Gemengd Nieuws.
sterftecijfer kan op hare rekening
gesteld worden.
De vereeniging, die hier onlangs
werd opgericht, denkt hare werkzaam
heden reeds dit jaar aan te vangen.
Hiervoor zal een consultatiebureau
gevestigd worden.
De lijders, die zich daar aanmelden
of door hun medicus gezonden worden,
ondergaan een nauwkeurig onderzoek.
Ben ambtenaar der vereeniging, liefst
eene dame en dan inspectrice genoemd,
bezoekt ze daarna in hunne woning
en bepaalt welke maatregelen geno
men dienen te worden om eene
behandeling thuis met goed gevolg
te kunnen volgen, en tevens hoe
deze lijders, die voortdurende groote
hoeveelheden smetstof om zich ver
spreiden, zoo goed mogelijk onge
vaarlijk gemaakt kunnen worden voor
hunne huisgenooten. Een afzonderlijk
vertrek, dikwijls de zoogenaamde
mooie kamer, wordt als ziekenvertrek
ingericht, kleeden, gordijnen en andere
stofnesten verwijderd. Een ledikant
wordt er geplaatst, een sputum flacon
verstrekt, zoonoodig een ligstoel
geleend om den geheelen dag voor
het wijd open raam van de frissche
lucht te kunnen genieten. Indien het
noodig is wordt er gezorgd voor
extra voedsel, de inspectrice wendt
zich hiervoor bijv. tot eene reeds
bestaande vereeniging.
Is de huisvrouw ziek, dan moet er
hulp in 't huishouden komen, wil een
rustkuur succes hebben en dus een
werkster of waschvrouw. In één woord,
de inspectrice, die met den behande-
lenden medicus en met het consulta
tiebureau in voortdurend contact is,
houdt geregeld toezicht op de zieke
en bevordert met al de beschikbare
middelen de genezing.
Voor dit alles is geld, veel geld
noodig. De regeering heeft het belang
der tuberculosebestrijding ingezien en
jaarlijks f 50.000 beschikbaar gesteld.
Onze vereeniging is hiervan f 600 toe
gezegd. Ook onze gemeente zal zich
niet onbetuigd laten en ons steunen.
Het Centraal-Comité in den Haag
staat ons met woord en daad bij. Maar
willen wij met eenig succes werkzaam
zijn, dan is dit nog niet voldoende.
Ook de Amersfoortsche ingezetenen
moeten onze jonge vereeniging finan-
tieel steunen. Zijn velen hiertoe bereid,
dan kan men de tuberculose bestrijden
patiënten genezen, die vroeger ten gron
de zouden gaan, van zeer velen het lijden
verzachten en wat van groot belang
is, het gevaar van besmetting belangrijk
verminderen, want niet alleen zijn
patiënten met zoogen. open tubercu-
leuse, die voortdurend onnoemelijke
hoeveelheden tuberculosebaecillen om
zich heen verspreiden, gevaarlijk voor
hunne huisgenooten, velen van deze
patiënten verrichten nog een of ande
ren arbeid; men vindt onder hen
kleermakers, naaisters, boekbinders,
winkelbedienden etc. en door de zaken
waarmede zij voortdurend in contact
zijn, kunnen zij de infeetie-3toffen op
grooten afstand van zich verspreiden.
Door deze bestrijding wordt het
mogelijk het aantal tuberculeusen lang
zaam te doen afnemen. Hoeveel men-
schen worden daardoor niet voor ar
moede en lijden bespaard.
De jaarlijksche contributie onzer
vereeniging bedraagt minstens fl,
terwijl begunstigers minder dan f 1
betalen. Zij, die lid wenschen te wor
den. gelieven zich bij een der bestuurs
leden daarvoor op te geven.
Hets Bestuur der Vereeniging tot Bestrijding
der Tuberculose" te Amersfoort
Jhr. J. W. A. BarchilanWüijteebs,
Eere-President.
Baronnesse Van Burmania Rengers,
Presidente.
