn, om eensgezind en eendrachtig
ten strijde te trekken. Is het troepje
klein, met krachtig en doortastend
werken kan het machtig worden En
zoo heel klein is het niet, wanneer
slechts allen uitkomen.
Opdat de liberalen bij de verkiezin
gen niet machteloos staan bij gebrek
aan leiding, worde er een nieuwe
kiesvereeniging opgericht, die alleen
tot eensgezind handelen leiden kan.
Dat allen, die het programma der
Liberale Unie kunnen aanvaarden,
zich vereenigen; dat programma
werd vastgesteld «om te strekken tot
vereenigingspunt voor alle vooruit
strevende vrijzinnigen".
In die nieuwe vereeniging zullen
niet komen de conservatief-liberalen
en sociaal-democraten, maar die tus-
schen deze beid? uitersten staan,
hetzij zij vrijzinnigenradicalen of demo
craten zich noemen. Dezen kunnen
samenwerken om de gewenschte her
vormingen tot stand te brengen. Het
program der Unie noemen wij, niet
alsof daar niets op valt af te dingen.
Maar een programma, een positieve
politiek moet er zijneen duidelijk
programma, waarin de beginselen der
partij en hare wenschen zijn neerge
legd, maar dat programma zij zoo
ruim mogelijk opdat er zoo min moge
lijk van de geestverwanten worden
uitgesloten.
Vereenigt u; gij allen, die niet met
de clericalcn meegaat. De clericale
partij wint in invloed en in macht.
Vooral de katholieke partij, die in
haar ééndracht tot zekere hoogte een
voorbeeld is voor de tegenpartij. Zij
heeft waarschijnlijk door de uitbrei
ding van het kiezers-corps het meest
gewonnen en zal met voordeel uit
den strijd komen Ja, als wij een
voorspelling mogen wagen, zij zullen
samengaan met anti-i evolutionnairen
en sociaal-democraten, en een clericale
regeering wacht ons. Dan zullen den
liberalen de oogen opengaan als het
te laat, in elk geval als er verloren
is. Op afweer en behoud zij men
bedacht. Een vereeniging van niet-
clericalen kome tot stand, die niet
alleen anti-clericaal is, maar optreedt
met een actieve politiek die de staat
kunde niet wil doen beheerschen door
kerkelijke belangen, maar in de volks
vertegenwoordiging wil brengen man
nen, die hoe hunne godsdienstige
overtuiging moge zijn het volksheil
zullen behartigen.
Vereenigt u dan zoolang hot nog
tijd is. Welk een kracht in dat ver
eenigen ligt, kan in onzen tijd nie
mand onbekend zijnvereeniging
maakt sterk, eendracht maakt macht.
Volgens de Haarl. CL is er een
nieuw model sabel vastgesteld voor
infanterie, genie, administratie en ge
neeskundigen dienst. De Haarlemsche
geweerfabrikant de Jager heeft op
dracht ontvangen standmodellen te
vervaardigen. Het nieuwe wapen is
een rechte Dérouésabel rnet twee
snijdende, punt. De vernikkelde schede
heeft één beugel met 2 ringen, om
het slingeren tegen te gaan. Het
gevest is niet omwoeld met zilver
draad en wordt door een vernikkelde
kolf zonder versierselen beschermd.
De prijs zal f 15 a f 17 bedragen.
Vrijdagavond wandelde de heer
J. C. K. doodbedaard langs den Nie-
wendijk te Amsterdam, toen hij twee
meisjes zag aankomen, wier van de
kou blozende gezichtjes hem zoo in
't voorbijgaan tegen haar deden zeg
gen «Jongens, dametjes, wat zien
jelui er gezond uit".
Dit werd gezien en gehoord door
een paar voorbijgangers en sak
kerloot, denk om de 500 gulden, dat
was de moordenaar houdt hem
Minder practised holde de heer K.,
hoorende wat men riep, de Vrouwen-
steeg door, wat het gevolg had, dat
de toeloop van vanglustigen nog
grooter werd.
Een juffrouw liep naar het politie-
bureel Oudebrugsteeg en vertelde daar
zóó pertinent: «dat ze 'm daar had
den, dien geniepigen kereldat dade
lijk vier of, vijf agenten in bureautenne
in de aangewezen richting wegholden.
