NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht.
FEUILLETON.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
DE VOLLE WAARHEID.
No. 71.
Woensdag 6 September 1899.
Acht-en-twintigste jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
IEMAND DIE ZIJN NAAM VERLOOR.
Amersfoortsche Courant
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden f 1.Franco per post door het gekeele Rijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken in tezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER, Amersfoort.
AD VERTENTIRN:
Van 16 regels f 0.40; iedere regel meer 5 Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden sleclits driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
De gister uit Zuid-Afrika ontvangen
telegrammen laten geen twijfel aan
den ernst van den toestand bestaan.
Behalve de coriespondenten van Stan
dard, en Times, seinde gister ook
Reuter uit Kaapstad dat de Trans-
vaalsche regeering in baar antwoord
op Chamberlain's laatste depêche, de
concessie van kiesrecht na een verblijf
van vijf jaren in de Z -A. Republiek,
had ingetrokken, doch dat zij in be
ginsel een nieuwe conferentie te
Kaapstad aanvaardde.
Het geduld van de Boeren schijnt
nu uitgeput. Blijkens verschillende
telegrammen uit Z.-Afrika toch werd
de voorlezing der depêche van Cham
berlain in den Volksraad jl. Donder
dag met gesis en afkeurend gemompel
ontvangen, toen het bleek dat Enge
land zijn recht op suzereiniteit en
dus het recht van inmenging in de
aangelegenheden der republiek hand
haafde en nog andere geschillen die
niet voor arbitrage vatbaar zijn op
de conferentie eerst nog uit den weg
geruimd wilde zien.
Is het wonder, dat de Boeren na
reeds zoover gegaan te zijn als zij
konden, in hooge mate verbitterd
worden, nu hun uit Chamberlain's
antwoord blijkt dat zij nog slechts
als het ware aan het begin der ver
langde concessies van Engeland staan
Is het wonder, dat de Boeren, die
het kiesrecht voor de Uitlanders van
een verblijf van 14 op 9, daarna van
9 op 7 en eindelijk van 7 op 5 jaar
afhankelijk hebben gemaakt, waaraan
de voorwaarde werd verbonden dat
Engeland zich niet verder met hun
binnenlandsche aangelegenheden zou
bemoeien; is het wonder, dat zij, nu
Engeland nog meerdere concessies
vraagt, uilroepenwij kunnen niet
verder, God holpe ons?
Nog is er officieel geen bevestiging
van dit antwoord van Transvaal ont
vangen, doch nu ook Reuter meedeelt,
dat de Boeren hun concessie van
5 jaar verblijf hebben ingetrokken,
valt er bijna niet meer aan te twij
felen En dat in dit geval de oorlog
nu zoo goed als onvermijdelijk is,
behoeft ook geen betoog.
Dat Transvaal in principe toestemt
in een conferentie, om nogmaals een
allerlaatste poging te doen, schijnt
ons niet anders toe, dan liet ver
langen, op de groote verantwoorde
lijkheid voor het uitbarsten van den
krijg niet op zijn schouders te laden
doch dat Kruger en de regeering
zich van zulk een conferentie nog
veel illusies maken, gelooven we niet.
Alles schijnt trouwens nog door
Transvaal gedaan te worden om de
verbittering der Engeischen niet
grooter te maken. Zooals men weet
was de redacteur van de Leader
Pakeman in hechtenis genomen we
gens beschuldiging van hoogverraad.
Deze is echter weer in vrijheid ge
steld en de aanklacht tegen hem
veranderd ininbreuk maken op de
perswet. De staats-procureur der
republiek laat nu ook de veront
rustende berichten over ophanden
zijnde verdere arrestatiën van Uit
landers, door de Jingopers natuurlijk
gretig verspreid en welke tot een
uittocht in massa uit Johannesburg
aanleiding gaven, tegenspreken.
