BUITENLAND.
BINNENLAND.
Plaatselijk Nieuws.
zingen groote sommen beschikbaar
stellen voor de conservatieve partij
in ruil voor haar trouw aan de leer
der bescherming. Srr Wilfrid Laurier,
destijds leider der liberale partij, later
Premier van Canada, zei in 1883,
sprekend over de onzuiverheid van
den politieken dampkring, o. a. dit:
sik gewaag van dit onderwerp meer
met verdriet dan met toorn, maar er
is wel geen goed vaderlander die
niet met schaamte het aanziet dat
onder de beschaafde volkeren der
aarde de naam Canada gelijkluidend
is geworden met corruptie".
Toen na 18 jaar in de oppositie te
zijn ;geweest, de liberalen weder aan
het bewind kwamen, hebben zij niet
het beschermend tarief afgeschaft.
Waarom niet? Zij weerstonden niet
de verleiding en ook zij bezweken
voor het aanlokkelijk uitzicht dat de
zoo schrale partijkas (link zou worden
gevuld, indien men slechts zekere be
langen wilde ontzien Daar is zoo
werd in 1908 openlijk te Londen door
een spreker uit Canada gezegd
daar is in heel de geschiedenis van
Canada nimmer zooveel bederf in het
publieke leven geweest als in de laatste
12 jaar. Dat bederf beeft alle onder-
deelen der Regeering doortrokken
en telkens komen er in het Parlement
aanklachten tegen Regeeringsambte-
naren en tegen Ministers der Kroon
ter zake van corruptie, maar telkens
ook weet de Regeering, door haar
meerderheid in betParlementgebolpen
elk ernstig onderzoek daarnaar te
verijdelen. Ministers worden tijdens
hun ambtsbedienig schatrijk zonder
dat daarvoor eenige bron is aan te
wijzen dan de macht, die zij als
Ministers bezitten. Wordt daarover in
het Parlement gesproken, dan geeft
de betrokken Minister geererlei uit
legging van die ongekende vermogens
vermeerdering doch tart de oppositie
hem van wat ook te beschuldigen en
de beschuldigen en de beschuldiging
te bewijzen
In de Vereenigde Staten van Amerika
is er een nauw verband tussehen de
staatkundige partij, die bescherming
voorstaat, en de daarbij belanghebbende
groot-industrieelen. Ook daar deinst
men niet terug voor toepassing van
de meest werkdadige middelen
om de stemming in den Senaat ten
gunste der geldelijke belangen van de
nijverheid te doen uitvallen. Achter
iedere tariefwet zoo wordt gezegd
vindt men bijzondere belangen, die
zich als parasieten aan de Regeering
vastzuigen, altijd aandringend op ver
vulling van hun wenscben, altijd er
op uil door afkeurenswaardige mid
delen senatoren en volksvertegen
woordigers te interesseeren in de tot
standkoming de-r gewenschte maat
regelen. De welbeproefde methode om
op den wetgever invloed uit te oefenen
is van de zijde der trusts bijdragen
te geven aan de verkiezingscomité's
van beide partijen in geval van twijfel
omtrent den uitslag. Bij algemeene
verkiezingen, bij verkiezingen in de
verschillende staten, zelf bij gemeente
raadsverkiezingen opent bijna elke bij
bescherming belanghebbende trust een
crediet voor een of voor beide partijen.
Men beeft uitgerekend dat in 1896
bij de campagne voor de presidents
verkiezingen aan de Republikeinsche
partij door fabrikanten en andere be
langhebbenden een bedrag van 5 mil-
lioen dollar is gegeven. In de laatste
twintig jaren hebben weinigcandidaten
voor het presidentschap succes gehad
wanneer zij niet werden gesteund door
Wallstreet en door de industrieelen.
