BIJVOEGSEL
van ZATERDAG 12 JANUARI 1907.
behoorende bij de
NIEDVE AMERSFOORTSGHE
COURANT
Vervolg adres Vereeniging »Handel
en Nijverheid."
In de Araersfoortsche markthallen
wordt bovendien iederen werkdag
's ochtends van 7 tot 12 uur markt
gehouden van groenten, Iruit, ooft,
aardappelen, boter, eieren, gevogelte
en wild.
Op de Bloemmarkt van 1 April
tot 1 October alle werkdagen van
8 tot 12 uur markt van bloemen en
tuinzaden.
Des Zaterdagsavonds van 6 tot 10
uur markt, voorzoover er plaats is,
voor «allerlei" op het Everard Meyster-
plein.
Op andere publieke straten en mark
ten, dan in de verordening zijn genoemd,
mogen geen vee, goederen, waren,
producten, enz. ten verkoop worden
uitgestald.
De plaatsen van verkoop voor de
verschillende artikelen zijn
in de markthalleneieren, boter,
groenten, fruit, ooft, aardappelen, kip
pen en konijnen, wild en gevogelte
op de varkensmarkt Havik)var
kens, geiten, schapen, nuchtere kal
veren en honden;
op de bloemmarktbloemen, zaden
en planten;
op het Zuidoostelijk deel van den
Hof: kramen en stalletjes met eet
waren
op het Sint Joris-plein en het Kerk
plein (dit laatste vrijgehonden van
wagens): kramen, stalletjes, karren
en uitstallingen met allerlei, benevens
speciaalanikelen
rondom de Kortegracht van af de
Mooierstraat tot Oldenbarneveldtsteeg:
maikt voor visch en soortgelijke; ge
durende dien tijd het wagenverkeer
daar schorsen
op de Beesteumarktrundvee en
paarden.
Er zal van de ter markt gebrachte
producten en het vee een recht ge
heven worden per marktdag als volgt
eieren 1 cent per 25 stuks of on-
derdeelen daarvanvan iedere 25
boven de 100 stuks cent;
boter 1 cent per Kilogram;
groenten 5 cent per Al' tafelruim
te op niet-weekmarktdagen 2'/, cent
per M';
aardappelen
2 cent per H.L.;
peren
appelen
5
J>
konijnen
1
stuk
jonge konijnen
V»
kippen
1
kuikens
V»
wild
1
zeugen
10
j>
schrammen
5
biggen
2 V»
geiten
2Vi
schapen
5
nuchtere kalveren
5
honden
5
rundvee
10
paarden
20 d
hitten en veulens 10
d
Voor alle uitstallingen, kraampjes en
Eieren
Boter
Groenten
Aardappelen
Peren
Appelen
Konijnen
Jonge konijnen
Kippen
Kuikens
Wild
Zeugen
Schrammen
Biggen
Geiten
Schapen
Nuchtere kalveren
Honden
Rundvee
Paarden
Hitten
Veulens
Speciaal-artikelen
2 600.000 f ooi
59.600 »0.01
(raming) 0.05
7760 0.02
310 0.03
1265 v 0.05
(raming)0 01
r 10.00
a a 0.01
0.00
a i> 0.01
307 a 0.10
585 0.05
12.500 0.02'/,
(raming) i> 0.05
d 0.05
1150
300
230
0 05
0.05
ÏO.IO
v 0.-20
a 0.10
a 0.10
f 520.00
596.00
250.00
a 155.20
a 9.30
a 63.25
a 25.00
a 12.50
a 50.00
a 25.00
a 50.00
a 30.70
a 29.25
a 312.50
a '2.50
a 0.50
50.00
a 2.50
a 50.00
a 230.00
a 30.00
a 23.00
Memorie
J
Goederen. Aantal. Heffing. Totaal. [per jaar dekt dus ruim de rente en
aflossing van het kapitaal en de
meerdere kosten van inning en toe
zicht, noodig voor de zóo dringend
gewenschte verbeteringen.
Markt voor alles, karren, enz.
