NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht.
No. 22.
Woensdag 18 Maart 1903.
Twee-en-dertigste jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATEIIHAfi.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
FEUILLETON.
EEN KERSTNACHT.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 1.Franco per post door het geheele Rijk
Afzondert ij ke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken intezenden uiterlijk Dinsdag en Yrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER.
BureauLangestraat 77. Telcphooiuio. 69.
ADVERTENTIËN:
Van 16 regels 0.50; iedere regel meer 7'/i Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte
De Duitsche regeering heeft aan den
Rijksdag een rapport voorgelegd van
den plaatsvervangenden gouverneur
van Üuitscli Zuidwest-Afrika Uit dat
stuk blijkt o.iii. dat de vestiging van
Boeren in sommige districten reeds
aanzienlijker is dan die van Duitschers,
en daarom verlangt de regeering nu
nog 300.000 Mk. tot bevordering van
de (Duitsche) kolonisatie van het land.
De geheele blanke bevolking van
Duitsch Zuidwest-Afrika bedroeg 4635
zielen, waarbij slechts 1513 Boeren
en Kaapkolonisten. Van dezen bevon
den er zich 1138 alleen in bet district
Keetmanshoop, in het zuiden der
kolonie, terwijl daar slechts'268 Duit
schers en 117 andere blanken, groo-
tendeels Engelschen, gevestigd zijn.
In de geheele kolonie wonen slechts
686 mannelijke blanken die werkelijk
landbouwende kolonisten genoemd
kunnen worden en van dezen zijn
272 Boeren en Kaapkolonisten, 267
Duitschers en 111 Engelschen.
Voorts zegt de gouverneur in zijn
rapport: Het is waar dat de Boer in
't begin den Duitscher die zich vestigt,
de haas is; maar deze laatste heeft
slechts in de eerste jaren den Boer
aio leermeester noodig; later over
vleugelt hij hem toch door zijn groote
ren ondernemingslust en verstandelijke
ontwikkeling, terwijl de Boer bij zijn
ouderwetsche gewoonten blijft. Daar
om geeft de gouverneur de Duitsche
kolonisten den raad te trouwen met
dochters van Boeren. Met zulke huwe
lijken gaan zekere voordeelen gepaard,
aangezien de bruid een goeden vee
stapel mee ten huwelijk brengt en
naar Boerenaard goed voor haar huis
houden zal zorgen. In den regel echter
is van zulke vei bintenissen geen duur
zame vooruitgang te verwachten, en
het blijft dus aanbevelenswaardig, zoo
spoedig mogelijk geheele Duitsche ge
zinnen van het platteland te bewegen,
zich in Afrika te vestigen. De gouver
neur geeft in overweging 10.000 Mk. I
beschikbaar te stellen'van staatswege
voor elk Duitsch boerengezin, dat dan
zelf nog een even groot bedrag zou
moeten meebrengen.
Hoe de oppositie in den Rijksdag
over dit rapport zal oordeelen moge
blijken uit wat Eugen Richter in zijn
Freisinnige Zlg. schrijft: Sedert jaren
kost Duitsch Zuid-Afrika de schatkist
meer dan 6 miljoen Mk. 'sjaars.
In den laatsten tijd heeft men Eugen
Richter in den Rijksdag gemist, en
zoo kwam het dat al heel gauw ver
teld werd dat het met zijn gezond
heid niet in den haak was. Zijrie
Freisinnige Zlg. logenstraft echter al
dergelijke geruchten; Richter heeft,
zegt zij, het zoo druk met de voor
bereiding van de algemeens veikie-
zingen dat hij wat minder dan vroeger
deel heeft genomen aan »de traditio-
n ele begrootingspraatjes in liet Huis
van afgevaardigden en den Rijksdag".
De Kóln. Zlg. vindt dat de leden
van het parlement deze qualificatie
van hun redevoeringen in hun zak
kunnen steken, en dat zij voor het
rneerendeel van de sprekers in de
laatste weken verdiend is.
