NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht.
BUITENLAND™"™
"binnenlanix"^
FEUILLETON.
JAAP-
Waarom hij oaie Ualeaa helmie.
No. 25.
Woensdag 27 Maart 1907.
Zes-en-dertigste jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
Amersfoortsche Courant
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden met Zondagsblad 0.75;
Franco per post door het geheele Rijk f 1.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER.
Bureau: Langcstraat 77. Telephoon n°. 69.
ADVERTENTIËN:
Van 16 regels f 0.50; iedere regel meer 7'/> Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte
Aardappelen zonder stalmest.
Onlangs zei me Peer Verstraten,
dat hij er dit jaar op gerekend had,
veel aardappels te zetten. Vooreerst
omdat hij er heel wat aan de fabriek
wou leveren, die verleden jaar een
goeden prijs betaald heeft en' verder
wou bij niet afwijken van zijn oude
gewoonte om eenige bunders voor de
consumptie te verbouwen. «Aardappe
len geven gewoonlijk toch nog al een
goede pacht," zei Peer, »en ik kan
er nog al gemakkelijk afkomen. Ik
was dus van plan veel aardappels te
zetten, maar het beroerde van 't geval
is, dat ik geen mest heb ten
minste geen stalmest genoeg. Ik wou
wat suikerbieten zaaien en een paar
geniet jaapjes; ik denk, dat ik daar
al mijn stalmest voor noodig heb. Daar
zit ik nu wel een beetje rnee verlegen,
want aardappels zonder stalmest, dat
gaat toch niet."
«Peer," antwoordde ik hem, «aard
appels zonder stalmest gaat wèl. Ik
zal niet zeggen, dat het niet goed is,
nu en dan eens stalmest, aan de aard
appels te geven of liever, dat het niet
goed is, aardappels te zetten op land,
dat het vorige jaar pas, of een paar
jaar geleden de stalmestkar gezien
beeft, want ja zeker, aardappels houden
wel van een humusrijken, zwarten,
warmen bodem, maar dat het niet
gaan zou, aardappels zonder stalmest
te zetten, wel, man, 't is te gek om
los te loopen. Ge kunt jaren achtereen,
aardappels verbouwen zonder stalmest,
als ge er maar wat anders voor in
de plaats geeft.
Kijk eens hier. En onthoud het
goed. Onder alle land- en tuinbouw-
gewassen, is er geen enkel, die zulke
enorme hoeveelheden Kali uit den grond
haalt als de aardappel. Daarvan staat
men gewoon weg, verbaasd.
Zoowel op klei- als zandgronden
is de aardappelboer daarom genood
zaakt aan die behoefte van de aard
appels te voldoen.
Vandaar, dat ge tegenwoordig overal
aaidappels ziet bemesten met Kali.
Men geeft in Februari of Maart per
Hectare ongeveer GOO K.G. patent
kali, dat is per gemet ongeveer 250
K.G. Honderden en nog eens hon
derden proeven hebben bewezen, dat
patentkali de aller onontbeerlijkste
bemesting is voor aardappels. Ver
der geeft ge ammoniak-super, óf
super en wat chili, óf zeer vroeg in
den winter thomasslakkenmeel en
zwavelzure ammoniak, óf in 't voor
jaar Peru-Guano; maar hóe ge het
ook aanlegt, wélken kunstmest ge
ook geeft, ik houd het voor uitge
maakt, dat Patentkali het voornaam
ste is. En, weet ge waarom Om
dat op verschillende gronden door
het vele aardappelen, bieten, knol-
en koolrapen, mangelwortelen-ver
bouwen de Kali ontbreekt. Ik behoef
je zeker niet op proeven te wijzen
met gunstige uitslagen. Ge krijgt in
den laatsten tijd boekjes genoeg waar
in tal van proeven met gunstige re
sultaten van Kali op aardappelen be
schreven staan. Gij hebt die dus maar
voor 't giijpen. Er gaat echter niets
boven eigen ondervinding en eigen
waarneming. Daarom moet gij zelf
Patentkali op uwe aardappels
probeeren. Zaai het zout in het begin
van Maart op uw akker. Vooral nu
ge zoo weinig stalmest hebt, zijt ge
in de gelegenheid de proef te doen.
Ge behoeft dus niet meer bang te
zijn, dat ge geen aardappelen kunt
zetten, zonder stalmest: er is nog
Patentkali te krijgen.
De Japansche prins Foesjini, die ge
durende drie maanden Europa zal be
reizen is Zondag te Marseille aange
komen. Te Parijs zal hij een bezoek
brengen aan president Fallières en te
Londen zal hij worden ontvangen
door koning Edward.
Een berichtgever van het «Berl.