W. H. E. Vrijdag, Vice-President.
Dr. H. W. Schreudee, Secretaris.
W. C. Oosterman. 2. Secretaris.
Baronnesse Z. Van Hogendorp,
Penningm.
P. M. L. De Beüyn Prince.
Baronnesse Van Oldenneel.
Naar aanleiding der besprekin
gen in zake gesplitste bestekken, in
de Raadsvergadering dezer Gemeente
gehouden, werd door de Vereeniging
«Handel en Nijverheid" een Commissie
in het leven geroepen, die dit onder
wei p zou hebben te bestudeeren.
Deze corpmissie heeft nu aan de
leden twee vragenlijsten gezonden,
waarop de navolgende vragen wer
den gesteld;
1. Indien gij tegen gesplitste be
stekken zijt, zoudt gij ons dan de
reden daarvan willen mededeelen?
2. Zoo gij tegen gesplitste bestek
ken zijt, zoudt gij het wenschelijk
achten, dat er ierbetering kome in
de verhouding van onder- tot hoofd
aannemer?
3. Hoe wenscht gij de rechtspositie
van onder- tot hoofd-aannemer en
aanbesteder te regelen?
4. Hoe dient de betaling aan de
onder-aannemers geregeld te worden?
5. Zoudt gij een bepaald systeem
van aanbesteding door hoofd- aan
onderaannemer wenschen ten einde
het z.g. scharrelen met cijfers te
voorkomen.
G. Met welke toelichting kunt gij
ons nog meer dienen.
1. Zijt gij vóór gesplitste bestekken
zoo ja, op welke wijze acht gij door
voering hiervan mogelijk en welke
motieven zijn, volgens U, in het alge
meen daarvoor aan te voeren?
2. Hoe denkt gij de onderlinge
verhouding der verschillende aanne
mers te regelen, opdat de goede gang
van het werk er niet onder lijde
3. Hoe wenscht gij het risico te
regelen, indien door nalatigheid of
ondeugdelijk werk de eene aannemer
schade ondervindt door den anderen
en wie draagt het algemeene risico?
4. Op wien rust de verantwoorde
lijkheid voor tijdige oplevering van het
geheele werk?
5. Hoe zoudt gij handelen ten
opzichte van art. 1645 B. YV. luidende;
«Indien' een gebouw, voor een be
paalden prijs aangenomen en gemaakt,
geheel of gedeeltelijk vergaat door
een gebrek in de samenstelling of
zelfs uit hoofde van ongeschiktheid
van den grond, zijn de bouwmeester
en aannemers daarvoor gedurende 10
jaren aansprakelijk."
6. Weet gij voorbeelden aan te
wijzen waar gesplitste bestekken met
succes worden toegepast en misschien
bij herhaling zijn uitgevoerd?
7. Met welke toelichting kunt gij
ons nog meer dienen.
Z. K. 11. Prins Hendi ik passeerde
j.l. Maandag onze gemeente per auto
mobiel op weg naar Soestdijk, tot
het afleggen van een bezoek aan H.
M. de Koningin-Moeder en hare logée
de Vorstin van Bentheim.
De nieuwe directeur der R. K.
Militaire Vereeniging, Kapelaan Iloog-
lugt, werd j I Zondag door den presi
dent pastoor Hoorneman in het feeste
lijk versierde gebouw geïnstalleerd.
Muziek van de R. K. Volksbond luis-
teide de plechtigheid op.
Kapitein H. I. von Santen, die
binnenkort tot majoor wordt bevor-
deid, komt volgens de »N. R Crl." te
Assen in garnizoen.
De beer H. W. Coenen is voor
het aanstaand speelseizoen benoemd
tot consul van de N. V. B.
Zondag speelde «Hercules" uit
ütiecht legen een elftal ;an Quick
alhier een vriendschappelijke match
op het terrein aan den Leusderweg.
De strijd eindigde met 2 tegen 2.
De gemeente is door aankoop
eigenares geworden van bet terrein
waarop het voormalig tolhuis stond
aan den Ai nhemschenweg hoek Drie-
puntje.
