NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht.
No. 41.
Zaterdag 22 Mei 1897.
Zes-en-twintigste jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
Ai onze tors!
Oorspronkelpe Indische Schetsen
BUITENLAND.
BINNENL ANIL
Feuilleton.
DE SPION,
Amersfoortsche Courant
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden f 1.Franco per post door het geheele Rijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken in tezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER, Amersfoort.
ADVERTENTIËN
Van 16 regels f 0.40; iedere regel meer 5 Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Bij dit nummer verzenden wij als
Bijvoegsel het eerste vel druks (16
pagina's) van een bundel
door Isoiine. Wij raden onzen lezers
deze vellen zorgvuldig te bewaren
(portefeuilles daartoe 20 cent bij den
uitgever verkrijgbaar. Zoodra het
werk compleet is zullen nette bandjes
verkrijgbaar worden gesteld.
De ADimnsTBATiE.
Met genoegen vernemen wij, dat
de Grieksch-Turksche oorlog feitelijk
tot liet verleden behoort. De strijd
is, nu de Porte aan haren opperbe
velhebber heeft gelast, niet langer
aanvallend op te treden, geëindigd
De Grieken waren al eenige dagen te
voren besloten om geene aanvallen
meer te doen. Zij verdedigden zich
slechts in zooverre zij zich daartoe
zagen gedrongen. Nu komt voor de
Europeesche mogendheden de moeie-
lijkheid aan, om de onderhandelingen
over den vrede tot een goed einde
te brengen, 't Is nu maar de zaak,
het zoo arme Griekenland tot geene
te zware offers te nopen en aan
Turkije geen Grieksch grondgebied
af te staan
Nu had zich de Sultan vóór de
oorlog begon, wel verbonden om naar
geene uitbreiding van grondgebied
te streven, doch te midden van de
behaalde zegepralen schijnt tocli
bet verlangen naar verb tering der
Turkscb-Grieksche grenzen te zijn
aangewakkerd. Dezer dagen beeft
Engelaud's eerste minister openlijk
verzekerd, dat de vereenigde mogend
heden niet zullen dulden, dat Christen
gemeenten in Thessalië onder de
regeering van don Sultan zullen ko
men. Hierop afgaande, mag men
liet er voor houden, dat de Sultan
haar hel streven om de grenzen »te
verbeteren" uit de vredesvoorwaarden
kan uitwisschen.
Te Londen is men voortdurend
bezig met liet onderzoek naar het
gebeurde in Z.-Afrika, bij den beken
den aanval op 't grondgebied der
Transvaal. De enquête-Commissie was
gedurende de laatstverloopen dagen
bezig met een onderzoek der tele
grammen, die gedurende de dagen,
aan den overval voorafgegaan, tusschen
de hoofden der samenzweering zijn ge
wisseld. Bedoelde telegrammen waren
voor de leden der Commissie afge
drukt, maar toen ook afdrukken voor
de pers werden gevraagd, werd door
den Secretaris verzekerd, dat de voor
raad daartoe niet toereikend was.
't Gevolg was, dat de behandeling der
zaak voor de vertegenwoordigers van
de Koningin der aarde niet was te
volgen.
In 't geheel verkrijgt men op die
wijze den indruk, dat er met groote
vooringenomenheid, met verschoo-
nende gezindheid jegens de schuldigen
wordt gehandeld. Een Engelsch blad
schrijft: »Ik ben geneigd te verklaren,
dat de geheele zaak mij voorkomt
eene erfelijke knoeierij te zijn. De pers
heeft soms geheele stapels stukken,
zelfs boekdeeleu ontvangen. En nn do
telegrammen worden gepubliceerd, die
voor een goed begrip zoo dringend
noodzakelijk zijn, worden wij in het
duister gelaten, en verklaart de Secre
taris. dat de afdrukken op zijn, nadat
de zeventien leden der Commissie er
een ontvangen hebburi
Aan de N. R. C. wordt uit
Weenen gemeld van den 15n:
De Koninginnen zijn goed en wel
in Aussee aangekomen, vanwaar zij
bij regen en sneeuw naar Alt Aussee
gereden zijn. Van den mooien weg
door liet Gesiiuse langs Zelzthal en
Steinach-Irdning naar Aussee, die
eiken toerist in verrukking brengt,
zullen de Koninginnen wel niet veel
gezien hebben, want hel weer is de
lieele maand al bijzonder slecht en
in de laatste dagen werd het steeds
erger. Vooral op den dag van het
vertrek was liet weer zeer ongunstig
onophoudelijk regens met lage tem
peratuur, zoodat de winterjassen weer
te voorschijn zijn gehaald en er weer
gestookt wordt. Koningin Willielmina,
die zeide dat zij Weenen zoo mooi
had gevonden, zou van die stad bij
zon en mooi weer nog een heel andere
indruk gekregen hebben, want de
Vorstinnen zouden dan in de gele
genheid geweest zijn om rijtoeren in
de mooie omstreken te maken waar
van nu geen sprake was. Zoo hadden
zij ook het Cobenzl willen bezoeken,
een landgoed niet ver van de stad
met een kasteel op een heuvel met
mooie uitzichten en prachtige bosch-
partijen, waar door Hollandsche liee-
ren een park met woonhuizen zal
worden aangelegd.