Noch tegen den beruchten Money-
penny, die zich intusschen in Natal
in veiligheid heeft gebracht, nocli
tegen anderen zijn door den procureur-
generaal bevelen tot in hechtenis
neming uitgevaardigd.
En dat Pakeman gearresteerd werd,
geschiedde op bevel van een onder
geschikten beambte, die den procu
reur-generaal niet had geraadpleegd.
Of deze tegenspraak der feiten echter
nog in staat is den indruk weg te
nemen, dien de looze geruchten hebben
gemaakt, is bij de tegenwoordige op
gewonden stemming, die aan beide
kanten heerscht, twijfelachtig.
Minister Chamberlain, die op zijn
buiten vertoefde is en dit teekent
den ernst van den toestand gister
plotseling te Londen teruggekeerd.
Een Porlugeesch zeeofficier, die
gouverneur-generaal van Mozambique
is geweest en gedurende de Vredes
conferentie in den Haag was, schreef
van daar een brief aan een vriend
te Lissabon. Deze briefis opgenomen
in de Transvaalsche Volksstem en
luidt aldus:
Ik lees dagelijks met grqote belang
stelling liet nieuws uit Zuid-Afrika
en ik bemerk met genoegen dat het
Nederlandsche volk met voldoening
do flinke, ofschoon verzoenende en
waardige houding van president Kruger
in deze ernstige crisis gadeslaat. Wij
hopen allen dat de markies van Salis
bury een middel zal vinden om een
einde te maken aan de oorlogzuchtige
houding van Chamberlain, en de
beleedigende taal van een zeker ge
deelte der Engelsche pers, die hun
vaderland in een gevaarlijken oorlog
wiilen storten.
De Engeischen hebben onlangs
langzamerhand een vrij aanzienlijke
troepenmacht in Natal en in de
Kaapkolonie bijeengebracht, en het
is buiten twijfel dat zij het op een
gegeven oogenblik tot een nog grooter
effectief kunnen brengenmaar liet
is niet minder twijfelachtig dat zij
zich ernstig zullen bedenken alvorens
zich in een avontuur, dat een oorlog
in Zuid-Afiika zou zijn, te begeven.
Gisteravond nog zeide mij een Eu-
gelsch kolonel, dat een oorlogsver
klaring aan de Transvaal het teeken
tot een gevaarlijken burgeroorlog in
Zuid-Afrika zoude zijn, waardoor
stroomen bloeds zouden vloeien voor
een zaak die weinig sympathie ver
dient, en een groote schade aan de
beschaving zou berokkenen.
Wat mij betreft, gij hebt mijn be
schrijving gelezen over den laatsten
veldtoclit irt Transvaal, locn ik gou
verneur-generaal van Mozambique
was; gij kent dus mijn opinie over
uwe stamgenooten in Afrika. Zij zijn
uitstekende schutters en hun koele
dapperheid, hun volharding en de
groote kennis die zij van het terrein
van hun land bezitten, zal lien in
staat stellen de Republiek langen
tijd met succes zelfs tegen een over
machtige» vijand te verdedigen. Ik
twijfel er geen oogenblik aan dat,
indien do oorlog uitbreekt, allen die
van Afrikaner afkomst zijn de zijde
der republieken in Zuid-Afrika zullen
kiezen. Als Portugees, die geruimen
tijd in Zuid-Afrika vertoefde en die
warme sympathie voor de Boeren
koesterde, hoop ik van harte dat de
strijd vermeden zal kunnen worden.
Wij helpen het den Portugees
wenschen
In den gister te Parijs gehouden
ministerraad heeft op voorstel van
den minister van justitie, de presi
dent der republiek Loubet een dec
reet geteekend, waarbij de Senaat
op 18 September als Hooggerechtshof
wordt bijeengeroepen.
Dit wijst op den ernst van den
binnenlandschen politieleen toestand
in Frankrijk, daar van dit middel
slechts in zeer kritieke omstandig
heden wordt gebtuik gemaakt. Hel
laatst zetelde de Senaat als Hoog
gerechtshof bij de Boulangercrisis.