Het 5e Regiment Infanterie dat
Zondagnacht te 12 uur werd gealar
meerd en te half twee uitrukte keerde
eerst Maandagmiddag te 4 uur in het
garnizoen terug. Vereenigd met het
9e Regiment, dat iu het kamp van
Zeist ligt, en de batteiijen veld
artillerie alhier in garnizoen, versterkt
met een paar batterijen uit Utrecht,
werd in de nachtelijke stilte een aan
val beproefd op onze aloude veste.
Menigeen heeft bij zijn ontwaken het
kanongedonder zeker vernomen doch
niet bevroed, dat het zijne woonplaats
gold.
Luit. L. J. Baerends van het
5e regiment infanterie wordt 13
October gedetacheerd bij de weik-
plaatsen voor draagbare wapens aan
de Hembrug.
Onder de leiding van luit. D. J.
Gorter zal in October bij het 5e regi
ment infanterie een cursus worden
gehouden tot het vormen van voor
gangers bij de gymnastiek.
Het stedelijk kegelconcours werd
j.l. Maandagavond te 9 uur geopend.
Zoowel de tuin als de kegelbaan dér
sociëteit «Vereeniging" waren feestelijk
versierd.
Na keuring der baan door eene
daartoe aangezochte commissie heette
de voorzitter der sociëteit de heer
J. Sinnige op de hem eigen vriende
lijke wijze de aanwezige kegelaars
hartelijk welkom en sprak hij den
wensch uit dat ei braaf gestreden
zou worden, maar tevens daardoor
de band van kameraadschap tusschen
hen die elkaar daarbij ontmoetten,
nauwer zou worden toegehaald. Na
onizegeling der baan werden de eerste
vijf ballen geworpen door den voor
zitter der regelings-commissie den
beer J. Qostermeijer en daarna rolden
I de ballen den geheelen verderen avond
geregeld door. Er blijkt zeer veel
animo te bestaan. De stand is op
dit oogeriblik als volgt
A. Nefkens, 39 punten.
Houtzaager, 39
G C. de Jager, 38
P. Achterbergh, 37
G. W. Zweers, 37 s>
W. Ittmann, 34
Door twee spoorwegwerkers
werd hedenochtend in een bermsloot
der Centraalspoor onder de gemeente
Soest het lijk gevonden eener vrouw,
vermoedelijk van een die sedert eenige
dagen bier vermist werd. Of hier aan
een ongeluk of misdaad moet worden
gedacht, wist men ons niet mede te
deelen.
Wie gisterenavond de overvolle
tent van het circus Corty-AhholT heeft
gezien, heeft wellicht bij zichzelve
de opmeiking gemaakt, dat het met
de slapte in zaken en werkloosheid,
waarvan ieder tegenwoordig de mond
vol heeft, nog zóo'n vaart niet loopt
Toch zal hij in den a.s. winter wel
tot eene andere conclusie komen. Te
bejammeren is het daarom dat hier
door weder zooveel geld aan de ge
meente wordt onttrokken, besteed
door hen, die het vuor zooveel nut
tiger doeleinden konden bezigen. Niet
dat wij hen, die den geheelen dag
zwoegen en slaven eenige ontspanning
of genot ontzeggen, of het circus
Corty iets kwaads toewenschen, maar
gegeven de tijdsomstandigheden, zou
den wij het volstrekt niet hebben
betreurd wanneer het ditmaal onze
gemeente ware voorbijgegaan.
Onder de nummers die gegeven
warden zijn naast vele oude bekende
ook eenige pakkende nieuwe, doch
allen worden even fraai en correct
uitgevoerd.
388ste ÜTAk'rKLOitlhD
Vijfde klasse. Eerste week.
Trekking van 21 en 22 Sept. 1908.
(1400 loten).
Ten kantore van den Collecteur
A. C. R. O. Leinweber te Amersfoort
(Breedestraat 22) zijn aan de navol
gende nummers te beurt gevallen
Prijzen van f 100 op Nos. 18241 en
18481.