In de verkiezings campagne van 1904
verzocht President Roosevelt den be
kenden heer E. H. Harriman wiens
belangen bij spoorwegen en nijverheid
overbekend zijn te Washington
te komen en zeide hem dat het Repu-
blikeinsch verkiezingscomité te weinig
geldmiddelen had voor de verkiezing
in den Staat New-York. Harriman
ging naar New-York terug en bracht
een bedrag van 200.000 dollar
f650.000) bijeen, welk bedrag met
andere groote sommen gebruikt werd
om de kiezers van den Staat New-
York te »bewerken«. Men heeft in
Amerika aangedrongen op een wette
lijke verplichting voor de leiders der
groote verkiezings-comité's om de
biljet en eveneens op de twee andere
kamers.
De vogels waren gevlogen. Drie
hunnerKellerwurm, Bob Schmidt en
Jakob waren op den sneltrein naar
New-York, kapitein Hammer en doctor
Spack stoomden naar Chicago.
(ïferdt wtolfd.J
namen openbaar te maken van de
contribuanten en de hoegrootheid der
bijdragen mee te deelen, zulks vóórdat
de verkiezing plaats had, opdat het
publiek zou weten door wie en hoeveel
geld was gegeven. Maar een daartoe
strekkend voorstel werd verworpen.
De groo'e meerderheid der senaats
leden is betrokken bij ijzer, steenkolen,
hout enz., waaraan het tarief be
scherming verleent, zij stemmen voor
protectie van de goederen, bij welker
pt'ijsverhooging zij belang hebben,
jarenlang voorzagen hoofdzakelijk de
marmergroeven van Vermont in de
behoefte van Amerika aan marmer;
de eigenaar van die groeven was lid
van den Senaat en stemde voor hooge
tariefrechten op de producten zijner
groeven! Op 6 Februari 1903 zond
John D. Rockefeller Jr. (van de
Standard-Oil) het volgend telegram
aan 6 leden van den Senaat: o Wij
zijn tegen elke wetgeving die de trusts
belemmert. Ons bestuur zal u bezoeken.
Die wet moet verworpen worden.
Deze senatoren toonden niet de minste
verontwaardiging, doch handelden ge
lijk hun gezegd was.
Wij hebben slechts bier en daar
een greep gedaan uit het overrijke
malei laai van feilen (met naam en
toenaam I), die openlijk zijn meegedeeld
en die wel nooit zijn weersproken.
Maar is dit niets reeds genoeg ge
weest om het nauw verband aan te
toonen tussehen de bescherming en
de politieke zeden?
Australië, Canada, Amerika
men zal misschien zeggen dat dit
alles wel ver van ons af ligt en dat
de daar voorkomende misbruiken
voor ons niet genoeg bewijzen. Maar
dan moet men loch niet voorbijzien
dat feilen als de hier meegedeelde
ook wel uit naderbij gelegen landen
zouden zijn bij te brengen. Niet
voorbijzien ook, dat Minister Pierson,
die als vrijhandelaar zeker met meer
schroom dan een beschermingsgezind
minister zal zijn genaderd door gega
digden voor tariefgunsten, na zijn
aftreden schreef dat hij bet tiiei bedoelde
dingen naar zulke gunsten reeds sad
nauseam", d.i. tot walgens toe, had
ervaren. En voorbijzien moet men ten
slotte ook niet dal de boven weer
gegeven toestanden voortvloeien uit
het stelsel zelf en zich dus in
meerdere of mindere mate zullen
voordoen overal waar dat stelsel zijn
intrede doet. Zooveel verschillen de
menscberi op de beide halfronden niet,
dat één deel sterk zal staan voor de
verleiding, waarvoor liet andere deel
bezwijkt. «Verleiding" dat is het,
wat dit stelsel meebrengt. Wanneer
de wetgever het in zijn macht beeft
rechtstreeksche voordeelen aan dezen
en genen uit te deelen, dan ligl
het immers voor de band dat voor
belanghebbenden de verleiding te
stei k wordt om middelen aan te wenden
die er toe leiden zullen dat hun een
deel der buit toevalle! De fout ligt
in het stelsel en komt daarom overal
en altijd uit het stelsel voort.