Thans komt hij bijeen om de samen
zweerders Déroulède c.s. te rechten
en misschien ook om generaal Mer-
cier tc oordeeien.
Zeer belangrijke mededeelingen om
trent een Britsch-Portugeesche expe
ditie naar Portugeesch Oost-Afrika
doet de Londensche «Morning Post".
Volgens dit blad zal omstreeks de
helft van deze maand door een Por-
tugeesche maatschappij, welker ka
pitaal uit Lissabon en Londen komt
en die een charter heeft van de
Portugeesclie Regeering, een expeditie
worden uitgerust van Portugeesclie
troepen onder aanvoering van Britsche
officieren. Als bevelhebber zal wor-
den aangewezen de voormalige ma-
Ijoor Gybbon Spilsbury, wiens naam
bekend is geworden door de »Tour-
maline"-zaak. Onderzijn bevel zullen
de hertog van Frias en luitenant
Beste de expeditie aanvoeren. Zij
zal per stoomboot naar Zanzibar
worden gebracht, waar muildieren
worden aangeschaft. Vervolgens gaat
de expeditie naar de Pomba-baai
waar een nederzetting wordt geves
tigd, die Amelia City zal heeten.
Van de Pomba-baai trekt ze in wes
telijke richting naar het Nyassa-meer
en richt daar den post Malonduala
op. De hertog van Frias blijft ge
durende diie jaren gouverneur van
dezen post, terwijl de overige officieren
zullen worden verdeeld over andere
posten in liet land.
Tot dusver heeft Portugal van dit
gebied enkel liet eiland lbo bezet,
thans zal het geheele achterland met
zijn schatten aan ivoor, goud, steen
kool, gummi en katoen worden bezet
en geëxploiteerd. Het Nyassa-meer
zal door. een spoorlijn en een tele
graaflijn met de kust worden verbonden.
De expeditie zal driehonderd man
sterk zijn en gebruik maken van de
hulp van vriendschappelijk gezinde
inlandsche stammen om de vijandige
stammen te bestrijden en de orde te
handhaven. Zij zal twee maxim-
kanonnen en twee automatische
Coll-kanohnen medevoeren.
De Labour League van Bermondsey
beeft, een manifest gericht tot de
Londensche werklui, om dezen aan
te sporen aanstaanden Zondag een
plechtige protestmeeting te houden
in Trafalgar Square tegen Chamber
lains staatkunde in de Transvaal
quaestie.
De Nederlandsche schilderschool
heeft op nieuw verlies van beteeke-
nis geleden door liet afsterven van
David Bles, den algemeen bekenden
genre-schilder te 's Gravenhage. Na
(Verbaal van een Procureur)
Naar bet Engelseh
HUGH CONWAY.
14)
Het was zoo vreeselijk, en ik verlangde naai
de aankomst van Skarpe, die aan dit gesprek
een einde moest maken.
AVilson, die mijne gedachten raadde, keek
op zijn horloge.
«Ik bemerk," zeide hij, «dat mij nog maar
weinig tijd overblijft, en ik zou gaarne, voor
men mij de handboeien aanlegt, nog een
brief schrijven. Zou bet te veel verlangd zijn,
zoo ik u verzocht, mij enkele oogenblikken
alleen te laten?"
Ik antwoordde, dat hij kon schrijven, wat
hij wilde, maar dat ik hem niet alleen zou
laten. Hij haalde eenvoudig de schouders op.
"Zooals gij wilt,» zeide hij, nam een blad
papier en begon te schrijven.
Zijn brief was zeer kort. Hij deed hem in
een enveloppe legde hem, met het adres naar
onder, op de tafel.