Prijzen van f 70.
512 7857 9027 13345 13781 13794
18889 en 19625.
Te zamen 10 prijzen.
Zonder prijs zijn uitgetrokken.
737 814 877 1596 1614 7881 7884
7886 8489 12002 12008 12016 13325
13337 13343 13346 13764 13783 14890
18254 18258 18893 18907 18929 18934
en 18936.
Een luchtballon, die Zaterdag
uit Duitschland overdreef, is neerge
komen ten noorden van het doip
Wierden. In de mand zaten twee
dames en twee heeren. Bij het neder
dalen brak een der heeren een duim.
De ballon, genaamd «Der Ziegler",
was opgestegen te Frankfort am Main.
Herinnering aan nu wijlen dr.
Laurillard.
Men meldt uit Santpoort aan 't
Handelsbl.
Zonder plechtigheid is heden in
het kerkje te Santpooit de gedenksteen
geplaats voor nu wijlen dr. Laurillard.
Links van den preekstoel bij de bank
der ouderlingen en op gelijke hoogte
met de gekleurde ramen prijkt een
witmarmeren plaat die één M. hoog
en 70 c.M. breed is. Op deze in rood
marmeren lijst gevatte plaat zijn in
vergulde letters de volgende woorden
aangebracht:
In nagedachtenis van Dr. Elisa
Laurillard, geboren 25 Maart
1830 te Rotterdam, ontslapen 10
Juli 1908 te Santpoort, waar
hij van 1854 tot 1857 predikant
was.
Het college van kerkvoogden te
Santpoort heeft den steen, een
geschenk van een aantal aldaar wo
nende vrienden van den ontslapen
leeraar, met sympathie aanvaard.
Fruit.
Men meldt uit de Betuwe:
In den fruithandel is tot heden geen
verandering ten goede gekomen. Naar
berekening wordt het afgewaaide
fruit bij de laatste stormen op 10 a
15 van het geheele gewas begroot.
Deze afgewaaide appelen, over 't al
gemeen «kroet" genaamd, worden
thans verkocht aan de appelstroop
fabrikanten, die dit jaar goede zaken
zullen maken, omdat zij de grond
stof in vergelijking met andere jaren
zoo goedkoop kunnen inslaan. Zuur
kroet geldt fl, zoet kroet f 1.20
per II. L.
Van buitenlandschen handel ver
neemt men niets; er is tot heden
hoegenaamd geen vraag, zoodat de
handelaren, die over voldo-nde kapi
taal kunnen beschikken, hun pakhui
zen in orde brengen om de fruit tot
't voorjaar op te bergen, iu de hoop
dan betere zaken te kunnen doen.
't Ziet er voor vele kooplieden even
wel niet rooskleurig uit, wel trekken
de binnenmarkten meer dan eenige
weken geleden, doch de prijzen zijn
in verhouding tot de pachtsommen
te laag. Men besteedt f33.50 per
H.L doch de handel is traag en de
aanvoer groot. Peren zijn er weinig;
de vroegere soorten zijn grootendeels
opgeruimd en de winterperen zullen
nog geen half gewas opleveren. Prijzen
zijn nog onbekend.
Tafelfi uit blijft steeds gewild en
brengt goede prijzen op, waartoe
vooral het gunstige weer der laatste
dagen het zijne bijdraagt. De aanvoer
van perziken op de veilingen is ruim
voldoende en gelden van 15 cent
per stuk. Ook worden er nog kleine
partijen Reine Claudes, kwetsen en
groene pruimen geveild, die van
313 cent per K.G. opbrengen
naar gelang van soort en qualiteit.
De pruimenhandel kan echter als
geëindigd beschouwd worden. Noten
worden graag verkocht voor f33.50
per H.L.
Dorststillende dranken in werk
plaatsen.
Lichamelijk zwaar werk verrichtende
menschen hebben veel dorst te lijden.