Blijkens het verslag der Com
missie voor Beschermende rechten
uit het Landbouvv-Cornité achtte een
deel der commissie graanrechten niet
het middelpunt om den landbouw
gezonder te maken, was één lid voor
kunstmatige bescherming en was een
vijftal leden voor een schaalrecht,
dat den tarweprijs zou brengen op
1 7.50 per Hectoliter.
Aan het Land-comité is ten slotte
door de commissie voorgesteld een
conclusie ten gunste van uitbreiding
der staatszorg voor een ontwikkeling
van den landbouw en tot herziening
van het tarief, zoolang de binnen-
landsche producten bij de buitenland-
sche achterstaan.
Een der coi respondenten van
de Tel. geeft de volgende schets hoe
de stemmingen plaats hebben
»Je krijgt een papiertje en daar
staan een stuk of wat nullen op,
onder mekaar. Iedere nul heeft zijn
eigen naam en die naam staat er
achter, b.v. zoode bovenste nul be-
teekent de Christelijk Historische, de
tweede nul is de doleerende, de derde
nul is de Roomsche, de vierde nul is
de liberale, en zoo een lieele rij. De
nul, die je nu hebben wil maak je
zwart met potlood, en die gaat, als
ie 't wint, naar de Tweede Kamer,
dat is te zeggen, de naam die er
achter staat, of eigenlijk de man dan.
't Is heel eenvoudig voor zoover als
ik het begrijp, vooral omdat de na
men vlak achter de nullen staan.
Anders zou het nog al lastig uit
elkaar te houden zijn, want de nullen
zijn allemaal even groot.".
Op een daartoe te Utrecht
gehouden vergadering is besloten over
te gaan tot oprichting van een Evan
gelische Uniewelke zich ten doel
stelt de vrijheid van persoonlijke
Christelijke belijdenis in de Neder-
landsch Hervormde kerk te verdedigen.
Een hoofdbestuur zal later gekozen
worden.
Aangezien kan worden verwacht,
dat van den uitslag der stemming in
elk onderkiesdistrict, welke op den
dag der stemming in den loop van
den avond bekend wordt, telegrafisch
bericht zal worden gezonden, en
meerendeels die berichten de kantoren
niet voor den gewonen sluitingstijd
kunnen bereiken, is vanwege het hoofd
bestuur der posterijen en telegrafie
bepaald, dat op 15 Juni a.s., alle
Rijkstelegraafkantoren open blijven
tot des avonds 10 ure (Greenwiclitijd)
of zooveel langer als de drukte dit
noodig maakt.
Den volgenden dag sluiten de kan
toren met beperkten dagdienst op
plaatsen welke als hoofdkiesdistricten
zijn aangewezen, in de morgenuren
niet, alvorens de olficiéele verkiezings
telegrammen van den voorzitter der
hoofdstembureaux zijn aangeboden en
overgeseind.
Voordat de lieer E. D. Tilanus,
lid der firma Tilanus Van Griet-
huyzen te Pretoria, naar de Zuid-
Afrik. Republiek vertrok, verzocht het
libld. hem om te willen inlichten,
welke kansen jonge mannen van eiken
stand daar voor het oogenblik hadden
om vooruit te komen.
De heer Tilanus schreef nu in een
brief dato 24 April
»De toestand van alle bezigheid in
dit speculatieland, hangt ten nauwste
samen met den stand der ellecten-
marktis deze hoog dan bloeit alles,
en worden er allerhande nieuwe on
dernemingen op touw gezet, is de
markt laag zoo staat alles stil, dan
worden eiken dag in het Hooge ge
rechtshof aanzoeken gedaan om fail
lietverklaringen, maatschappijen wor
den geliquideerd, klerken ontslagen,
in een woord overal schade geleden,
wat nu het geval is.
Tot overmaat van ramp heerscht
de runderpest in zoo'n hevige mate,
dat het land zeer verarmt en liet
boerenbedrijf zoo goed als stil staat.
De kantoren van allerlei soort
houden ter nauwernood hun klerken
aan, zeis werden er verscheidene ont
slagen en in Johannesburg loopen
honderden zonder werk.
Dit alles heeft natuurlijk ten ge-
volge, dat de handel gevoelige ver
liezen lijdt en nagenoeg stil staat,
terwijl nieuwe zaken niet geëntameerd
werden, zoodat ook in deze branche
geen nieuwe werkkrachten noodig zijn.
Ook de bousvwoede neemt sterk
af, en de waarde der huizen gaat
zeer achteruit, terwijl in Johannesburg
vele leegstaan, zoodat liet aan met
selaars en timmerlieden af te raden
is uit te komen, te meer omdat er
velen Italianen uitkomen, die reeds
beginnen tegen lager loonen te
werken."
Met het oog op deze feiten is de
heer Tilanus overtuigd, dat de tijd
naar het Duitsch van
WILHELM BERGER.