En dat was voor den heer K. maar
gelukkig ook, want hij was inmiddels
reeds onderhanden genomen door een
soort veemgericht van burgers, die
hem maar voor het kiezen gaven:
öf in 't water te worden geworpen,
óf uit elkaar te worden gerukt.
Een kleinigheid!
De politie wist hem nog bijtijds
van zijn vervolgers te bevrijden en
naar het politieposthuis hoek Molsteeg
te geleiden, vanwaar hij naar het
bureau St. Pietershal werd overge
bracht.
Hier bleek, waarom de heer K. hard
was weggeloopen hij had dit gedaan
omdat hij een groote som gelds bij
zich had en bang was die te zullen
verliezen in een opstootje, terwijl men
ook spoedig van de algeheele onschuld
van den arrestant overtuigd was.
Of het ligt aan de slechte tijden,
waarvan zooveel menschen den mond
vol hebben, of aan de zucht om zich
een achterdeurtje te openen, waar
door het fortuin binnen kan treden,
wij weten het niet, maar een feit is
het, dat het wagen van een kansje
tegenwoordig wel in den smaak valt.
Als men nu daarbij maar goed de
oogen open doet en toeziet, dat de
kans op een kansje werkelijk bestaat
en niet te duur gekocht wordt, valt
er voor het wagen wel iets te zeggen.
De naaml. Vennootschap «Roerende
en Onroerende Goederen Handel-
Maatschappij te Amsterdam" (goedge
keurd bij Koninklijk Besluit van 30
Juni 1890) heeft in ons No. van Zon
dag en Maandag II. een lange lijst
gepubliceerd van een 3500 prijzen,
die zij 12 Mei e.k. of vroeger onder
de houders van aandeelen ad f 2.50
zal verloten en wel ten overstaan van
notaris Richard alhier. Onder die
prijzen zijn zeer kostbare, de belang
rijkste is wel de buitenplaats «Ida
State" te Hilversum, eetie waarde
vertegenwoordigende van f15.000, die
geheel vrij en onbezwaard ten name
van den gelukkigen winnaar wordt
overgeschreven. De directie wijst ons
er op, dat er niet meer worden uit
gegeven dan 50.000 lotendat zij,
noch commissarissen der Maatschappij,
houders van loten zullen zijn, zoodat
alle prijzen onder het publiek moeten
vallen
Op iedere 100 loten komen onge
veer 7 prijzen, een mooiere kans dan
bij de Haarlemsche paardenloterij,
waar op iedere 100 loten ongeveer
1 prijs, of bij de Zaandam iche, waar
op iedere 100 loten ongeveer 3 prijzen
zijn, waarvan de hoofdprijs geen
grootere waarde vertegenwoordigt
dan circa f 2000 en de prijs van het
Naak het Engelsch
van
HUGH CONWA Y.
HOOFDSTUK I.
1)
Hooge golven beukten het strand
van Oversea. Het was te donker om
uit de rij huizen, welke met het front
naar zee stonden, de witte schuimlijn
der branding te zien, maar het doffe
gebrul van elke brekende golf, en het
scherpe schuren van het zand en de
steenen, welke het terugstroomende
water met zich sleepte, waren op veel
grooteren afstand dan de Strandpro-
menade hoorbaar. De wind woei met
verwoede stooten, en joeg den regen
tegen de vensterruiten, wat een geluid
maakte, alsof zij elk oogenblik door
een zweep met duizenden einden ge-
geeseld werden. Niemand, behalve
weUicht een dichter met een gebroken
hart en een gezondheid, krachtig ge
noeg om koude en regen te trotseeren,
zou zich op een avond als deze uit
vrije beweging buiten de deur gewaagd
hebben.
De Eerw. Cuthbert Wrey, hulppre
diker van St. Nikolaas, was geen dich
ter, en voelde zich derhalve recht
dankbaar toen hij de deur zijner wo
ning op de Strandpromemde bereikte,
zonder door de kracht van den wind
plat gedrukt te zijn tegen de lage
muren en hekken, welke de tuintjes
aan de zeezijde omrasterden. Hij zag
er tegen op zijn regenjas te ontknoo-
pen om zijn sleutel te krijgen hij
vreesde toch, dat de wind van die
goede gelegenheid gebruik zou maken,
om hem dit kleedingstuk van de
schouders te rukken en in flarden te
scheuren en hij klopte dus tame
lijk ongeduldig op de deur.
