Plaatselijk Nieuws.
Gemengd Nieuws.
den tijdens den Dertig-jarigen Oorlog
verdreven Koning van Boheme, Frede-
rik van de Paltz, zoon van Louise
Juliane en kleinzoon van Prins Willem
I van Oranje.
De gemeente Amersfoort en haar
drukwerk.
Wanneer ten behoeve van een der
takken van dienst der gemeente een
grooter of kleiner aantal blaaojes
papiei met een en ander bedrukt
moet wol den biengt een der ge-
nieentei'Oden de Inei lei stede wo
nende 8 boekdrukkers een bnjet,
waarop deze hebben in te vullen tegen
welken prijs zij binnen een bepaalden
tijd het benuodigde aan de gemeente
kunnen en willen leveren. Geen open
bare aanbesteding dus maar een soort
Onderhandsche inschrijving.
Nu is, uit een zuinigheid-oogpunt,
voor een dei gelijke handelwijze wel
wat te zeggen. Men kan liet idee zijn
toegedaan, dat men bij aanbesteding
altijd het goedkoopst en best wordt
geholpen (ofscnoon de uitkomst dik
werf anders beeft bewezen), doch dan
dient men, en de gemeente in de
eerste plaats, dit denkbeeld consequent
door te voeren. Tal van artikelen zijn
ons bekend, oneindig kostbaarder dan
een drukwerkje van enkele stuivers,
waarvan de levering zoo maar, zonder
meer, aan de een of andere firma
wordt gegund. In hoeverre zulks billijk
is, laten wij aan het oordeel onzer
lezers over.
Bij andere aanbestedingen voor ge
meentewerk wordt meestentijds een
minimumloon voorgeschreven en nog
in kort heeft de raad zich uitgespro
ken om, voor zooveel mogelijk dat
werk door ingezetenen te doen ver
richten. Bij het drukwerk is nóch van
het een nóch van het ander sprake.
Wat nu de kleinere drukwerken
betreft, dezo werden meestal door
dezelfde firma aangenomen tegen een
prijs niet veel hooger dan de kosten
van bet daarvoor benoodigde papier.
Dat hieraan zwendel ten grondslag
moet liggen, scbijnt het gemeente
bestuur maar niet te willen begrijpen.
Voor grootere werken, die buiten
bet bereik der bedoelfde firma liggen,
heeft het zich verstaan met een firma
in Zalt-Bommel. Men behoeft nu juist
geen man van zaken te zijn, om te
weten dat de levensomstandigheden
in onze zuidelijke provinciën, met
name in Noord Brabant en Limburg,
veel goedkooper en de loonen, als
gevolg daarvan, veel lager zijn dan
in de provinciën boven onze groote
rivieren.
Nu zoude men uit het boven aan
gevoerde wellicht de gevolgtrekking
maken, dat de overige drukketijen
hier ter stede veel te booge prijzen
berekenen. Maar hoe rijmt zich daar
mede dan het teil dal de drie grootste
inrichtingen, het meerendeel van hun
werk van buiten Ameisfooi t betrekken
om reden zij bekend staan als goed
werk te leveieii tegen zeer lagen prijs
Naar aai.leiding van een en ander
heeft de Amer.-foortsche vereenigiiig
van di ukkerspati oons zich per request
tot den gemeenteraad gewend, met
vei zoek in deze niet houdbaren toe
stand vei belering te brengen.
De raad stelde dit lequest in handen
van Burgemeester en Wethouders
om praeadvies. Zal hij zich later,
zooals zoo dikwerf geschiedt zonder
discussie en zonder hooldelijke stem
ming met dit praeadvies, hoe zulks
ook luiden mag, vereenigen of zouden
een of meer zijner leden de zaak be
langrijk genoeg achten om zich per
soonlijk van een en ander op de
hoogte te stellen en daardoor voor
komen dat het aantal weikloozen en
armlastigen wordt vermeerderd
Hopen wij, dat bovenstaande regelen
ben daartoe aanleiding moge geven.
