NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad *Jjj|£
voor de Provincie Utrecht.
Scheten uil de rectaal.
BINNENLAND.
No. 54
Woensdag 7 Juli 1909
Acht-en-dertigste jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
VOGELMOORDEN.
FEUILLETON.
Amersfoortsche Courant
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden met Zondagsblad f 0.75;
Franco per post door bet geheele Rijk 1.
Afzonderlijke Nnmmers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER.
Bureau: Laugcstraat 77. Telephoonn». 69.
AD VERTENTIËN:
Van 16 regels 0.50; iedere regel meer 7'/, Cent.
Advertentiên viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Onlangs lazen wij eene beschrijving
van "de wijze hoe men aan den over
kant van de Middelandsche zee, vooral
in Egypte, het aanlegt om duizenden
vogels te vangen. Als de diertjes hun
tocht over zee volbracht hebben en
doodvermoeid aan land komen, zijn
er overal netten gespannen en is er
op vele plaatsen vogellijm aangebracht
om hen te verschalken. Bij onnoemlijk
groote getallen worden zij gedood en
tegen zulk een prijs verkocht, dat de
vangers een aardigen duit verdienen.
Overal waar men van dat vogel-
vangen op groote schaal gewag hoort
maken, gaan er waarschuwendo stem
men op. Wat toch zal zeker eenmaal
geschieden? Vele soorten van vogels
zullen geheel uitgemoord worden en
daarmee wordt aan landbouw en ooft-
teelt onberekenbaar schade aange
bracht, zoo niet geheele ondergang.
Het is algemeen bekend hoe groot
het nut der vogels is. Zij verdelgen
myriaden van insecten, wier bestaan
zoo nadeelig voor het plantenleven,
zoo uiterst lastig voor mensch en
dier kan zijn.
De vogels zijn het, die het even
wicht weten te bewaren en het staat
vast, dat met den dood der vogels
vooral als er geheele soorten ver
nietigd worden en dat gebeurd met
de trekvogels ook de dood van
landbouw en oofteelt intreedt.
De vogelmoorden hebben niet alleen
plaats in het noorden van Afrika, neen,
ook in de berglanden doet men er
druk aan. Door hun instinct gedreven,
trekken de vogels, die de zuidelijke
streken moeten opzoeken door de
nauwe bergpassen. Daar vliegen zij in
zulk een aantal, dat de hemel erdoor
verduisterd wordt en honderden berg
bewoners maken zich op om de diertjes
te vangen.
In sommige landen zijn er wettelijke
bepalingen gemaakt om het dooden
der nuttige vogels tegen te gaan, doch,
zooals het met de meeste wetten gaat,
velen weten door de mazen heen te
kruipen en gaan ongehinderd hun gang.
In Egypte schijnt de regeering er
zich niet mede te bemoeien enEngeland,
dat toch heel wat te zeggen heeft in
Egypte laat in zake den vogelmoord
zijn stem nooit hooren.
De vraag rijst nu: waartoe dient
dat vangen van die duizende vogels?
In de eerste plaats om sommiger
tong te slreelen. Velen hebben geld
en daarmede hebben ze de macht om
bun lusten te bevredigen; ze weten
lieden over te halen tot de gewraakte
vogelmoorden.
En nu in de tweede plaats. We
moeten nu ook een groot deel van de
schuld op de dames schuiven. En
eigenlijk ook weer niet rechtstreeks
op de dames, maar op de mode, die
toch, al heeft zij nog zooveel grillen,
gehoorzaamd moet worden. Volgens
die mode dan zijn er zooveel van die
lie>e diertjes noodig om hoedjes nu
eens werkelijk mooi en elegant ie
doen zijn.
Veel, onlzagelijk veel is er reeds
ingebracht tegen die gril der mode,
herhaaldelijk is men ten strijde ge
trokken tegen den wonderlijken eisch
om hoeden met doode vogels of brok
stukken er van te versieren maar
niets mag baten. Het schijnt dat het
gezond verstand der dames zwichten
móet voor de grillen der mode. Dit
schijnt niet zoo, neen, het is zoo.
