NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht.
BUITENLAND
BINNENLAND.
FEUILLETOK.
HAAR KOZAK.
Zaterdag 6 Februari 1909.
Acht-en-dertigste jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
ARMENZORG.
No. 11
Amersfoortsche Courant
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden met Zondagsblad 0.75;
Franco per post door het geheele Rijk 1.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER.
Bureau: Langeatraat 77. Telephoonno. 69
ADVERTENTIËN:
Van 16 regels 0.50; iedere regel meer 7'/> Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte
koude gestorven en ook in Florida
heeft het zeer hard gevroren.
In het Mexicaanscbe district Tjalpan
heeft men dezer dagen weder een
vondst gedaan uit Mexico's geheim
zinnig verleden menschenbeenderen
van buitengewone grootte, diesamen-
gevoegd konden worden toteen bijna
volledig geraamte, dat ontzaglijk
groot was (volgens een belicht 12
voel,) maar waaraan de schedel ont
brak.
Men heeft die overblijfselen nog
slechts vluchlig kunnen onderzoeken,
maar het schijnt zeker, dat zij afkom
stig zijn uit de duistere voorhisto
rische tijden, de dagen van den ver
maarden Quatzalcocti, »die van de
zee in het Oosten kwam."
A
Luchtscheepvaart.
In het i>Berf. Tagebiadt" zet de
ingenieur Rumpler uiteen, dat de eerste
ontwikkelingsperiode van de vlieg
machine als afgesloten kan worden
beschouwd in de plaats van de spor
tieve en wetenschappelijke onder
zoekingen van eenige pioniers zal thans
de industrie zoeken naar den vorm
tot eindelijk een of meer standaard
typen van steeds grooter volkomen
heid zijn ontstaan, die evenals in de
automobiel-fabricage, dan den over
gang van luxe-voertuig tot gebruiks-
voertuig zullen doormaken. Thans
dient de werkzaamheid der uitvinders
te worden ingedamd ten bate van de
op dit moment meer noodigen
ingenieursarbeid. Dat de hulp van den
technisch gevormden ingenieurs ge-
wenscht is, bleek op de Parijsche
tentoonstelling. Zelfs de machines, die
het meeste succes hadden, waren
ondanks de vernuftige wijze, waarop
naar gewichtsbesparing was gezocht,
toch dikwijls zoo naïef, dat men met
verbazing vernam, dat deze apparaten
zulke prachtige vluchten volbracht
hebben.
Daar de auto's slechts op goede
Het is een van de moeielijkste
vragen hoe voldoende te zorgen voor
de armen. Het is wel gemakkelijk
alle bedelarij te verbieden, maar het
is heel wat anders bedelarij te voor
komen door te zorgen dat niemand
in den waren zin des woords brood
gebrek lijdt.
Met ben die beweren dat er geen
armen mogen zijn en die zeggen dat
dit in hun stelsel ook zoo is kunnen
wij niet meegaan. Dat zijn lieden
die zich laten leiden door pbantasiën.
Armoede is er altijd geweest en zal
er altijd zijn omdat er altijd mensche-
lijke wezens zullen gevonden worden,
die te lui of te onverschillig zullen
zijn om de handen uit te steken.
Maar dit doet niets of aan den
plicht om in den nood der armen
zooveel mogelijk te voorzien.
Nu is ook in ons land steeds groot
verschil van gevoelens geweest over
de wijze van armverzorging. Men
heeft al terstond de vraagparticuliere
of kerkelijke verzorging of wel uit de
openbare kas.
Het laatste is feitelijk in ons land
het officieel aangenomen stelsel, maar
in de eene gemeente heerscben toch
weer geheel verschillende toestanden
dan in de andere.
Een lid van den gemeenteraad van
Berlijn, waar armenverzorging ook
heel wat beteekent, is daarom naar
de nieuwe wereld overgestoken, om
zorgvuldig na te gaan hoe men het
moeielijk vraagstuk aldaar tracht op
te lossen.
