i
COGNAC FINS BOIS
Til. H. G. BflANDSEN
het Verslag van de Kamer aan Koop
handel en Fabrieken over het jaar
1905.
Waarde naar
Aanvoer onze schatting
aardappelen 7760 H.L. f 19.200
peren 310 - 930
appelen 1265 - 6.325
boter 59 600 K.G. - 715.200
eieren 2.600.000 stuks - 91.000
biggen 12.600 a - 158.000
schrammen 585 - 11.600
zeugen 307 a 18.120
groenten
visch
kippen en konijnen
rundvee
paarden 1150 stuks
veulens 230 a
hitten 300 a
totaal 1.015.700
onbekend
87.500
1.610
3.000
292.110
RECLAME.
Bij dc vrouwen ilic alle dagen
scheéle hoofdpijn hebben is er
iets piet goed aan de zijde van
de n)ang,a Deze' verteert onvol
komen hét voedsel, en wat niet
verteert blijft op de maag en
en gaat daar tot rotting over,
en dat is het wat walgingen,
zuur en oprispingen veroor
zaakt- Die ophoopüig van gif
tige bestanddelen iu.de maag.
maakt ook dat langzikani-aau'
het bloed diet giftige stofjqh
wordt belast, en deze gjjtyiie
stollen veroorzaken sclieele
op dezelfde wijze
n die de schadelijke
iteenkool inademen.
De Pink Pillen versterken de
maag, ontwikkelen de eetlust
en geven een uitmuntende
spijsvertering.
hoofdpij
als perst
stoffen d
per 6 doozen.
r27, Rotterdam,
Prijs f 1.75 de doos, f 9.
Verkrijgbaar bij Snabilié, Steiger
hoofddepothouder voor Nederland en Apotheken.
Franco toezending tegen postwissel.
Ook echt verkrijgbaar bij A. van de Weg,
drogist, Amersfoort, en A. de Vries, Kerkstraat
90, Hilversum.
Veel van het aan de markt ver
kochte, wordt dien zeilden dag omge
zet in behoeften voor huishouden
en bedtijf; gaal alzoo over in de
beurzen van Amersfoortsche nering
doenden en handelaars, 't Is dus niet
meer dan billijk, dat Amersfoort de
ter markt brengenden een marktplaats
bereidt, welke geheel voldoet aan de
eischen der producten.
De volgende cijfers wijzen op het
toenemende verkeer in het handels
bedrijf in 't algemeen
Ontvangen drukwerken en brieven
aan het Postkantoor
1890 798 040 stuks
1895 1.121.457
1900 1 813.040
1005 2.334.325
Verwisseling, Papier en specie
Correspondentschap Nederl. Bank
f2.068.875
- 3.274.075
- 3.550.825
- 4 864 905
In gebruik zijnde stoommachines
en motoren
1890 19 stuks 22G paardenkracht.
1895 20 286 i>
1900 36 391
1905 50 570
Een zeer verblijdend cijfer geeft de
accijns op het gedistilleerd aan:
1890 wei daan accijns betaald f125.333
1895 d ti -127.860.
1900 -129.889.
1905 - 88.943.
een deel van deze gelukkige ver
mindering schrijven wij toe aan de
populaire fiets; maar de cijfers zijn
toch hoogst verblijdend voor de
vrouwen en mannen, die bestrijding
van drinken en drinkgewoonten tot
levenstaak kozen.
Aan de hand dezer cijfers blijkt
toch, ondanks de bewering van Nurks
en zijn pessimists broederen, dat
Amersfoort een krachtig vooruitgaan
de stad is, en dat handel en bedrijf
er zich gestaag ontwikkelen.
Amersioort roet zijn snelle bevol
Jtingsloenanre en daarmede gepaard
gaande uitbreiding, is verplicht, ver
beteringen aan te brengen waar zulks
noodig is om zij het ook indirect
nieuwe bronnen van inkomsten te
verschaffen, dan wel bestaande tc
vermeerderen.
Te lang reeds is hier een toestand
bestendigd, die de welvaart niet be
vordert en het aanzien der stad even
min verhoogt.
Aan het Bestuur der stad is het
nu, dien vooruitgang te helpen, te
steunen, te schragen, een hand te
reiken en wel in de eerste plaats door
verbetering der marktplaatsen en be
vordering van het marktverkeer.
Uw commissie is dan ook van mee
ning, dat marktplaatsen en markt
wezen een radicale verandering moeten
ondergaan, dat gebroken moet wor
den met toestanden, die mogelijk
jarenlang voldoende werden geoor
deeld, doch nu beslist onvoldoende zijn.
