nriEuwi
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht.
BINNENLAND.
Schetsen dl de rechlsaeL
No 50
Woensdag 23 Juni 1909
Acht-eo-derligste jaargang
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
FEUILLETON.
Amersfoortsche Courant
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden met Zondagsblad 0.75;
Franco per post door het geheele Rijk 1.
Afzonderlijke Nnmmers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever O. J. SLOTHOUWER.
Bureau: Langestraat 77. Telephoonno.69.
ADVERTENTIËN:
Van 16 regels 0.50; iedere regel meer Tl, Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
H. M. de Koningin Moeder heeft
Zondag als naar gewoonte de eerste
godsdienstoefening tijdens Haar zomer
verblijf op Soestdijk bijgewoond in
de Hervormde kerk te Baarn, onder
gehoor van ds. H. H. Meulenbelt.
Op een te Baarn gehouden bazaar
van de vereeniging «Arbeid Adelt''
heeft H. M. de Koningin-Moeder be
langrijke inkoopen laten doen door
mevr. Groeneveldt. echtgenoote van
den intendant te Soestdijk.
Een interview met
■nr. W. II. de Beaufort.
Een belangstellende Amsterdamsche
kiezer in District VI heeft aan den
afgevaardigde van District VI, den
heer De Beaufort, een interview
gevraagd.
Hij teekemle daarbij de volgende
antwoorden van den hooggeachten
afgevaardigde op de vragen, die hij
hem stelde, op.
Wat dunkt u van onzen poli—
tieken toestand nu de uitkomst dei-
eerste stemming bekend is?
Ik vind den toestand ernstig
heel ernstig veel ernstiger dan
in 1901. Toen was de Eerste Kamer
nog niet om. Thans heeft men de
meerderheid in beide Kamers, en u
moet niet vergeten hoe die meerder
heid is, die uit de bus van 11 Juni
is gekomen. Het is een Kay per-meer
derheid; men kan de overwinning
als een persoonlijke overwinning van
Kuyper beschouwen. Hij is in elk
geval de meest invloedrijke man ge
worden en kan doordrijven wat hij
wil, u moet niet veel verwachten van
de onafhankelijke houding van de
Chr.-Historischen Mijne ervaring heeft
mij geleerd, dat het bij hen bij woor
den blijft, worden er daden vereischt
dan kruipen zij in hun schulp. De
R.-Katholieken gaan met Kuyper
mede zoolang hij hun zin doet en dit
zal hij doen zonder twijfel. Wat zullen
wij nu krijgen? Gelijk recht zooals
het heet voor de openbare en bijzon
dere school, wat beteekent: de open
bare iristellingen van onderwijs in de
kleinere gemeenten ter dood veroor-
deelen, omdat iedereen zonder noe
menswaardige geldelijke opoffering op
staatskosten een bijzondere zal kun
nen oprichten. Overal versnippering
van bet onderwijs in kleine schooltjes,
nu zijn er al in sommige dorpen twee
soorten van kerkelijke scholen, stienge
en minder strenge rechtzinnige, als
dat zoo doorgaat worden de kosten
van het onderwijs buitensporig hoog,
maar dit is nog niet het ergste, erger
is het dat de godsdiensthaat en ver
kettering oveial doordringt.
Wat wij verder kiijgen: tariefver-
hooging wat tot bescherming moet
leiden. Een zuiver fiscale verhooging
brengt veel te weinig op en gaat men
eens aan het beschermen, dan moet
iedereen geholpen worden. Voor een
klein land als het onze is het stelsel
verderfelijk, maar heeft men het eens,
dan kan men er niet af, ten minste
moeielijk meer af.
Ik begrijp mij niet hoe het groote
publiek dit alles zoo kalm opneemt.
Het zijn toch inderdaad veranderingen,
die zeer ernstige gevolgen hebben
moeten ook op de stoffelijke welvaart.
Zal naar uw meening dr. Kuyper
weder als minister optreden?
