Plaatselijk Nieuws.
Op verzoek van den heervan Hasselt,
deelden de vertegenwoordigers der
Bonds-commissie de ernstige grieven
inede, die de Middenstanders tegen
deze sooit van lotsverbetering van
arbeiders, gesteund door de Maat
schappij, hadden
In 't kort zijn deze grieven als
volgt
lo. Het lidmaatschap verkrijgt door
het inhouden op het loon van het
bedrag van hun verbruik, het karakter
van gedwongen winkelnering.
2o. Het leveren aan derden fniet-
leden der Verbruiks-Vereeniging, en
geen-spoorwegpersoneel.
3o. De bezoldiging der personen
belast met rondbrengen, ophalen der
bestellingen, afwegen, inpakken, ad
ministratie enz.
4o. Geldelijken steun (naar gerucht
f20 000).
5e. Het medebestuur der H. IJ. S.
M. in do Vcrbruiksinstelling en de
nauwe band daardoor tusschen per
soneel en Maatschappij
Go. Het vrije verroer der goederen
van de Verbruiksinstelling
7o. Nadeel dat inzonderheid te Amers
foort de Vei bi uiksinstelling zou zijn
ontstaan door de verplaatsing van 500
man personeel daarheen.
8o. Waarom overgegaan werd tot
de oprichting der Verbruiksinsielling
niettegenstaande de vertoogen der mid
denstanders (Correspondentie Bond en
Rotterdarnsch Congres en actie van
verschillende Vereenigingen.
Op deze in 'l kort vermelde grieven
werd rnet de meeste bereidwilligheid
door den heer Van Hasselt geantwoord,
trier in bijgestaan door de andere aan
wezige heeren voor zoover hun bizon-
dere voor lichting omtrent het een en
ander noodig bleek.
Op den voorgrond stelde de heer
Van Hasselt, dat de Verbr uiksinstelling
slechts een zeer klein onderdeel vormt
ran de veel breedere grondslag, waarop
de Coöperatieve Vercenigirig tot be
vordering van de stoffelijke belangen
van het personeel der H. IJ. S. M.
genaamd, «Voor allen der H. IJ. S. M
is opgericht. Aan deze Vereeniging
toch zijn verschillende instellingen ver
bonden, welke op dit oogenblik zijn:
Spaar- en Voortschotkas, Onderwijs,
Bibliotheken, Uitkeeringen bij over
lijden der leden en Vacantie-kolonies
en de Verbruikinslelling.
Leden.
Lid van de Verbruiksinstelling kun
nen alleen zij zijn, die in dienst zijn
der- H. IJ S M. (dus b. v. zelfs niel
bet personeel, dat de Verbruiksinstel
ling zelf in dienst heefl), en dan nng
alleen zij, die lid zijn van de coöpera
tieve Vereeniging, daaraan dus con
tributie betalen en daarvoor aandeelen
moeten storten.
Inhouden op het loon.
Betredend1 het inhouden van het
bedrag van hun veibruik op het loon,
werd medegedeeld, dat onlangs door
een verandering in .het reglement dier
instelling, de leden volkomen vrij zijn
het bedrag van hun verbruik op hun
loonlijst te doen inhouden, of dit per
postwissel, of op welke andeie wijze
ook aan het Bestuur der Instelling te
doen toekomen.
Do Maatschappij staat echter ge
heel buiten deze aangelegenheid omdat
dit een aangelegenheid is, die alleen
de coöperatieve Vereeniging aangaat.
Bijzonderlijk werd er opgewezen
Gat dit inhouden op verzoek en uit
drukkelijke machtiging der verbruikers
zelf geschiedt, en het dus een dienst
aan de verbruikers is.
Gedwongen Winkelnering.
