BIJVOEGSEL
WAM mmmmm
mm
behoorende bij de
Plaatselijke berichten
NIEUWE AMERSFOORTSCHE COURANT
Het rapport van Burgemeester
en Wethouders betreffende een adres
van de Vereeniging «Handel en Nijver
beid" tot verbetering van het markt
wezen is verschenen en luidt als
volgt:
Wij hebben de eer hierbij weder
in uwe handen te stellen een adres
met bijlagen van de Vereenigin
«Handel en Nijverheid" van 10 Januari
19u7, betreffende verbetering van het
marktwezen te dezer stede, gewijzigd
bij haar adres van 12 April 1907, be
nevens verschillende adt essen, waarbij
deels instemming met het door «Handel
en Nijverheid" gevraagde wordt be
toond, deels verzocht wordt, hare
plannen niet of niet ongewijzigd aan
te nemen. Tevens bieden wij U weder
aan het door u ingewonnen advies
van de Kamer van Koophandel en
Fabrieken te Amersfoort d.d. 13 Maart
1907 en een nader schrijven
«Handel en Nijverheid" van 8 April
1907.
Alvorens tot de bespreking van het
adres over te gaan, wenschen wij een
woord van dank te brengen aan de
geadresseerde Vereeniging voor den
niet geringen arbeid, waarvan haar
adres getuigd.
De Vereeniging wenscht het Zuid
Oostelijk deel van den Hof overkapt
te zien ter gezamelijke oppervlakte
van plm. 1500 M1. en aldaar te
plaatsen vier lange hallen, waarin
eieren, boter, groenten, fruit, ooft,
aardappelen, kippen, konijnen en wild
ten verkoop aangeboden zullen worden
Voor deze producten zou iederen
werkdag 'sochtends van 7 tot 12 uur
markt gehouden worden. De kosten
van deze hallen worden op f 16.000
door de Vereeniging geschat.
Wij kunnen, na rijp beraad, geen
vrijheid vinden U uitvoering van dit
plan voor te stellen. In de eerste
plaats zouden wij het zeer betreuren
indien het eenige ruime plein dat de
Gemeente bezit, voor een groot ge
deelte werd volgebouwd
Alom ziet men, dat belangrijke
kosten worden besteed ten einde in
de oude gedeelten der steden zooveel
mogelijk de beschikking over rui mere
pleinen te verkrijgen. Ook onze zich
uitbreidende en ontwikkelende Ge
meente heeft daaraan groote behoefte.
Bovendien vreezen wij, dat bij in
williging van het gevraagde geenszins
datgene zal bereikt worden, 't geeri
«Handel en Nijverheid" er zich van
voorstelt. Uit de ons welwillend over
gelegde antwoorden van 51 Gemeente
besturen toch blijkt, dat nergens eene
overdekte marktgelegenheid bestaat
voor groenten, fruit, ooft, aardappelen,
kippen, konijnen en wild, behalve iri
de Gemeente Kampen, alwaar eene
dergelijke gelegenheid is voor groenten
en in enkele andere Gemeenten, waar
voor graan, zaad, overdekte markten
beslaan. Ook de Kamer van Koop
handel merkt hierbij op dat, voor
zoover haar bekend is, de groenten
steeds op de openbare straat worden
uitgestald.
In 't bijzonder zouden die markt
hallen bevorderlijk zijn voor het ont
staan en de ontwikkeling van het
warmoezeniersbedrijf. Wij kunnen ons
moeilijk voorstellen, dat het stichten
dier markthallen van grooten invloed
kan zijn op de ontwaking van hel
tuinbouwbedrijf in uitgebreiden zin,
dat, zoo als adressante opmerkt, thans
nog slaapt. Indien eene dergelijke cul
tuur inderdaad bestond, blijk gaf van
groote levensvatbaarheid en in hare
uitbreiding belemmerd werd door e°n
slechte marktgelegenheid, dan zouden
wij niet aarzelen U voor te stellen,
daarin de uoodige verbeteringen aan
te brengen. Voor een bedrijf, waar
omtrent niets bekend is, noch Yan
zijn levensvatbaarheid, noch van zijn
uitgebreidheid, de gevraagde inrichting
te maken, durven wij l) niet voor te
stel'en, noch om de kosten, noch om
het andere reeds genoemde bezwaar.