Of dr. Kuyper minister zal wor
den, daar weet ik niets van, wel kan
ik niet denken dat de positie van een
voudig lid van de Kamer en leider
van zijne fractie alleen hem zal be
vredigen. Sommigen vermoeden dat
hij de candidaat der rechterzijde voor
bet presidentschap zal zijn. Indien hij
minister wordt komt mij dit niet on
waarschijnlijk voor, maar het is bloot
gissen. Onder de tegenwoordige mi
nisters zoude ik wel denken, dat er
zijn die bezwaren zullen maken om
onder leiding van dr. Kuyper te blij
ven zitten. Ook heeft de heer Van
Dedem indertijd in de Kamer gezegd,
dat Heemskerk niet onder Kuyper
zoude gaan zitten, maar zoo ik mij
wel herinner heeft Heemskerk ver
klaard dat hij in dr. Kuyper zijn
meerdere zag.
Wilt gij wellicht nog eens uw
gevoelen over het kiesrecht en de
grondwetsherziening zeggen?
Daar heb ik mij zoo duidelijk moge
lijk over uitgelaten overal waar ik
gespioken heb, ik geloof niet, dat
iemand die mijne woorden gevolgd
heeft, in onzekerheid zal verkeeren
aangaande mijn standpunt. Trouwens
op dit oogenblik heeft de kwestie
alle actualiteit verloren. De rechter
zijde die de meerderheid reeds heeft,
zal niet met giondwetsherziening ko
men om fbt algemeen kiesrecht te
geraken.
Die kans is voor 4 jaar weg. Zij
zal misschien met haar huismanskies
recht voor het voetlicht komen. Ik
beschouw dit huismanskiesrecht,
zooals het heet het organisch kies
recht tegenover het atomistisch
als een boerenbedrog van de grootste
soort. Als men alleen hoofden van
huisgezinnen het kiesrecht geeft, dan
vermindert men het getal kiezers
vrij aanmerkelijk, in elk geval, men
ontneemt aan zeer velen die thans
kiezer zijn, het kiesrecht. Denkt men
nu dat eenige regeering dit zal doen?
Men zal het kiesrecht laten zooals het
is of een weinig uitbreiden en dan
zeggen dat dit nu huismanskiesrecht
is, al heeft bet er niets van. Thans
wordt er reeds van onvolledige ge
zinnen gespioken. Het zal ten slotte
worden: Ieder hoofd van een huisgezin
is kiezer en dan zal men een menigte
menschen met hoofden van huisge
zinnen gaan gelijkstellen ten einde
hun het kiesrecht niet te ontriemen.
Zulk een wet is het papier niet waard
waar zij op geschreven is. Op dit
oogenblik acht ik wat het kiesrecht-
vraagstuk betreft, de kwestie van het
vrouwenkiesrecht en vooral die van
bet evenredig kiesrecht het belang
rijkst, maar die kwestie zal de rechter
zijde vermoedelijk niet oplossen. Mijn
meening is, dat zij het kiesrecht zoo
ver mogelijk verschuiven, want ik
geloof niet, dat op dit punt eenheid
bestaat.
Zooals u weet is uw tegencandi-
daat overal gesteund omdat hij een
tegenstander van de Woningwet is.
Hoe denkt gij daarover?
Hoe ik over de Woningwet denkt
zeer gunstig. Ik maakte deel uit
van het ministerie dat die wet heeft
voorgesteld en verdedigd. Zoo veel ik
mij herinner hebben de meeste leden
der rechterzijde er vóór gestemd. Het
is een zaak van groot belang dat de
huisvesting der lagere standen in
overeenstemming zij met de allereerste
eischen van de gezondheidsleer. In
Amsterdam is men over de toepassing
ontevreden, men schijnt te hard van
stal te loopen overdreven ijver van
ambtenaren brengt dikwijls de beste
wetten in discrediet. Over de bouw
verordening kan ik niet oordeelen, dat
is een zaak van het gemeentebestuur
en den Raad waarmede de Tweede
Kamer niets te maken heeft. Of er
in de wet wijzigingen noodig zijn om
een onbillijke en onoordeelkundige
toepassing te stuiten is een vraag die
men niet maar zoo dadelijk kan be
antwoorden. De Minister overweegt
op dit oogenblik de vraag of schade
loosstelling aan de eigenaars van on
bewoonbaar verklaarde huizen moge
lijk is. Men zal den uitslag dier over
wegingen moeten afwachten. Het zal
verstandig zijn om maatregelen te
nemen, die verhoeden dat er reactie
tegen de wet komt. Dit zou zeer te
bejammeren zijn, er is op het punt
der woning in sommige, vooral in
groote gemeenten, nog zoo veel te
doen, maar men moet niet het on
mogelijke willen en de menschen door
onbillijke handelingen verbitteren.