«Welk een afschuwelijke avond,
Mrs. Roberts", zeide hij tot zijne
huishoudster, toen zij met vereende
krachten de deur weder dicht gemaakt
en den bulderenden wind buitenge
sloten hadden.
«Ja, sir; een afschuwelijke avond,"
antwoordde Mrs. Roberts, zijn' drui
pende overjas en breedgeranden hoed
aannemende. "Zoo afschuwelijk, sir",
liet zij er verontschuldigend op volgen,
/'dat ik het beter oordeelde een' preek
thuis te lezen, dan u te komen hooren."
"Je hadt volmaakt gelijk," ant
woordde de predikant vriendelijk, en
op den toon van iemand, wiens geloof
in de uitwerking van preeken niet
onwrikbaar is. "Ik zou van avond
ook beslist niet naar de kerk gegaan
zijn, zoo ik niet had gemoeten."
Mrs. Roberts zette een ernstig ge
zicht op het vernemen van deze ge
voelens van den jongen geestelijke.
«Uw' thee staat reeds klaar, sir,"
zeide zij. «Zoudt gij ook uwe natte
laarzen uit willen trekken, vóór gij
naar boven gaat. Zij maken den trap-
looper zoo smerig, en het wasschen
ewan kost zooveel geld.
De Eerw. Cuthbert voldeed aan haar
verzoek. Hij ging op zijne kousen de
trap open nadat hij nog verschillende
andere natte kleedingstukken had
afgelegd, trok hij een stoel bij de ta
fel en begon zijn' thee of souper, of
hoe men anders het maal moge noe
men, te gebruiken.
Het hulppredikerschap is één van
de betrekkingen, welke niet ruim ge
salarieerd worden, en het traktement,
den hulpprediker van St. Nicolaas
toegekend voor de diensten, welke hij
den predikant van die eenzame, kleine
badplaats Oversea bewees, was zeker
niet groot genoeg, om zich daarvoor
lekkernijen te verschaffen, welke een
mensch verleiden langer aan tafel te
verwijlen. Hij gebruikte zijn koud
vleesch met gezonden eetlust, ledigde
zijn trekpot tot den laatsten droppel,
stopte zijn' pijp, en belde de huishoud
ster om het theegereedschap weg te
nemen.
«Je, moest den waterketel maar
laten staan, Mrs. Roberts," zeide hij
«Ik denk, dat, nu ik zoo nat geweest
ben, een glas heete grog me geen
kwaad zal doen."
"Integendeel, sir", zeide de huis
houdster. »Op een avond als deze
heeft men medelijden met de af
schaffers."
«Men moet medelijden hebben met
alle menschen, die in uitersten ver
vallen, Mrs. Roberts," zeide de hulp
prediker glimlachende. «Maar breng
met m'n glas nog een tweede meê,
dan zal ik voor u ook een grogje
gereed maken."
Niettegenstaande de goede vrouw
iets mompelde, dat maar tweemaal
in het jaar geestrijke vochten gebruikte,
verscheen er toch een tweede glas,
en verliet zij weldra de kamer met
de noodige bestanddeelen voor een
behoorlijke slaapmuts in de hand.
Cuthbert Wrey schoof de tafel ach
teruit, rolde zijn stoel vóór het vuur,
legde zijne voeten op het haardijzer,
de handen achter zijn hoofd samen
en keek de rookwolkjes na, welke uit
zijn' pijp opstegen. Hij gevoelde, dat,
zoo iemand het recht had, zich dezen
avond in een' volmaakte rust te ver
heugen, het de hulpprediker van St.
Nicolaas was. Hij had twee gods
dienstoefeningen geleid, en 's middags
godsdienstonderwijs gegeven. Hij had
zijne zieken bezocht, en, zoover hij
wist, alles gedaan wat zijn plicht van
hem eischte. Derhalve wilde hij nu
dan ook een paar uren zijn gemak
nemen. Zoo de wind de vensters niet
indrukte, meende hij dat niets hem
zou storen.
Cuthbert Wrey was een lang, forsch,
man van omstreeks acht en twintig
jaar met een gunstig uiterlijk. Zijn