De. leden der Bonds-commissie hoe
wel erkennende dat hier van gedwon-
g- n winkelnering geen sprake is,
bleven niettegenstaande de nadere
uiteenzetting, zooals boven in 't kort
is aangegeven, volhouden, dat door
het inhouden op het lood, een band
tusschen H. IJ. S. M. en de Ver
bruiksinstelling een feit is, te meer
daar hierdoor die instelling het voor
deel heeft geen klapjes (slechte be
talers) te krijgen en de incasseering
buitendien kosteloos voor haar is.
Brief Mpij.
De heer Van Hasselt verklaarde
deze laatste kwestie nader met den
Raad van Administratie te zullen be
spreken en den uitslag hiervan mede
te deelen per brief.
(Deze brief is ingekomen den 19den
November en volgt hier achter).
Het leveren aan derden.
Het leveren aan derden is verboden
ten einde misbruiken bij de leden
hierbij te voorkomen is bepaald, dat
de Verbruiksinstelling aan een lid per
werk geen waren leve.it voor honger
h. d ug dan da hrlf' van zijn weolt-
lo
Bezoldiging der personen in dienst
der Verbruiksinstelling.
De geheele administratie der Ver
bruiksinstelling al de personen, die
belast zijn met de rondbrenging, hel
ophalen der boeltjes, het afwegen, in
pakken, enz. der waren, de financieele
administratie en de directie van een
en ander, worden betaald door de
Verbruiksinstelling. Daarmede heeft
de coöperatieve Vereeniging als zoo
danig niets te maken, en evenmin
de H. IJ. S. M.
Geldelijke Steun. Subsidie.
De financiën der Verbruiksinstel-
lingen zijn volkomen afgescheiden
van die der coöperatieve Vereeniging.
Krachtens de instructie van den Ge
delegeerde der Maatschappij bij het
Bestuur der coöperatieve Vereeniging
moet deze toezien, dat van de door
de Maatschappij vei leende subsidie
(voor 1904 en 1905 telkens f 10.000)
geen cent worde aangewend ten be
hoeve der Verbruiksinstelling, doch
dat dit geld uilsluitend worde ge
bruikt voor de Hoofd-Administratie
der coöperatieve Vereeniging, de uit
gave der periodieke «mcdedeelingen",
en voor de andere Instellingen der
Vereeniging, welke op het oogenblik
zijn Spaar- en Voorscholkas, Onder
wijs, Bibliotheeken, Uitkeeringen bij
overlijden der leden en Vacantie-ko
lonies.
Medebestuur der H. IJ. S. M.
Het is juist met het oog op de
voormelde Subsidie, dat de Maatschappij
bij de Coöperatieve Vereeniging een
Gedelegeerde heeft. Een zoodanige
band met eon Vereeniging onder het
Personeel is volstrekt niets nieuws,
aangezien zij reeds jaren bestaat bij
een Ziekenfonds, Vereeniging van
werklieden der H. IJ. S. M. te Haar
lem, en voorts bij twee Coöperatieve
Bouwvereenigingon, welke door H. IJ.
S. M. personeel zijn opgericht.
Aan al die Vereengingen verleent
do Mpij linancieelen steun en heeft
zij dientengevolge een soort Gedele
geerde.
Vrij vervoer der goederen.
Het vrij vervoer der goederen, is
een gunst, welke reeds GO jaar lang
door het personeel genoten wordt.
Bovendien is dit niet een gunst voor
de Verbruiksinstelling doch voor ieder
winkelier, die waren aan personeel
van do H. IJ. S. M. levert. (Uit onder
vinding weet de Commissie, dat zulks
het geval is, de spoorweg-ambtenaar
geeft voor die viije verzending een
geel gekleurd formulier voorzien met
de woorden Dienst".)
De leden der Commissie hielden
vol, dat vrij vervoer toch bleef een
gnnst aan het personeel
Op de vraag van de commissie-leden
of de goederen van af de plaats van
hei komst tot aan het magazijnen der
Verbruiksinstelling ook kosteloos ver-
voord werd en weid het volgende
geantwoord
Voor de goederen welke de Ver
bruiksinstelling betrekt, betaalt zij aan
de Maatschappij dezelfde vracht als
ieder ander vervoerder.