Retributie vischafslag
Totaal t -2517-20
a 7-22.80
ƒ3250.00
a 100.00
Totaal f 3350.00
karren zoowel op den Hof als op
Sint Joris-plein en Kerkplein, Korte
gracht en Everard Meyster-plein
meenden wij éen uniform recht te
moeten voorstellen en wel 20 cent
der Al2. De Gemeente verhuurt haar
vierkanten Aleter plaats; wat men
daar wil verkoopen, staat ieder vrij.
Twee uitzonderingen willen wij
maken en wel voor oud ijzer en voor
bloemen, het eerste om zijn bijzonder
lage waarde, de tweede om haar hoog-
moreele beteekenis. Wjj stellen voor,
te heflen voor oud ijzer 5 cent per
Al' en bloemen vrij te stellen van
marktgeld.
Iedere koopman met een speciaal-
artikel (als kiespijn-tinctuur, politoer,
verguldsel en dergelijke) betale 50
cent per marktdag.
Naar deze aanleiding zal de op
brengst, naar bekende cijfers en
ramingen berekend, zijn;
Van éen Gemeente ontvingen wij
een mededeeling, die wij bijzonder
toejuichen. Daar toch bestaat buiten
den Raad een Commissie voor markt
wezen en marktverkeer.
Wij zijn de meening toegedaan,
dat een dergelijke commissie van zeer
groot nut kan wezen pn wel door:
nota te nemen van op- en aan
merkingen van marklbezoekers;
bepalingen te ontwerpen waaraan
de aangevoerde producten en waren
moeten voldoen
te trachten aan- en vervoer te
vergemakkelijken en bespoedigen
producenten op de hoogte te biengen
omtrent eischen van den handel en
de consumenten
producenten in de omgeving te wijzen
op de gunstige markt en op de door
den handel meest gevraagde producten
gemakkelijke en billijke voorwaarden
te bedingen voor het vervoer
Enz enz. enz.
Een zeer uitgebreid arbeidsveld, dus.
Wil men weten welk een succès
het heeft als land- en tuinbouwpro
ducten door den handel worden voor
gelicht. dan informeere men eens in
het Westland Daar zijn de uitkom
sten verrassend, in goeden zin.
In een der eersto vergaderingen,
waarin het thans weer behandelde
onderwerp ter sprake kwam, is ook
het woord gevoerd over de goede
verbindingen, uitnemende ligging in
het centrum des lands, enz van Amers-
fooit als aangewezen plaats voor
een mijn voor eieren
een mijn voor fabrieksboter
een mijn voor landbouwproducten.
Wij meenden die onderwerpen voor-
loopig te moeten laten rusten.
Heeft Amersfoort eenmaal naar den
eisch ingerichte markplaatsen, dan
zullen indien producten inzien,
dat een zoodanige wijze van handel
drijven in hun belang is genoemde
zaken vanzelf wel op den voorgrond
worden geschoven.
Onze opdracht achten wij hier
mee ten einde gebracht.
Wij zeggen allen dank, die ons,
op welke wijze dan ook, hulp en
voorlichting verstrekten en spreken
den wensch uit, dat onze arbeid moge
leiden tol bloei van handel en markt
verkeer te Amersfoort.
Concludeerende meenen, wij te
mogen zeggen:
dat verbetering van de markt
plaatsen in het belang zal blijken
van bet marktverkeer te Amersfoort
en daardoor in het voordeel van de
Gemeente in haar geheel.
dat verbetering van de markt
plaatsen mogelijk is óok voor een
Gemeente als Amersfoort. Immers vol
gens de hierboven meegedeelde Be
grootingen zal noodig zijn voor de
geheele uitvoering van ons plan een
bedrag van f30.00U
terwijl volgens hoogst matige
raming de inkomsten
uit het marktgeld, ook zonder
dat het marktverkeer
toeneemt, zullen bedragen 3350
Een bate van f3350
Adres en rapport werden vergezeld
door de navolgende
Memorie van Toelichting
Myne Heer en!