ZD© Oorlog1.
Volgens de laatste berichten is bet
den Italianen thans gelukt, de voor
naamste havens aan de kust van Tripoli
en Barka te bezetten: Tripoli, Bengazi.
Berna, Tobroek zijn in hun macht;
Homs blijkbaar nog niet, maar er zijn
daar reeds zooveel troepen aan land
gezet, dat de stad wel spoedig zal
worden genomen. Italië is dus vrijwel
meester van de kuststrook, en na een
degelijke bevestiging van zjjn steun
punten daar kan het den tocht naar
bet binnenland aanvaarden. Dat de
regeering dezen niet onderschat, blijkt
het bericht, dat zij een tweede expeditie
korps naar Tripoli heeft uitgerust.
Zonder slag of stoot heeft de be
zetting der havens niet plaats gehad,
allerminstvolgens de Italiaansche be
richten is er lang en bloedig gevochten.
Weliswaar maken die berichten alleen
melding van den heldenmoed der
Italiaansche soldaten en zijn niettegen
staande het heete gevecht, de ver
liezen der Italianen bijster gering;
maar men zal toch wel mogen aan
nemen, dat de moed der Turken, die
tegen een zooveel beter gewapenden
vijand en bovendien tegen scheeps-
kanonnen hadden te vechten met
minder is geweest, en ook, dat hel
verliezencijfer der Italianen allicht
grooter is dan de berichten melden.
Dat door deze gevechten de kans
op vrede niet stijgt, laat zich hooren:
hoe' meer bloed er vloeit, des te min
der zal Italië geueigd vrezen tot het
sluiten van een vrede, dien de Tuiksche
regeering gezien den binnenlandsche
toestand in Turkije, kan aanvaarden.
Tenzij natuurlijk Turkije buiten Tripoli
zoo door Italië benadeeld mocht worden
dat het als het ware tot eiken vrede
gedwongen zou zijn. Daai gaan dan
ook in Italië steeds meer stemmen
op, die roepen om uitbreiding van
het terrein van den strijd, tegen Italië's
oorspronkelijke belofte ïu. Er moet
een einde aan komen, zoo zeggen die
bladen, Italië heeft nu voorloopig
zijn doel in Tripoli bereikt (afgezien
van den tegenstand die in het binnen
land nog geboden kan worden) en
bet kan den oorlogstoestand op deze
wijze niet laten voortdurendat is te
onvoordeelig en te onaangenaam voor
de Italianen, die in het Turksche lijk
wonen. Dus, er moet een einde aan
komen, en wanneer dit niet kan ge
schieden door bemiddeling men
denke aan Said Pasja's laatste rede
voering dan moet het opeen andere
manier. Dan moet Italië maar de
Tuiksche vloot trachten te vernielen,
of anders eenige Turksch6 eilanden
bezetten, in één woord dan moet de
strijd overgebracht worden naar de
Egéische Zee. (De Adriatische Zee
schijnt men er liefst buiten te laten,
natuurlijk uit vrees voor de Donau-
monarchie.)
Nu is het allerminst zeker dat de
Tuiksche regeering, die thans, uit
vrees voor de comitépartij, beloofd
heeft gean vrede te zullen sluiten dan
op voorwaarden waarbij de waardig
heid des lands en zijn belangen ge
ëerbiedigd worden, vandaag of morgen
niet komt te vallen, en dat er een
andere optreedt die kans ziet, een
vredelievende houding te combineeren
met den toestand binnenslands. Veel
zal bij dit alles afhangen van de
houding, die Turkijejegensdemogend
heden aanneemt.
Het Turksche leger.
Wij putten uit verschillende bion-
nen een oordeel over den Turkschen
soldaat, dat bepaald gunstig genoemd
mag worden, wanneer men den on
gunstige omstandigheden in aanmer
king neemt, waaronder hij moet die
nen.
