BIJVOEGSEL
NIEUWE
VAN ZATERDAG 7 JANUARI 1905.
Plaatselijk Nieuws.
BUITENLAND.
behoorende bij de
Amersfoortsche Courant
De vereeniging »Dorcas" ont
ving in 190i aan jaarlijksche bijdragen
vrije giften en contribuliën der wer
kende leden de som van f610,66.
liet was haar streven, die som op
de beste wijze te besteden en zooveel
mogelijk in de haar voorkomende
behoeften te voorzien.
Gedurende het afgeloopen jaar zijn
door haar 35 kraamvrouwen bedeeld
en beeft zij den dringenden nood van
enkelen trachten te lenigen terwijl aan
het einde des jaars bovendien door
haar aan 224 huisgezinnen uitdeeling
is gehouden van: 299 hemden, 110
lakens, 45 dekens, 213 paar kousen en
sokken, 53 Baaien en andere klee-
dingstukken.
Gaarne bevelen wij de belangen
dezer zoo nuttig werkende Vereeniging
bij hare gewone jaarlijksche inzame
ling, die in deze maand zal plaats
hebben, onzen lezers dringend aan.
Naar wij vernemen is in eene
gecombineerde vergadering der «Kies-
vereeniging Amersfoort" en Vrijzin-
«ige Propaganda-club op Donderdag
5 dezer de navolgende motie met
algemeene stemmen aangenomen
»De vergadering, gehoord de mede-
deelingen van den heer J. M. Thiel
aan den heer J. H. A. E. Visser, als
zou door den heer D. Gerritsen in de
gecombineerde vergadering der «Kies-
vereeniging Amersfoort" en Vrijzinnige
Propaganda-club op 28 Nov 'Onge
sproken zijn over een finantieel voor
deel ten bate van den wethouder
E. L. Visser bij de inschrijving voor
een gashouder, verklaart dat die
mededeelingen beslist onwaar zijn en
spreekt omtrent die mededeelingen
hare diepe verontwaardiging uit."
De candidaatstelling.
Woensdag heeft ten stadhuize de
candidaatstelling plaats gehad voor
de raadsvacature in district 1, ont
staan wegens het, door verlivk naar
elders, bedanken van mr. J. C. H.
Prikken.
Er werden vijf lijsten ingeleverd,
n.l. twee voor den heer S. J. van
Duinen (candidaat der liberale en
katholieke kiesvereenigingen), twee
voor den heer H. Koning ("candidaat
der anti-revolutionnaire kiesvereeni-
ging) en eene lijst voor den heer
P. Stijnman (candidaat der S. D. A. P.).
De stemming heeft plaats op Dins
dag 17 Januari e. k. tusschen 's och
tends 8 en 's namiddags 5 uur.
De heer F. C. Fleischer te
Makkum zal den 15de dezer in
«Amicitia" optreden met het doel
het nut van de oprichting eener
afdeeling van het «Groene Kruis'
alhier te bepleiten.
Door mej. J. C. Bierman is aan
de plaatselijke afdeeling van oDorcas"
f 300.gelegateerd.
Bij den heer P. E. B. Jacobs is
dezer dagen voor de zooveelste maal
een kistje sigaren ontvreemd, ook nu
weer door een militair met de klaar
blijkelijke bedoeling zijn dienstverband
aldus te verbreken.
V. E. en V. D. zijn deze week ge
snapt wegens het stelen van zinken
afvoerpijpen. Zij zullen nu wel een
leelijke pijp moeten rooken.
De heer A. Zondervan, die bin
nen kort den dienst bij de H. IJ. S. M.
met pensioen zal verlaten, is in af
wachting daarvan verlof verleend.
Door Burgemeester en Wethou
ders is opnieuw voor één jaar tot
tijd. klerk ter gemeente-secretarie be
noemd de heer H. P. P. Ch. Busquet.