Dat men thans echter voor lapwerk
zich hoede
Alvorens wij antwoord gaven op
de vraag hoe moet vei betering aan
gebracht worden, meenden wij ons te
moeten wenden tol andere Gemeenten
om te weten te komen hoe de toe
standen en meeningen elders zijn.
Daartoe zonden wij aan 70 Ge
meente-besturen de volgende Vragen
lijst
1. Is er in uwe Gemeente in de
laatste tien jaren ook iets gedaan tot
verbetering der openbare markt en
marktplaatsen en welke sommen zijn
daaraan door u besteed?
2. Welke producten en welk vee
worden op uw maikten aangevoerd
en welke andere artikelen worden
er ten koop aangeboden
3. Worden aan uw markt rechten
geheven Zoo ja, van welke producten
en waren. Hoeveel per standplaats?
Naar oppervlakte?
Per jaar, per maand, per week,
per marktdag?
■4. Heeft men in uw Gemeente open-
dan wel overdekte marktplaatsen
Waarvoor open? Waarvoor over
dekte?
5. Indien er geen overdekte markt
plaatsen zijn, worden die in het al
gemeen ook wenschelijk geacht?
6. Indien in de laatste jaren ver-
beleringen zijn aangebracht, hebben
die dan ook invloed gehad op het
marktverkeer
7. Welke maikten worden bij u
wekelijks, haliwekelijks, dagelijks ge>
houden?
Bijna alle Gemeenten beantwoordden
onze Vragenlijst zeer welwillend
waarvoor bij deze onze bijzondere
dank.
Uit den geest der antwoorden mee-
nen wij te kunnen opmaken, dat ver
betering van maiktverkeer een actu-
eele vraag is, die oplossing eischt.
De slotsom der antwoorden is:
in 15 der aangeschreven Gemeenten
werd gedurende de laatste tien jaren
uitgegeven f285.000 tot vei betering
der marktenLeiden alleen gaf daar
voor f 110.000 uit;
in 4 Gemeenten werd jaarlijks
f 625 aan premiën uitgeloofd om den
vee-aanvuer te vermeerderen, echter
zonder succes;
in 30 Gemeenten werd alleen aan
gevoerd vee, boter, granen en aard
appelen in de overige vee, boter,
granen, eieren, groenten, ooft, gevo
gelte en allerlei.
Wet uitzondering van in een dier
Gemeenten werden in alle rechten
geheven voor vee en producten.
Eveneens waren bijna overal de
rechten, geheven op de markt voor
allerlei eenigzins hooger dan hier.
Voor boter, eieren en granen zijn
overal overdekte marktplaatsen.
Voor groenten, fruit en ooft enkele.
Voor rundvee nergens.
Voor varkens, enkele, doch, waar
doenbaar, op een schaduwrijke plaats.
Van 50 Gemeenten, waar de aan
voeren ongeveer eenvormig zijn met
die te Amersfoort, verklaarden 24 zich
beslist vóór overdekte markten, dal
is dus 50°/». Geen enkele Gemeente
verklaarde er zich tegen.
Waar verbetering der maiktplaals
had plaats gevonden, was vermeerde
ring van het verkeer het gevolg.
Op de meeste plaatsen wordt de
markt wekelijks gehouden, met uit
zondering voor artikelen als groenten,
fruit, ooft, bloemen en visch, welke
dagelijks gehouden wordt.
De antwooiden wijzen er op. dat
men hier zoekende is, daar reeds heeft
gevonden.
Ook wij meenen voor Amersfoort
een goede oplossing te hebben gevon
den.
Wij hopen, dat gij uw adhresie
kunt geven aan de volgende voor
stellen.
liet Zuidoostelijk deel van den Hof
wordt overkapt op een wijze als tee-
kening A aangeeft, ter gezamelijke
oppervlakte van plm. 1500 M».
Wij stellen voor, vier lange hallen
te maken, waarvan, in den winter
bij koude en weinig aanvoer er
éen een geheel besloten ruimte wordt.
Wij wenschen aan deze hallen den
naam te geven A mersfoor tsche markt
hallen".
Hier onder te brengen: eieren,
boter groenten, fruit, ooft,aardappelen,
kippen, konijnen en wild.
Voor boter, eieren en groenten
wenschen wij uitstallafels met zit
banken.
Ook wenschen wij naadlooze vloeren
om na iederen maiktdag schoonschip
te kunnen maken.