De dames, zacht, fijngevoelig van
aard, teeder en zachtzinnig, kunnen
geen dier zien dooden, griezelen bij
de gedachte aan het lijden van sommige
dieren, gaan met belangstelling den
bloei en de welvaart na van den
landbouw en landbouwers, gevoelen
het innige verband tusschen voorspoed
en de aanwezigheid van nuttige vogels
en toch als de mode oordeelt en
er een hoed bekogeld moet worden,
dan zwijgt het verstand, ook het hart,
en er wordt stiptelijk gehoorzaamd,
zonder morren, zelfs ten koste van
veel geld.
Wat zou het van ongekend groote
waarde zijn, indien de dames eens
konden besluiten eensgezind op te
komen tegen het voorschrift van de
mode, dat zooveel slachtoffers maakt
onder de gevederde zangers
Behalve dat zoo menig lief diertje
in het leven bewaard bleef, zou het
gevaar van uitsterven van geheele
soorten voorkomen worden en liepen
landbouw en ooftteelt geen groot ge
vaar.
Als het beroep op de medewerking
van de zwakke sexe die in deze zeer
machtig is, niet mag helpen, dan ho
pen we, dat er door de hoogere macht
maatregelen getroffen worden. Dit zou
kunnen door zware straffen testellen
op het dooden, op het verkoopen en
het vervoeren of het in bezit hebben
(versiering) van vogels. Het is in ernst
noodzakelijk dat er paal en perk ge
steld worde aan het groote kwaad
bedreven ter wille van de mode en
ten genoegen van enkele lekkerbekken.
Nooit kan er genoeg gewezen worden
op het groote nut der vogels I
Ook aan het uithalen van vogel
nesten door de lieve jeugd moet paal
en perk gesteld worden. De nesten
worden door de jongens in den broed
tijd vernield en de eieren medegeno
men. En het gevolg daarvan is dat
duizenden rupsen vrij spel hebben en
ongestoord kunnen arbeiden aan de
vernieling van de bladeren der hoo
rnen.
Als de nuttige vogels niet gestoord
worden is het overvloed van vruchten,
na het verjagen der vogels is de oogst
veelal slecht.
Wat moeten nu wel de gevolgen
zijn tan een verdelging als waarvan
wij hierboven spraken?
Worde men toch wijzer! Er hangt
zooveel van af.
De Nonvlinder.
Ten einde dit insect te rechter tijd
te kunnen bestrijden is het van het
grootste belang het tijdig te ontdek
ken. Daarom verzoekt de Inspecteur
der Staatsbosschen en Ontginningen
te Utrecht, ons de aandacht er op te
willen vestigen, dat thans de rupsen
van den nonvlinder in de periode
verkeeren, waarin zij het sterkst vreten
en de vreterij in de bosschen dus het
gemakkelijkst kan worden geconsta
teerd, zijn echter weinig rupsen in
de bosschen aanwezig, dan springt
deze nog niet dadelijk in het oog.
Het best kan men het insect ontdek
ken, door op den grond onder de
boom nauwkeurig na te gaan, of zich
daar ook de bruin-groen gekleurde
overlangsgegroefde uitwerpselen van
de rups bevinden en half afgevreten
naalden. Binnen weinige dagen be
ginnen de rupsen zich waarschijnlijk
reeds te verpoppen.
Wie nadere bijzonderheden omtrent
dit insect en zijne bestrijding wenscht
te weten, vrage aan de Directie van
den Landbouw te 'sGravenhage aan:
»het Rapport betreffende bet Optre
den van den Non vlinder in Nederland
en de maatregelen die ter bestrijding
van de nonvlinderplaag kunnen wor
den genomen," welk rapport gratis
verkrijgbaar is gesteld, alsmede aan
voornoemden Inspecteur de brochure
uitgegeven door het Staatsboschbe
heer welke eveneens gratis wordt
toegezonden en die o.a. gekleurde
afbeeldingen van rups, vlinder, uit
werpselen enz. bevat.