Nu, gedurende tien jaar is het Turk
sche lager, ter sterkte van 320 tot
350.000 man, reeds iu Macedonië ge
mobiliseerd niet om voor de eer van
den Piofeet te stitjden en evenmin
om den Padischah te verdedigen,
doch om te beletten, dat huri vijanden
de Bulgaren en Grieken elkaar de keel
afsnijden.
Het Turksche leger bestaat daarbij
uit twee afzonderlijke deelen, en dan
zijn deze weer samengesteld uit drie
of vier verschillende rassen: Anato-
liërs. Osmanlis, Syracusers, Arabieren,
Circassiers, Albaneezende reservisten
zijn, bij geheele dorpen tegelijk, gemo
biliseerd voor een tijdvak van dertig
of veertig maanden. De betaling is
onvoldoende, de voeding sober, de be
handeling slecht. Maar toch vervult
de Turksche soldaat zijn plicht. En
als zoodanig is hij dus et-n toonbeeld
van militaire deugden I
De officieren komen eerder tot mui
ten dan de soldaten. Nu is hun lol
in verhouding ook erger dan dat van
hun minderen. Zij moeten hun dienst
vervullen in afgelegen garnizoenen,
waar zij geen boeken noch kranten
ontvangen. Wanneer zij, bij uitzonde
ring, eenig fortuin bezitten, is hun één
reis toegestaan: Naar Mekka. Doch
daar vinden zij al heel weinig militaire
instructie I
De discipline bestaat in het Turk
sche leger zoo goed als niet; dereden
is, dat een geschikt kader van onder
officieren zoo goed als geheel ont
breekt in de Ottomaansche organisatie.
De officieren behandelen hun man
schappen op dezelfde lederijkersacb-
tige wijze als in de legers uit de
zeventiende eeuw.
Heel zelden worden de soldaten
ontevreden.
Zoo heeft men onlangs kunnen ver
nemen van een Albaneesch bataillon
te Janina, dat zijn officieren in den
konak opsloot, en een telegram aan
den Sultan in Konstantinopel zond
met vermelding van hetgeen had plaats
gehad. De Sultan zond een telegram
aan de muiters terug, dat alle soldaten
tot sergeant waren bevorderd.
En dadelijk lieten de muiters hun
officieren weerin vrijheid en hervatten
weer gemoedelijk hun dienst.
De moord op ChristeneB.
Omtrent het vermoorden van Chris
tenen in Benghasi worden de vol
gende bijzonderheden geseind: »De
vorige week, in den nacht van Woens
dag op Donderdag, korten tijd nadat
de Italiaansche oorlogsschepen de
eerste schoten hadden gelost, liet de
aanvoerder der Senoussi het Katho
lieke missiehuis omsingelen. De leider
van het huis, pater Umberto trad op
den drempel, om met den aanvoerder
der fanatieke bende te onderhandelen
Hij wilde alle martelingen doorstaan,
indien men slechts zijn bescherme
lingen wilde ontzien. Hij werd echter
door één zwaardslag gedood en zijn
lijk verminkt. Alle overige bewoners
van het huis ondergingen hetzelfde lot.
Van het missiehuis begaven de
Senoussi zich naar het katholieke
kinder-asyl, doodden hier pater Jonker
van de congregatie van den heiligen
Chamillus en richtten onder de 10
en 12-jarige kinderen een gruwelijk
■bloedbad aan. Deze jongens en meisjes
waren slavenkinderen met groote
geldelijke offers vrijgekocht. Verschei
dene Europeanen, die de beide asylen
wilden beschermen, moesten hun
zelfopofferenden moed met den dood
bekoopen. De Senoussi van Benghasi
bezitten op de Egyptische bank 23
millioen frans. Hun veestapel beloopt
in de provincie Benghasi 200.000
stuks.
Het gebeurde te Oudja.