Bij deze veroorloven wij ons de
vrijheid het volgende te voegen bij ons
rekest en het Rapport der Commissie,
deze laatste "in 't leven geroepen door
onze Vereeniging ter beantwoording
van de vraaag:
»Wat kan er gedaan worden
»tot verbetoring van de Marktplaat-
»sen en van het Marktwezen te
«dezer stede"
Reeds meermalen zijn alhier pogin
gen aangewend, om verbetering te
verkrijgen in de marktplaatsen voor
tuin- en landbouwprodukten.
Vooral is verbetering van of
juister gezegd het aanbrengen
van een geschikte plaats voor eerrc
eiermarkt, op den voorgrond geplaatst
Bierhandelaren hebben o. a. in den
nazomer van het jaar 1903 aan den
Raad een rekest ingediend, om eene
passende markt voor dit produkt te
verkrijgen. Naar aanleiding daarvan
is, door het College van B. en W.
advies gevraagd aan de Kamer van
Koophandel en Fabrieken, maar tot
heden is 't gebleven bij het indienen
van dat advies, zonder dat daaraan
eenig verder gevolg is gegeven, ten
minste in het openbaar.
De Vereeniging »H. en N."-acht
dit hangende vraagstuk te belangrijk,
en van haar standpunt zelfs onverant
woordelijk, het op de lange baan
te zien schuiven, met het oog op vele
belangen, die pararel loopen met het
inrichten van goede marktplaatsen.
Zij acht bet harer onwaardig, indien
zij in deze materie geene pogingen
zouden aanwenden tot verbetering,
waar hare Statuten voorschrijven: te
trachten handel en nijverheid in den
geheelen omvang te bevorderen.
En dat hier inderdaad groote be
langen voor de toekomst op het spel
staan, daarvan geeft het uitvoerige
Rapport van de Commissie duidelijk
bewijzen.
Te meer acht de Vereeniging het
hare taak een plan ter afdoende ver
betering in te dienen, nu geene voor
stellen werden gedaan in de gewensch
te richting. Want het advies uitge
bracht door de K v. K. en F. acht
onze Vereeniging te éénzijdig.
't Is verre van ons het advies dei-
Kamer door dit oordeel te willen
verkleinen. Die éénzijdigheid zal waar
schijnlijk veroorzaakt zijn,wijl zij slechts
had te antwoorden op eene haar
gestelde vraag.
Het plan, neergelegd in ons Rapport
regelt het geheele Marktwezen, ook
in zijne onderdeelen.
Het geeft nietalleen eene gewenschte
oplossing voor het heden, maar bet
gaat verder en geeft Amersfoort
een stoot in de goede richting, om
haar te helpen bij het tewerkstellen
van pogingen, die kunnen leiden tot
versterking van de bronnen van in
komsten.
De gen.-Commissie stelt zich voor,
voor zoover dit in bare macht is,
aan Amersfoort te geven, datgene
wat zij in de eerste plaats noodig
heeft, wil zij haar marktverkeer, met
al de voordeelen daaraan verbonden
zien bloeien en groeien.
Gedachtig aan het«gelegenheid,"
baart genegenheid" hebben zij het
marktwezen op eene leest geschoeid,
die reeds in de naaste toekomst vruch
ten kan afwerpen, maar ook bij
uitbreiding van den aanvoer van tuin
en landbouwprodukten, aan redelijk
te stellen eischen zal beantwoorden.
Bij goede voorlichting en daardoor
meer wetenschappelijke cultuur kan
zich hier een tak van nijverheid ont
wikkelen, die thans slaapt, maar
waartoe slechts weinig kracht zal blij
ken noodig te zijn om hem to doen
ontwaken, nl. het tuiebonwbedrijf in
uitgebreiden zin.
Maar zal oniwikkeling der Tuinbouw-
en Groententrelt, 't zij met of zonder
stichting van Vereenigingen of
Maatschappijen, kans van slagen heb
ben dan is vóór alles noodig, dat het
Marktwezen alhier eene grondige ver
betering ondergaat.