Het bleek dat in Amerika de voor
keur wordt gegeven aan openbare
weikhuizen en dat men met het enkel
geven van aalmoezen zeer weinig op
heeft. Men wil dat de armen zich
zelf helpen, dat zij trachten zich er
weder bovenop te brengen en zoo
doende door eigsn verdiensten de
achting voor zich zeiven niet verliezen.
Men begint dus met hun werk te
geven en ben aan den gang te brengen.
Lukt dat niet, dan zet men hen aan
den gang in do werkhuizen.
Vandaar dat in de groote Ameri-
kaansche steden, zooals New-York,
Brooklijn, Philadelphia enz. wat wij
noemen de bedeeling aan huis feitelijk
niet bestaat. Dij stelsel is natuurlijk
zeer hard voor de vele armen, die
niet of niet voldoende werken kunnen,
maar daarom nog niet de schande
van het werkhuis hebben verdiend.
Nu moet men zich in de Vereenigde
Staten niet aan do particuliere lief
dadigheid laten gelegen liggen omdat
men daar te doen heeft met een ele
ment, dat men hier niet kent: de
landverhuizers. In de groote Ameri-
kaansche steden huizen een massa
arme landverhuizers, die eenvoudig
niet vei kiezen het land in te gaan.
Nu is het wel waar, dat er beperkende
bepalingen bestaan, waardoor sommige
elementen worden tegengehouden,
maar haar aantal bedraagt nog niet
één percent van liet geheele aantal
landverhuizers.
Door deze omstandigheid is men
in Amerika gedwongen geworden de
particuliere liefdadigheid op groote
schaal te beoefenen. Men kan bedee
ling van buis zittende armen niet
missen. Dat is daar en trouwens
overal elders duidelijk gebleken. Maar
een bezwaar als in Amerika daar
tegen is geopperd, heeft men elders
gelukkig zelden ondervonden.
Men vreest namelijk voor zwende-
larij, voor politieke begunstiging, voor
verrijking der ambtenaren met de
gelden der armen. Intusschen is men
in sommige staten krachtdadig opge
treden tegen dit euvel en in die
staten is de armenzorg dan ook voor
beeldig ingericht.
Wat overal de aandacht verdient
is de voorbeeldige zorg welke men
wijdt aan de jeugd. Men heeft in
Amerika terecht ingezien, dat als
men met de jeugd begint, men een
degelijker en steiker geslacht kan
verwachten.
Er is nog één punt waarop de
Berlijnsche schrijver dan ook wijst,
waarop wij veel kunnen leeren van
de Amerikanen n.l. de opleiding van
hen, die zich met armenzorg zullen
belasten.
Er wordt zeer veei geld besteed
aan de opleiding en de salarieering
van de aanstaande armenverzorgers,
omdat men deze wil zien optreden
als helpers en raadgevers van de
armen, in staat hun een weg naar
betere levensomstandigheden te banen.
De groote liefdadigheids-vereenigin-
gen in Amerika hebben dan ook
zoogenaamde philantrophical schools
opgericht. Daar kunnen de aanstaande
armverzorgers een grondige opleiding
bekomen in het zoo moeielijk vak
van armverzorging.
In dit opzicht wordt hier te lande
nog zoo goed als niets gedaan. Bij
de grootste weldadigbeidsvereeniging
hier te lande, welke wij kennen Lief
dadigheid naar vermogen te Amster
dam", zijn natuurlijk wel bepaalde
armbezoekers, maar van een opleiding-
school is geen sprake.
Zoo heeft het rapport van bet
Berlijnsche gemeenteraadslid verschei
dene punten in het licht gesteld,
welke wij ter harte mogen nemen.
Het is in de stad en den staat
New-York buitengewoon koud geweest.
Maandag de koudste dag van dezen
winter stond de thermometer op
sommige plaatsen 28, tot zelfs 36
graden onder het vriespunt van Fah
renheit. Een sterke wind maakte het
nog erger. De liefdadige vereenigingen
en stichtingen hadden het druk. De
sBowery Mission" deelde dien morgen
brood uit aan 2000 armen. Er werd
bittere ellende geleden en een man
is doodgevroren gevonden.
In de geheele Oostelijke helft der
Vereenigde Staten heerschte felle vorst.