De plotselinge arrestatie op bevel
van generaal Touteé van den regee-
ringscornmissaris in Oudja Destailleur,
den Franschen vice-consul Lorgeau,
den douaneninspecteur Pandori en
den kadi van Oudja is het onderwerp
van alle gesprekken te Parijs. Het
gebeurde wekt daarom zulk een op
zien, omdat Destailleur geldt voor
een der beste en bekwaamste poli
tieke agenten van Frankrijk in Afrika.
Generaal Touteé, die Maandag uit
de Fransche hoofdstad naar Algiers
was teruggekeerd, is Donderdag on
verwachts te Oudja aangekomen en
liet onmiddellijk de genoemde beeren
door een officier gevangen nemen en
onder gewapend geleide naar de ge
vangenis brengen. Aangezien generaal
Touteé onlangs nog te Parijs is ge
weest, dacht men eerst, toen het
opzienbarende bericht aldaar bekend
werd, dat de hooge commissaris ge
handeld had op last van de regeering.
Doch de minister van buitenlandsche
zaken (onder wien Destailleur werkt)
heeft officieel doen bekend maken,
dat van zijn departement geen bevel
tol gevangenneming van den regee-
ringscommissie is uitgegaan.
Ook aan het ministerie van oorlog
blijkt men volkomen verrast te zijn
geworden door bet optreden van ge
neraal Touteé.
Deze heeft aan Minister Messimy
een telegram gezonden, meldende dat
hij tot de arrestatie was overgegaan,
omdat Destailleur geweigerd had in
zage te geven in zijn kasbeheer en
wegens geknoei met ambtenaren-
(collusion). Op dezelfde gronden heeft
hij de drie andere heeren doen ge
vangen zetten.
Na kennisneming van dit telegram
heeft de ministerpresident in oveileg
met zijn collega's besloten de zaak
onmiddellijk te doen onderzoeken door
een commissie van drie hooge amb
tenaren van de departementen van
buitenlandsche zaken, oorlog en
financiën.
Het is de groote vraag of de hooge-
commissaris zijn bevoegdheden niet
te buiten is gegaan.
Zijn instructies zijn vervat in een
vertrouwelijk schrijven, waarin, naar
de T e m p s uil volkomen betrouwbare
bron verneemt de functies van den
generaal in zeer algemeene bewoor
dingen zijn aangegeven, terwijl een
dergelijk geval er volstrekt niet in
voorzien is.
Bij velen vindt de meening ingang,
dat de bruuske handeling van gene
raal Touteé eenvoudig een wraakne
ming zou zijn van dezen op Destail-
lenr, daar het van algemeene bekend
heid moet zijn, dat tussehen beide
mannen sinds jaren een groote
animositeit heersebt.
De Parijsche correspondent van
den Berl. Lokal-Anzeiger weet mee
te deelen, dat Destailleur geweten
zou hebben dat zijn ondergeschikten
krijgsvoorraad leverden aan de Rill-
stammeri zonder aan dezen handel
een einde te maken.
Het fijne van do zaak weet echter
niemand, zoodat een ruim veld voor
het maken van hypothesen openstaat.
De Ameiikaanscbe oud-President
Roosevelt is te New-York, in de
Carnegie Hall, waar hij een lezing
had gehouden over «vrouwen en kin
deren*, op de tribune bestormd door
suffragettes, die hecu wilden onder
vragen over zyn meening betreffende
het vrouwenkiesrecht.
Na afloop van de voordracht werd
aangekondigd, dat geen mondelinge,
maar alleen schriftelijke vragen toe
gelaten werden en terwijl nu de
stemrechtvrouwen aan het schrijven
warén en haar potlooden over het
papier vlogen, zei Roosevelt, dat er
blijkbaar geen vragen waren en hij
maakte zich gereed om heen te gaan.