Tagebl.'', die zich naar Itzkany in
Roemenië, bet middenpunt van den
opstand heeft begeven, seint vandaar,
dd. 24 MaartDe ellende onder de
vluchtelingen gaat alle beschrijving te
boven: Honderden families zijn op
zoldervlieringen en in schuren gehuis
vest en hebben gebrek aan kleeding
en voedsel. Heden te 10 uur deden
4000 boeren een aanval op het plaatsje
Sarat. De soldaten boden tegen
stand en er hadden bloedige tooneelen
plaats. Een Roemeensch grondbezitter
deelde mij mede, dat de beweging een
zuiver anti-semietische is, op touw ge
zet door de liberale Roemeensche par
tij, die aan het roer wil komen. En
bovendien zijn er buitenlandsche in
vloeden in het spel. Zoo werd heden
ochtend een Russisch student, Alexan-
drof, in hechtenis genomen, omdat
hij de boeren opruide. De antisemie-
tische leidster Tica Pawleska, die het
weekblad «Sentinela" uitgeeft, ging
bij bare ophitsingen volgens een be
paald plan te werk. Ze onderhield o.a.
betrekkingen met Lahovary en andere
hooggeplaatste personen in het rijk.
Volgens een mededeeling uit Boe
karest hebben te Alexandria in Roe
menië verregaande anti-semietische
ongeregeldheden plaats gehad, waarbij
een aantal Joden werden mishandeld.
De rabbijn en een zijner kinderen
werden wreedaardig gewond en alle
woningen der Joden werden verwoest
en geplunderd.
In Frankrijk schijnt in de laatste
tijden de dronkenschap toe te nemen
vandaar de hevige strijd, welke tegen
woordig tegen de absinth, den Fran-
schen volksdrank, .wordt gevoerd, en
de pogingen om bereiding zoowel als
verkoop daarvan bij de wet verboden
te krijgen. Daarenboven heeft Clemen-
ceau, de Minister-President, aan de
prefecten een schrijven gezonden om
hen aan te manen het kwaad krach
tiger tegen te gaan het schijnt nl.
dat de wetten tegen dionkenschap veel
te slap worden toegepast. Zoo kunnen
bijv. de Gemeenteraden verbieden, dat
de herbergen te dicht bij elkander
zullen zijn of in den omtrek van som
mige inrichtingen, zooals scholen. Maar
bijna geen Gemeenteraad maakt daar
van gebruik. Clemenceau kondigt ook
aan dat hij nieuwe maatregelen zal
voorstellen om de drankzucht te be
strijden.
Uit New-York wordt gemeld, dat
Maxim de uitvinder van oorlogswerk
tuigen, weer een nieuw vernietigings
instrument heeft uitgedacht. Het is
een granaat, welke op grooten afstand
na de dikste pantserplaten te hebben
doorboord, nog ontploft. Maxim heeft
er zes jaar over gewerkt.
Staatscommissie Middenstand.
Donderdag vergadert aan het de
partement van Handel en Nijverheid
te 's Gravenbage de Staatscommissie
voor den Handeldrijvenden en Indus-
trieelen Middenstand. Alsdan komt
aan de orde het rapport der sub-com
missie, in zake de detaillisten-kamers
van Hamburg en Bremen. Het rap
port wordt uitgebracht naar aanlei
ding van het eerste deel der door de
commissie ondernomen studiereis naar
Hamburg, Bremen en Berlijn in De
cember van het vorige jaar.
Het rapport der commissie' uit te
brengen naar aanleiding van haar pas
volbrachte studiereis naar Dresden,
München, Leipzig en Keulen komt
in de volgende vergaderingen aan de
orde.
In het geheel zullen, naar men ver
moedt minstens 8 zittingen aan de
zaak der vertegenwoordiging van den
middenstand gewijd worden.
Te Baarn is Zondag overleden
de heer jhr. C. Rüell, burgemeester
van Eemnes. kamerjonker van H. M.
de Koningin.
De heer Rüell, die den 25en No
vember 1867 te Amsterdam werd ge
boren, begon zijn loopbaan als zee
officier en werd na den dienst te heb
ben verlaten, in 1895 tot burgemees
ter van Eemnes benoemd.
Bij de algemeene verkiezing in 1905
was de heer Röell de candidaat van
de Christelijke partijen voor het lid
maatschap der Tweede Kamer in
district VI.
Nog uieer herdenkingsdagen 1
Het plan bestaat den geboortedag
van den grooten Zweedschen geleerde
Linnaeus (23 Mei 1907) ook in Ne
derland feestelijk te herdenken.
De crisis.
Het correspondentiebureel te 's Gra
venbage meldt:
Nadat Staatsraad mr. Cort van der
Linden verslag had gedaan van het
niet-slagen zijner pogingen tot vor
ming van een kabinet, heeft de Ko
ningin de raadpleging van hoofden
van staatslichamen heropend door
het hooren van den voorzitter van
de Eerste Kamer, die heden door
H. M. daartoe ontvangen werd. Met
de oplossing der ministrieele crisis
hangt, naar men verneemt, samen
de definitieve vaststelling van den
dag van vertrek der koninklijke fa
milie naar Het Loo.
Een practische maatregel 1
Elke groote stad herbergt een aantal
beruchte personen, die bij de politie
rnet een zwarte kool staan aangeteekend
en wier gangen door de recherche
voortdurend min of meer worden
nagegaan.
