NIEUWE Nieuws- en Advertentieblad voor de Provincie Utrecht. BUITENLAND. Grootmoeders Whistclubje. Woensdag 10 October 1906. Vijt-en-dertjgste jaargang. VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG. BIJGELOOF. No. 81. Amersfoortsche Courant ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden met Zondagsblad /-0.75; Franco per post door het geheele Kijk f 1. Afzonderlijke Nummers 3 Cent. Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag. Uitgever G. J. SLOTHOUWER. BureauLangestraat 77. Telephoon no. 69. ADVERTENTIËN: Van 16 regels f 0.50; iedere regel meer 7'/i Cent. Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend. Groote letters en vignetten naar plaatsruimte Soms lezen wij over bijgeloof in de provincie Friesland, doch dat ook in andere streken van het vaderland het geloof aan heksen en spoken nog welig tiert voornamelijk op bet platte land in Gelderland wil ik hier met een paar voorbeelden aanhalen Een bekend sprookje daar is: »Tusschen 12 uur en 1 Zijn de spoken op de been Dus met klokslag van 12 uur komt Satan met zijn aanhang om tegen 1 uur weder te verdwijnen. In de Gel- dersche dorpen hecht men veel aan voorteekens, die betrekking hebben op geluk of ongeluk. Ziet men een uil 's morgens dan voorspelt dit ongeluk, ook een kraai of ekster is een boodschapper van slechte tijdingontmoet men des mor gens echter schapen dan voorspelt dit dien dag geluk. Een spin 's morgens of 's avonds te zien is een groot ver schil, terwijl een hond die te huilen ligt met alle geweld wordt verdreven, want in de nabijzijnde woning komt een lijk. Zit een kat zich te wasschen, dan komt er visite of een brief. De zwaluw is een vogel die in hooge eere wordt gehouden als gelukaanbrenger «De zwaluw zoekt der menschen (woning Zij brengt geluk aan, stoort haar (niet." Ook de ooievaar is een geluksbode. Een hoefijzer door een paard ver loren, wordt zorgvuldig opgehangen als zijnde de voorbode van geluk. De heksen en het behekst zijn (be- tjoend) komt nog heden ten dage veel voor; zelfs zijn er voor dezen tak van dienst speciale artsen (heksen- dokters). De heks verschijnt veelal in de gedaante eener oude vrouw; men kan haar herkennen door achter haar te loopenin het afdruksel van de voet, dat zij maakt in de klei, zet men zijn eigen voet, zoodat een kruis gevormd wordt, en de heks zal direct omzien. De heks beschikt over ver schillende machten, wanneer zij om de deur komt kijken brengt zij onheil aan, voornamelijk onder de kinderen, en het kost vrij wat moeite om den normalen toestand weer terug te krijgen. Ons werd verteld, dat eene oude vrouw 's avonds een woning binnen trad en den kinderen twee appels aanbood; de moeder raadde de appels niet te gebruiken eu legde ze op den schoorsteen den volgenden morgen zaten daar ter plaatse twee padden. Een heks heeft het vermogen om plotseling de paarden te doen stil staan, en honderde machten weer. Een goed gezeten boer woonde naast een oude vrouw, die de zwarte kunst verstond! Wanneer er kaas gemaakt moest worden, stond plotse ling het paard stil; 's nachts werden de kazen die opeen gestapeld lagen door een geworpener werd in ge sneden en gekerfdja, sommige kazen werden geheel zwart. De boer ging om deze reden verhuizen en zoo ver telde hij ons, toen het oude wijf dood was hield alles op 's Nachts krijgen door een onzicht bare macht de paarden de nacht merrie, dat is, alle haren zitten in de war en het kost vrij wat moeite om ze weer behoorlijk te coiffeeren. Met zijn dertienen aan tafel zitten zal men op het platteland in Gelderland nimmer doen en op Vrijdag iets ge wichtigs ondernemen nog minder. Zelfs zal men dan geen varken slachten, want het spek zou slecht bekomen. Weerwolven is meer het speciale beroep van oude mannen zij verande ren zich in een zwarten hond en draven 's nachts door velden en wegen, ja hebben zelfs de brutaliteit op iemands rug te gaan zitten. Is er kermis dan hebben de planeet- verkoopers het zeer druk. «Gij zijt geboren onder het gesternte van Jupi ter enz." en een dergelijk planeetje wordt zorgvuldig bewaard en gedurig geraadpleegd om te zien of het «uit- komt". Valt er een spiegel of een gordijn, dan voorspelt dit een doode. En vooral b(j begrafenissen treilen wij in som mige streken nog zonderlinge gebrui ken aan. Is er een doode, dan wordt er de klok geluid, evenzoo bij een begrafenis. Dit is een middel om Satan van het lijk te houden; hij wordt verondersteld bevreesd te zijn voor gerinkel, ja zelfs voor het leven dat schapenbelletjes maken. De vensters