NIEUWS Nieuws- en Advertentieblad voor de Provincie Utrecht. BINNENLAND. FEUILLETON. BENJAMIN No 49 Zaterdag 19 Juni 1909. Acht-en-dertigste jaargang. VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG. DE WEEK. Amersfoortsche Courant ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden met Zondagsblad f 0.75; Franco per post door het geheele Rijk 1. Afzonderlijke Nummers 3 Cent. Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag. Uitgever G. J. SLOTHOUWER. BureauLangesiraat 77. Telephoonno. 09. ADVERTENTIËN: Van 16 regels f 0.50; iedere regel meer 7'/j Cent. Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend. Groote letters en vignetten naar plaatsruimte. 17 Juni. Verkiezingsmaand, om de vier jaren terugkeerend, is een pretje, verzetje, voor de luidjes, die zich voor de Bin- nenhofsche aangelegenheden interes seeren en dan een uur of wat echte «emotie» kunnen smaken mitsgaders voor vele anderen, outsiders; men sehen, die in gewone omstandigheden even ijskoud blijven voor al zulke dingen als zekere Amsterdamsche wet houder uit de tachtiger jaren voor »het oordeel der pers»... Iritusschen, bet avondje van 11 Juni was in volkomen overeenstemming met de lauwe, laksche, flauwe stemming, die gansch de verkiezerij ditmaal be- heerschte. Men verlustigde zich in de vertooning van de tooverlantaarn-up to datezong, hier en daar, wat van «zakjes plakken», van »weg met de socialen», of hief het Vrijheidslied aan, naar gelang van temperament, ziens wijze, etc. Maar de eerste verkiezings avond ging, ten slotte, als een nacht kaarsje uit... Vroeger, rustiger, matter dan anders, dan ooit... Veel over liet thans alom bekende en van alle kanten bekekene zal ik niet moer neèrpennen. Het besef, dat men tegenover »den muur van 55 Rechts» geplaatst is, waar geen ver wrikken aan valt, 't werkt, ondanks alle pogingen om leven in de brouwerij te brengen, in de Linksche gelederen ontmoedigend en neèrslaand. En men behoeft dan ook waarlijk geen profeet te zijn om te durven voorspellen, dat 25 Juni zeer waarschijnlijk nog een paar zeteltjes aan Rechts zullen toe voegen het cijfer van 60 nog meer zal doen naderen; wellicht bereiken!... In Utrecht staan de kansen der h.h Van Karnebeek en Roëll \ooral van laatstgenoemde uiterst zwak. Haar lem gaat zoo goed als zeker, om. Dr. Van Staveren's kansen in Rotterdam ziju verre van denkbeeldig. Niet vele premiers, voorgangers van mr. Th. Heemskerk, konden ria den eersten grooten veldslag reeds uitroepen mot zóóveel besef van veiligheid: «J'y suis, j'y reste?» Over hetgeen de dag van 25 Juni nu nog brengen zal, wil ik niet verder bespiegelen, 't Heengaan van bekwame, kranige figuren uit de Kamer, als een dr. Lely, een mr. Limburg, een Van Kol, mannen van elke richting moeten 't betreuren. Voor de liberale partij was de die zeer stellig een «dies ater". Er zijn lichtpunten, ja, bijv. het vooruit zicht dat in Hoogezand de oud minister Rink 't op den heer Ter Laan (die in Den Haag III wel zal triunjfeeren) zal winnen; ook de groote waarschijnlijkheid dat mr. De Meester Helder's eerlijke en bekwame uitverkorene zal blijken, doch voor 't overige is zij, liberale, deerlijk ge havend uit den kamp gekomenOnze practische en verstandige vaderen hebben 't immers geleerd«Concordia res parval crescuntdiscordia diia- buntur". O linkerzijde, waarom dat «Eendracht maakt macbt" uit 't oog vei loren 7... Er zijn nederlagen, welke leidend tot zelfkennis en zelfkri tiek achteraf zegenrijk blijken. En overwinningen, die achteraf schaê berokkenen... Met deze wijsgeerige bespiegeling moge Links zich nu pogen te troosten. Do sociaal-democraten trekken o-zoo-vergenoegde gezichten, maar houden