Naar de Morning Post uit Pretoria
verneemt, deed de politie Zaterdag
nacht een inval in hotels en koffie
huizen, zoekend naar personen die
niet vooizien waren van de noodige
vergunning om in de Kolonie te komen
of verblijf te houden. Ongeveer hon
derd personen werden gearresteerd,
doch de meerderheid was in staat aan
de autoriteiten voldoende opheldering
te verschallen. Zeven-en-twintig dei-
voor den commissaris gebrachte per
sonen, voornamelijk Russische, Fian-
sche, Duitsche en Italiaansche onder
danen, kregen bevel Transvaal binnen
24 uur te verlaten.
Van meer dan één zijde ontving
het blad bericht, dat Botha en Smuts
besloten een Nationalistische Afrikaan-
derpartij te vormen in Transvaal. Uit
de mededeelingen van Boeren aan
Engelsche onderdanen kan men op
maken, dat er gemeenschap bestaat
tusschen enkele hunner en dr. Leyds
en de leiders van de Koloniale partij
in Duitschland.
Er worden schikkingen gemaakt
voor hel uitgeven van een Hollandsch
blad te Pretoria, onder toezicht van
Smuts; waarschijnlijk zal dit blad de
Volksstem heeten.
Chamberlain heeft op Madeira in
een toespraak kolossaal opgesneden.
«Engeland mag zijn hoogtepunt be
reikt hebben, maar het Britsche Rijk
moet den hemel raken". Gould spot
geestig met die woorden, door in de
Westminster Gazette den grootspreker
zelf af te beelden met het hoofd in
de wolken.
Van betrouwbare zijde wordt nog
eens, naar aanleiding van de laatst
opgedoken geruchten over etn aan
staanden verzoening tusschen den
hei tog van Cumberland en den Duil-
sclien Keizer bij diens bezoek aan het
Deensche hof, verklaard dat geen ver
zoening mogelijk is zonder dat Han
nover teruggegeven wordt. Alle ge
ruchten over trouwplannen (van den
Duitschen Kroonprins met een prinses
van Cumberland) en het regentschap
van Brunswijk worden te Gmunden
ook voor onwaar verklaard.
Volgens een bericht uit Berlijn aan
de Petit Parisien, zal de Duitsche
hoofdstad binnenkort haar eersten
luchtspoorweg hebben. Men gaat in
derdaad een lijn van 3 kilometers
lengte inhuldigen, waarvan de aanleg
25 miljoen heeft gekost. De sporen
rusten op stalen steunsels, sierlijk van
teekening. De treinen rijden zonder
gerucht en ougevallen zijn onmogelijk,
zeggen de ingenieurs Een andere lijn
van 't zelfde soort zal spoedig aange
legd worden.
Een departement van Lands
verdediging.
Naar DeStandaurd an welingelichte
zijde verneemt, is de benoeming van
den nieuwen minister van Marine
daardoor vertraagd geworden, dat eerst
het denkbeeld is overwogen, in hoe
verre het mogelijk zou zijn, om de
beide departementen van Oorlog en
Marine reeds nu tot één departement
van Landsverdediging te vereenigen. Op
deze vraag was een practisch antwoord
alleen daardoor te vinden, dat den
generaal Bergansius een proef van een
tweetal maanden mogelijk werd ge
maakt; en eerst toen na afloop van
die proef bleek, dat liet niet mogelijk
was béide departementen onder één
hoofd te brengen zoolang zij elk voor
zich in een afzonderlijk gebouw ge
vestigd waren, en er geen mogelijkheid
bestond om geen localiteit te vinden
waarin beide te vereenigen waren, is
totde voordracht van een afzonderlijken
minister van Marine overgegaan.
Tot dusver is alleen bekend dat
het blijvend gedeelte der militie van
de lichting 1602 ook in dienst wordt
gehouden.
Door het beleende Comité tot
organisatie van den spoorwegdienst bij
slaking is het volgende manifest ver
spreid.
Aan alle ordelievende ar-
beiders-vereenigingen in Nederland.