Inrichting voor lichamelijke
opvoeding.
Beukenlaan 4.
't Is algemeen bekend, dat Amers
foort op het gebied van onderwijs
met alle plaatsen van ons land kan
wedijveren, ja. mede bovenaan staat.
Alleen wat de lichamelijke opvoeding
betiof waren we ten achter. Hierin
is thans gelukkig verandering geko
men. De heer J. C. Snouck, leeraar
Gjrmnastiek M. O. die al eenige jaren
met succes hier is werkzaam geweest,
heeft zijn inrichting zoodanig uitge
breid, dat ze aan alle eischen van
dezen tijd kan voldoen. Moeite nog
kosten zyn gespaard om alles zoo
goed mogelijk te doen zijn. De inrich
ting ligt in het centrum der stad,
Beukenlaan 4 en heelt een tweeledig
doel: le Gymnastiek en open lucht-
spel en 2e Heilgymnastiek en Mas
sage. Het gebouw is zeer praktisch
ingericht en wel zoo, dat met de
ruimte gewoekerd >s. Rechts van de
gang bevindt zich de kleedkamer vooi
jongens, hiernaast en ervan afgeschei
den, die voor meisjes. Door verschuiving
«an een deur maakt men er één
kamer van. Hierachter ligt de gym
nastiekzaal, die een allerprettigsten
indruk maakt, zeker ook omdat ze
zoo gopd verlicht en geventileerd is.
De afmetingen zijn 14 bij 8, de hoogte
is 5 M. Het onderwijs kan zoowel
.inlividueel als klassikaal gegeven
worden. De toestellen zijn zoo aan
gebracht, dat in een minimum van
tijd de geheele ruimte is viijgemaakt.
Om de aantrekkelijkheid te verhoogen
is onder meer een kegelbaantje op
origineels wijze aangebracht. De bal
keen terug naar den werper. De vloer
is geheel stofvrij en vervaardigd van
geploegd Ameiikaansch gienen hout
Achter de zaal is weer een groote
speelplaats door prachtig geboomte
omringd en met zuiver wit zand be
dekt. Open luchtspelen kunnen hier
ongehinderd gehouden worden en er
zal wel een druk gebruik van gemaakt
worden.Hoe dikwijls hebik volwassenen
niet hooreu zeggen, wat zou ik gaarne
mede doen, als het maar niet zoo in
't publiek was.
Bij avcnd is de zaal helder verlicht,
terwijl de lampen niet hinderen. Dit
is de eenige zoodanige inrichting hier
ter stede Doch dit alles zou nog
weinig beteekenen, ware het niet, dat
de heer Snouck de kunst van lesgeven
uitstekend verstaat, met kleinen en
grooten, met jongens en meisjes gaat
hij prettig om en dit is juist het
groote voordeel van zijn lessen, dat
zoo'n opgewekte geest bij zijn onder
wijs beerscht. Hij is dan ook meer
de vriend dan de onderwijzer.
Links van de bovengenoemde gang
bevindt zich de wachtkamer, hiernaast
zijn de kleedkamers en daarnaast weer
de zaal voor heilgymnastiek en mas
sage, terwijl dit spreekt vanzelf
de apparaten noodig voor de behan
deling in ruime mate aanwezig zijn,
b.v. heete lucht- en zweetbaden.
Veel resultaten zijn reeds met
heilgymnastiek en massage door hem
vei kregen. In den blinde wordt niet
gewei Kt Lichaamsgewicht en lichaams
lengte worden telkens gecontroleerd
De toestellen zijn van Duitsch fabri
kaat. Meer zullen we thans niet
zeggen. Wie belang stelt, ga eens een
kijkje nemen en hij zal dubbel tevreden
zijn.