Het achterste gedeelte van den Hof
wenschen we alleen te benutten voor
eetwaren en dus voor tentjes met
vleesch, vet, visch, koek, enz.
De Botermarkt afbreken on daar
voor een siylisch afdak aan de kerk
aanbrengen van minder afmetingen
(zie teekening B) waai onder wij de
bloemen-, planten- en zaadmarkt wen
schen onder te brengen.
De bloemenmarkt zouden wij zoo
gaarne in bloei zien toenemen. nWaar
bloemen zijn, is 't leven minder dor",
zegt een onzer denkers, en aan plaat
sen waar dorre levens toeven, ont
breekt het helaas! in onze stad geens
zins. Een poging om Flora's kinderen
meer overal een gemakkelijken weg
te bereiden, is óok een plicht van een
Bestuur, dat iets voor bet volk wil
doen.
Op de door ons aangegeven wijze
zou aan de Noordoost-, Zuidoost- en
Zuidwestzijde een weg vrijblijveri van
10 M. breedte en op het achter ge
legen gedeelte (Noordwestzijde)
luistert wel gij, die de Gemeente-
ftnanciën beheert zou ruimte blijven
voor de veel gevende, maar toch nog
meer nemende stoom-caroussel.
Uit dezen laatsten zin zal het U
duidelijk zijn, dat wij de kermis
of, juister gezegd, de opbrengst der
staanplaatsen van tenten en kramen
gedurende de jaarmarkt niet uil
het oog hebben verloren.
Een staanplaats voor de stoom-
caroussel wezen wij reeds aanop
Appelmarkt en Groenmarkt kunnen
andere inrichtingen, die wat meer
ruimte behoeven, worden geplaatst;
langs de markthallen, op het Havik
en de Varkensmarkt, kramen en
tentjes, enz. enz.
Omdat een paar jaar geleden door
den Gemeenteraad is besloten tot dis
locatie der kermis, werken wij dit be
sluit door de voorgestelde regeling in
de hand.
De markt voor «allerlei" zou ge
houden kunnen worden op het ach
terste gedeelte van den Hof en op
Appelmarkt en Groenmaikt. Gaarne
zouden we dan zien, dat in de plaat
sing ook meer orde kwam meer soort
bij soort, tent bij tent, gelijke uit
stalling bij gelijke uitstalling.
Daar Groenmarkt en Appelmarkt
alsdan zullen opgehouden hebben
groenmarkt en appelmarkt te zijn,
stellen wij voor de volgende naams
veranderingen: Groenmaikt worde
Sint Joris-plein en Appelmarkt worde
Kerkplein.
Onder deze benamingen zullen zij
ook verder in dit rappoit voorkomen,
De markt voor varkens wenschen
wij te verplaatsen naar het Havik,
een marktplaats, die voor dat doel
door sommige steden met goud zou
worden betaald, breed, koel, schaduw
rijk, in het centrum van het markt
verkeer. Aan het water gelegen, is
daar gelegenheid om, na afloop der
markt, met een slang op de water
leiding, waaraan eencarbol-druppelaar,
niet alleen de markt schoon te spoelen,
maar ook te desinfecteeren.
Op deze nieuwe markt voor varkens
wenschen wij óok te doen houden de
markt voor geiten, schapen, honden
en nuchtere kalveren; vooral deze
laatste, ten einde de behandeling en
het vervoer dezer ongelukkige dieren
onder beter politie-toezicht te brengen.
Wie in 't voorjaar de behandeling
dezer tot zóo kort leven aangewezen
dieren op de Kampstraat ziet, walgt
van die plaats en van die menschen,
die in de behandeling van de hun
toevertrouwde dieren geen greintje
atenschelijk gevoel toonen.
Opnieuw roepen \vy in deze den
steun in van de nVereeniging tot be
scherming van dieren".
De dan vrij komende Varkensmarkt
zou volgens ons oordeel verfraaid
moeten worden.
De Wilhelmina-boom, die thans
tnet verkrachting van alle regelen om
een plein te sieren en een monument
te wezen uitmiddelpuntig is ge
plaatst, zou naar het midden verplaatst
moeten worden en daaromheen zoude
een bloem|ioik van eenige Meters
doorsnede met passend hek en rust
banken rlienen aangebracht.
Met het verdwijnen der varkens
zouden wij ook den naam van het
plein willen omdoopenon het wenschen
te noemen naar den man van onzen
Kei, en wel: Everard Meyster plein.