Een zeer gewichtige quaestie zal
dezer dagen in uw belang worden be
handeld. Het wetsontwerp door de
regeering ingediend zal, wannper het
wordt aangenomen, de onbelemmerde
werking van uw vereenigingsleven voor
altoos verzekeren.
Wordt dit ontw erp niet aangenomen,
dan zult gij in de toekomst altoos den
spot, den smaad, de pressie, de tegen
werking der sociaal-democratie blijven
ondervinden.
De socialistische leiders zijn hiervan
zóó diep doordrongen, dat zij door
allerlei geschreeuw en misbaar do
aanneming dezer wetten willen be
letten.
Dringend verzoeken wij u met ons
mede te werken om hun agitatie geheel
en al onschadelijk te maken.
Roept vergaderingen op om deze
wetsontwerpen toe te juichen. Houdt
openbare besprekingen om de nood
zakelijkheid van deze wetten in 't volle
daglicht te plaatsen. Verkondigt in
uw omgeving welk een onschatbare
weldaad de regeering daardoor aan
de gezonde arbeidsbeweging bewijst.
Toont op allerhande wijze aan, welk
een harden strijd onze organisaties
hebben te doorstaan door de aan
neming dezer wetten. Dient requesten
in bij 's lands vertegenwoordiging, om
de weifelenden te overtuigen, dat de
rust en de vrede des lands afhangen
van deze wijze van beteugeling dei-
re volutionnaire elementen.
De onrust woelten werkt en kronkelt
zich in dringende bochten om aan dezen
nekslag die haar dreigt, te ontkomen.
Derhalve dient ook alles wat oide lief
heeft, al zijn krachten in te spannen
om de vrijheid van ons vereenigings
leven te handhaven.
Het oude fraaie landgoed «Crai-
loo" in liet Gooi werd aangekocht
door eene maatschappij met liet doel
dit in verschillende bouwterreinen te
exploiteeren. Reeds zijn daarop twee
villa-parken »de Eng" en ».'t Loo"
geprojecteerd en wel op eene wijze,
die aan de schoone bosclipartijen geen
nadeel doet. doch deze in tegendeel
meer doet uitkomen
De maatschappij heeft nu, om meer
nog de aandacht op hare onderneming
te vestigen een boekje verspreid, waarin
nevens de plattegronden der beide
parken een tiental fotografische repro-
ductiën der mooiste punten zijn opge
nomen.
Ongetwijfeld zal dit bij ieder, wien
liet in handen komt do lust opwekken
Door
ANATOLE LE BRAR.
1)
Het sneeuwde reeds drie dagen bijna zonder
ophouden. Het was alsof het licht was weg
gestorven achter de lage, sombere lucht. Midden
op den dag zou men niet hebben kunnen zien,
had niet de witte sneeuw, die den grond be
dekte, een somber schijnsel afgestraald. Velden,
wegen, hellingen waren niet meer, geëffend
onder het alles gelijkmakende kleed. Alleen de
tronken van het lage eikenhout doken op,
knoestig, ineen gedrongen, krom; gelijkend op
groote zwarte stompen, die door een onmetelijk
wit lijkkleed heen steken. Bijna nergens dan
in Bretagne hebben de arme boomen, te lijden
als zij hebben van den wind, zulk een droevige
landing, zulk een anstige uitdrukking. En juist
hier is het, in dit westelijk gelegen land, dat
deze gebeurtenis plaats greep; in den winter
van 1793, op Kerstavond.
Kerstavond is slechts gezegd, naar spraak
gebruik, want dat jaar waren er maar weinig
menschen, die aan Kerstavond dachten. Te ver
geefs zou men gezocht hebben naar eenig uiter
lijk teeken dat dit feest de Christenen aan
kondigde. Reeds maanden lang stonden de
kerken daar, eenzaam en verlaten. Zij geleken
omringd door de kerkhoven, op hoogere, meer
monumentale graftomben, te midden van de
menigte in al die andere graven. Van binnen
schoot het gras op tusschen de losgeraakte
zerkende altaren, vroeger getooid door bloemen
en guirlandes, kenden nu geen versiering meer
dan die van mos, en onkruid, het doodskleed
van verlaten plaatsen. De klokken, voor zoover
ze niet gescheurd en gebarsten waren, hingen
daar in hun bengels, zielloos stom.