Gymnastiek is nuttig voor allen en
noodzakelijk voor velen, vooral voor
hen, die een zittende levenswijze
leiden, en daarom te verkiezen boven
sport zonder leiding, omdat de te
gegeven arbeid zuiver kan worden
gedoceerd. Alleen door goed geleid
gymnastiek onderwijs is alzijdige
lichaamsontwikkéling mogelijk.
Vrouwenkiesrecht en vertegen
woordiging.
Over dit ouderwet p sprak Maandag
avond in «Ons Huis" de heer Kaplein,
officier te Haarlem Mej. He%rma van
Voss opende de vergadering en gaf
na de aanwezigen een haitelijk welkom
te hebben toegeroepen, 't woord aan
spreker. Deze zeide, dat de stiijd
moeilijk is en dat hij als liberaal
't vraagstuk van vrijzinnig standpunt
zou beschouwen als een afzonderlijk
Staatkundig vraagstuk, 't is iets anders
dan kiesrechtuitbreiding. De strijd voor
vrouwenkiesrecht is een strijd tegen
tradatie en vooroordeel In oude tijden
was de vrouw ondergeschikt aan den
mari, thans is dit anders geworden
en dienen we te breken metdusysteem
van ongelijkheid, overgebleven uit den
tijd der slavernij, toen het recht van
den sterkste nog gold. In onzen tijd
vinden we dit nog teiugin den vorm
eener wettige ondergeschiktheid. Dit
laatste toont spreker aan door eenige
artikelen uit ons Burg. Wetboek voor
te lezen. En waarom is dit nog zoo?
Omdat de mannen de baas zijn en
de wetten maken. Volgens spreker
treedt de liberaal nu op om mede te
werken tot de opheffing van de wettige
ondergeschiktheid der vrouw. Hij gaal
nu na de ontwikkeling van de groot
industrie en welke gevolgen dit gehad
heeft voor de vrouw. Er bleef voor
haar weinig meer in het huishouden
le doen en de strijd om het bestaan
dwong haar andere banen te zoeken
Wat dan ook gelukt is. Vrouwelijke
doktoren en advocaten, vrouwen bij
het lager- en middelbaar ondei wijs,
bij de spoorwegen, bij handelsinstel
lingen, enz," enz. Overal zijn vrouwen
en zij bekleeden al deze betrekkingen
zoo goed als de man. Alleen het
militaire element bleef er nog van
verstoken. Vrouwen dienstplicht zal
echter ook wel komen. Eén weg
staat open om de wettige minder
waardigheid weg te krijgen en die
is: zelf ook invloed uit te oefenen
op de samenstelling der wettenhet
middel is het stembiljet. Doch zoo
ver zijn we nog niet.
De vrouw kan echter wel invloed
uitoefenen door bij de a.s. verkiezingen
mede te werken mannen in de kamer
te brengen, die dit onderwerp aldaar
ter sprake zullen brengen. Nu gaat
de spreker o a na welken heilzamen
invloed de wettige gelijkstelling van
vrouw met man in sommige landen
reeds gehad heeft en noemt b v.
Colorado, waar de wet door invloed
der vrouw zoodanig veranderd is, dat
man en vrouw gelijke rechten op
hun kinderen hebben Meerdere voor
beelden worden genoemd, zoo maken
ile vrouwen van haar macht gebruik
om de drankellende mede de wereld
uit te helpen. De spreker komt ten
slotte tot de conclusie, dat vrouwen
kiesrecht niet een gril, een aardig
heid is, maar een hoog ernstige
kwestië. De vrouwenbeweging is een
gevolg van de maatschappelijke toe
standen en de vrouw te orgauiseeren
is het doel der beweging.
De geheele linkerzijde van ons volk
is voor vrouwenkiesrecht, de rechter
zijde niet, deze wil partijdigheid. De
aanstaande stembusstrijd zal dus voor
de vrouw een stiijd tegen de kleri-
kalen partij zijn.
Van de gelegenheid lot debat werd
geen gebruik gebiuik gemaakt, waarna
de voorzitster met een woord van
dank de vergadering sloot.