Bovendien vreezen wij, dat de even-
lueele ontwaking en ontwikkeling van
die nieuwe cultuur ernstig in gevaar
gebracht zal worden door het beffen
van marktgelden, 'tgeen door «Handel
en Nijverheid" wordt voorgesteld.
In 't algemeen zijn wij van oordeel,
dat «Handel en Nijverheid" zich te
veel laat leiden door de meening, dat
door het scheppen van goede markt-
gelegenheden de producten en daar
mede de handelaren komen. Onge
twijfeld trekt een goede marktinrichting
aan en stuit een slechte af; de groote
bloei van vele markten kan evenwel
naar onze meening niet in hoofdzaak overdekte
worden toegeschreven aan de markt- groenten
gelegenheid, nraar moet veeleer ver
klaard worden uit tal van economische
oorzaken. Waar wij in het markt
rapport lezen, dat ondanks de goede
gelegenheid voor een beestenmarkt
de aanvoer van rundvee niet groot is
en de ondervinding, ook elders, geleerd
heeft, dat al de kunstmiddelen om op
dergelijke markten meer aanvoer te
krijgen, falen, meenen wij steun te
vinden voor onze meening, dat van
de marktgelegenheid zelve niet te veel
heil verwacht mag worden. Wij wor
den in deze meening gesterkt door
de antwoorden, die «Handel en Nijver
heid" van de Gemeentebesturen ont
ving; immers op geen der plaatsen
waar bloeiende markten in de ge
noemde producten bestaan, zijn over
dekte marktgelegenheden aanwezig
Op welke gronden «Handel en Nijver
heid" voldoende koopers en producten
verwacht voor hel houden eener dage
lijksche markt van 7 tot 12 uur is
ons niet gebleken.
Ook de bezwaren tegen de markten
voor andere dan de reeds genoemde
producten schijnen ons wel zeer breed
uitgemeten.
Sedert eeuwen is de varkensmarkt
ehouden op de plaats, waar ook nu
nog handel in deze dieren gedreven
wordt. Nimmer zijn klachten over
deze marktgelegenheid vernomen. Een
aantal belanghebbenden heeft U dan
ook verzocht, deze markt niet te ver
plaatsen, daar zij op een zeer geschikte
plaats gehouden wordt. De opmerking
van de Kamer van Koophandel betref
fende de noodzakelijke gelegenheid tot
tailing achten wij zeer juist.
Voorstellen tot verplaatsing dier
markt naar het Havik zijn van ons
college niet te verwachten. Waar
het rapport als voordeel van die plaats
voor varkensmarkt aanvoert, dat, na
alloop, de markt gezuiverd en schoon
gespoeld kan worden met de water
leiding, is waarschijnlijk niet gedacht
aan de bedenkelijke verontreiniging
der grachten, die daarvan het gevolg
zal zijn. De tegenwoordige markt
ordt onmiddelijk na het eindigen
der markt geheel schoongeveegd;
klachten over verontreiniging hebben
ons nimmer bereikt.
Indien inderdaad de Varkensmarkt
te zonnig is, dan kan hierin op een
oudige wijze verbetering gebracht
orden door het planten van eenige
boomen, die zóo geplaatst kunnen
orden, dat zij het verkeer niet
schaden.
Ook de verplaatsing van de visch-
markt naar het plantsoen kunnen wij
niet bevorderen. De rnarkt wordt
thans op een schaduwrijke plaats in
het centrum van de stad gehouden.
De voorgestelde plaats in het plant
soen achten wij, wat zijn ligging
betreft, niet zoo gunstig, terwijl wij
ontsiering van het plantsoen vreezen,
indien aldaar geregeld de vischmarkt
wordt gehouden.
Een dagelijksche vischmarkt op de
Korlegracht is nog minder aan te
bevelenhet wagenverkeer is aldaar
niet te schorsen. Aan die vrij nauwe
gracht bevinden zich het postkantoor,
een hotel, diverse kantoren en een
fabriek. Eigenaren en bewoners van
aldaar gelegen perceelen zouden te
recht tegen een zoodanigen maatregel
opkomen.