De «echte" inbrekers en hun opkoo-
pers zijn allen vrijwel bij de politie
bekendde groote kunst is maar ze
te snappen. Als er te Amsterdam bijv.
met de electrische boor is gewerkt,
weet de recherche heusch wel waar
ze te zoeken heeft; een andere «cate
gorie" werkt weer met beitel en breek
ijzer, terwijl van derden weer bekend
is, dat ze hun gaten bij voorliefde in
een cirkel naast elkaar boren, zooals
nog pas op de Elandsgracht geschiedde.
Maar al deze wetenschappen en nog
veel meer, helpen niets als deze uiige-
OORSPRONKELIJKE NOVELLE
van
L. KLAVER.
10) Slot.
Zoon kerel as jij mos gaan werke, zeit ie
Best baron, zeg ik, as 'k maar wat vinde
kon, wat me leek. 't Ken niet goed thuis
zitte.
Een tijdje stond ie mij an te kijke, zei niks
net of ie an 't prakkizeere was. Ik zei ook
niks, had nog altijd 't haasie in mijn hand,
stond ook maar naar hem te kijke. Je kon
't niet gekker bedenke.
Op eens zei ie: As je eens jachtopziener
kon worde, wat zou je daarvan zegge'?
'k Dee haast een sprong in de lucht. Dat
was nou net wat voor mijn.
Jij zei de streke van stroopers en gauwdieve
wel kenne.
Nou, zeg ik, 'k zou het wel denke.
Dan mot ik jou hebbe.
Accoord, baron zeg ik.
Overmorgen mot je maar eens op 't kas
teel komme dan zelle we wel verder afspreke.
'k Zei niet mankeere, baron.
Nou, hoe vin je het. Wim gaat met me
hé ouwe.
We zelle daar leuk wone midde in de
bossche.
Jullie mot maar eens dikkels op visite komme
Wat jij Wim?
't Oudje lachje knusjes.
Nou Jaap, zei Kris, mot je hem niet fele-
citeere. Je zei er toch net zoo blij mee weze
as wij.
Onthutst had Jaap alles aangehoord, kon
zijn ooren niet geloovenHenk uit de buurt,
en Kris was er zoo blij mee as ie zelf. Nee,
dan was er toch ook niks tusschen ze geweest
Dan lag 't vast aan hem.
Hij kon niet spreken, maar greep Henks
handen' drukte ze krachtig.
Alla zei Henk, je mot nog ete, dan zelle
we je der maar eentje inschenke. Een bitter
tje hé? Jaap lachte aldoor en knikte. Dan
schoof ie dichter bij, vlak naast Kris, zag
'r even aan met lachende oogen. Goddank, 't
was voorbij, 't Had hem als een steen op
't hart gelege. Nou zou 't weer goed worde.
einde
UIT HET ZWEEDSCH
door
P. II. Wijsuian.
1)
Er werd zeer driftig en op een ongewoon
visite-uur aan de huisdeur gescheld bij dokter
Hugander. Het was zes uur, en nog wel op
Zondagavond. De heer des huizes deed per
soonlijk open; maar inplaats van het korte
haastige antwoord waarmede haar man ge
woonlijk de boodschappen aannam want
iets anders dan een boodschap kon het op
dit uur van den dag bezwaarlijk zijn, hoorde
zij een uitroep van vreugd door twee flinke
menschenstemmen en het geluid van twee
paar forsche handen, die op de wederkeerige
schouders klopten.
Het was een oude studie-kameraad van
Hugander. Zij hadden veel met elkander te
praten en nadat Mevrouw den gast mede
ontvangen had en binnen gebleven was tot
de koffie en de daarbij belioorende likeur was
opgezet, liet zij de heeren alleen.
«En bij al je mooie hoedanigheden, doe
je nu ook aan philantropie, mijn waarde,"
zeide Lind glimlachend zijn vriend aanziende.
«Hoe bedoel je dat?"
«YVel, ik heb immers zelf, met mijn eigen
oogen, uit mijn hótel-raam die eigenaardige
armenbegrafenis gezien, van middahJij, je
lieve vrouwtje, een half doozijn oude vrouwen
en een geestelijke daarmee was den optocht
ten einde. Je welzijn! Ik begrijp dat je als
lid van den Rijksdag, je best doet om bij de
mindere klasse in aanzien te komen. Ik durf
wedden, dat de kist en alles wat daarbij
behoort door dr. Hugander bekostigd is."
De andere werd ernstig. Afwijzend legde
hij de hand op de knie van zijn vriend en
zag hem diep in de oogen.
«Neen, dat was helaas volstrekt geen phi
lantropie mijn beste Lind. Wij geven zelden
en langniet altijd met behoorlijk overleg: en
hierdoor doen wij met onze gaven veel
minder goed. dan wij behoorden te doen.
Maar zij die in de kist lag, is de bewerkster
geweest van mijn hoogsta geluk en daarvoor
zal ik haar dankbaar zijn, mijn leven lang."
Wordt vervolgd.j