zich 't harte vast. In Amsterdam III is 't, tusschen mr. Troelstra en prof. Van Hamel echt «stuivertje op z'n kant", 't Zal wel, dat de h.h. Oudegeest en Vliegen, respectievelijk door Amst.IIen AmstlX, als «homines novi", of te nel groentjes, naar het Binnenhof wordeo gezonden. Ook voor de h.h. Schaper, Helsdingen en Hugenholtz staan, in hunne districten, de kansen gunstig. Doch speciaal in de jongste dagen heeft men immers teekenen kunnen ont waren, welke allerlei verrassingen kunnen aankondigen Qui vivra verra. Rechts kan nu regeerenheeft een stevige meerderheid. Kan de gedane beloften omzetten in daden. Er is genoeg werk aan den winkel en men moge vooropstellen de allerdringenste noodzakelijkheid om iets tot stand te brengen van het zeer vele, waar 't wachten op is. De «vergissing" van Juni 1909 heeft ons lang genoeg in het moeras laten voortsukkelen Of het «cement" der Rechtsche coalitie in de practijk hecht genoeg zal blijkenof de altijd-smeulende animositeit tusschen Kuyper- en Lohman-gi oepen niet verterend, ver woestend zal weiken op meergenoemd cementVooral wanneer de anti revolutionairen nog meer «steun" in het kapittel krijgen en de touwtjes heelemaal in handen willen krijgen 't Is een der vele vragen, die de naaste toekomst (altijd, wanneer de heeren zich, tot eind September voldoende hebben toegerust voorden strijd zal moeten op lossen. Ik stip nog even aan het verblijdend feit van 't aanvankelijk mooie succès der middenstands-tentoonstelling te Amsterdam. Jaren geleden werd van die maatschappelijke sfeer gezegd dat zij nagenoeg-sterveode was. Door eigen pittig initiatief, eigen ferme wilskracht, hebben de middenstanders getooDd dat zij «er ook nog zijn"; voorloopig nog niet van plan om den kamp op te geven. Inderdaad, het raderwerk van onze maatschappij is moer-ge- compliceerd dan de soci's willen toe geven. En alle deeltjes ervan hebben elkaar noodigzijn voor elkaar on misbaar... De grootste zoowel als de fijnste, teêrste... Mr. ANTONIO. H. M. Koningin Emma zal 29 Juni naar de'stad Groningen vertrek ken en daar tot den volgenden avond 30 Juni blijven. H. M. zal intrek nemen ten huize van den Commissaris der Koningin den heer Geertsema en op dat uitstapje vergezeld zijn van mevr. De Beaufort, grootmeesteresse; baronesse Van Ittersum, hofdame; jhr. De Ranitz, grootmeester en jhr. mr. Scbimmel- penninck, kameiheer. Te Groningen zal H. M. op 29 Juni de openingsplechtigheid bijwonen van het nieuwe Universiteitsgebouw, dat H. M. vervolgens zal bezichtigen. 'sAvouds zal H. M. deelnemen aan bet groote feestmaal, aangeboden door curatoren dei Academie en tevens de licbtsioet der burgerij zien voorbij trekken. Op den dag van 30 Juni zal H. M bezoekende Industrieschool voor meisjes, bet doofstommen-instituut, het doorgangshuis, zoomede het Groene Weeshuis. Des middags zal H. M. aanzitten aan een déjeuner ten stadbuize, aan te bieden door het gemeentebestuur van Groningen. H. M. hoopt ook een kort bezoek te brengen aan de sociëteit «De Harmonie", waarna zij 's middags nog de maskerade zal zien voorbijtrekken, om dan te 6 u. 40 van Groningin naar Soestdijk terug te keeren. Krankzinnigengesticht aan den Dolderschen weg. De Staatscourant no. 132 bevat een K. B. van 4 Juni (Stbl. no. 134J. waarbij aan regenten van het krank zinnigengesticht te Utrecht vergunning wordt vetleend op een terrein aan den Dolderschen weg alhier een gesticht voor krankzinnigen op te richten. Van het Kon. Besl. luidt art. 2: «In het gesticht, dat geacht zal worden één geheel uit te maken met het krankzinnigengesticht te Utrecht, be doeld bij het Koninklijk besluit van 21 Juni 18S7 (Stbl. no. 10i), en dat bestaan zal