Bezorging aan huis
De thuisbezorging der waren ge
schiedt geheel op kusten der Ver
bruiksinstelling, deze heeft daarvoor
in verschillende steden met vracht
rijders overeenkomsten gesloten. Dat
het vervoer der kistjes met de be
stelde waren van de Verbruiksinstel
ling naar de bagagewagen, waarin
een man der Verbruiksinstelling heeft
plaats genomen, geschiedt alleen ten
behoeve van de Maatsehappij, omdat
het met het oog op den geregelden
dienst op de Stations onmogelijk bleek
ieder van die kistjes als een afzonder
lijke dienstzending te behandelen
Thans geschiedt de behandeling van
de kistjes bij het in en uit laden door
de man der Verbruiksinstelling het
geen voor de Maatschappij dus een
vereenvoudiging van de zaak is, ter
wijl door deze regeling ook niet noodig
is voor ieder kistje een afzonderlijken
geleidebrief te schrijven, die dan weer
in de boeken der Stations-Admriistra-
stie zouden moeten worden geboekt.
Eenvoudiger vervoer voor de
H IJ. S. M
Hieruit blijkt, volgens de Directie
der H. IJ. S. M. duidelijk, dat het
vervoer met speciale bagagewagens
voor de Maatschappij uiterst veel
eenvoudiger is, en dat dus hier ten
onrechte wordt gedacht aan begun
stiging van de Verbruiksinstelling.
Belangrijkheid van het vrij vervoer.
Ten slotte werd nog medegedeeld,
dat het »vrij vervoer" in den loop
des tijds is gestegen tot 150,000
zendingen per jaar; wel een bewijs
hoezeer het personeel deze gunst op
pi Ij- Stelt. Ook werd nog Opgeun-l kt,
dat er te Zaandam jaronlang een
kruidenier is geweest, die een groote
clientèle had buiten die plaats; deze
leverancier zond evenals de Verbruiks
instelling de bestelde waren in kistjes
verpakt als dienslgoed, n.l. vrij van
vracht voor hun clientèle; ditzelfde
geldt voor eenige handelaren in Zut-
phen en den Achterhoek voor hun
clientèle onder het personeel der
H. IJ. S. M. in Holland.
Kwestie van het bizonder nadeel
te Amersfoort.
Na deze besprekingen werd door
den Voorzitter van den Bond er op
gewezen dat hem werd medegedeeld
dat naar Amersfoort een 500 man
met hun gezinnen, werden overge
plaatst, die voor die gemeente dus
ook voor de belastingbetalende nering
doenden (speciaal Winkeliers) een
noodzakelijke vermeerd»ring van uit
gaven vorderde voor schoolbouw,
politie, gasbuizen-net, enz., enz ter
wijl deze menschen wegens de vei-
bruiksinstelling aan die neringdoenden
geen voordcelen bezorgden.
Hierop werd geantwoord, dat slechts
200 personen van Haarlem naar
Amersfoort werden overgeplaatst, nl.
personen die in II. arbeidden in de
Afdeeling goederenwagens, en die,
omdat die Afdeeling in een aparte
werkplaats in Amersfoort werd over
geplaatst, dus eveneens daarheen
moesten verhuizen.
Bovendien kregen de Commissie
leden op hun vraag naar het aantal
leden der Vei bruiksinstelling te Amers
foort, de officieele mededeeling, dat
van de 200 personen er nog geen
dertig lid van de Verbruiksinstelling
zijn.
Redenen waarom de Verbr uiks
instelling weid opgericht.
Volledigheidshalve vermelden wij
hier nog, dat op de vraag van de
Commissie-leden, waarom, of welke
beweegredenen geleid hadden, dat tefi
oprichting der Ver b: uiksinstelling was
overgegaan het volgende antwoord
werd gegeven
Een van die redenen is geweest,
dat zeer vele beambten hun kruide
nierswaren betrokken uit heel kleine
winkeltjes, waar zij slechte waar
kregen legen hoogen prijs en waar
hun dikwijls maar al to gemakkelijk
de gelegenheid werd gegeven, in
schulden te komen.