Daarop snelden de suffragettes,
onder leiding van mrs. Brookes, pre
sidente van de Gotham Club, naar
de tribune en sloten hem in. Zij
stelden hem de vraag, of hij een
voorstander was van het vrouwen
kiesrecht. Hij gaf een ontwijkend
antwoord, en terwijl hij zich een
uitweg trachtte te banen, spelden
een paar vastberaden suffragette een
vrouwenstemrecht-insigne op zijn jas.
Roosevelt lachtte en het het insigne
waar bet was, en met die kleine
overwinning moesten de suffragettes
zich tevreden stellen.
Onze militaire vliegers.
Minister Colijn, enthusiast over de
praestaties tijdens de manoeuvres en
met groote plannen voor de naaste
toekomst, is naar de Leeuw. Ct.
meldt al vast begonnen met de
finaricieele regeling van de positie der
militaire vliegers.
Hij, die als militair vlieger een ver
bintenis aangaat, krijgt direct en ver
volgens na 1 en 2 jaar dienst, telkens
f150 Bovendien behalve trakte
ment en verdere vergoedingen f25
voor iederen dag, dat hij voor vlieg—
diensten onder de wapenen is. Voor
eiken dag, da' hij gedurende dat tijd
vak voor lijksbesiemming een vlieg
machine beschikbaar heeft, krijgt hij
f50.
De minister, rekening houdende met
't belang, aan de goede diensten van
den oppasser-méchanicien verbonden,
geeft hem (ook gedurende zijn proef-
tijdl boven zijn soldij f 1 toelage, wan
neer hij binnenslands werkzaam is en
f2 50 buitenslands.
Voor eiken nacht dat hij in zijn
eigen logies moet voorzien krijgt hij
25 ets. toelage.
De S. O. G. T. tracht door mid
del van den kermis baar doel te be
reiken n.l. door in de Bioscope Woens
dag 25 en Donderdag 26 Oct. te laten
opvoeren: «De slachtoffers van den
Alcohol". Het stuk stelt voor de ge
schiedenis van een boekhouder die
met zijn gezin door den drank te
gronde gaat.
Wij hopen voor de «Goods Temp
lars® dat zij hiermede hun doel een
stap nader mogen komen.
Zooals het Ii.Blad meldt is aan
gezamelijke giften tot leniging van
den stormramp van 30 Sept. 1.1. een
som van f 2862 50 bijeengebracht.
Hierbij komt de kollosale som van
f 25000 door de algemeene Vereenigde
Commissie tot leniging van rampen
door watersnood in Nederland aan
Waternood-Comité in Zeeland ge
schonken.
In »Amicitia« zette Maandag de
Kermis in met het «Poppenmeisje®
door het Neder!. Operette Ensemble.
Het was leeg in de zaal en dit was
jammer, want het spel was zeer voor
treffelijk. Ook het kleine orkest was
goed, en de toiletten zeer fraai. Des
niettegenstaande werd opgewekt ge
speeld.
Gisteravond gaf hetzelfde gezelschap
«de Dochter van den Sergeant Majoor«,
gelukkig voor een beter bezette zaal
dan Maandag. Spel, Costumes, muziek
en zang alles was naar den aard. De
inhoud beteekent weinig. Een sergeant
majoor vindt in Italië zijn Dochter
weer, alsmede zijn vrouw, die hen
indertijd verlaten heeft.
Voor de op Dinsdag 31 Oct. e.k.
te houden verkiezing van Notabelen
bij de Ned. Hervormde gemeente te
Amersfoort heeft de Kiesvereeniging
«Geloof en Liefde® kandidaat gesteld
de vier aftredende leden, nl. de heeren
mr. J. K. H. de Beaufort, B. van
'tEind, J. Ger. Kleber en W. Kleber
en voor de vacature ontstaan door
het overlijden van den heer J. van
Bottenburg Hz., aftreding 1916,
gekleurd stembiljet den heer II. W.
van Esveld, afgetreden als Secretaris
van het college van Kerkvoogden en
als Kerkelijk Ontvanger.