uit 10 paviljoenen, eene boerderij, tevens ingericht voor huis vesting van verpleegden, en de noodige dienstgebouwen, mogen niet meer dan 462 krankzinnigen, (236 mannen en 226 vrouwen), verpleegd worden. Enz." Art. 6. De geneeskundige behandeling der verpleegden wordt opgedragen behalve aan den geneesheer-directeur, tevens werkzaam in het gesticht te Utrecht aan tenminste drie genees kundigen, die gevestigd moeten zijn in woningen op het terrein van het gesticht en buiten het gesticht geen geneeskundige practijk mogen uit oefenen. Zoolang het aantal verpleeg den niet meer dan 175 bedraagt, moet aan ten minste één zoolang het aantal verpleegden meer dan 175 doch niet meer dan 325 bedraagt aan ten minste twee geneeskundigen de geneeskundige behandeling zijn opgedragen. Een zware beschuldiging. Dezer dagen bevatten enkele bladen een uit het «Nieuws- en Adverten tieblad voor Ommen en Omstreken" van 5 Juni jl. overgenomen bericht, ontleend aan een verslag van een verkieziDgsrede, door mr. P. Tideman uit Haarlem, te Ommen gehouden. Mr. Tideman had daarin een zware beschuldiging tegen dr. Kuyper als oud-minister uitgesproken. We hebben met bet overnemen opzettelijk gewacht tot na de verkiezingen, omdat wij niet wisten in hoeverre de beschul diging als «verkiezingsmateriaal" kon worden geëxploiteerd. Nu dr. Kuyper te Ommen is her kozen, komt het ons evenwel zeer gewenscht voor, dat deze zaak tot klaarheid worde gebracht. Het berichtje uit het Ommensche blad luidde «In antwoord op een hem gedane vraag deelde mr. Tydeman mede. dat dr. Kuyper gedurende zijn minister schap incorrect had gehandeld inzake het verleenen van ridderorden. «Het was hem bekend, dat dr. Kuyper f 11000,ontvangen had van iemand uit Amsterdam, die gede coreerd was, kort nadat zijn wensch Klaxln. 2vtEiclia.ëlis. 23) - Jane zat met de beenen een eind voor zich uit gestrekt. Als zij thuis kwam van haar lijkengoed, was ze zoo lui en landerig dat ze geen vinger meer verroerde. Ze moesten haar verkleeden en het eten bijna in haar mond stoppen. Zij deed zoo gewichtig tegenover de anderen, omdat zij het meest ver- diende en 't was van haar geld dat ze 't schoolgeld voor Benny betaald hadden en later de kleeren en de kaartjes voor decomedie; zelfs zyn avondbordje ging van haar geld. Dat was nu eenmaal niet anders; maar bij elke gelegenheid liet zij er zich op voorstaan dat Benny het meest van haar was en dat werd ten lange leste zoo ergerlijk en ver velend om aan te hooren. Nu zat ze daar breed en wel als een kardinaal en blufte er op dat zij in 't koffie-vrfikwartiertje naar een gravinnenbruiloft was geweest in de Friie- kerk. Er waren zestien bruidsmeisjes, zeven en veertig uniformen en een krans van louter oranje bloesems. Je was zeker ook uitgenoodigd zei Tie snibbig. Maar Jane verwaardigde zich niet te antwoorden. Of Klotilde misschien in den zin had den ge- heelen avond met haar bonten schort rond te loo- pen? Klotilde haastte zich haar moirée-boezelaartje voor te doen. Voor de twintigste maal zeker begon Klotilde over een neef van slager Nielsen, die in 't hospitaal was gebracht. Nielsen de slager zei zelf, dat het kwam van al die nachtelijke zwierpartijen en omdat hij altijd danste in .Figaro" met meiden, daardoor had hy zweren in zijn ruggemerg gekregen. Hij was soms heelemaal de kluts kwijt en hij kon niet leven en niet sterven, hoewel hij overigens een gestudeerd persoon was bij 't ministerie. Tie stak den draak met haar. Men riskeerde eerder zweren in de ooren te krijgen door al die praatjes waar Klotilde altijd vol van was, maar ze had overigens nooit gehoord, dat iemand gestorven was aan zweren, of ze nu in je armen of je beenen of