Wat nu betreft de markt voor
het verhandolen van eieren en boter,
zijn wij van oordeel, dat het niet te
ontkennen is, dat de beslaande ge-,
legenheid inderdaad gebrekkig is: Vooral
op regenachtige dagen, wanneer ver
pakking van de eieien zonder bescher
ming tegen het hemelwater, de han
delswaarde van dit product doet ver
minderen, biedt de tegenwoordige
mar ktplaats niet de gewenschte ruimte
aan. Terwijl de handel in boter afneemt
en vermoedelijk in de toekomst nog
meer zal verminderen, wegens het
oprichten van boterfabrieken, is de
handel in eieren belangrijk.
Uit het voorgaande is reeds ge
bleken, dat wij van het oprichten van
marktgelegenheden voor
fruit, ooft, aardappelen
kippen, konijnen en wild geen heil
verwachtenin 't algemeen achten
wij het voor de bevordering van den
eierhandel wel wenschelijk eene rui
mere overdekte marktgelegenheid te
stichten, aangezien juist dit product
in tegenstelling van de meeste andere
producten, die hier ver handeld worden
behoefte beeft aan een overdekte
markt. De plaatselijke omstandigheden
maken het evenwel niet gemakkelijk
hiervoor eene oplossing aan te geven.
De Kamer van Koophandel geeft in
overweging, voor dit doel het Havik
te overdekken en op die overdekking
een markthal te plaatsen. Wij zouden
een dergelijke ontsiering van het Havik
in hooge mate betreuren. Dit water
behoort inderdaad tot de schoonste
gedeelten van de oude stad. Waar
alom aangedrongen wordt op behoud
van mooie ouderwetsche gebouwen,
meenen wij, dat niet minder de aan
dacht gevestigd dient te zijn op het
behoud van die schoone ouderwetsche
grachten, waarvan het Havik er een is.
Volgens de opgave van den Markt
meester en opmetingen, tijdens de
markt gedaan, is een ruimte van
450 M*. wenschelijk voor boter- en
eiermarkt en voor pakplaats van de
eieren. De tegenwoordige overdekte
markt heeft een oppervlakte van
120 M>.
De meest eenvoudige oplossing is
eene inrichting, bestaande uit ijzeren
buizen en zeilen te maken, die
wekelijks (bij vermoedelijk regenachtig
weer) op den Hof nabij de tegen
woordige eier- en botermarkt opge
richt wordt. Aan het verlangen van
de vereeniging «Handelen Nijverheid"
dan voldaan zij het dan ook
op primitieve wijze terwijl men
ontsiering en verkleining van het
tegenwoordige plein voorkomt. Deze
inrichting zou dus eeu ruimte van
ongeveer 330 M\ moeten aanbieden.
De kosten van aanschaffing leveren
deze minder bezwaar op; ze be
dragen plm. f 1100.
Daarentegen worden de jaarlijks
terugkeerende kosten van opslaan,
afbreken en onderhoud op plm. f700
geraamd.
Ook op andere wijze kan een voor
regen beschermende marktgelegenheid
gevonden worden n.l. dooi verbouwing
van het perceel waarin thans de
Hoofdwacht gevestigd is. Dit gebouw
is gedeeltelijk krachtens de Wet van
Juli 1887, Stbl. 124, en krachtens
contract van 7 Juli 1892 verhuurd
aan het llijk voor een jaarlijkschen
huurprijs vau 1'200. De Gemeente
heeft wel is waar met hei recht, deze
huur te doen eindigen, maar pogingen
kunnen worden aangewend om de
huur te ontbinden, indien de Gemeente
dringend behoefte aan het gebouw
heelt. In het overige van het gebouw
worden thans brandbluschmiddelen
eborgen. Door uitbreking van het
binnenwerk is een ruimte van 173 M».
te verkrijgen. Zooals gezegd, is een
ruimte van plm. 450 M'. wenschelijk.
Hierin kan worden voorzien door op
Appelmarkt een markthal te
bouwen, die een ruimte van plm.
80 M'. kan aanbieden. Het is boven
dien mogelijk, in het Waaggebouw
een Galerij te maken, waardoor nog
een ruimte van 128 M'. verkregen
kan worden. Met het oog op het te
verhandelen product en de weinige
breedte van de trap (1.50 M.J, lijkt
de minderheid van ons college even
wel teil galerij als marktgelegenheid
niet aanbevelenswaard. Een lid van
ons college evenwel meent, dat de
galerij zeer wel voor botermarkt te
gebruiken is.