Degepensionneerde dirigeerend-
ofïicier van gezondheid der le klasse
C. de Mooij, aan wien in 1900 door
het Genootschap ter bevordering van
Natuur-, Genees- en Heelkunde te
Amsterdam voor zijn arbeid op weten
schappelijk gebied als hoogste onder
scheiding do Gouden Tilanusmedaille
werd toegekend, is op den 31 Dec
II. door de Académie royale de Médi-
cine de Belgique benoemd lot buiten-
landsch correspondeerend lid.
Zekeie vrouw W., oud C6 jaar,
en woonachtig te Hoevelaken, werd
Dondeidagmiddag omstreeks 2 uur in
de Kamperbinnenpoort plotseling zoo
danig ongesteld, dat zij niet in staat
was verder te gaan. Binnengedragen
bij den heer M. in de Langestraat,
werd door den heer dr, Jorissen
spoedig geneeskundige hulp verleend.
Daarop is vrouw W. per rijtuig door
de politie naar hare woning gebracht.
Gisterenavond werd in «De
Keizerskroon" een openbare verga
dering gehouden op initiatief van de
antirev. propagandaclub »Groen van
Prinsterer", waarin ds. Vundering uit
Hoogeveen met het onderwerp «De
regeering en het arbeidsvraagstuk"
behandelde.
Het was spr. doel de uitgebreid
heid der overheidszorg nader uiteen
te zetten.
Daartoe behandelde spr. de quaestie:
Wat heeft de overheid te doen aan
den arbeid, heeft zij zich te onthouden,
of is haar een taak en roeping aan
gewezen, en zoo dit zoo is, boe ver
gaat dan die taak, waar zijn haar
grenzen, wat is haar rechtsgrond. En
vervolgens de vraaghoe moet naar
antirevolutionair beginsel de overheid
staan tegenover de sociale quaestie.
Spr. bedoeling met deze uiteenzet
ting is: den christelijken arbeiders bun
beginsel te toonen opdat hen niet
een houvast ontbreke en zij, mede-
gesleept door aardsche beloften, als
Ezau's naturen hun principes ver-
koopen voor een maal linzen.
Spr. geeft vervolgens een overzicht
van de verhouding der overheid tot
ile arbeiders Reeds direct na de
afschafiing der slavernij krijgt men
overheidsbemoeiing (gildebrieven,
waarin de bepalingen, de goedkeuring
of bekrachtiging der overheid moesten
hebben). Ook bij de opkomst der
moderne industriestaten (verhoogde
tolrechten met beschermend doel).
Doch sinds het te midden der 18e
eeuw won de leer der absolute staats
onthouding veld, gepredikt met een
democratisch doel.
Men ging uit van de gedachte dat
de menschen-maatschappij werd be-
heerscht door de in de natuur ge
legen wetten. Zij moeten de uit
drukkingen zijn van de wetten die
in de natuur liggen. Onthouding werd
toen de grootste Staatsmanswijsbeid.
De proef heelt echter geen gunstig
resultaat gehad.
Doch inplaats van de verwachte
edele concurrentie kreeg men een
groote wanorde. Prof. Treub zei dan
ook dat onthouding de beschermende
hand uitstrekt over den sterkere en
aftrekt van den economisch zwakkere
De zwakkere moet zich dan op
genade of ongenade overgeven aan
den sterkere.
De Staatsonthouding is de procla
matie van het recht van den sterkste.
De liberale school die reageerde op
de gebondenheid der middeleeuwen
verbrak de banden doch verviel daar
door iü bandeloosheid.
Zeker, de vrijhandelsidee, bijv, is
een ideaal, doch alleen voor verwe
zenlijking vatbaar indien er geen
grenzen zijn. Het liberalisme is nog
niet dood. Zelfs wordt het nog ver
dedigd door N. R. C. en N. C.
Het liberalisme wil onthouding
op elk gebied, ook van sociale wet
geving, doch niet op het gebied dei
school, maar dat gaat ook tegen de
christelijke school.
Naast bet liberalisme wordt de leer
der absolute onthouding ook verkon
digd door het anarchisme, doch die
wensehen afschaffing van elk gezag.