worden meestal gesloten, doch één luik wordt er afgehaald en naast het raam gezet; komt de booze, dan heeft men dadelijk een voorwerp bij de hand om te slaan. Wanneer iemand verdronken is, zal men hem met de beenen in het wa ter laten ligeen tot de openbare macht verschijnt, en komt er familie in tegeuwoordigheid van den drenkeling, begint begint deze uit den neus te bloeden. Dwaallichtjes, die in de moerrassige streken wel eens voorkomen zijn vol gens het bijgeloof zielen van onge doopte kinderen. Aan een naald, waarmede een doodshemd is gemaakt wordt groote waarde gehecht en een geheimzinnige macht toegeschreven, want het is een talisman tegen den booze Een bakkersknecht, die niet bang was voor do heksen kreeg 's avonds dikwijls visite van een oudo vrouw, die op de bakkerstrog ging zitten on den naam had te kunden heksen. Dit begon hem te vervelen en eens toen ze weer op de plaats zat, zei de bakkersjongen; «nou zal ik jou eens beheksen" en gooide haar een kan vol kokend water in het gelaat. Zij liep den volgenden dag met een verbrand gelaat en de bakker was voor goed van haar verlost. 't Is echter opmerkelijk, dat waar spoorwegen en telegrafen verschijnen, ook de spoken en heksen het hazen pad kiezen; tegen deze nieuwerwet- sche zaken schijnen zij niet bestand te zijn. De heer Jules lledeman, de bekende berichtgever van den Matinheeft te Parijs een onderhoud gehad met graaf Witte, waarvan hij den zakelijken inhoud in zijn blad wedergeeft. De journalist begon natuurlijk den oud- I minister uit te vragen over den brief 'van den Russischen minister van financiën Kokovizof aan minister- pre sident Stolypin, over den min gunstigen toestand van de Russische financiën. Graaf Witte noemde Kokovtzof een pessimist en verklaarde, dat hij, ge geven den toestand ontstaan uit den oorlog en de thans heerschende be weging in Rusland, niet had kunnen denken, dat de omstandigheden zoo gunstig zouden zijn. En over de revolutionaire beweging liet hij zich als volgt uit: «Men heeft geheel verkeerde denkbeelden over mijn land en zij, die spreken over een revolutie in den zir., dien men aan dit woord in den vreemde hecht, hebben geen besef van hetgeen Rus land eigenlijk is. Men kan een land niet ten gronde richten, dat zich heeft ontwikkeld in een roemtijke geschie denis van meer dan 1000 jaren, men kan geen regeeringsstelsel veranderen, waaraan de overgroote meerderheid der bevolking gehecht is, men kan dezen of genen persoon dooden, den een of anderen ministerof staatkundige vermoorden, men kan landgoederen in vlammen doen opgaan, kassen be stelen, de anarchie nog doen voort duren, maar men kan in Rusland geen revolutie aanblazen, men kan door revolutionaire middelen geen nieuw regeeringsstelsel invoeren. De genen, die over revolutie spreken, zijn utopisten, die ik van gansclier harte beklaag. Het zijn utopisten, die ver geten, dat het Rijk en het monarchis tische stelsel steunen op een leger van een millioen manschappen, een leger, dat, men moge zeggen wat men wil, altijd getrouw aan den Tsaar zal blijven. Er mogen al hier en daar eens gevallen voorkomen van oproer, van insubordinatie, maar geloof me, ik voor mij ben er heilig van overtuigd, dat het leger, als zoodanig, altijd ge trouw zal blijven. »AI wat men vertelt over het weigeren van de groote meerderheid der Russen om belasting te betalen, over de republikeinsche gezindheid van de bevolking, de onbetrouwbaar heid van het leger, zijn dolzinnige overdrijvingen van sommige persor ganen. «Ik herhaal nogmaals, dat de ver betering van den huidigen toestand moet uitgaan van de gematigden, die de verpletterende meerderheid van het Russische volk uitmaken, doordat deze zich schrap zetten tegenover het revolutionair optreden van delinksche partijen, zoowel als tegen hel reacti- onnair drijven van de rechtsciie en door met ernst alle onmisbare her vormingen, aangegeven in het manifest van 16 October, door te zetten. Dit manifest heeft aan het Russische volk het recht gegeven voor een groot ge deelte mede te werken aan de toe komstige wetgeving en aan de vast stelling van de begrooting. Ik hoop, dat deze gematigden binnen zeer korten tijd zullen inzien, dat de rust van het land van hen afnangt". Voor den tweeden keer binnen één maand heeft een wervelstorm gewoed te Nieuw-Oi leans. Over een lengte van acht kilometer en een breedte van 20Ü meter werden verwoestingeh aangericht. Een marktplaats in aan bouw en vijf nieuwe huizen werden geheel vernield, van een klooster werd het geheele dak afgerukt, twee fabrieken en de gasfabriek ieden zware schade Bij het instorten van een huis werden een vrouw met haar kind bedolven, maar later kwamen ze ongedeerd voor den dag. Een man werd twintig meter weggeslingerd en toch werd hij slechts licht gekwetst. In New-Orleans zelf werden zeven DOOR MARIA VERKERK. 