Thans ontvangen zij van de Ver
bruiksinsielling waar van prima kwa
liteit tegen den gewonen winkelprijs,
en tegen contante betaling Dat de
prijzen van de Verbruiksinstelling niet
lager zijn dan de gewone détail—pi ij
zen, werd aangetoond.
Deze besprekingen, waaraan door
alle aanwezigen is deelgenomen, ein
digden, nadat nog door de beide
afgevaardigden van den Bond er op
gewezen werd, dat het voor beide
partijen, de II. IJ. S. M. eenerzijds
en don gebeelen Handeldrijvenden Mid
denstand anderzijds, van het grootste
belang was, dat de aangename ver
houding zooals die steeds tusschen
beide partijen geheerscht had terug
keerde, en verzochten daarom de
H IJ S. M. met den meesten aan
drang alles aan te wenden, wat mo
gelijk was om hierin den Middenstand
te gemoet te komen.
De kwestie van vrjj-veivoer werd
nog eens voorop gesteld, doch vond
bij deveriegenwoordigersderfl. IJ. S.M.
geen ingang, daar zooals reeds hier
boven is medegedeeld het geheele
per soneel die gunst reeds sedert jaien
heeft, en de wijze van verzending,
zooals die voor de Verbi uiksinstelling
plaats vindt, besparing van kosten en
administratie enz. voor de H. IJ S. M
medebrengt.
Om iederen schijn van band tus
schen de H. IJ. S. M. en de Ver
bruiksinstelling uit den weg te ruimen
verklaarde de heer Van Hasselt zich
nogmaals bereid om te onderzoeken
in hoeverre hieraan is tegemoet te
komen, en werden de beraadslagingen
geëindigd.
De commissie ontving daarna nog
het volgende schrijven van de H.IJ S.M.
H. IJ. S. M.
Alg. Dienst
ILD'nl A/2810
Amsterdam, 19 November 1904.
Onderwerp: Coöp. Vereeniging,
s Voor allen der H.IJ.S. M
Aan
Het Bestuur van den Ned. Bond
van Vereenigingen van den
Handeldrijvenden Middenstand
p a. den heer J S. Meuwsen,
Leidschestraat 4,
Amsterdam.
In antwoord op het schrijven van
Uw Bestuur van 10 October j.l. en
ru vei volg op het eruit r houd. dat wij
met twee Gedelegeerden van Uw Be
stuur mochten hebben, meenen wij in
de eerste plaats te kunnen constatee-
ren, dat wij bij het onderhoud aan die
Gedelegeerden de overtuiging hebben
kunnen geven, dat de verschillende
gunsten, welke onze maatschappij vol
gens uw vooraangehaald schrijven aan
de Verbroiksinstelling der Coöpera
tieve Vereeniging «Foor allen der
li. IJ. S. M." zou geven, eensdeels
zooals de verleende subsidie uitsluitend
strekken voor do overige Instellingen
(Onder, Bibliotheken, Spaar-en Voor-
schotkas, enz.) dezer Coöperatieve Ver
eeniging, anderdeels geen gunsten zijn
aan de Verbruiksinstelling gegeven,
doch gunsten, welke aan ieder lid
van ons personeel persoonlijk, inge
volge de bij de Maatschappij reeds
sedert meer dan GO jaar bestaande
bepalingen, toekomen.
Inzonderheid betreffende het vrij-
vervoer van de waren, welke het per
soneel van do Verbruiksinstelling
betrekt, hebben wij U aangetoond,
dat dit vrij-vervoer evenzeer bestaat
voor diegenen lan ons personeel, die
hunne waren van andere le<eranciers
betrekken, en dat dus ook in dit
opzicht van een aan de Verbrurksin
stelling verleende gunst geen sprake is.