Het onontbeei lijke, nl. geschikte
gronden voor den bloei van het tuin
bouwbedrijf is aanwezig.
Aan de Noord, Oost en Zuid-Oost
zijde der stad liggen ettelijke hectaren
grond, in de eerste plaats aange
wezen voor eene zoodanige cultuur.
En wanneer die tot ontwikkeling
komt, door het verbeterde Markt
verkeer, dan zal zij eene rijke bron
van inkomsten zijn voor Amersfoort.
Wij zijn dan ook in 't vaste vertrouwen,
dat dien weg uit, eene toekomst voor
onze stad is gelegen.
Wij zeiden reeds, dat in den be
ginne leiding noodig zal zijn. Daar
toe vestigen wij inzonderheid uwe
aandacht op de Markt-Commissie,
door den heer Rapporteur aan 't einde
van zijn betoog besproken. Wanneer
in die Mai kt-Commissie mannen, toe
gerust met kennis van zaken, eene
plaats erlangen, voeling houdende en
overleg plegende met verschillende
vereenigingen op het betrokken ge
bied als bemiddelaar optredende in
moeilijke zakon tusschen producent
en consument, dan kan zulk eene
commissio een zogen worden voor
een geheele landstreek.
Onze Memorie van Toelichting zouden
wij niet volledig achten, indien wij
de financieele zijde van het vraag
stuk buiten bespreking lieten.
Wij zijn vol vertrouwen, dat zij,
wien de Amersfooi Iers het behartigon
van hunne belangen hebben toever
trouwd, niet zullen schromen hunne
goedkeuring te hechten aan plannen,
die van algemeen belang voor onze
stad zijn.
Zuinigheid betrachten is eene deugd,
die alleszins is aan te bevelen! Maar
wat is zuinigheid Eene, die de wijs
heid bedriegt toch zeker niet van de
goede soort? Is het eene te verdedigen
zuinigheid, als de handen op de zakken
worden gebonden, wanneer wijs be
leid voorschrijft de handen er in te
steken
Van misplaatste zuinigheid van
particuliere zijde op industreel gebied,
heeft Amersfoort treurige ervaring.
Wij achten de oorzaak, waardoor in
een 50-tal jaren de plaats is achter
uitgegaan, zoo niet geheel, dan toch
voor het grootste deel gelegen in
kortzichtigheid en onwijze zuinigheid
van particulieren, die in vroegeredagen
de bakens niet hebben verzet toen het
diep verliepAmersfoort heeft den
tijd gekend, dat hare artikelen uit
de katoenweverijen, eene vermaard
heid bezaten, die andere plaatsen haar
benijdden. Nog klinken de namen van
Arnersfoortsch linnen en Amersfoortsch
keper, maar nu door fabrieken van
andere plaatsen in den handel ge
bracht Toen, door eene omwenteling
in de techniek,tengevolge van dejinvoe-
ring van stoomwerktuigen, de handen
arbeid niet meer kon wedijveren tegen
de machinale hadden hier de fabri
kanten en handelaren de handeu van de
zakken moeten laten glijden en der
concurrentie het hoofd moeten bieden
door omzetting van het hand- in
stoombedrijf Maar verkeerde zuinig
heid zetelde ten troon en deed lang
zamerhand weefgetouw na weefge
touw stilstaanhet levendige tikken
en klikklakken der getouwen ver
stomde meer en meer en armoede
trad in de plaats van de eens zoo
bloeiende industiie.
Hadden zij, die toenmaals deze in
dustrie beheerschten gedaan als hunne
collega's te Enschede, Hengelo, Til
burg en meerdere plaatsen, dan zou
den we hier thans, naar alle waar
schijnlijkheid, in dezelfde mate wel
vaart hebben, als daar heerscht en
telken jaren aangroeit. Een oud
spreekwoord zegt; «een bakker, die
zijn oven besteelt, besteelt zijn eigen
geldla." De waarheid hiervan is door
het verloopen der weverijen bewezen.