En een Kerstmis zonder klokken, een Kerstmis
zonder( die heerlijke tonen, die opgewekt voort-
trillen door de reine winterluchtwaarlijk, kan
men zich zulk een Kerstmis denken
De ster der Geboorte schitterde niet aan den
hemel, evenmin als de anderen. Geen sterren-
geflonker lichte daarbovengeen straal van een
hemelsche robijn, smaragd of saphir drong door
dien wolkenstapel, zóó zwaar, zóó dik, als was
het steen, waarmede men het heelal had om
muurd. Naakt was ook de aarde en ledig en,
zooals men haar daar zag, onbewoondmen
zou het een doodsche poolstreek genoemd
hebben. Bij tusschen poozen hoorde men door
den nacht de winden als het geloei van een
onzichtbare, wilde kudde; als het geluid van
een vreemde galop, dat zich verder in de diepte
van de oneindige ruimte verloor. Dan was het
weer stil, als was alles door verwondering aan
gegrepen, waarbij nog het zwijgend vallen dei-
witte vlokken iets geheimzinnigs te meer aan
bracht aan de stilte van den ontsluierden horizon.
Plotseling, in deze sombere eenzaamheid, daar
dook de gestalte van een man op, terstond ge
volgd door een tweede, daarna een derde.
Zwaar en toch behoedzaam stapten zij achter
elkaar aan, tusschen de twee hoornen, die den
weg aangeven. Een van hen zei op gedempten
toon
«Nu, ze laten ons er aardig voor zwoegen
Hij stond een oogenblik stil om de sneeuw,
die zich aan zijn schoenen als een klomp had
vastgezet, af te stooten. Die voor aan liep ant
woordde, zonder zich om te keeren:
„O, u kunt nu gerust zijn. Ik weet zeker,
dat we de goede richting hebbenbinnen een
kwartier zijn we er."
Zij droegen de kleeding, van de landstreek
van Vannes: een wambuis van schapenvacht,
de zwarte, wijde pofbroek, om de knieën sluitend,
en de leeren slobkousen. Alle drie waren ge
wapend boven hun schouder stak de loop van
een geweer uit. Als zij hun wambuis half open
gemaakt hadden zou men op het wit linnen
onderkleed de roode vlek van het "Heilig Hart"
gezien hebben, het onderscheidingsteeken der
Chouans.
"Kijk meester," zei na een poosje de man,
die de gids scheen te zijn, »nu ben ik er zeker
vanwe zijn hier aan het kruis van Kealay
de boerderij ligt rechts, hoogstens een honderd
pas verder."
Zij zonken tot aan de knieën weg in de
sneenw. Uit een boschje lage olmen vloog een
vlucht raven op, zweefde even en verdween.
Onmiddelijk toekenden zich eenige hoogten af.
"Ah", zei de gids, "dat zijn de huizen."
Zij liepen er rondom heen, tastende, om de
deur te vinden.
"Hier, fluisterde de gids.
De twee anderen laadden hun geweren, na
den doek weggenomen te hebben, waarmede
zij de opening hadden bedekt tegen het vocht.
Daarna bleven zij alle drie staan luisteren. Niet
het minste geluid werd gehoord. De hoeve
scheen onbewoond. Het hoofd van den troep,
hij dien men met "meester" aansprak, had
moeite een vloek in te houden.
«Dan zal de vogel toch nog gevlogen zijn,
door den een of anderen verradergewaarschuwd".
siste hij woedend tusschen de tanden"Onze
slag is gemist".
Op dat oogenblik loeide een koe in een
schuur, die tegen het woonhuis aangebouwd was.
(Wordt vervolgd).