Eenieder vrij laten, ook als de
hartstochten zich ontketenen, dat is
bet resultaat waartoe de absolute
onthouding voert.
Tegenover de Staatsonthouding
als het eene uiterste, ligt de staats-
albemoeiing als het andere uiterste.
Die leer vinden wij het sterkst in
het socialisme. Spr. verdeelt het voor
de hand liggend, dat, indien men de
openbaring Gods los laat, men komt
tot de albemoeiing als reactie op de
onthouding. Die leer steunt op ge
lijkvormigheid. Inplaats van het par
ticulier, wil zij stellen het communaal
bezit, inplaats van het particulier,
het maatschappelijk bedrijf. Al bet
particuliere valt. De S. D. A. P. is
voor die idee de rustelooze propa
gandisle.
In het tweede gedeelte zijner rede
stelt spr. de vraag: wat eischt het
antirevolutionaire beginsel: Staats al-
of onvermogen, absolute onthouding
of albemoeiing. Het eischt het be
wandelen van den middenweg. Niet
het «ieder voor zich" is goed, evenmin
het «allen voor ieder", doch beide Ie
samengevoegd.
De oveiheid is er om der zonde
wil, zij is door Gods genade geschon
ken om de zondeinacht te beteugelen.
De ovei heidsbemoeiing is geen philan-
tropie, doch een zaak van recht.
Zij heeft in te grijpen tot regeling
der arbeidsverhoudingen en daarnaast
de lasten van het risico billijk te
verdeden.
Tusschen werkgever en werknemer
is behalve een dienstverhouding ook
een zedelijke band, en juist omdat die
twee zaken niet te scheiden zijn moet
krachtens antirevolutionair beginsel de
Staat ingrijpen en naar de bedoeling
neergelegd in Gods woord de aibeids-
verhouding regelen. Het a.-r. beginsel
uit de opgekomen drangregelen, en
niet zooals de sociaaldemocraten den
toestand aanpassen aan een klaar
gemaakt pak. Vandaar dan ook dat
in 1874 Dr. Kuyper als eindpaal aangaf
een wetboek van arbeid waarin de
verhoudingen op arbeidsterrein, het
codificeeren van de rechten en costu
mes waaronder wordt gearbeid.
Wat het risico betreft, dit drukt
ongelijkmatig.
Er is zooveel risico dat niet in geld
is om te zetten. De patroons trekken
we! een bedrag uit voor slijtage aan
de machines, maar voor slijtage aan
de menschelijke machine niet. Daarom
moet de Slaat die lasten, der risico
billijker verdeelenr Daarbij doet zich
nog de vraag gelden, is verzekering
te verplichten. Volgens spr. zeer zeker
Het risico moet gedragen worden
door allen. Daarom moeten de arbei
ders, de fabrikanten, de consumenten
en ook de Staat in de premie bijdragen
Waar de historie heelt geleerd dat
tusschen staatsalbemoeiing en staats
onthouding de middelweg moet worden
gekozen daar verdient onze huidige
regeering die dien weg wil bewandelen,
gesteund te worden.
Spr. eindconclusie is een opwekking
tot steun voor deze christelijke regee-
ring.
Aan het debat werd deelgenomen
door de heeren J. M. Thiel, vrijzinnig
democraat, Grootvcld en van der Horst,
christen-anarchisten. Na repliek werd
de vergadeiing met gebed gesloten.
Zou het dan toch waar zijn,
dat, indien werkelijk iets goeds ge
geven wordt, het publiek wel opkomt?
De «Arend" had Donderdagavond
een prachtvol bezette zaal, toen er
«Speenhoff's vrije Tooneel" optrad.
Zoowel Speenhof! en mevrouw
SpeenhoffPrinz als het echtpaar de
la Mar hebben het publiek een uiterst
genotvollen avond bezorgd. Wij wil
len niet in détails treden, we zouden
niet weten wat het meest te loven,
doch vermelden dat allen herhaaldelijk
werden teruggeroepen en dat meer
malen aan het applaus geen einde
dreigde te komen.
