HIEUW E
Nieuws- ea Advertentieblad
¥®©r de Privtieie Utrecht.
@flfememee
m
Zaterdag 11 Mei 1912.
41e jaargang.
FEUILLETON.
No. 38.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG
PREMIE
BINNENLAND.
VERVLOEKT EN VERSTOTEN.
Courant
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden met Zondagsblad f 1.15;
Franco per post door bet gebeele Rijk 1.25.
Afzonderlijke Nnmmers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dingdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER.
Burenu: Langestrnat 31. Telephooimo. 09.
ADVERTENTIËN:
Van 16 regels 0.50; iedere reg9l meer 7'/, Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slecbts driemaal berekend
Groote letters eD vignetten naar plaatsrnimte.
voor de lezers van deze courant
Het heden verschenen 6e Nummer
van den vierden Jaargang van
bevat o.a.:
Het Koninklijk bezoek aan de Hoofd
stad, met 6 foto's. Het laatste bedrijf
van bet Parijscbe drama, met 4 foto's.
Brand op het Rechtboomsloot te
Amsterdam. Brand in bet «Kalfje"
bij Amsterdam. Brand te Leider
dorp. Ons Prinsesje op 't Loo.
Be vereeniging «Onze Vloot," met
6 foto's. Cabaret artistique van
Leidsche studenten. Een monument
op het kerkhof te Roozendaal. De
val van den vliegenier Védrines.
Per vliegtoestel over den Oceaan.
Het Jubileum van de broeders van
St. Joannes Deo. Portret van den
schrijver van „de familie Lehmann".
Een Overzicht van de 1 Mei-be
tooging te Amsterdam. Schipbreu
kelingen van de Titanic in de reddings
boot. - Geredden van de Titanic aan
boord van de „Carpathia". Het
vervolg van de Onthullingen van
Madame Steinheil met 2 foto's.
Onze Esperanto-Cursus.
Voorts portretten van bekende stad-
genooten. De llubi iek van Redac
teur X en het Kindernummer „Ons
Prinsesje", met onderhoudende lectuur
voor de jeugd.
De ondergeteekende wenscht bij
zijne Courant geregeld de geïllu
streerde Premie „Pak me mee" te
ontvangen.
Woonplaats: Naam:
Wetenschappelijke cinematographic
Ter Kon. goedkeuring zullen worden
aangeboden de Statuten der Naaml
Vennootschap voor wetenschappelijke
cinematografie, die zich ten doel stelt,
door een vaste organisatie te ver
eenigen de verschillende toepassingen
der bioscoop op het gebied van
industrie, kunst, onderwijs, oeconomie
en ethiek, afgewisseld door gepaste
ontspanning.
Als Directeur der Vennootschap
werd benoemd de heer D. de Cleicq
te Bloemendaal, die door zijn wèten-
schappelijk-technische ontwikkeling
daarvoor berekend en als spreker geen
onbekende in Nederland is.
Als gedelegeerd-commissaris is ge
kozen de heer Maurits H. Binger, te
Haarlem, die met zijn organiseerend
talent en zijn zakenkennis den Directeur
in het beboer zal terzijde staan. Tol
2e commissaris en rechtskundig
adviseur werd aangewezen mr. dr.
W. P. Vis, te Haailem.
Ter voorlichting van het Bestuur
op het uitgebreide werkterrein werd
een Comité van advies uilgenoodigd,
waarin zich bereid verklaarden zitting
t». nemen de heerénG L. van Balen,
Hoofd eener Lagere school. Amster
dam; H. M. van Bemmel, Voorzitter
van de vereeniging «Onze Vloot",
afdeeling Haarlem; J. Bruinwoid Riedel,
Algemeen Secretaris der Mij. tot Nut
van 't Algemeen, BaarnG. S. de
Clercq, Secretaris Mij. van Nijverheid,
Bloemendaal; dr. J. Dekker, Directeur
Koloniaal Museum, Haarlem; prof.
dr. G. van Iterson, plantentechnologie,
DelftD. Ingerman,leeraar technologie,
openbare Handelsschool. Amsterdam;
A. Jonkman, Hoofd Chr. school
AmsterdamJ. F. van Oss. leeraar
chemie, Openb. Handelsschool, Amster
dam; jhr. Ch. F. van de Poll. Voor
zitter Centraal-comité Plan 1913,
Haarlem, Jac. P. Thijsse, leeraar
Natuurlijke historie, Bloemendaal; B.