Daar het moeilijk is een dorststillen-
den drank steeds in geschikten vorm
bij de hand te hebben, zijn zij dikwijls
bijna geheel op bier en andere al
coholische dranken aangewezen, die
overal klaar om te drinken in juist
geschikte hoeveelheid te krijgen zijn.
Velen zouden echter den alcohol gaarne
vermijden, als zij slechts een goeden
plaatsvervanger vonden. De gemeente
Osnabriiek heeft daarom maatiegelen
genomen om aan haar werklieden
geregeld en in voldoende hoeveelheid
zwarte koffie uit te reiken. Voor
overdag werkenden geschiedt dit
's middags, voor nachtwerkers in den
nachtelijken rusttijd. Volgens bet
laatste gemeenteverslag is hiervan,
vooral door de nachtwerkers, zeer veel
gebruik gemaakt. In Neuss heeft men
het in de gasfabriek gedaan daar
kunnen de stokers in den zomer, als
zij het zoo warm hebben, zooveel
koffie krijgen als zij wenschen, waar
aan in één jaar Mk. 449 is besteed.
Met dit bedrag is het doel, het ge
bruik van sterke dranken te beperken,
volkomen bereikt.
Geh. Onth.J
De luchtsport.
«Hoe vliegt u?" zal zonder twijfel
aan het einde dezer eeuw het «Hoe
vaart u?" vervangen. Eer wij intus-
schen zoo ver zijn, volgt de geheele
wereld met spanning die namen, die
vol moeite op 'l gebied der vlieg-
uitvindingen het eene uitstapje na het
andere maken en d--:bij meermalen
met tegenslag en u.aurstelling heb
ben te kampen. Nergens is echter de
belangstelling zoo groot als in Frank
rijk, waar men in de machines der
vliegerij men verdoopt al meer dan
dikwijls een aecroplaan in een vogel
een soort specialiteit meent gevon
den te hebben. Er voor het middelpunt
der belangstelling geldt welde Ameri
kaan Wilbur Wright, over wiens
vliegproeven wij al meermalen onzen
lezers korte berichten gaven. Niet
alleen omdat bet veld van Auvours
bij Le Mans, waar hij zijn proeven
neemt, het punt van formeele bede
vaarten is, en als gevolg waarvan hij
en zijn «vogel" op ontelbare prent
briefkaarten prijken en de Parijsche
kranten dagelijks ellenlange artikels
aan hem wijden. (Onlangs was hij
door een witzblad in de lucht uitge-
teekend, terwijl de boeren van Le
Mans hem paf van verbazing nastaar
den, tot een der boeren de stilte
verbrak en opmerkte: Die vliegt haast
krek zoo goed als onze hennenMaar
hij moet taaier zijnMaar ook de
ernstige sportmenschen, Farman en
Delagrange, bezochten hem onlangs,
om zich van zijn vliegproeven op de
hoogte stellen.
De magere Amerikaan met zijn
verdroogde kaken dankt zijn popu
lariteit niet het minste aan de omstan
digheden, dat hij iedereen negeert.
Hij brutaliseerde photografen en
journalisten, liet een groote menigte
toeschouwers, die als kinderen er op
wachtten, dat hij zou gaan vliegen,
eenvoudig staan en was er niet toe
te brengen in zijn vogel te stappen,
als hij er geen zin in had of wanneer
het weder minder gunstig was. In dit
duel tusschen Fransche nervositeit en
Amerikaansch phlegma komt het
laatste, zooals duidelijk bleek, practisch
verder. Want Dondermorgen vloog de
heer Wright weer eens na een langen
tijd van rust, en hij vloog zeer prach
tig, zoodat de bewondering voor hem
weer aanmerkelijk steeg. Hij vloog
niet minder dan 10 minuten 40 secon
den over een afstand van 11 K. M.
in vijf groote ellipsen, waarbij hij
geheel naar willekeur zwenkingen
maakte, en hij onderbrak zijn vlucht
bij de vijfde ellips slechts, omdat hij
aan zijn motor een verdacht gedruisch
meende te hooren, hetwelk een defect
deed vermoeden.