De heer Weiy mag met voldoening
op dien avond terug zien. Moge het
hem een aansporing zijn op den in
geslagen weg voort te gaan. Dan
kan succes niet uitblijven.
Door omstandigheden zal het
concert van de Dames van Gelder
uit Naaiden, aangekondigd tegen
Woensdag 11 Januari a.s niet plaats
hebben.
Bij den hevigen wind hedennacht
hebben een aantal schoorsteenen en
boomen het moeten ontgelden. In een
der singeltuinen werd een boom ont
worteld en in de gracht geworpen.
Naar wij uit goede bron ver
nemen zijn de predikbeurten bij de
verschillende gemeenten alhier op
Zondag 8 Januari 1905 geregeld als
volgt
Ned. Ilerv. Gemeente.
St. Joriskerk.
Voormidd. 10 uur, Ds. Meiners.
Namiddag 2 uur. Ds. Ter Haar Romeny.
Bediening van den 11. Doop.
's Avonds 5'/j uur, Ds. van Aalst.
Bediening van het H. Avondmaal.
Gasthuiskerlc.
Voorm. 10 uur, de heer Bijvank,
Godsdienstonderwijzer Nijkerk.
Evang. Lutli. kerk.
Voorm. 10 uur, Ds. Buscli Keizer.
Em. Herv. pred. alhier.
Reiiionstrnntschc kerk.
Voormidd. 10'/» uur, Ds Hooykaas.
Gcrcforni. kerk (Langegracht).
Voormidd. 10 uur, Ds. Donnar,
's Avonds 57i uur, Ds. Donner.
Beide keeren collecte Em. pred -wed.
Gereform. kerk (Zuidsingel).
Voormidd. 10 uur, Ds. Teerink.
's Avonds 5'/i uur, Ds. Teerink.
Vrije Gereform. Gemeente.
Voormidd. 9'/i uur, Lezing door
's Avonds 5 uur, ongesteldheid.
Christ. Gcref. Gemeente.
Lokaal i>De Zaaier."
Voorm. 93/» uur, Godsdienstoefening,
's Avonds 5'/» uur, Godsdienstoefening.
MARKTBERICHT.
AMERSFOORT, 6 Jan. 1905.
Tarwe f 0,Rogge f 0.Boekweit f 0—0
Appelen f 3.a f 5. Peren f 3.a f 6 Nieuwe
aardapp. f 0. a f0 Zandaardapp. f 1.80 af 200
Hoendereieren f5.50 f 6.00 per 100 st. Eenden
f 0.a f U.Boter fl.40 a f 1.50 per kilo. Mar
garine f1.4 f130. Zoetem. kaas f
Kippen f0 90 a fl.20 Kuikens fl.af 1.30 Piep
kuikens f 0.00 a f 0.00 Ganzen f0.f0.Eender.
f0.90 af 120 p. st. Jonge fO.OO af 000. Hazen
11.50 a f 2.Wilde konijnen f 0 50 a f 0.60.
Tamme f0.80 a fl.20 Duiven f0.60 a f 0.70 paar.
Magere Tarkens f12 a f 17. Varkens voor export
f 0.afZeugen f 50.— f 60.Biggen
f8 af 11Schrammen f 00 a f 00 Vette
koeien 000.a f 000.Guste koeien f 00.
f 000.— Kalf koeien f 0.00 a fO.OO Kalf-
vaarzen fOO.— a fOO.— Os fOOO.— a fOOO.—
Pinkstieren f 000. - 4 f 000,—
Aangevoerd waren ongeveer heet. Tarwe,
heet. Rogge; heet. Boekweit: 60 heet.
Appelen10 heet. Peren; heet. Ivleiaardappe-
len; 150 heet Zandaardappelen7000 stuks Hoen
dereieren; stuks Eendene eren1200 kilo Hooi-
boter; kilo Margarine; kilo Kaas; stuks Vee
20 magere varkens, varkens voor exportslagerijen
60 biggen en 2 zeugen.