Weustink, Hoofd R. K. schoolver
eer.iging, Amsterdam; E. F. Witte,
hortulanus, Leiden; en J. IJzerman,
Directeur openbare Handelsschool
Amsterdam.
Voor scholen, wetenschappelijke-en
volksontwikkelingsvereenigingen hoopt
zij het middelpunten de vraagbaak te
worden, met haar uitstekend materieel,
haar geschoolde beambten en haar
j verbindingen over de geheele wereld.
I Het lange en zeer kostbare viaag
stuk, boe de bioscoop in dienst der
ontwikkeling to stellen, is door haar
een goede stap nader ter oplossing
gebracht, aangezien zij van plan is,
het geheele land met een speciaal voor
dit doel geconstrueerde hal, metciica
1000 zitplaatsen, te laten bereizen
Grooten steun mocht zij bij dit doel
reeds van de «Prins der geïllustreerde
bladen« ondervinden, die haar mach
tige medewerking verleende om een
btoscopische industrie-ten toonstelling
mogelijk te maken, door verschillende
groote fabrieken van binnen-en buiten
land uit te noodigen hun bedrijf cine
matografisch te laten opnemen en de
exploitatie dezer films aan de Naaml.
Verin, op te dragen, die ze in een
100-tal plaatsen van Nederland zal
vertoonen, terwijl de fabrikanten ge
legenheid zal worden geboden, belang
hebbenden tot deze voors'elhngen uit
te noodigen. 's Winters zal worden
gebruik gemaakt van bestaande zalen,
des zomers van de eigen, verplaats
bare hal. De ochtenden en de mid
dagen zuilen op deze plaatsen worden
dienstbaar gemaakt aan de zooge
naamde scbool-bioscoop, waardoor de
kinderen van verschillende scholen, in
overleg met de plaatselijke school
autoriteiten, bijeenkomen, om speciale
les-uren te volgen, waai bij, in overleg
met de paedagogische leden van het
comité eeu zeer vruchtdragende wijze
van onderricht zal gevolgd worden.
Een leerprogramma zal ten spoedig
ste aan de betreffende autoriteiten
worden toegezonden, omvatlende leer
stof, zoowel voor de Lagere als de
Middelbare scholen. De lesuren zullen
met nieuwe leerstof herhaald worden,
zoo dikwerf hiertoe van bevoegde zijde
de wensch zal worden kenbaar ge
maakt.
In eigen ateliers te Haarlem, zullen
voorloopig door buitenlandsche ervaren
krachten, de benoodigde schoolfilms,
met medewerking van het speciaal
bevoegde comité-lid, worden vervaar
digd, ontwikkeld en afgewerkt.
Reeds werd een overeenkomst ge
troffen met bet Hoofdbestuur van
Plan 1913, waarbij bet Bestuur heeft
besloten, vreemdelingen, die in het
feest- en tentoonstellingsjaar 1913
Nederland zullen bezoeken, uit te
noodigen de Bioscopische industrie-
tentoonstelling te bezichtigen. Met
een '12-tal groote bedrijven zijn de
overeenkomsten voor bioscopische
opnamen reeds gemaakt en nog velen
zullen volgen, om het beeld der Neder-
landsche industrie zoo volledig moge
lijk te doen zijn.
Aangezien van de voornaamste ver-
eenigingen, die zich met het organi-
seeien van voordrachten bezig houden,
Bestuursleden zitting hebben in het
comité, zullen, buiten industrie- en
schoolfilms, ook voor hun afdeeling
speciale programma's ontworpen
worden.
De aanvullingslijst der comité-leden
zal spoedig ter kennis worden gebracht,
daar van verschillende zijden nog
medewerking werd toegezegd, die men
bij de omvangrijke taak zeer gaarne
aanvaardt.
Het voorloopig correspondentie
adres is; D. de Clercq, Bloemendaal,
Koepellaan 4.
Steenkolen in Brabant en Zeeland.