Rij kspostspaarbank.
De Staatscourant van 17 Februari
jl. bevat bet Koninklijk Besluit van
29 Januari jl., houdende o m. de
intrekking der art. 8 en 9 van onze
spaarbankwet.
Die art. schrijven voor dat de
inlegger, na eiken inleg van f25
of hooger, van den Directeur der
Rijkspostspaarbank binnen een be
paalden tijd moet ontvangeneene
kennisgeving die die inleg ten zijnen
name bij die instelliug is geboekt,en
dat hij zich bij de ontvangst van dat
stuk, moet verzekeren of de inschrij
ving in zjjn boekje daarmede over
eenstemt. i
Bedoeld besluit treedt reeds binnen
enkele dagen in weiking, en dus
worden de kennisgevingen weldra
a fgeschal t.
Deze afschaffing boudt ooi zakelijk
verband met de invoering van nieuwe
contróle- maatregelen, waardoor de
kennisgevingen overbodig zijn gewor
den.
Wanneer er nu maar liefhebbers
zijn, die er hun kapitaal in willen
steken, zullen wij binnen afzienbaren
tijd langs den nieuw aan te leggen
weg naar Birkhoven kunnen trammen.
De heer A. J. Krieger heeft reeds
een ontwerp gereed aansluitende aan
de stedelijke tram en doorgetrokken
tot aan het station Soest, dus aldaar
weder aansluitende aan de paarden
tram naar Soestdijk en Baarn.
De Majoor-paardenarts J. B. H.
Moubis van het le regiment Veld
artillerie te Utrecht zal binnenkort
de dienst met pensioen verlaten.
Jbr. J. A. Roëll van bet 2e
regiment huzaren behaalde bij de
scbermwedstrijd van den Kon olïicieren-
schermbondopsport-sabel den 3en prijs.
Luit. kwartiermpestei H.F. Schofaerts
wist den 4en piijs te bemachtigen.
Zondagmiddag omstreeks 4 uur
trok een gele luchtballon van flinke
afmetingen over onze gemeente. Zij
is te 6 uur bij Ter Aa gedaald. Toen
bleek dat zij met 3 pas-agiers des
ochtends te 7 uur te Dusseldorf was
opgestegen.
De le luitenant C. H. Labouchère
van het 2e regiment huzaren te
Roermond, thans gedetacheerd te
Assen, wordt met 1 Mei naar bier
overgeplaatst.
Heden komt bij het 5e regiment
infanterie de voorjaarsploeg militie-
plichtigen onder de wapens
Voor de acte nuttige handwer
ken slaagden alsnog te Utrecht onze
«tadgenooten de dames Tb. E M.
Overmars en A M. Stokliol.
De Amersfoortsche tram ver-
voerde in de afgelonpen maand 7708
passagiers tegen 8396 m Februai 11908.
De vervoeropbrengst bedroeg f390,35
tegen f431 05, de totale opbrengst
f586 52 tegen f69197, dedagkilometei
opbrengst f 11.63 tegen f 13.31 in
dezelfde maanden van het vorig jaar.
Aan deze vermindering zal de lang
aanhoudende winter wel schuld hebben.
Aan het Commissariaat van
politie zijn als gevonden gedeponeerd
een beuisje, een rozenkrans, een
vingerhoed en een zilveren lepeltje,
voor rechthebbenden terug te bekomen.
De heer H. W. A. Celosse,
thans adjunctinspecteur van politie te
Kampen, is benoemd tot inspecteur
aldaar.
Aan het Postkantoor Amersfoort
en daaronder ressorteerende hulpkan
toren werd in Februari ingelegd bij
de Rijks Postspaarbank f42 971 71
en daaruit terug gevraagd f 36 904 83.
Het laatste door het kantoor uit
gegeven boekje draagt het nummer
14 430
Commiezen II. IJ. S. M.