GARXIZOEaNSXIEUUS.
Da 2e luit. der cavalerie O I. L.
W. Storm van Leeuwen wordt op
1 Juni ontheven van zijn detacheering
bij bet escadron ordonnansen. Hij zal
in Juli d. a. v. zijn bestemming naar
Jndië volgen.
De le luitenant A. J. Valewink,
van bet 8e reg. inf. te Doesburg wordt
1 Februari a. s. overgeplaatst bij bet
9e reg. van dat wapen te Leeuwarden.
377e STAATSLOTERIJ.
Vierde klasse.
Trekking van 4 en 5 Jan. 1905.
(600 loten).
Ten kantore van den Collecteur
A. C. R. O. Leinwf.bee te Amersfoort
(Breedestraat 22) zijn aan de navol
gende nummers te beurt gevallen:
Prijs van f100 op No. 1790.
Prijzen van f 65.
1787 6885 7513 7613 7636 7647 13070
16985 18329 18546 18557 20777 en
20797.
Te zamen 14 prijzen.
De vijfde klasse trekt van 1619,
24—27, 30, 31 Jan., 1, 2 en 6—10
Febr. 1905.
Deze klasse bevat behalve de premie
van f 30.000 voor den laatst uitkomen
den prijs van f 1000 of hooger en de
premie van f 3000 voor het laatst uit
getrokken lot, de navolgende prijzen
1 van f IOO.OOO, 1 van f50.000, 1
van f25.000, 1 van f15.000, 1 van
f 10.000, 1 van f5000, 1 van f2000,
3 van f1500, 55 van f1000, 05 van
f400, 70 van f200, 170 van f100 en
3730 van 70.
Loten zijn ten kantore Breedestraat
22 nog verkrijgbaar 5 f3.50 per
Trekking van 2 tot 5 Jan. 1905.
Ten kantore van den collecteur te
Amersfoort, Groote Bergstraat 15, zijn
op de volgende nummers prijzen ge
vallen
No. 1790 f100.—
Prijzen van f 65.
1454 1462 1468 1472 1540 1543 1549
1564 1778 1784 1787 1809 5370 5375
7636 7647 7649 9330 9334 9434 9448
9456 1D289 10293 10841 10843 11315
13126 13141 13656 13665 13666 13673
13677 18535 18543 18546 18557 19166
19182 19184 19193 20776 20777 20797
Gedeelten van loten verkrijgbaar
5, f3.50 per
Bennett Burleigh verneemt uit Japan-
sche bron. dat de Oostzee-vloot haar
tocht naar de Chineesche wateren zal
voortzetten, en dat de eerste ont
moeting waaischijnlijk nabij Amoy
zal plaats vinden.
Uit Amerika komt echter nieuws,
dat op bet tegendeel daarvan duidt.
Een coi respondent van de «New-Yoi k
Associated Press" seint, dat ofschoon
er nog geen officieele orders gegeven
zijn, hij toch instaat is voor vast mee
te declen, dat Rodjeslvensky's eskader
naar Europa zal worden terugge
roepen.
Zulks wordt ook bevestigd door een
Petersburgschen correspondent van
den «Standard" welk blad inlusschen
dat mug we! eens gezegd worden
sedert zij tot de Pearsonsche en
llamswortsche sensatiepers behoort,
minder betrouwbaar lijkt.
De «Standard" correspondent te
Petersburg meldt namelijk, dat in een
gisteren door den Czaargepresideerden
ministerraad is besloten tot vooit-
zetting van den oorlog met vernieuwde
energie; tol versterking van Koeropat-
kine's leger met 290,000 man '.óór
liet eind van Februari; tot vet meer
dering van de transport-capaciteit
van den Trans-Siberiscben spoorweg,
door bet invoeren van een nieuw
soort waggons en eindelijk tot bet
terugroepen van Rodjeslkvensky's es
kader.