Het tegenwoordige Waaggebouw
en de te stichten hal zouden dan be
stemd moeten worden voor boter en
eieren. De kosten, aan een en ander
verbonden, zijn evenwel belangrijk.
De verbouwing van het Waaggebouw
wordt door den architect geraamd
op f6500 (het niet-maken eener
galerij vermindert dit bedrag slechts
onbeduidend) de markthal op f8800.
Voor de bewaring van het brand
weer-materiaal kan een plaats ge
vonden worden in het gebouw aan
de Breedestraat. De hiervoor nood
zakelijke verbouwing wordt geraamd
op f3000. De totale kosten zullen
dus ongeveer f18.300 bedragen, ter
wijl bovendien jaarlijks f200 huur
gemist wordt. Als inkomsten zou
hiertegen kunnen staan het markt-
geld voor eieren en boter. Wil men
den handel hierheen lokken, dan zal
men zich van de opbrengst dier markt
gelden evenwel geen te hooge ver
wachting mogen maken.
De vraag of de Gemeente gerech
tigd is, de kosten voor een van beide
plannen te maken, waardoor uitslui
tend de eier- en botermarkt verbeterd
zal worden, durven wij niet beves
tigend beantwoorden. In 't algemeen
achten wij den handel in dit pro
duct niet zoo belangrijk en niet zoo
veel voordeel afwerpend voor de Ge
meente, dat wij vrijheid vinden, U
tot een besluit in bovenstaande zin
te adviseeren.
Zooals reeds hierboven gemotiveerd
medegedeeld, ontraden wij het
stichten van markthallen voor groen
ten, fruit, ook aardappelen, kippen,
konijnen en wild. Acht men de markt
gelegenheden voor die producten niet
doelmatig, dan is natuurlijk een an
dere verdeeling der markten moge
lijk; zoo zou bijv. de Hof aangewezen
unnen worden eensdeels voor groen
ten en fruit, anderdeels voor manu
facturen, galanterieën, aardewerk, enz.,
het Havik voor oud-jjzer. De markt
voor kippen, konijnen, enz. zou, in
dien de overige gelegenheden te kort
schieten, overgebracht kunnen wor
den naar het Zand, alwaar dan eene
bestrating gelegd zal moeten worden,
waarvan de kosten p.m. f2000 be
dragen. De noodzakelijkheid van een
dergelijke verwisseling is ons evenwel
niet gebleken en is nimmer door be
langhebbenden gevraagd.
De adresseerende Vereeniging geeft
ten slotte in overweging, eene markl-
commissie in te stellen. Wij vreezen,
dat het bestaan van een dergelijke
commissie, ingesteld door het Ge
meentebestuur naast de Kamer van
Koophandel tot moeilijkheden aan
leiding zal kunnen geven. Bovendien
kan uwe vergadering steeds de voor
lichting ontvangen van de vereeniging
«Handel en Nijverheid", terwijl U
immer door adressen in kennis gesteld
kunt worden met de wenschen
belanghebbenden.
Wij meenen, dat bet daarom beter
is, het geven van de voorlichting, die
«Handel en Nijverheid" vandemarkt-
commissie wil doen uitgaan, over te
laten aan de Kamer van Koophandel
en de vereeniging «Handel en Nijver
heid".
Op grond van de bovenstaande
overwegingen vinden wij geen vrijheid,
U inwilliging van het adres voor te
stellen.
Quick I—Z.A.C. I.
Onder de hoede van scheidsrechter
Kappenburg stellen beide clubs zich
op. Quick begint met 9 man, waarvan
nog 3 invallers. Spoedig komen de
ontbrekende op 't appèl. Z.A.C. speelt
met veel vuur, pakt flink aan, doch
brengt het gewoonlijk niet verder dan
de achterspelers. Dan komt na onge
veer 15 minuten spelens wat leven in
de voorhoede der Leusderheibewoners
en Veenhuizen kopt een voorzet van
de Stoppelaar in bet Z.A.C.-doel. De
Zwollenaars breken wel door, maar
het schieten is aller treurigst, wat er
nog in het doel kwam, werd door v. d.
Plank weer even mooi teruggestuurd.