Zooals ieder jaar heeft het regi
ment genietroepen sedert 21 Junij.l.
het geniekamp nabij Soesterberg be
trokken en is alles weder ingericht
op den voet van vorige jaren. Wat
het uiterlijk aanzien van het kamp
betreft, kan gezegd worden dat het
in de laatste jaren, door het aanbren
gen van verschillende beplantingen,
zeer in fraaiheid is toegenomen. De
tuinen der onderofficieren en man
schappen, hebben een groote uitbrei
ding ondergaan en zijn door beplanting
en het aanleggen van wandelwegen
en bloemperken zeer verfraaid. De
regiments-commandant beeft ook geen
moeite gespaard om het den kampee-
renden troepen zoo gezellig mogelijk
te maken.
De oefeningen zijn weder in vollen
gang.
's Morgens ten 4'/, uur worden de
troepen door de reveille gewekt. Ten
5'/, uur vangen de werkzaamheden
aan tot 87j uur, verder van 9 tot 12
uur en van 2 tot 5'/, uur.
's Morgens om 5 uur wordt brood
boter en koffie verstrektom 8'/» uur
weder brood en koffie. Om 12'/» uur
wordt de soep gebruikt en heeft men
rust tot 2 uur, terwijl het middageten
na afloop van de werkzaamheden ten
6 uur wordt genuttigd en kan men
zich na dien tijd vrijelijk bewegen
en gebruik maken van de ruime can-
tines en tuinen. Om 10 uur 's avonds
is het visitatie en begeeft een ieder
zich ter ruste.
De werkzaamheden bestaan uit on
derscheidene détailoefeuingen als: het
maken van verschillende soorten veld
keukens, wolfskuilen, valsleuven, en
andere versperringen. Schilderhuizen,
aardehutten, stroobuttten, maken van
mijnwerken, sappewerken en veldver-
sterkingen op groote schaal. De eerste
5 dagen van de week worden besteed
aan bovengenoemde oefeningen, terwijl
de Zaterdag wordt benut voor exer
citie-oefeningen, schijfschieten en in
spectiën.
Bij de spoorweg-compagnie bestaan
de werkzaamheden in het leggen van
sporen en wissels en andere spoor
wegwerkzaamheden. Ook worden daar
de oefeningen gehouden met verschil
lende opzichters van fortificatiën en
kustwachtpersoneel in bet aanbrengen
en ontsteken van groote dynamiet-
ladingen ter vernieling van bruggen
en lichttorens enz. bij oorlogtoestand.
In den geneeskundigen dienst wordt
voorzien door een officier van gezond
heid, terwijl de vétérinaire dienst
wordt waargenomen door den rijks
veearts K. J. Poll, die dit jaar mag
Speler.
...Wat 't wèl was!
...Toen by, aan de deur van 't buis
waar d'r ouders wooDden, afscheid
van zijne vrouw nam, bad ze hem
zoo vreemd zoo angstig aangekeken...
s Karei", zei ze, en ze klemde haar
vingers om zijn hand jiin God's
naam, jongen, denk er toch aan 1 Je
hebt 't gezworen bij 't leven van Janne-
man... Toe, Karei, kijk me nu eens
aan!"
Hij lachte. Keek op z'n horloge.
Zei, dat ze nog maken zou dat-ie te
laat op kantoor kwam; een uitbrander
kreeg van den chef-de-bureau.
»Wat scheelt je toch, Marie?... Ik
begrijp waarachtig niet..."
Maar toch ontweek bij haar blik.
Ze liet hem los; want de deur werd
geopend. Hij wuifde nog eens en knikte
vroolijk-lacbend»Nou, adioAmuseer-
je... Vertel maar niet teveel moois
van me aan moe!"
O, hij was opgewekt genoeg.
Maar zij kende hem zóó scherp zoo
door-en-door... Ze wist zoo op 'n haartje
te onderscheiden wanneer er iets
bijzonders in hem omging...
Een ander zou 't niet gezien hebben.
Maar zij, Marie, wel... Aan nietige
kleinigheden bespeurde zij 't. Aan de
manier, waarop hij met Janneman
speelde... Want Karei was zwak, maar
kon niet veinzen. Een klein jaar ge
leden had zij hem moeten redden,
's Zondags kwam Hermans, zijn jongere
collega, hem afhalen... Zoo tegen een
uur of twaalf, halfeen...
sKom, loop je een straatje mee?"
zei-ie dan.