Aan een artikel van mr. van
Waterschoot van der Gracht, in de
Mededeelingen van het Geologisch
Genootschap, ontleend de »N. R Ct
het volgende;
De schrijver meent, dat de boringen
in westelijk Noord-Brabant en Zeeland
veel meer een sprong in het duister
zijn dan bijvoorbeeld die in de Peel
of in den Achterhoek waren. Toch
meent hij, dat er kans bestaat op
800 it 900 M. diepte steenkolen te
vinden, hetgeen van zeer groote waarde
zou zijn, gezien de nabijliggende havens
van Vlissingen en Rotterdam.
»Is« zegt de heer v. W. v. d.
G. «mijn inzicht juist, dan ver
mindert het gevaar in Zeeland en
Zuid-West-Noord-Brabant ouder ge
steente aan te treilen en wordt de
kans grooter dat de Kolenkalk-rand
vanaf Kessel meer rechtlijnig naar het
N.-Westen doorloopt naar de kust
van Norfolk, dan dat zij zóó sterk
naar het Noorden afbuigt, dat Vlim-
meren reeds weder nabij dien rand
komt te liggen. Het feit dat zoowel
te Vlimmeren als zelfs te Sandhoven
(nog maar slecht 20 pet. gas) vrij
diepe Carboon-niveau's bereikt wer
den, behoeft dan niet noodzakelijk
zijn reden te vinden in een uitloopen
van bet kolenbekken, doch kan te
wijten zijn aan plaatselijke horsten.»
De boring begint bij Woensdrecht.
Dat dit punt het beste is, wordt aldus
verdedigd
«Verschillende consideraties deden
mij Woensdrecht kiezen. Bij Hulst
zouden wij zeker op veel geringere
diepte den ondergrond aanboren, doch
tamelijk zeker in het Massief van
Brabant belanden ook bij Goes zoude
dit laatste gevaar nog vrij groot zijn
bij Bergen-op-Zoom en nog veel
zekerder, bij Zundert en zeer stellig
bij Baarle-Nassau was daarvoor geen
gevaar, doch daar neemt de diepte
bepaald zeer sterk toe. Weten wij
eenmaal zeker welke de diepte van
den ondergrond te Woensdrecht is,
dan kan men daaruit besluiten hoe
veel men zich verder van den rand
af kan wagen naar het hart van bet
bekken, waar de hoogere vet-en gas
kolen moeten liggen.
Om te Zundert te boren was ik
vooral huiverig door het in deze
streken zeer diepliggende Midden-
Plioceen (oudere formaties zijn niet
bekend.)
Een Roman uit de laatste Poolsche Revolutie
van
julius aliczny.
28)
«Oude man," zei nu graaf Dewbinsky
trotscb en in ieder woord klonk de
waarheid «Ge zijt in een vreeselijken
waan I Ik heb slecbts tweemaal uw
huis bezocht en uwe dochter alleen
in uwe tegenwoordigheid gesproken.
Hoe ge er toe komt mij Sara's verleider
te noemen, is mij onbegrijpelijk!"
Verbaasd trad Levi een schrede
achteruit. De schrik wil loochenen,
dacht bij.
«Mijnheer de graaf!" zeibijnaeene
pauze met van opgewondenheid bevende
stem, «Sara heeft in de ijlende koorts
uw naam genoemd, en gij gaaft haar
ook bet kruisje, dat zij aan den bals
droeg."
«Een kruisje? Bij God, ge dwaalt,
Baruch LeviIk heb baar nooit een
kruisje gegeven."
De plechtige ernst met welke Dew
binsky deze woorden bad gezegd, deden
den vader in zijne meening wankelen
en bij verhaalde nu de laatste gebeur
tenissen die in zijn buis plaats hadden
gehad. «Mijnheer de graaf!" voer
bij vervolgens haastig bewogen voort
en viel voor Dewbinsky op de knieën.
«Antwoord mij bij bet gebeente uws
vaders, bij alles wat u heilig is, ant
woord mij bij uw Godhebt ge mijne
dochter nooit over liefde gesproken,
hebt ge Sara niet overreed het geloof
barer vaderen af te zweren Gena-
digste heer, ik heb Sara verloren,
zij is geen j odin meer, maar zij is toch
mijn kindzoo ik wist dat zij niet zou
worden gelijk die ODgelukkigen en ver
acht door geheel de wereld, zou ik haar
willen redden en haar zoeken zij is
toch mijn kind!"