Te New-Orleans is een man van
wegen kunnen worden aangewend,
belooft de luchtscheepvaartindustrie
de auto-industrie ver te overvleugelen.
De jonge industrie is dus aller aan
dacht waard en dat Duitschland niet
onverschillig is, bewijst de offervaardig
heid voor Zeppelin. De schrijver erkent,
dat Frankrijk een grooten voorsprong
bezit, doch spreekt ten slotte de hoop
uit, dat Duitschland Frankrijk zal
inhalen.
Het geschenk der echtgenooten
der officieren van het Nederlandscbe
leger zal bestaan uit een zilveren
presenteerblad met inscriptie. Het
comité heeft zich vergewist dat dit
geschenk Hare Majesteit welgevallig
zal zijn.
Ccntraal-Genootschap voor Kiuder-
Herstcllings- en Vacantie-Kolonies.
Zijn Gezondheidskolonies noodzake
lijk voor zwakke kinderen uit plaat
sen, die uit een hygiënisch oogpunt
beschouwd, zelve zeer gunstig zijn
gelegen 7
Deze vraag wordt herhaaldelijk
gedaan.
Moeten b.v. ook kinderen uit Bus-
sum, Hilversum, Zeist, worden uitge
zonden 7
Ongetwijfeld
Zwakke, behoeftige kinderen, al
wonen ze aan zee of nabij de denne-
bosschen, zijn niet in villa's gehuis
vest.
De invloed van licht en lucht, van
frissche slaapzalen en goede voeding,
van opgewekt leven onder goede
leiding, doen in korten tijd wonderen.
Zie maar eens naar de kleinen, als
ze van een zeekoloniehuis terugkeeren,
naar Apeldoorn, Bussem, Hilversum
enz., waar bloeiende afdeelingen van
het (Jentraal Genootschap zijn
Immers ook zwakke kinderen uit
een villapark worden uitgezonden, al
is het niet naar een kolonie.
Uit het Zweedsch
DOOR
SOPIIIE ELKAN.
2)
„Goeden dag, kleintje. Nu, hoe gaat het met
je vader?"
„Nog altyd eender, oom; de dokter zegt dat het
aldus vele jaren lang kan voortduren."
Oom Magnus was even mooi als haar vader;
maar had een welwillender gelaatsuitdrukking en
een goedhartig spotlachje om den mond. Hij was
ongetrouwd en lange jaren geplaatst geweest aan
het bureau van statistiek, een post dien hij pas
sedert kort had neergelegd. Hij was geheel en al
opgegaan in zijne cijfers en tabellen. Niet dat zij
hem tot een drogen rekenaar hadden gemaaktzij
namen integendeel eene geheel bijzondere plaats
in zijn leven in. Hij bouwde alles op een statis
tieken grondslag en was, zooals hij het zelf uit
drukte „een statistieke philosoof." Er lag iets per
soonlijks, iets origineels in deze wijsbegeerte, die
zich onder omstandigheden openbaarde.
„Welzoo; die arme Janne!" zeide de grijsaard,
terwijl hij aan Tora's zijde op de roode sofa plaats
nam: „Ik kan je vandaag niet precies zeggen
hoevele dergelijke gevallen door beterschap zijn
gevolgd en hoevele andere slecht afliepen, maar ik
zal mij hieromtrent inlichtingen verschaffen."
„Maar oom, mij dunkt dat dit niets verandert
aan de zaak. Wat baat het mij of dertig percent
genezen, als vader niet herstelt?"
„Het is toch altijd goed juiste berekeningen te
maken; overigens kunnen het ook niet zooveel
als dertig percent zijnik zal je dat morgen weten
te zeggen."
„Ik denk altijd aan een kleine geschiedenis, die
ik ergens las of hoorde, wanneer ik hoor hoe gij
u zelf en anderen met juiste opgaven en cijfers
troost. Tijdens een Krim-ooriog seinde een Rus
sische bevelhebber naar Petersburg, dat in eene
schermutseling alles goed en wel was afgeloopen
en er slechts één kozak gesneuveld was. Dit werd
medegedeeld aan eene jonge vrouw, wier man aan
het gevecht had deelgenomen. „Denk toch eens
aan, Sonja, er is er maar één gesneuveld, maar
één kozak!" Wat bekommer ik mij daarom,"
antwoordde de toegesprokene:alshet»M?ïi kozak is?"