Toer door Nederland.
Bestuurderen van de Amsterdam
sche Sportclub Olympia verzonden een
circulaire, waaraan we het volgende
ontleenen
In navolging van het buitenland,
en ter opwekking en bevordering van
de wielrensport worden pogingen in
het werk gesteld ook in Nederland
een grooten wegwedstrijd voor rijwie
len te organiseeren.
Ondanks de in de Motor- en Rijwiel-
wet vastgelegde bezwarende bepalin
gen, die voor de totstandkoming van
een zoodanigen wedstrijd heel wat
moeilijkheden in het vooruitzicht stel
den, hadden de met de betreffende
autoriteiten gevoerde besprekingen
een zoodanig gunstig verloop.dat van
die zijde alle medewerking te ver
wachten is voor de uitvoering van
een Toer door Nederland.
Deze van regeeringswege toegezegde
medewerking op hoogen prjjs stellende,
aarzelt het bestuur thans niet op
verderen steun aan te dringen bij
allen die iets voor wielrensport ge
voelen, steun, zoowel moreel als
financieel.
Mislukt deze eerste proef, dan is
't voor goed gedaan en elke kans ver
keken om weer eens met zoodanig
plan voor den dag te komen. De
Vereeniging is buiten staat de finan-
cieele gevolgen te dragen van een
zoodanigen wedstrijd die veel geld
zal kosten. Reeds getroostte zij zich
de kosten en moeiten van eene ver
kenning van den te volgen weg, en
wil ook verder al hare krachten be
schikbaar stellen.
In het buitenland worden dergelijke
wedstrijden op alle mogelijke wijzen
gesteund en gesubsidieeid en daarom
spreekt het bestuur de hoop uit dat
men bij ons niet zal achterstaan in
belangstelling voor dezen eersten, in
ons land te houden, grooten weg
wedstrijd.
Het bestuur vraagt daarom daad
werkelijken steun, betzij door het
beschikbaar stellen van prijzen of het
verleenen van geldelijke bijdragen in
de eerste plaats en vervolgens door
het vormen van plaatselijke comités
om gedurende den wedstrijd controle
posten te formeeren, medewerking te
't Wapen.
Dc nieuwe meneer.
Op verjaardagen en bij dergelijke
gelegenheden waren ze zoo voor-
T-oog allerliefst met elkaar. Wan
neer tante Treesje jarig was en tante
Mien kwam haar feliciteeren, dan was
't de moeite waard om daitr toch eens
eventjes naar te kijken...
Alles lachte, glinsterde, glom aan
tante Mien, alsmede aan de drie
spruiten, die haar op den voet volg
den, met pakjes beladen... De in
gloednieuw glacé gestoken handen
waren uitgestoken... De laarzen kraak
ten. Er was een geruisch, gefladder,
een frou-frou van nog in de vouwen
en plooien-zittende kleeren... Tante
Mien d'r oogen waren klein van har
telijkheid. Om haar lippen een breede
glimlach
En dan kusten de zusters elkaar,
lang en inniglijk. Van rechterwang,
over lippen naar linkerwang... vice-
versa.
«Nou, Trees, meid," zei zuster. «van
harte, hoor!... Van harte!... Dat je
een gezond..." kus... «Een prettig..."
kus... «Een in alle opzichten... Je
weet 'r alles van, hè?"
Eindelijk lieten de dames elkaar
dan los. Kwam d6 beurt aan Greta,
de veertienjarige oudste van tante
Mien... Die naderde; ook zeer hevig
krakend met d'r splinternieuwe rijg
laarzen, jarige tante. Stak haar
speechje af... Reikte haar cadeau over...
En tante: overbluft, overrompeld,
ontdaan over zóóveel vriendelijkheid.
«Nee-maar, wat 's dat nou voor
gekheid?... Ben-jelui nou heelemaal?...