En Marie wist best, waar ze dan
heen gingen. Had Karei gaandeweg
vreemd zien worden... Gejaagd, ver
strooid, angstig, 's Nachts lag hij in
z'n bed te woelen en in den slaap
mompelde bij dingen, waar ze niets
van begreep. En op een dag had ze,
in zijn gekleede jas, papieren gevonden
met allerlei rare notities... Van paarden
rennen kwam erin voor... Namen van
paarden... Cijfers... Karei hield er niet
van dat ze in zijn zakken snuffelde
en Marie had gezwegenniets ge
vraagd.
Maar op den len van eene maand
toen hij haar huishoudgeld zou geven,
kwam Ter uit... Hij had, op kantoor
voorschot genomen. Verloren, op de
renbaan... Ze moest 't met de helft
doen...
Marie had toen zitten kijken naar
het geld, dat-ie haar gaf, en zei
niets... Maar toen hij haar aanzag ..Wat
'r scheelde... Toen vielen er groote
tranen op het bankbiljet, dat ze in
haar hand hield...
Hij stoof-op. De wroeging; het be
sef van z'n doen prikkelde hem... Hij
weid nijdig, grof-autoritair... Vroeg
wat die aanstellerij beduidde... Een
vrouw had zich te schikken naar den
wil van haarman... Als ze veel drukte
maakte, dan zou hij het huishoudgeld
voortaan halveeren, voor altyd... Hij
zou dan wel 's middags in een
restauratie eten... Liever dan dat ge
jank thuis... Hij was heer en meester
over 't zijne, snapte ze dat?... Hij
liet zich niet ringelooren. Ja, bij had
gewed. En hij zou wedden wanneer
't hem inviel. Als hij 't veikoos. Nu,
deze week, en eiken Zondag... Nog
veel grooler sommen wagen dan tot-
dusver... En als 't haar niet beviel...
Dan...
Zij liet hem uitrazen. Hij liep, de
handen in de broekzakken, met groote,
dreunende stappen, door de kamer.
Was vuurrood van opwinding, drift...
Overschreeuwde telkens de schaamte
over zichzelf, die in hem schroeide;
die vinniger brandde, pijn deed, bij
elk tergend, krenkend woord, dat hij
uitschreeuwde-
En toen hij eindelijk, de deur dicht
smijtend naar z'n kamertje liep,
toen was Marie hem zachtjes gevolgd...
Hij zat voor z'n schrijftafeltje en
trommelde met de vingers op het
groene laken van 't meubeltje.
Eensklaps voelde hij een van Marie's
zachte wangen tegen zijn gezicht. En
zij sloeg den arm om zijn hals,
fluisterde:
»Toe Karei-lief wees toch niet zoo
boos... Ik huilde niet om dat geld...
maar... maar... Wij hadden toch zoo
stellig afgesproken, elkaar altijd de
waarheid te zullen zeggen... Niks voor
elkaar te verzwijgen.. Dat doet me
zoo'n verdriet... niet om het geld...
geloof me toch jongen 1"
En zij kende hem beter dan menig
ander... Want de nijdige, autoritaire,
grove kerel van daar-straks had zijn
hoofd op haar schouders gelegd en
geschreid als een kleine stoute jongen,
had gezegd, dat die een hondsvat, een
ellendeling was... Zoo'n goed, beat
wijfje als Marie niet waard... Had hij
zijne vrouw naar zich toe, op zijne
knieën getrokken; haar onstuimig
gekust, gezworen dat 't nu uit zou
zijn... Voor altijd...
En Marie had, dien middag, tranen
van geluk gestort. Ze had haar Karei
weèr terug... 1 Dat was 't groote heer
lijke. Wat kon 'r dat geld schelen
Daar was wel over-heen te komen
Ze had kleinen Janneman gauw-gauw
aangekleed en samen, moeije en
de vent van bijna drie hadden ze
pappie naar kantoor gebracht, 't Was
baar of zij, die dag, in zonoigen
geluksdroom zweefde.
»Jannie wagentje hebben..." zeide
de kleine man. En er was groote
schaamte in papa's z'n oogen, want
vader had Janneman een sportkarretje