Voor de vischmarkt kunnen wij
een passende plaats aanwijzen in het
Plantsoen bij de Koppelpoort, zijde
Kleine Spui (zie uittreksel Kadaster).
Aan het plantsoen zelf behoeft daar
niets beschadigd te worden, want
door zijn rijke schaduw bewijst het
daar uitmuntende diensten.
Vloer en banken belmoren te zijn
met goede helling naar de Beekde
waterstraal te bezigen als op de nieu
we Varkensmarkt en vijf minuten na
den afslag zijn vuil en stank op radicale
wijze verwijderd. De Eem zal wel voor
verdere vernietiging zorg dragen (zie
teekening C).
Omtrent de wijze van en de bepa
lingen op den vischafslag trachtte een
onzer leden inforniatiën in te winnen
bij de Gemeente-Secretarie, waar geen
andere inlichtingen konden worden
verschaft dan te lezen zijn in de Markt-
verordeniDg van 1 Mei 1888. Omtrent
de instructiën van den Keurmeester
der visch en de Vischafslager wist
men ons geen inlichtingen te geven.
Wij zouden geneigd zijn te vragen:
waar dan wel?
Intusschen werd ons van particuliere
zijde medegedeeld, dat de Keurmeester
der visch een vast salaris geniet van
f150 per jaar en de vischafslager 5%
ontvangt van den brulo-verkoopprijs
der visch.
Aannemende, dat deze opgaven
juist zijn, dan vragen wij:
Is liet, uit economisch standpunt
bezien, juist te achten, dat tegenover
die uitgaven geen enkele inkomst
staat?
Zou het ook niet wenschelijk zijn,
den vischafslag, iri plaats van's avonds,
des ochtends roeg zeer vroeg des
noods te doen plaats hebben Be
denkt men wel eens waar de des
avonds gekochte visch gedurende den
nacht wordt bewaard Zou ze ook
overnachten in onze achterste achter
buurten, in vertrekken waarin gekookt,
gegeten en geslapen wordt, of op
plaatsen waar zindelijkheid slechts bij
namen bekend is? Horribel!
Zoude een streng toezicht op de
reinheid der vischkarren, mar.den, enz.
niet uitvoerbaar zijn?
De zóo aan bederf onderhevige
visch stelt aanmerkelijk hooger hygië
nische eischen, dan wij bij den verkoop
te Amersfoort kunnen constateeren
Dat het nop andere plaatsen niet
beter" is, mag geen motief wezen om
de toestanden hier zóo primitief
te bestendigen, te meer wijl met be
trekkelijk geringe kosten, doch scher
per toezicht, zóo veel te de/.en op
zichte kan worden verbeterd.
Om volledig te zijn, meenden wij
ook plannen en begrootingen te moeten
overleggen.
Wij hebben deze plannen te danken
wat ijzer-constructie betreft aan de
geienommeerde firma Ensinck Co.,
IJzergietei ij en ijzer-constructie te
Hilversum
wat metselwerk, enz. aangaat aan
het lid onzer vereeniging den heer
W. Salomons, architect te Amersfoort
Aan de firma Ensinck Co. en
den heer Salomons brengen wij onzen
bijzonderen dank omdat zij de werk
zaamheden voor deze begrootingen,
enz. geheel belangloos verrichtten.
Markthallen.
Teekening 1934 plan A
grondwerk en metselwerk
verplaatsing der pomp
rioleering
kap-construc. met mast. dak
verfwerk
Varkensmarkt (Havik).
Teekening W.S.
IJzeren afscheidingspalen
water
Vischafslag.
Teekening 1934 a plan
Metselwerk
Overkapping
Banken
i f 16.000
langs het
025
4750
Bloemraarkt (afdak).
Teekening 1934 b
Grondwerk en metselwerk
Glas f 3000
IJzer-constructie
Verplaatsing Wilhelmiua-boom
Aanleg bloembed j 0-,,
IJzeren hek en banken j
Lieve Vrouwe-kerkhof.
Teekening W.S.
Onvoorziene Uitgaven f 1955
Totaal 30 000.
Marktrecbten.
In de vergaderingen van onze ver
eeniging is meei malen gesproken
over de oneerlijke concurrentie der
tijdelijke winkels, die vrij zijn van
bet betalen van belasting, dus niet
bijdragen in de algemeene onkosten.