9)
Ik gaf de brieventascli aan Falk
«Beproef jij je geluk; ik vind niets
verdachts
Falk zeide minachtend: "Een dom
bedrogBegrijpt gij dan niet, Overste
dat deze brieventascli met opzet zóó
is ingericht' opdat haar eigenaar zou
schijnen, wat hij niet is? Een
werkelijke farmer schrijft zulke doel-
looze berekeningen niet op."
Laat dat zóó wezen," antwoordde
ik. «Deze omstandigheid mag bezwa
rend zijn, maar levert geen reden tot
veroordeeling op."
Falk doorzocht de brieventasch met
argusoogen. Op eens slaakte hij een
kreet van verrassing. In den potlood
houder had hij, na verwijdering van
de stift, een opgerold papiertje ont
dekt. "Wat zóó verborgen wordt,
moet verdacht zijn!" riep hij triomfee-
rend uit.
Inderdaad behelsde het smalle
strookje papier een' beknopte verkla
ring, dat de houder ervan, James
Douglas, Majoor bij den staf van den
Generaal Bragg, den opperbevelhebber
van het tegenover ons staande leger
der geconfedereerden was.
Dit briefje was voldoende. Hij, bij
wien het gevonden werd, was een
verloren man.
De overige papieren waren, zooals
was te voorzien, van geen de minste
waarde. Een enveloppe, welke ik ein
delijk opnam, scheen een' photographie
te bevaten. Daar ik daarbij onwille
keurig aan Merritt dacht, overhan
digde ik ze aan Falk, en zeide"Hier
heb ik iets, dat je belang zal inboe
zemen
Hij nam het portret uit de enveloppe
en hield het bij het licht. Nauwelijks
zag hij het, of hij onstelde en zijn'
hand trilde.
"M'n GodZe heeft twee kinderen I"
riep hij uit.
Er klonk in dien uitroep een toon
van ontsteltenis, welken de aanleiding
nauwelijks rechtvaardigde. Maar het
scheen Falk gegaan te zijn als vele
menschen van een gesloten, peinzend
karakter, voor wie op het gebied van
hun persoonlijk lijden alles onveran
derd blijft. Tot op dit oogenblik had
hij zich Merritt steeds voorgesteld,
zooals hij haar vóór vier of vijfjaren
de laatste maal had gezien.
Hij kon niet ophouden de groep te
beschouwen. Ik keek over zijne schou
ders: Mevrouw Merritt Douglas was
een' zeer schoone vrouw, en had lieve
kinderen, een knaap met donkere
oogen, die vastberaden rondkeek, en
een meisje, dat haar krullebol innig
tegen de horst harer moeder liet rusten,
Eindelijk legde Ealk met een diepen
zucht het portret neder. Zonder mij
aan te zien, reikte hij mij de hand,
wenschte mij goeden nacht en verliet
de tent.
Ik meende te raden, wat er in hem
omging. Het ontzettendste in een
burgeroorlog is, dat de kogel, welke
den vijand treft, maar al te dijkwijls
ook hen kwetst, die ons dierbaar zijn
Ik wierp mij op mijn veldbed, en
blies het licht uit. De vermoeidheid
overmeesterde mij spoedig, en ik viel
in een diepen slaap. Ik was nauwe
lijks eenigszins uitgerust, toen mijn
oppasser mij reeds weder wekte, en
zonder hem recht te verstaan, vernam
ik zijn' mededeeling dat Kapitein
Ealk reeds sinds een uur vóór de tent
op mij wachtte. Maar terwijl ik mijn'
uniform aanschoot, kwam de gevangen
spion en de betrekking, waarin Ealk
tot hem stond, mij eensklaps weder
helder vóór den geest. Het beviel
mij volstrekt niet, dat mijn jouge
vriend er zoo'n haast mede maakte,
om zijn gelukkigen medeminnaar naar
de andere wereld te helpen; het zou
edeler geweest zijn, zoo hij zich ver
ontschuldigd en stil op deu achter
grond gehouden had, tot alles was
afgeloopen. Ik had ook, op grond
van zijn' ontroering bij het aanschou
wen van het portret, waarvan ik ge
tuige was geweest, niets anders van
hem verwacht.
Ontstemd door de ervaring, dat de
haat ook de besten tot lage hande
lingen vervoert, beval ik Falk buiten
te wachten, en toen ik eindelijk in
de eerste morgenschemering tot hem
ging, voegde ik hem knorrig toe:
"Kun je je ongeduld dan geen oogen
blik bedwingen Staat de arme kerel
je zoozeer in den weg, dat je door
hem niet eens hebt kunnen slapen?"
Hij wierp een zonderlingen blik op
mij. "'t Is waar, ik heb niet gesla
pen," antwoordde hij met dofFe stem.
Nu eerst viel mij zijn ontsteld uiter
lijk op.
»Wat scheelt je, Falk? Wat is er
gebeurd?» riep ik uit, en trok hem
op zijde, verschrikt door het vermoe
den, dat zich aan mij opdrong, dat
hij zich had laten vervoeren, het werk
der wrake zelf ter hand te nemen.
Ealk antwoordde somber»Ik smeek
u, me vóór alles als uw vriend aan
te hooren!»
Dit verzoek versterkte mij nog in