De aeroplaan, die zich in volkomen
rechte richting en zonder zwenkingen
naar boven of beneden bewoog,
behield daarbij voortdurend een afstand
van 25—30 meter boven de aarde.
Een tweede opstijging mislukte,
omdat de motor nu werkelijk de
spelbederver was, maar Wright vol
bracht het zoowel op sport- als tech
nisch gebied zeer merkwaardige
kunststukje met den aeroplaan drie
maal de aarde aan te raken en zich
zonder vreemde hulp weer in de
lucht te stijgen. De toeschouwers
waren zeer onder den indruk. Wright
werkt op phlegmatische wijze aan
de verbetering van zijn apparaat, en
hij zal zich niet overhaasten. Hij liet
onlangs bet bericht voor onwaar
verklaren, dat hij voornemens was
over het Kanaal te vliegen, evenzoo
ontkende hij het plan, een reis naar
Duitschland te maken om in Duitschen
dienst te treden, daar zijn verdrag
hem nog aan den heer Lazare Weiller
bindt. Intusschen ligt het beslist in
het voornemen van een Parijsch
sportman, prins Balatow, om over
het Kanaal te vliegen. Te dien einde
heeft hij bij de gebroeders Voisin in
Villancourt een zoogenaamde «triplan"
besteld, welke uit drie over elkander
liggende vlakken beslaat, ongeveer
50 vierkante meter bestaat en 800
K. G. weegt. De uitvinder hoopt met
dit apparaat, dat twee menschen
kan dragen, in 30 tot 35 minuten
van Calais naar Dower te vliegen.
De Paiijscbe vliegers zijn weer op
het manoeuvreveld van Issy bezig,
hetwelk naar een onlangs gemaakte
overeenkomst tusschen de politie en
de militaire overheid van '10 uur
's morgens tot 1 uur 's middags voor
vliegproeven open staat. De beroemde
Fransche luchtschipper Henri Farrnan
zal zich binnenkort naar Chlalons
begeven, om daar op het manoeuvre
veld zijn vliegproeven voort te zetten.
De geheele luchtsport heeft in Frank
rijk door den diepen indruk, welke
de Zeppelinbeweging op de Fransche
maakte, geleid tot een «Franschen
bond voor luchtsport" (Ligue fran-
paise aérienne), welke dezer dagen
door René Quinton werd opgericht
en dadelijk talrijke aanhangers vond.
De bond verlangt van ieder lid een
jaarlijksche bijdrage van vijf francs;
de vereeniging wil in de eerste plaats
prijzen voor wedstrijden uitloven, om
de eerzucht van de luchttechnici aan
te wakkeren.
Orville Wright, de broeder van
Wilbur Wright, heeft Woensdag bij
zijn vliegproeven een schitterend
record geslagen. De eerste maal vloog
hij zonder oponthoud bijna een uur,
legde daarbij een afstand van 57,5
K.M. af, en verbeterde nog denzelfden
dag zijn record, door bij eene tweede
opstijging twee en zestig minuten
en dertig seconden rond te vliegen.
Men kan het gebied der lucht nu
als overwonnen beschouwen.
Over do aanwending van
kunstmest in den herfst.
Kan dit niet in 't voorjaar geschie
den?" vraagt misschien de een of
ander. Ocb, jawst niet kanMaar
't is de vraag, wat beter is. In de
eerste plaats merken we op, dat in
't voorjaar de werkzaamheden zich
soms zeer sterk ophoopen zoodat het
wenschelijk is, reeds datgene in den
herfst te doen, wat gevoegelijk in
den herfst kan geschieden. En daartoe
behoort de bemesting van den bodem
met kali- en fosforzuur en het zooveel
mogelijk bewerken van den bodem.
Kalimest, in den vorm van kainiet
gegeven, en fosfaatmest in den vorm
van thomasfosfaat of ook superfosfaat
blijft in den bodem even uitstekend,
zoo niet beter bewaard voor 't plan-
lengewas als in den zak. Bovendien