Eens denken we Z.A.C. te zien doel
punten, doch Tjassens Keizer redt nog
juist bijtijds. Beide spelen nu zoowat
gelijk op, met de Arnersfoortsche vlug-
menschen iets in de meerderheid. Rust
treedt in met 1—0 voor Quick.
Als weer begonnen wordt, speelt
Quick met 10 man, daar Veenhuizen
uitgevallen is. Toch is Quick den ge-
heelen tijd na de rust overwegend
sterker, en Z.A.C. komt sporadisch
op Quick's speelhelft. Het duurt echter
vrij lang voor Quick door middel
van Ittmann, ten tweede male doel
punt, ze zetten nu wat op, en Marin
doelpunt met een prachtig hard schot
voor de derde maal, een vierde doel
punt is bijna zeker, als een der
Zwolsche achterspelers Ittmann haakt,
waardoor Quick een strafschop krijgt,
die slecht genomen niets oplevert.
Het spel wordt nu vooral van Quick's
zijde zeer laksch, toch maakt Marin
de vierden, Ittmann doelpunt ten slotte
met een keihard schot via de
Zwolsche doelvordediger voor de
vijfde keer. Nu vindt Quick bet blijk
baar genoeg, tenminste, het spel
wordt hunnerzijds al zeer laksch,
alleen Coenen werkt nog hard.
Dit heeft ten gevolge dat Z.A.C. door
breekt en door een misverstand van
Schaap bet eerste en laatste doel
punt maakt. Muijs krijgt nu nog een
prachtkans doch wil er schijnbaar
geen gebruik van maken, daar bij er
huizen hoog overheen schiet. Als
scheidsrechter Kappenburg tijd fluit,
heeft Quick met 51 gewonnen.
Scheidsrechter Kappenburg onpar
tijdig doch nog al eens onjuist in
zijn beslissingen, over de speler. Bij
het volgende Z.A.C. de beide achter-
spelers goed. De linksbuiten was wel
de beste van het heele elftal, pok de
middenvoorspeler liet goed spel zien.
Bij Quick, Coenen de beste, verder
Marin, Ittmann, Schaap en Tsjassens
Keizer goed. De Stoppelaar voor
de rust slecht, na de rust herstelde
hij zich. Muiijs pingelde veel te lang,
was dan ook bij deze wedstrijd een
van de slechtste, Keetell goed, doch
wel een weinig te pootig, van de
Roemer als middenspeler slecht, als
achterspeler zoo zoo, doch hoort niet
in het eerste elftal thuis. De doel-
verdediger hield wat te houden was.
Veenhuizen die voor de rust mee
speelde voldeed heel aardig.
Zondag a.s. G. V. C., het beste
beentje maar voor. Het samenspelen
ontbreekt nog te veel. De midden
spelers moeten meer voeden, de voor
waarts meer opelkaar, niet alleen
links maar ook rechts. De rechts
buiten kreeg j.l. Zondag al heel
weinig te doen. Zondag a.s. dus
opgepast. B. v. R.
Italiaansche Opéra-Salomé.
De Directie der Italiaansche Opera
deelt ons mede, dat Dr. Richard
Strauss slechts vijfmaal in Holland
zijn Salomè zal dirigeeren, en wel
éénmaal in Amsterdam Paleis voor
Volksvlijt op 13 November, vervol
gens 14 November den Haag in het
Gebouw voor Kunsten en Wetenschap
pen, den 16den in den stadsschouw
burg Arnhem, 18den Schouwburg
Utrecht en ten slotte 20 November
Rotterdam Groote Schouwburg.
Het décor door is extra vervaardigd
doorden bekenden decoratieschilder van
het Paleis voor Volksvlijt den heer
Jan Maandag, welk décor de volle
tevredenheid en bewonder ing verwieif
van de uitgevers van Salomé, de
firma Fürstner Co. te Berlin. De
prachtige costumes geheel in stijl,
zijn geleverd door de firma Zamperoni
Co. te Milaan een der eerste firma's
op dit gebied van Europa, requisiten
etc. zijn van de bekende leveranciers
van het Scala Theater te Milaan
Rancati Co.
Een aangenaam bericht voor de
H. H. Operabezoekers is zeker, dat
van af heden reeds de bureaux voor
het bekomen van plaatsen geopend
zijn.