De minuten gingen traag voorbij. Ik zou
gaarne eens op mijn horloge gekeken hebben,
maar een soort medelijden weerhield mij. Ik
wachtte nog een wijlen, en keek daarna op
nieuw naar Wilson op. Ik had, ten einde
een mogelijke poging tot ontvluchten te voor
komen, in de nabijheid van de deur plaats
genomen; Wilson zat op mijn stoel vóór de
tafel welke met brieven en actenstukken was
bedekt. Deze tafel stond, wat ik er nog aan
toe moet voegen, tusschen ons beiden. Nadat
hij met zijn brief gereed was, nam hij het
actestuk nog eens op, om het te doorloopen.
Zelfs in dit ontzettende oogenblik scheen hij
alleen oog en hart voor het werk te hebben,
dat hij sinds zoovele jaren onberispelijk had
verricht. Met de linkerhand hield hij het
actestuk dicht bij de oogen, en welzoo laag,
dat het onderste gedeelte zijn borst en zijn
rechterhand bedekte. Zóó zat hij, terwijl ik
op den klokslag van elf uur wachtte en mij
over de zelfbeheersching van den onboetvaar-
digen moordenaar verbaasde, dftdr onbewege
lijk. Daarop keek bij mij over bet papier
aan. Erlag daarbij een uitdrukking in zijn
blik, welke ik nog nooit bij kern bad opgemerkt.
"Ik beb overwogen, Mijnbeer Maitland,"
begon bij met zijn zachte, kalme stem, «dat
bet ten slotte toch beter is, de galg te ont
wijken, en daartoe bestaan er slechts twee
wegen. De een loopt over uw persoon, de
andere ik kies den andere."
En eer ik nog de beteekenis dezer woorden
had begrepen, weerklonk de knal van een
pistoolschot. James AVilson viel voorover op
de tafel, en zijn hartebloed spoot er over heen.
Nog eer ik om hulp kon roepen, vloog
Inspecteur Sharpe, die buiten wachtte, de
deur binnen en begaf zich naar den stervenden
man. Deze slaakte nog eenmaal een diepe
zucht, toen was alles voorbij.
De brief, welke hij even te voren nog ge
schreven had, was aan mij gericht en bevatte
alleen de woorden:
"De oorzaak van mijne snelle daad is een
lange reeks van verduisteringen, welke gij
vroeger of later ontdekken zoudt.»
Ik moest wegens mijn ongelukkigen bediende
vóór het gerecht verschijnen. Ik legde, niet
in strijd met de waarheid, het getuigenis af,
dat het onderhoud, dat ik dien morgen met
hem had gehad, een ambtelijke zaak betrof,
over welker behandeling ik zeer ontevreden
was geweest. De brief, welken ik kon over
leggen, verklaarde schijnbaar alles. De uit
spraak luidde: "Zelfmoord in een zieke-
lijken zielstoestand." Naar de verduisteringen
heb ik nooit een onderzoek ingesteld. De
Inspecteur, die kwam om den ongelukkige ge
vangen te nemen, heeft zeker zijne eigene
gedachten over zijn persoon gehad, want hij
deed mij geen enkele vraag; doch de volle waar
heid betreflende de vermoording van Roland
Northwicks en den zelfmoord van James
Wilson wist ik ik alleen, en ik heb ze in
het bovenstaande verhaal medegedeeld.
Naak het Engelsch van
H. H. BOYESEN.
Het was op den 2den Juni van het jaar
186. dat een jonge Noorweger, HalfdanBjerk
genaamd, aan de landingsbrug bij Castle Gar
den den Amerikaanscben bodem betrad. Bij
bet passeeren van de reebte en nauwe straat
werden bem de gewone vragen gedaan naar
zijn naam, zijn geboorteplaats en hoeveel geld
bij bad? Daardoor ontstelde hij toen zeer.
»En het doel uwer reis? vroeg de grimmig
kijkende ambtenaar aan het hek.
«Amerika-, antwoordde de jongeling, en
nam daarbij hoffelijk den hoed af.
"Denk je, dat ik tijd voor flauwe aardig
heden beb?" brulde de ambtenaar vloekende.
Wordt vervolgd