In de tweede plaats deelden wij U
mede, dat het ons niet mogelijk is
wijziging te brengen in de eenmaal
gegeven toezegging om voor diegenen
van ons personeeldie daartoe aan
ons het verzoek gedaan hebben, op de
loonlijsten in te houden, de bedragen
welke zij volgens opgave van de
Coöperatieve Vereeniging aan deze
schuldig zijn.
Daaronder behooren zoowel het
bedrag van hun verbruik, als hun
contributie, storting op aandeelen,
evenlueele lesgelden enz.
Deze voor het personeel zeer ge
makkelijke wijze van betalen, welke
bovendien administratief voor de
Maatschappij weinig bezwaar oplevert,
wordt door velen en inzonderheid door
hen, die op de lijnen of bij de Stations
ver van postkantoren wonen, zeer
gewaardeerd.
Waar ons bij het voormeld onder
houd bleek, dal door U, die voor
melde inhouding zelve met een inning
van gelden door de Maatschappij, ten
behoeve der Coöperatieve Vereeniging,
werd gelijkgesteld en door U ecne
begunstiging van die vereeniging
werd geacht, zuo verklaren wij ons
gaarne bereid aan dit uw bezwaar
tegemoet te komen, en wel te eerder
waar het administratief werk verbon
den aan het op de loonlijst brengen
der voorbedoelde inhouding geheel
door de Coöperatieve Vereeniging
wordt gedaan en betaald.
Wij hebben dientengevolge beslo
ten, dat onze Maatschappij, aan de
Coöperatieve Vereeniging in den ver
volge de gebruikelijke Kassiersprovisie
over hel bedrag der ten behoeve van
de Verbruiksinstelling gedane inhou
dingen in rekening zal brengen.
Wij hopen daarmede aan Uw be
zwaar te zijn tegemoet gekomen.
Wij spreken het vertrouwen uit,
dat hierdoor moge worden bijgedra
gen om de agitatie, welke van enkele
zijden tegen deze door ons personeel
gestichte, in ons oog zoo hoogst nut
tige Vereeniging is op touw gezet, te
doen eindigen
De Raad van Administratie,
het Gedelegeerd lid,
w.g. R. van Hasselt.
In de vergadering der Bondscom-
rnissie die hierna gehouden werd en
plaats vond op Zaterdag 26 Novem
ber in »Americain" te Amsterdam,
waren de leden, na kennis genomen
te hebben van het uitgebrachte rap
port van oordeel, dat op bevredigende
wijze door de H. IJ. S. M. opheldering
gegeven was van de werkelijke ver
houding, waarin de Maatschappij te
genover' de Verbruiksinstelling stond,
en daardoor officieel gebleken was,
dat vele der grieven, die men ten
opzichte van de H. IJ. S. M. had,
gebaseerd waren op verkeerde voor
stelling der feiten.
De candidaatstelling voor een
lid van den gemeenteraad (vacature
mr. Prikken), zal plaats hebben op
Woensdag 4 Januari 1905, tusschen
9 uur voorm. en 4 uur nam. De
stemming heeft plaats op 17 Januari
en de herstemming, zoo noodig, op
24 Januari.
Vermoedelijk zullen de candidaten
een drietal uitmaken n.l. de heeren:
S J. van Duinen (van de liberale
kiesrereeniging «Amersfoort" en de
katholieke «Recht en Orde") P. Stijn-
man (S. D. A. P.) en H. Koning (van
de Aiuirevolutionnaire kiesvereeniging
«Nederland en Oranje."
De directeur-generaal der poste
rijen en telegrafie vestigt de aandacht
van het publiek op de wenschelijkheid
om op de achterzijde van de brieven
en andere stukken, welke ter post
worden bezorgd, steeds den naam en
de woonplaats des afzenders te ver
melden, opdat die stukken, om eenige
reden niet uitgereikt zijnde, aan de
afzenders kunnen worden terugge
geven.