De oude man begon nu zoo hartbre
kend te weenen, dat de graaf hem bij
den arm nam en oprichtte.
«Ik zweer u voor God den Almach
tige, dat ik nóóit beproefd heb Sara's
liefde te winnen en haar ook nooit
alleen gezien of gesproken heb." Met
deze woorden naderde Dewbinsky zijne
schrijftafel en overhandigde Baruch
Levi Iwan's brief.
Een vreeselijk voorgevoel bekroop
den ouden man, toen bij hem gelezen
bad.
«God!" riep hij, «waarmede heb ik
verdiend dat ge uw hand zoo zwaar
boven mijn buis boud. Mijnheer de
graaf, vergeef mij, arm man, wien het
ongeluk bijna van bet verstand heeft
beroofd. Wat heb ik gedaan Dood
j mij maar neen, gij moet gered worden
i haastig van hier, ik wil uw gids zijn
door bet boscbdrie duizend Russen
hebben de omstreken bezet om u ge
vangen te nemen."
«Schurk!" riep Dewbinsky sabelen
pistolen grijpend, «dat is openlijk ver
raad I"
Baruch Levi sloeg de oogen neer. «Ik
hield u voor den verleider van mijn arm
kind, en wilde Sara en mij wreken
maar ik kan en wil u redden I Ik wil
mijn leven, dat thans in uwe macht is,
op bet spel zetten en u met uwe solda
ten langs een mij bekend boschpad
uit bet ijzeren net der Russen be
vrijden."
«De minste verdenking dat ge mij
bedriegt, kost u het leven," ant
woordde Dewbinsky. Hij liet dadelijk
zijne officieren bijeenkomen en eenige
minuten later wist ieder man wat er
te doen was. Aan openlijken weer
stand was niet te denken, slechts een
snelle vlucht was de eenige redding
van den dood.
Door een lage achterdeur gingen
nu graaf Dewbinsky en Baruch Levi
uit het kasteel naar het naaste boscb
onhoorbaar als nachtelijke schaduwen
volgden hen, man voor man, de ge
heel e troep opstandelingen. Spoedig
hoorde men niets meer dan bulderen
van den storm tnsscben de rotsen en
het rollen van eenige losgerukt rots
blokken, die met dof geraas in de
diepte stortten. Het kasteel lag geheel
ledig in de duisternis van den nacht,
want zelfs de dienstboden hadden zich
bij de vluchtende opstandelingen aan
gesloten.
Baruch Levi hield de band van
den graaf in de zijne en voerde hem
als een vader zijn kind, met de grootste
behoedzaamheid en zorg, over de ge
vaarlijkste plaatsen, terwijl de opstan
delingen ben dicht op de hielen volg
den. Daar boorden de vluchtelingen
in de verte schoten vallen, vervolgens
een wild gebrul. Het waren de Russen,
die het kasteel bestormden. De weg
voerde over een brug, toen de laatste
man er over was, werd zij ijlings ver-
j woest en de puinhoopen in den stroom
geworpen.
Huilend floot de wind over de vlakte
i en drong met razende woede in bet
dichte dennenbosch. Geen ster, geen
vriendelijk hemellick bescheen het ge
vaarlijk pad, dat over ruwe rotsen door
bet bosch liep; in de verte klonken de
stemmen hunner vervolgers, die nog
aan gene zijde van den stroom schenen
te zijn.
«Maar moed en volharding!" zei
Baruch. «in een uur zijn wij uit den
kring der Russen en morgen avond
hebben wij, zoo God wil, het leger van
Langiewicz bereikt."
Baruch Levi hield woord, gelukkig
ontkwamen zij de Russen eD vonden
den opperbevelhebber der opstandelin
gen.
Lang wachten Mozes en Aron Tewe-
les in de dorpsherberg vaD den eerste,
op de terugkomst van Baruch Levi.
Augstig gaven zij zich aan gissingen
wegens zijn wegblijven over, toen plot
seling de deur geopend werd en een