„Een echte vrouwenredeneeringl Het valt vrou
wen altijd even moeielijk iets in het grootte zien.
De gansche geschiedenis krimpt voor haar ineen
tot spreekwoorden en anecdotenhet zou vrij wat
beter zijn als zij haar geheugen oefenden met iets,
dat de moeite waard was."
„Met cijfers bijvoorbeeld!"
„Ja, waarom niet? IndieD vrouwen wat meer
van de rekenkunst afwisten, zou het beter met
haar hoofdjes gesteld zijn en de studie van statis
tiek zou ze ongetwijfeld veel minder zenuwachtig
maken. Je behoort zeer zeker niet tot de slechsten,
je bent werkelijk bij oogenblikken heel verstandig
en jezelve meester; maar logisch ben je niet!"
„DeDkt u waarlijk, oom,, dat het leven zoo bij
zonder logisch is en dat cijfers alles ophelderen,
zoodra men ze in tabellen gerangschikt heeft?"
„Dat zal ik niet beslist bewerenmaar het is in
elk geval de eenige vaste maatstaf, waaraan men
zikh houden kan. Maar je verstaat er niets van je
op een algemeen standpunt te plaatsen; je ziet
alles op zoo persoonlijke wijze in."
„Stil! Ik meen dat vader zich daareven bewoog."
„Ja, dat doet hij. Tot weerziens dan, want ik
vertrek; maar ik kom spoedig weflr eens aan."
„Wilt gij niet even binnen gaan, oom, en hem
zien
„Neen, dat is de mieite niet waard, het valt
mij zoo zwaar hem in dien toestand te zien en ik
geloof toch niet, dat hij mij herkent."
Babababa I" weerklonk het uit de slaapkamer.
Tora kuste haar oom haastig op het voorhoofd
en snelde naar haar vader toe.
Eenige dagen later bevond Tora zich aan het
station, om haar man op te wachten. Zü liep op
en neêr over het perron, vol ongeduld de minuten
tellende. De trein was zeker te laat. Zou hij dan
nooit komen?
„Het is precies drie uur tien," antwoordde oom
Magnus, op zijn grooten chronometer kitkende:
„Nog slechts vijf minuten en de aangegeven tijd
is daar. Verlang je dan zoo naar hem?"
„Ja, ik heb heel erg naar huis verlrngd. Het is
vandaag al vier weken, dat ik hier ben."
„En je hebt het vier weken uitgehouden en bent
nu geheel en al buiten jezelve, omdat je vijf mi
nuten wachten moet! dat is alwéér een echt vrou
welijke karaktertrek."
Tora antwoordde niet. Daarginds, aan den mond
van den tunnel zag zij den rook van een locomo
tief.
De trein naderde, de grond dreunde daar,
daar aan een der allerlaatste waggonraampjes stond
Hugo; hij wuifde haar toe. In een oogwenk was
zij aan het portier, sprong hij er uit en greep
haar in zijne armen.
„Dat is een heele tijd geweest, mijn lieveling."
„Heb je mij gemist?"
„Dat is ook een vsaagl Ik ben tot de ontdekking
gekomen in het minst niet geschikt te zijn voor
een onbestorven weduwnaar. Maar kom in den
wagen, Tora, dan moet je eens zien. Ik heb iets
voor je meêgebracht. Kom het halen
„Nu niet. Wij kunnen met de cadeau wachten,
totdat wij thuis zijn. Vader kan zoolang niet buiten
mij. Kom mee:"
„Neen, dat kan niet gebeuren. Je moet mijn
geschenk eerst in ontvangst nemen. Wees lief en
stijg even in. Welnu?"
„Einar, Einar, mijn lief jongskeHugo, je bent
een engel, dat je aan zulk een verrassing hebt
gedacht I"
Het kind was op de bank gaan staan en strekte
de armeD naar zijne moeder uit-
(Wordt vtrvolgdt.