De les van particuliere zijde der Ge
meente gegeven, moet, dunkt ons,
de tegenwoordige besluurderen tot
nadenken stemmen. Want er zijn
toestanden waarbij de Gemeente tus-
schenbeide moet treden toestan len
die van particuliere zijde niet geregeld
kunnen worden. Wij zijn overtuigd,
dat een zoodanige toestand hier aan
wezig is.
En waar van Gemeente-wege zoo
veel zaken financieel worden gesteund
minder het groote, algemeene belang
rakende, durven wij met vertrouwen
rle hoop uitspreken, dat de Raad de
benoodigde gelden voor eene algeheele
herziening van het Marktwezen, vol
gens onze plannen zal toestaan. Met
te meer vrijmoedigheid durven wij
daartoe bij den Raad aandringen, wijl
bij eene nieuwe regeling van de ver
ordening op het Marktwezen, door
de voorgestelde heffing van markt-
gelden, daarmêe rente en aflossing
van het, voor do verbetering van
het Marktwezen, te leenen kapitaal,
kunnen worden voldaan.
Onomstootelijk blijkt uit de gege
vens, van zoovele Gemeentebesturen
ontvangen, dat overal, waar in de
laatste jaren kosten voor verbeterin
gen van het Markwezen zijn gemaakt,
deze worden gevolgd door grooteren
aanvoer en meerderen omzet.
En hier te Amersfoort, waar, door
alle betrokken personen en vereeni
gingen luide om verbetering wordt
geroepen, daar kan het niet anders
dan als een eisch des tijds worden
aangemerkt, naar die stemmen te
luisteren. Wordt door gebrek aan
goede markt-inrichtingen de aanvoer
van tuin- en landbouwproducten naar
andere markten geleid, (en daarvoor
bestaat gegronde vrees,) dan kan
Amersfoort achter 'i net visschen
Amersfoort mag zich gelukkig prij
zen vooruit te gaan, voor haar doen,
met rassche schreden. Een grooten
stoot daaraan gaf de. door Amersfoort
altijd hoog te waardeeren burgemeester
Jhr Mr. T. A. J. van Asch van Wijck.
Hij ruimde bezwaren op, die te voren
kwamen, toen er sprake was, om hier
een groot garnizoen te vestigen. Ook
hij begreep, dat de eerste voorwaarde
om de stad, die aan zijne hoede was
toevertrouwd, te doen bloeien is
hare inkomsten te vermeerderen.
Hij heeft daaraan geaibeid op het
Binnenhof in den Haag, zoowel als
op den Westsingel hier, met kracht
van redenen en klemmende argumen
ten, waardoor hij zich een eerzuil
heeft gesticht iu de harten van allen,
die hot welzijn van Amersfoort be
oogen en betrachten. Van zijne
energie en werkkracht genieten wij
reeds de heerlijke vruchten!
Hoe dankbaar Amersfoort hiervoor
ook moge zijn, en hoezeer wij waar
deeren de loffelijke pogingen van onzen
tegenwoordigen burgervader, om die
bron van inkomsten op te voeren tot
grootere capaciteit, toch acht onze
Vereeniging het niet voldoende te
blijven drijven op de reeds verkregen
voordeelen. De geest van voortgaan
vooruitgaan vaart door hare leden!
een trek aan goede kooplieden eigen
Zij wil trachten nieuwe bronnen van
welvaart te openen, rekeninghoudende
met bestaande toestanden.
Daarom doet zij een beroep op de
welwillendheid van het dagelijksch
Bestuur en op de hulp en den steun
van de afgevaardigden der ingezetenen,
zoowel in Raad als in Kamer van
Koophandel, om een grond te bereiden,
waarop kan worden voortgebouwd.
Moge ons pogen met een gunstigen
uitslag worden bekroond
Het bestuur der Vereeniging
«Handel en Nijverheid"
S. J. VAN DUINEN
Voorzitter.
J. VAN DER WAL Kzn.
ie Secretaris.
Amersfoort, 3 Januari 1907.