«Jongens, jongens die durven,"
dachten wij onwillekeurig bij de ont
vangst der uitnoodigirrg voorde eerste
uitvoering van het pas ruim een maand
geleden opgerichte tooneelgezelschap
«Vondel."
Hoogst nieuwsgierig trokken wij dan
ook Zondagavond naar «de Keizers
kroon" en hebben onzen avond
niet beklaagd. Hoewel de vereeniging
jong is, hebben de leden het aeteeren
zeker reeds meer bij de hand gehad.
Hun samenspel was werkelijk goed,
de rollen zaten er vast in en de regie
bleek in heel goede handen. De beide
blijspelen «Het kind van den Huize"
door Filrber en «Roode Sander" van
Justus van Maurik werden afgewisseld
door muziek en deze goed geslaagde
avond met een geanimeerd bal be
sloten.
Hedenavond heeft in de concert
zaal «de Arend" het eerste abonne
mentsconcert plaats met medewerking
van de gebr. Martron, Hollandsche
humoristen.
liet orchest staat wederom onder
leiding van den heer Hendriks. Een bal
zal den avond besluiten Zij, die zich
herinneren hoeveel moeite de heer
Wery zich vorige jaren getroost heelt
om ook hier uitstekende soirees, waar
heusch geerr overvloed van is, te geven
zullen deze gelegenheid om een genot
vollen avond te hebben niet laten
glippen.
Donderdagavond half acht wordt
het Evangelisatie-lokaal van de wjjk-
vereenigrng «Uw Koninkrijk koine",
aan het Monnikenpad, alhier, ingewijd
door ds. Meiners en den heer Teehng.
Het plaatselijk Nuts-departement
houdt Donderdagavond een ledenver
gadering in «De vergulde Zwaan."
De Kamer van Koophandel en
Fabrieken alhier, zal op Donderdag
den 22 December 1904, des namid
dags te 8 ure, ten Raadhuize eene
openbare vergadering houden.
De kinderoperette, welke mor
genavond in Amicitia wordt opge
voerd. zal, naar men ons mededeelt,
zeer waarschijnlijk Vrijdagavond wor
den herhaald tegen verminderde toe
gangsprijzen. liet goede voorbeeld
van het «Nut" en «Jubal" orn van
tijd lot tijd ook den minderen man
te laten piofiteeren, vindt dus reeds
navolging. Wij juichen dit van haite
toe!
De Vereeniging tot het houden
van Kunstbeschouwingen zal op Zater
dag 24 en Zondag 25 December telkens
van 10 tot 4 uur in «Amicitia" een
portefeuille van «Pulchri Studio" uit
Den Haag exposeeren. Wij wenschen
«Kunstbeschouwingen" een druk be
zoek.
In plaats van jhr. mr. B. W.
Tb. Sandberg is gekozen lot Secre
taris der plaatselijke adeeling van het
«Utrechtsch Genootschap voor Land
bouw en Kruidkunde" de heer H.
Tromp van Holst.
Onze vroegere stadgenoot, de
heer P. van der Meer, wordt door B.
en W. te Zierikzee voorgedragen voor
benoeming tot leeraar in gymnastiek
aan de H. B. S. aldaar.
De heer A. J. Valewink heeft te
Doesburg een strijkorchest opgericht,
aanvankelijk met 26 leden.
Naar we vernemen, heeft de
heer P. van der Sluys Instituteur
alhier, de villa «Lisiduna" aan 't eind
van de Koninginnelaan, gekocht om
aldaar zijn internaat te vestigen. Het
externaat zal niet in hetzelfde gebouw
worden gehouden.
De nieuwe uitgaaf van den
Rijkstelefoongids is verschenen en ver
krijgbaar aan het Telegraafkantoor
voor f0.50 per exemplaar.
Als nieuwe abonné's voor het
plaatselijk telefoon-net hebben zich
aangemeld de heer Claes en de firma
Van der Want Co.