5) Toen dronken we in de woonkamer samen koffie en aten door mij zelfgebakken koek er bij, spraken over mijn bruiloft, waarbij zij bruids meisje was geweest en toen het gesprek stokte voerde ik haar vol trots overal rond en toonde haar mijn linnenkast en al mijn schatten. Zij bekeek alles zuchtend, werd stiller en stiller en toen wij weer in de woonkamer zaten beiden met een handwerkje gewapend kwamen we ongemerkt op haar lievelingsthema haar veroveringen en hu welijksaanzoeken en zoo vertelde ze dat ze nog steeds niet had kunnen besluiten de smachtende minnaars aan te hooren en denk eene zij was al twintig jaar »Ik luisterde een tijdlang gelaten toe, toen zei ik om haar te troosten«Maar Mientje, het is ook alles niet om getrouwd te zijn." «Ach! O, Anita, jy hebt toch een hemelrijk hier op aarde en weetje, von Stetten had mij ook bevallen en dan, hier zoo als meesteres te zijn «Nu, het is vrij lastig, zulk een huishouden in een zoo eenzame woning «Romantisch, romantisch wil je zeggen verbeterde zij. «Ik zou wel weer eens vrij willen zijn," loog ik, «om nog treuriger uitingen van haar smart te verhinderen. «Nu, ik ruil dadelijk met je," zei zij. «Op eens schoot mij een gedachte door het hoofd, dat ongelukkige idee, dat mij later veel tranen gekost heeft. «Probeer het eens, Mientje." riep ik uit, speel jij eens mevrouw von StettenDe oude heer kent ons beiden niet, hoe vindt je dat?" En waarachtig, zij ging er op in, en ik sprong als een kind rond, lette Mientje mijn mutsje op, leende haar een schort en gaf haar mijn sleutelbos terwijl ik een van haar lichtblauwe linten om mijn korte haren bond en wij amuseerden ons kostelijk. Karline, de meid en David, den knecht werd voorgepreekt, Mientje als mevrouw von Stetten en mij als mejuffrouw Otterstedt aan te spreken, en wij oefenden ons onderling ook in die verwisseling van namen. Mientje maakte als huisvrouw een uitstekend figuur en toen het donker werd, en de tafel ter ontvangst van den gast gedekt was, waren wij reeds geheel aan de rollen gewend en lachten tranen bij de gedachte, den ouden heer zoo voor den gek te houden. Plotseling hoorden wij buiten een rijtuig stilhouden en wij stonden op en begaven ons naar het portaal. Mientje in volle waardigheid als huisvrouw, maar, wat zagen wij -— Een slanke, jonge man trad binnen, nam zijn hoed af en kwam dadelijk op Mientje af, die hem geheel onthutst aanstaarde. Hare hand grijpend om er een kus op te drukken, zei hij »U zult verwonderd zijn, mevrouw, den jonker von Rieben voor u te zien, maar de oude heer Gregorius is ziek, en daar het reeds lang mijn wensch was, in het Benkwitzer revier te jagen, zond hij mij in zijn plaats, om uw gemaal tijdens zijn afwezigheid te vervangen. Ik hoop, dat ik de dames niet dérangeer?" «Wat er tijdens die voorstelling in Mientje's ziel omging, kon ik mij denken, ze was natuurlijk woedend op de aardigheid te zijn ingegaan, nu ze tegenover een zoo mooien, jongen man, en eventueelen vrijer stond. Zij deed onwillekeurig een stap terug, maar daar pakte mij weer mijn duiveltje en ik gaf haar een tamelijk harden stomp, die haar deed verstaan, dat zij haar rol verder rhoest spelen. Zij stamelde dus een begroeting, die echter zoo onbeholpen en grappig klonk, dat hij een glimlachje niet onderdrukken kon. Tot overmaat van smart wendde David zich meesmuilend tot haar en vroeg, of madame beval, dat mijnheer's bagage naar boven ge bracht werd zij knikte met een vuurrood gezicht en toen. de jonge man vroeg, om aan mij voorgesteld te worden, zei ze: «mijn vriendin, Minna Otterstedt," en ook ik maakte mijn compliment. Gij meisjes hebt er geen idee van, hoe beeldig mooi zulk een buiging toen was en wat men daar inleggen kon, eerbied, gratie en ondeugendheid. Ik zag hoe hij mij bewonderend aankeek met groote, blauwe oogen onwillekeurig trad ik terug en hij holde de trap op, en Mientje en ik stonden weer in de woonkamer tegenover elkaar en zagen elkaar even radeloos aan. Daarna lachte ik, lachte ik, dat de tranen mij over de wangen liepen, totdat Mientje verklaarde, dat zij niet verkoos, mijn rol verder door te spelen. Wordt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

Nieuwe Amersfoortsche Courant | 1906 | | pagina 1