Op de vergadering, op 7 Maart a.s.
alhier te houden door de leden van
groeb lib der H. IJ. S. M., zal be
handeld worden een voorstel, ingediend
door een aantal commiezen, om te
besluiten tot de oprichting van een
broederschap van commiezen der
H. IJ. 8. M. De bedoeling der op
zichters is een organisatie te scheppen,
welke zich buiten de godsdienstige en
politieke meeningsverschillen houdt en
in vooropgezette samenwerking met
de Maatschappij, zich kenmerken moet.
zonder evenwel eigen onafhankelijk
heid en sociale belangen uit het oog
te verliezen.
Lijst van Brieven en Briefkaar
ten, geadresseerd aan onbekenden,
verzonden van het posikantoor te
Amersfoort, over de 2e helft ran Febr.
1909.
Brieven Binnenland.
Mijjer 1
T. v. d. Meiden Arnhem
Briefkaaiten Binnenland.
W. Dunk Ameisfoort
G Hekhuijsen Amsterdam
J. Koch
H. Zeegers Haarlem
11 Drukwerken Binnenland.
Brieven Buitenland.
Geert Veenstra Duitschl.
Eene groote openbare vergadering.
De dienstbodenorganisatie te Leeuwar
den schreef eene openbare vergade
ring uit.
Mevr. VosStel zou spreken over
het arbeidscontract.
Bij de opening bleek het auditorium
te bestaan uitéén heele dienstbode.
De vergadering ging niet door
Te Driebergen was dezer dagen
de twintigjarige zoon van dr. G. met
twee vrienden op den hoogen en zeer
steilen Maarnschen berg. Ongelukkig
gleed hij uit, stortte van den berg
op de spoorrails, alwaar hij met een
schedelbreuk bewusteloos bleef liggen.
Met den locaaltrein werd hij naar
het station Driebergen vervoerd en
verdei per rijtuig naar de ouderlijke
woning. Zijn toestand, welke zich in
het eerst hoogst bedenkelijk het aan
zien, is thans vooruitgaande.
Een luchtreizigers-costuum.
De Engelsche kleermakers zijn
menschen, die met hun tijd medegaan
Voor de naderende «vliegende eeuw"
zijn ze niet blind, en hun vakblad.
Tailor and Cutter, heeft reeds een
prijsvraag uitgeschreven voor het
meest practische luchtscheepvaart-
costuum Onder de inzendingen trekt
vooial de aandacht een reddings-
rostuum, vervaardigd van steike paia-
pluip-zijde. dat zeer wijd is, zoodat
het, wanneer de wind er onder komt,
den voim aanneemt van een parachuie.
De rechtspositie der dienstboden in
vroegeren tijd.
Wanneer twee eeuwen geleden te
Rotterdam eene dienstbode zich tot
een dienst had verbonden, was zij
volgens de stedelijke keur op de
dienstboden, bakermoers en minne-
ra oers verplicht:
1. hetzij zij al of niet een huur
penning had ontvangen, in dienst te
treden en trouw en gehoorzaam den
vollen tijd uit le dienen, op eene
boete van 20 gulden en onvermiiideid
het recht van den lieer des huizes
haar met behulp van den steiken
arm in dienst tei ug te halen;
2o in geval van ziekie zich in
gevolge het verlangen van haren
meester op haie kosten te laten be
handelen en bij langdurige ziekte
voor e,eine plaatsvervangster te Zftrgen
3o. ten minste drie maanden voor
alloop van het huurjaar den dienst
op te zeggen, en anders gehouden
te zijn een halfjaar langer den dienst
voort te zetten
4o. te vertrekken, wanneer de
meester van meening was genoeg
zame reden tot misnoegen te hebben,
zonder dat deze gehouden was eenige
reden op te geven en haar meerder
loon uit te betalen dan zij tot den
dag van ontslag toe verdiend bad
5o. bij vertrek, op verlangen van
hare meesteres hare koffers open te
toonen
Tegenover deze plichten van de
dienstbode legde de keurden heer des
huizes slechts ééne verplichting op:
na afloop van het dienstjaar de dienst
bode binnen drie dagen te laten
vertrekken.
Tempora mutantur!
NR. Ct.)
In het Charité-ziekenhuis te Berlijn
is op het oogenbhk een hongerlijde-
res, Mej Claire de Serval, die daar,
ondergeneeskundig toezicht, een hon-
gerkuur ondergaat als geneesmiddel
tegen een hardnekkige schele hoofd
pijn.
De dame zit in een glazen kast
opgesloten, waar haar dooreen motor
aanhoudend versche lucht wordt
toegevoerd en zij is daar een voor
werp van studie voor de geneeskun
digen, die o. a. met groote belang
stelling de uit haar cel afgevoerde
lucht onderzoeken en door net be-
sludeeren van haar geval tot belang-
rijke uitkomsten voor de kennis der
stofwisseling hopen te komen. Mej.
de Serval, wier hoofdpijn altijd over
ging. als zij volstrekt niet atofdronk,
heeft aangeboden zich in de Cnarité
aan dit onderzoek te onderwerpen,
en haar aanbod werd dankbaar aan
vaard.
Zij heeft zich nu tier. dagen lang
van alle eten of drinken onthouden
en zij is nog volkomen frisch en ge
zond; alleen is /ij wat afgevallen en
er zijn veidikkiiigen in haai bioed,
wegens de vermindering van vochten
in haar lichaam. Zij wil echter de
kuur nog 20 dagen volhouden.
De glazrn cel is bermitisch gesloten.
In den beginne sprak de vastende
dame met behulp van een telephoon
maar die is defect geraakt en nu
corresponeeert zij met de buitenwe-
leld door briefje.s, die zij voor de
glazen wanden houdt en zij leest op
dezelfde wijze de antwoorden van
buiten af.
België en Nederland.
De oMatin" bericht, dat de post-
bestuien van België en Nederland
het in beginsel eens zijn geworden
over een vermindering van het post-
tarief voor het verkeer tusschen Neder
land en België. Het zal eene ver
mindering zijn van 50 percent.
De commissie voor deovereenkorast
zal in den loop van April bijeenkomen.
Men hoopt, dat de quaestte omtrent
de geldigheid der gerechtelijkevon-
nissen weldra een (linken stap ge
vorderd zal zyn.
In de vergadering zal ook beraad
slaagd worden over de bescherming
van het letterkundig-en kunst-eigen
domsrecht.
Lichaam en geest.
Mr. H. Verkouteren schryft in:
Lichaams oefening:
In zijne geschiedenis van Maurits
en Oldenbarneveldt deelt Motley mee,
dat Hugo de Groot niet alleen een
grootgeleerde was, maar ook een groot
gymnast.
Hij was naar het lichaam even sterk
als naar den geest en zorgde, dat ook
het lichaam behoorlijk zijn eisch kreeg.
Toen hij op Loevenstein gevangen zat
en dus weinig gelegenheid had be
hoorlijk beweging te nemen, kocht
hij een grooten drijftol, en de man,
die heel de wereld door zijn genie
verbaasde, dreef soms uren lang zijn
tol over den vloer van zijn studeer
vertrek. Niets was ook voor dien
grooten man te klein.
Hij bieep het verband tusschen
lichaam en geest. Hij oflerde het
lichaam niet aan den geest op.
Hij had geen tijd om ziek te zijn
en als zenuwlijder eenige maanden in
werkeloo-heid door te brengen, maar
wel om behoorlijk ook vooi lichaams
oefening te zorgen.
Welk een voorbeeld voor de ge
leerden onzer dagen die, behoudens
enkele uitzonderingen, de zaak der
lichaamsoefening geniepig en gluiperig
tegenwei ken.
Die bet een studeiit bij 't examen