Zulke onkosten... Neen, Trees, waar
achtig, ik neem 't niet aan!... 't Is
veel te veel
En tante, van haar kant:
«Die kleinigheden?... Gut-nog-toe.
Hendrik zei nog van-morgenHeb-je
nou niks beters voor je zuster op d'r
verjaardag... Dat 's toch al te kaal!....
't Zit 'm wel niet in de waarde...
Dat weet ik óók wel... Daar hebben we
't nog laatst, op. mijn verjaardag,
immers, over gehad... Toen je mij dat
bééldige kussen voor de canapé present
gaf... Daar zat geen waarde in, hé?...
En toch was 'k er zoo blij mee...
Nie-waar, Greta, wat zei moe nog
tegen je: Wil-je nou wel gelooven
Greet, zei ik, dat tante me
daar zoo'n gróót plezier mee doet...
Dat kussen kost niet meer dan hoog
stens 'n paar gulden van kant-en-
klaarmaken... Dus geen waarde...
Maar je hadt me toen geen grooter
plezier kunnen doen. Neen, Trees,
daar zijn onze presentjes niks bij!...
Terwijl Mien sprak, had tante gelet
op het smalle, bleeke gezichtje van
Greta, de oudste... Hoe er spot-grijnsje
was in de spiedende, sluwe oogjes;
en hoe zij d'r zusje Coba op zeker
moment een por in den rug gaf...
»Hoor-je moè wel!?... Hoe fijntjes of
die tante Trees onder den neus duwt
van dat goedkoope canapé-kussen,
waar ze allemaal schande van hadden
gesproken?... Gezegd, dat 't bij Trees
en Willem stellig hard-achteruit liep,
als je je bloedeigen familie zulke prul
len durft presenteeren..."
En moe had een paar dagen geleden
aan vader gezegd«Nou motte we
Trees en Willem lekkertjes troeven.
Al kost 't een tientje, dat is 't me
wel waard, na dat prul van een kus
sen...! Je zult eens zien: Trees barst
nog van kwaadaardigheid."
Vader had niet veel geantwoord.
Moest altijd doormoe worden aangepord
in zulke dingen. Had wel iets-goedigs
in zich... Was tevreden over den gang
van zaken... Vroeg zich af: Wat heeft
'n mensch aan al die herrie!... Maar
liet zich, ten slotte, toch door giftig,
geniepig-nijdig moeken prikkelen...
Toch hinderde 't vader, dat de bleeke
Greta, de veertienjarige, d'r vreugde
over moe d'r venijnige verjaardags
plannetjes niet kon betoomen... In d'r
handen klapte en van uitbundige jool
zat te dansen op d'r stoel... »Hè-ja!"
riep ze, «wat zullen we 'n lol hebben
Vader knikte droomerig, met
strak gezicht. Aan den toon van pralen
zijner gade; aan den klank van d'r
stem en 't glinsteren van haar oogen
merkte hij dat 't zaak was om te
berustentoe te geven...
Aldus werd besloten om er, ter
eere van tante Trees' verjaardag,
ditmaal desnoods een tientje aan te
spendeeren...
En op dat uurtje van over-
stroomende hartelijkheid op feestdag
dan beloerden, begluurden de
zusters elkaar onverpoosd.
En de beide nichtjes Greta en
Leentje precies zoo... De neuzen
der laarzen, de ceintuurtjes, de
linten aan de jurken, de vingertoppen
der handschoenen... Alles werd geïn
specteerd. Alles met die gewrongen
lievige lachjes van familie-hartelijk
heid... Met uitroepjes van blijdschap
over eikaars gauw-weer-zien, en zoo
meer... Met vertoon van vertrouwelijk
heid.
Maar telkenssnorden, flitsten, prikten
de giftige pijltjes, zoodat er grijns
van woede kwam vechten met 't ge-
wring der zurig-zoetige glimlachjes...
Toen kwam oome-Henderik binnen.
Oome, met z'n nijdig-afgepaste bakke
baardjes en z'n reeds van-nature
stekelige manier van spreken...
Die deed gewoner, natuurlijker. Brak
tante Trees' gloeienden woordenvloed
van felicitatie af met een kurkdroog