je ruggegraat zaten. Klotilde zat een poosje zwijgend. Toen zei ze opeens fluisterend en in één adem: „En Nielsen zei ookdat Benny iederen avond met een juffrouw met roode haren en groote veeren loopt te wandelen. Maar dat is er zeker een van zijn kennissen!" „Mij dunkt dat je Benny te hoog moest hou den, dan dat je zijn naam ook maar zoudt noemen tegenover zoo i9mand als Nielsen den slager. En nu weet je 'tl" Jane had gesproken, de anderen zwegen onthutst. Jelle ruimde de tafel op, lei er het kleed met de kwastjes en het lichte kleedje op en kwam met de schaal met Benny's felicitatiekaartjes. Overdag ston den ze overdekt in 't hoekkastje. Er waren er bij, dagteekenende van zijn vijfde jaar, sommige met een vastgehouden handje ge schreven, met groote letters, en andere met heel kleine lettertjes, als stofjes zoo klein. Eén was er met een spinneweb over 't geheele kaartje, zóó natuurlijk, dat Klotilde eerst geprobeerd had 't er af te blazen en later met haar schort er over ge wreven had om 't weg te krijgen. En er waren er ook met Deensche kasteelen er op. Benny had ze nageteekend van andere platen, zoo duidelijk, dat men de steenen kon tellen. Dat was een idee van Jane; die had bet er altijd het meest over, dat ze eiken zomer eens op reis moesten gaan om een van de groote landgoederen te zien. Iedereen had toegang't koste alleen maar het kaartje voor den trein heen en terug. Het was natuurlijk voor Benny; 'twas nuttig voor hem dat hij ze kende men kon toch nooit weten, waar hij mettertijd nog eens kwam te wonen. Heerlijk waren die tochten als 'tweer goed was. En ze kwamen in tuinen, waar broeikassen waren met druiven en meloenen. En dan teekende Benny het slot uit, in zijn schetsboekje, als een herinnering; maar later kocht hij een fotografie, want dat was nog beter om na te teekenen, en 't gelukte steeds. Op een goeden dag kwam over de post het slot in een couvert met een postzegel er op en een ge- lukwensch- Aan d' overkant op Fijn, lagen overigens, zeide men, de mooiste landgoederen, maar die moesten ze opgeven. Jane kon er niet aan denken 't water over te gaan. Dat was ook heel natuurlijk. Ja, wat was Benny altijd attent! Hij zou nooit het eerst een deur ingaan of zijn sigaar opsteken zonder permissie te vragen hoewel hij wist dat 't haar grootste genot was den rook te ruiken. En zoo uitvoerig als hij altijd antwoordde, als ze hem iets vroegen en zoo keurig als hij haar altijd bedankte na iederen maaltijd en Tak for Mad zei en over 't geheel genomen altijd bedankte voor de minste kleinigheid, die ze hem gaven! En al die jaren, niettegenstaande zijn drukke werk, had hij daar eiken avond haar vuile geld zitten wasschen in salmiak, dat zoo vreeselijk in den neus prikte, alleen maar omdat hij het zoo vies vond dat ze geld hadden, dat alle andere menschen aangeraakt hadden. De winkelmenschen waren in hun nopje3 als zij er kwamen, want haar geld was altijd zoo spiegelblank, dat het een lust was. Ja, Benny, die goede beste jongen Voor elk van de zusters stond nu het kleine Noorsche doosje met een schaar en naaldenkoker en een vingerhoed van echt zilver en het Zweedsche klossen-bakje met de roode dwergen van brand werk, van de buitenlandsche reis meegebracht. Klotilde zat echter polsmofjes te breien van uit getrokken oude kousen; een mensch zijn polsen werden zoo ruw en gesprongen door al die koude nattigheid 's morgens, als je zelf al 't huiswerk deedt. Maar Jelle borg haar mofjes altijd weg en haalde wit garen en haakpennen voor den dag voor haar slaapnetje, dat stond dan toch altijd netter. Wordt vervolgd).

Historische kranten - Archief Eemland

Nieuwe Amersfoortsche Courant | 1909 | | pagina 1