Zijn de handelaais, die wekelijks
op den Hof komen, voorzooverre zij
van elders komen althans, eigenlijk
wel anders dan tijdelijke winkels Die
doen de hier gevestigde zaken concur
rentie aan zonder daar eenig voordeel
tegenover te stellen, noch in de be
lasting bij te dragen. Zij genieten wel
de lusten, doch deeleu niet in de
lasten.
Laat ons de marktrecbten dus ver-
hoogen, te meer omdat het zeer twijfel
achtig is of velen dezer kooplieden
uit financieel, moreel en sanitair oog
punt voor de ingezetenen wel wensche
lijk zijn.
Var. vee en marktproducten worden
hier geen rechten geheven. In bijna
alle andere Gemeenten is dit wel het
geval, blijkens de ons door dieGemeen-
ten verstrekte informatiën.
Dat bier tot dusver geen marktrech-
ten werden geheven, was billijk. Voor
niets, heeft men ook niets te betalen.
Maar als nu de Gemeente eerlang
overdekte markthallen opent, een naar
de eischen des tijds beschaduwde var
kensmarkt en goed georganiseerde
vee- en paardenmarkten inricht, zou
het dan onbillijk zijn, een retributie
te heflen Integendeel. Wij stellen
ons voor, dat producenten zich, even
als overal elders, zulk een retributie
gaarne willen getroosten voor meer
gemak, beter beschutting en grooter
doelmatigheid en deze immers kleine
vergoeding wel zullen terugvinden uit
de verbeterde markttoeslanden. En
in onze Gemeente, waarin de belasting-
schroef nogal wordt gevoeld, is voor
de te maken onkosten wel eenige
vergoeding noodig.
Als de markthallen en marktplaat
sen gereed zijn, zouden wij aan Bur
gemeester en Wethouders ongeveer
de volgende marktregeling willen
geven:
De algemeene weekmarkt wordt
gehouden op Vrijdag.
Vervolg zie Bijvoegsel.
RECLAME.
UTRECHT EN AMERSFOORT.
Menigeen lijdt aan de nieren en aan pijn in
den rug, doch het onderstaande bericht bevestigt
onze meening dat hier kortbij een geneesmiddel
daarvoor bestaat, dat met succes aangewend wordt.
Mejuffrouw H. Circkel, vyonende Bladstraat 9 te
Utrecht, meldt ons: Spffert gebuimen tijd heb ik
veel geleden aan hevige pijnert. in den rug en
lendenen. Het was eén vlijmende pijn, die mij zeer
melancholiek stemde en die gepaard ging met
zware hoofdpijn %n een algetneeri gevoel van af
gematheid. Langzamerhand had zich hier nog
rheumatiek h\£jïe beenen bij gêvorrnd. Toen ik
zooveel goede •♦afcrichten vernam-omtrent Uwe Fos
ter's Rugpij oberen Pillen wehschte ik ook hier-
idfcl' te nemen en i|t tnoet ronduit zeggen
>flpje reeds voldoènde was om mij een
féhting te bezongen. Ik zal thans nog
k "voortgaan met Uwe krachtige pillen
dat ik met-net tweede doosje geheel
genezen zalzijn.
Ik onderceteefcöncle verklaar dat het boven
staande w&ir is en machtig U het publiek te
maken op $ke wijze die U goed dunkt.
De ziektevK*dfiflj*j£ren zijn te meer ernstig en
ellendig, daar zij gewo&qjijk niet begrepen worden;
het is slechts aan weineg menschen bekend wat
de nieren zijn, waar zij zifch bevinden en wat hun
werking is. Bijgevolg wann|er zich een teeken van
nierziekte voordoet (zooals Rugpijn, troebel water,
gezwollen voeten en handenï blazen onder de oogen
enz.) wordt dit zeer dikwijls^oor een andere kwaal
geh uden wat intusschen d# nierziekte tijd geeft
zich te ontwikkelen in rheumatiek, waterzucht,
suikerziekte, eiwitverlies enz. V
Verzeker U dat men U de tahte Foster's Rug
pijn Nieren Pillen geeft, dezelve die Mejuffrouw
Circkel gehad heeft. Zij zijn te'^/tmersfoort ver
krijgbaar bij den Heer A. van de Weg. Toezending
geschiedt franco na ontvangst van postwissel a
f 1.75 voor één, of f 10.— voor zes doozen.
ïoclété Anonyme.
1.4© de Liter
jin verzoeeldd* bemande flescn
[van 5 Liter^oorzlen van het
attest van Ür P. F. vak HAMEL
ROO#r-ftTfeffleseh a f 1.30.
Uitsluitend verkrijgbaar bij:
