BIJVOEGSEL
NIEUWE AMERSFOORTSCHE COURANT
VAN ZATERDAG 12 OCT. 1912.
PREDIKBEURTEN.
behoorende bij de
BINNENLAND.
Advertentiën.
Een lid stelt voor, dezen post tot
f 500 te verhoogen. Het reclame maken
voor Amersfoort als woonplaats, acht
hij van groot belang.
Jaarvveddden personeel
Openbare werken.
Hoe denken zoo vraagt een lid
Burgemeester en Wethouders over
verhooging der jaarwedde van den
klerk-teekenaar?
Kosten van onderhoud
van straten, enz.
Een lid acht het gewenscht een be
gin te maken met het leggen van een
trottoir in de Langestraat en stelt
voor, te beginnen met het gedeelte
BrandsenHehenkamp en Van Gelder
Van Zalingen.
Een ander lid wenscht in deze mede
werking van de winkeliers, want voor
hen is hel hebben van een trottoir
van grooler belang dan voor de Ge
meente. Ook wijst hij er op, dat bij
smalle gedeelten, bijv. bij het perceel
van Van Zalingen, een trottoir onnoo-
dig is,
Een lid vestigt de aandacht op den
slechten toestand van den Parrallel-
weghij vraagt hierin verandering
te brengen.
Onderhoud van Gemeente
gebouwen.
Een lid meent, dat het onderhoud
van gebouwen, gelegen onder de Ge
meente Leusden, door Burgemeester
en Wethouders f2000 te laag is ge
raamd.
Subsidie Muziek-vereeniging.
Meerdere leden spieken den wensch
uit, dat bijzondere aandacht zal ge
wijd worden aan het adres om subsidie
eener andere Muziek-vereeniging,
welke getoond heeft recht van bestaan
te hebben, terwijl zij tot nu toe op
geheel andere wijze behandeld wordt
dan eene zuster-vereeniging.
Toelage aan de veroeniging
Openbare leeszaal en biblio
theek.
Een lid stelt voor, dezen post te
lezen «toelage aan vereenigingen voor
Openbare leeszalen en bibliotheken»
en de raming te verhoogen tot f 2000.
Hij herinnert er aan, dat het doel
der vereeniging «Openbare leeszaal«
is de verhooging van de volksontwik
keling. Eén derde gedeelte van de
bevolking van Amersfoort kan van dit
middel geen gebruik maken, dus een
neutrale leeszaal kan het doel. hetwelk
zij beoogt, niet bereiken.
Daarom is opgericht eene Roomsch
Katholieke openbare leeszaal, welke
de neutrale openbare leeszaal steunt
in haar pogingen lot het bereiken van
een doel, waartoe de laatste alleen
niet in staat is. Waar de R. K. open
bare leeszaal aldus steunt, is de aan
vrage om een subsidie van f500
billijk.
Burgemeester en Wethouders zullen
ook aan deze leeszaal eischen hebben
te stellen, ten einde den waarborg
te verkrijgen, dat ook de R. K. lees
zaal in waarheid een openbare lees
zaal zij.
Een ander lid ondersteunt het voor
stel van den vorigen spreker.
Pensioenen en gratificatiën.
Van verschillende zijden wordt aan
gedrongen op eene regeling, waardoor
voorkomen wordt, dat werklieden, die
30 en meer jaren in dienst der Ge
meente hebben doorgebracht, ten laste
van het Burgerlijk armbestuur komen.
INKOMSTEN.
Huur van huizen, enz.
Een lid meent, dat de huur van
het huis in de Kamperbinnepoort,
verhuurd aan G. Bloemink, te laag
geraamd is.
Een flink gedeelte van den in
het algemeen gezond zijnden hoender-
stapel in de omgeving van Amersfoort
is thans, zoo goed als zeker, behoed
voor de to> echt zoo geweerde Klein'sche
kippenziekte.
De Rijks-seruminricbting «n d»
V. P. N. (Vereeniging tot bevordering
van de Pluimveehouderij in Nederland)
hebben den strijd tegen deze zeer
besmettelijke ziekte aangebonden,
waartoe als eerste krachtige maatregel,
met buitengewoon veel modewerking
van landbouwers en andere leden der
V. P. N., deze week niet minder dan
9863 kippen met de voorbehoedende
entstof werden behandeld.
't Was inderdaad geen gemakkelijke
taak, welke dr. B. J. C. te Hennepe,
bacterioloog bij de Rijk-serumin
richting, bijgestaan door den heer
H. B. Beaufort, den pluimveeteelt
consulent, en het Bestuur van de
V. P. N. te Amersfoort, op zich had
genomen. Waar echter is gebleken,
dat, met inbegrip van tijdroovende
verplaatsing van de eene boerderij
naar de andere, op éen dag 2000
dieren werden behandeld, lijdt het
geen twijfel of het groote aantal
hoenders, dat moet worden beschermd,
is geen bezwaar om de ziekte te
bestrijden en zoo mogelijk geheel uit
te roeien.
Voor een waarde van vele tien
duizenden guldens gaan jaarlijks, vooral
door de Klein'sche ziekte, maar ook
door andere hoenderziekten, verloten
en ongetwijfeld zou een statistiek van
aan ziekte gestorven boenders ge
durende den loop van éen jaar ver
bazingwekkende cijfers doen zien.
Moge de aangebonden strijd krachtig
worden voortgezet en niet worden
voorbij gezien welk een buitengemeen
groote waarde het pluimvee het
kleinste, maa.r tevens het talrijkste
vee op de boerderij vertegen
woordigt.
Verscheidene buitenlandsche Re-
geeringen hebben zeer groote sommen
over tot bevordering van deze
schijnbaar kleine, maar inderdaad
groote belangen en ook van onze
Regeering woidt voor dit doel reeds
belangrijke steun ondervonden.
De Christelijke Zangvereeniging
«Looft den Heer", diiecteur de heer
J. Polier, gaf j 1. Woensdag een uit
voering in degrootezaal van s'tValkje",
die geheel gevuld was met een dank
baar publiek. Vooral de voordrachten
van den beer Liethof vielen zeer in
den smaak en deden allen schateren
van hot lachen. Nu het moet gezegd,
bij heeft er slag van om bij zijn
publiek de lachspieten in beweging
te brengen.
«Looit den Heer" hield zich dapper
en zong uit volle borst, begeleid door
Mevr. Polier.
De directeur was een beetje zenuw
achtig met deze zijn eerste openbare
uitvoering. Voor het overige was het
programma zeer afwisselend en schonk
de aanwezigen de kinderen niet
meegerekend niet alleen een ge
notvollen, maar ook 'n stichtelijken
avond.
In de jl. Donderdagavond onder
leiding van Ds. Toxopeus gehouden
vergadering der plaatselijke afdeeling
van den Nederl. Protestantenbond
werden de aftredende bestuursleden
Ds. J. Hooykaas en J. A. Uding her
kozen. Als afgevaardigde naar de op
22 October te Leeuwarden te houden
algemeene vergadering werd gekozen
Ds. Toxopeus.
Als sprekers in dit winterseizoen
werden aangewezen de heeren: Ds.
Hooykaas, Ds. S. K. Bakker te Zwolle,
Ds. van den Bergh van Eysinga te
Zutphen, Ds. Toxopeus, Mejuffrouw
Van Ede te Oegstgeest en Ds. J. J
Bleeker te Dronrijp.
Mochten enkele dezer sprekers on
verhoopt verhinderd zijn te komen
dan zullen uitnoodigingen worden
gezonden aan Ds. Haverkamp te
Nijmegen, Ds. P. G. H. van Ittersum
te Wirdum en Ds. W. B. Onnekes
te den Helder.
In de jl. Donderdagavond onder
praesidium van den heer C. M Cremer
gehouden vergadering van de vereeni
ging «Handelsschool voor Amersfooit
en Omstreken» werd het huishoudelijk
reglement vastgesteld. Tot leden der
commissie tot het nazien der rekening
en verantwoording werden aangewezen
de heeren jhr. S. M. van Reigersberg
Versluys, E. van Vollenhoven en P.
J. Fredenks.
De begrooting werd in ontvangst
en uitgaaf vastgesteld op f 11.670.
Tot bestuursleden werden gekozen
de heerenG. J. Buys, S. J. van
Duinen, Mr. R P. van der Mark en
G. W. Schefïers. Besloten werd o.m.
een krachtige werving van nieuwe
leden op touw te zetten.
„Freulekcn"
Door de Kon. Vereeniging „Het
Nederl. Tooneel" werd gisteravond
in Amicilia opgevoerd «Freuleken»,
comedie in 3 bedrijven door Roelvink.
Het stuk speelt omstreeks 1780 op
dert huize «Randen, ergens in den
Gelderschen Achterhoek, waar Baron
van Aveiling Burgemeester van een
klein dorp is. De Baron (de heer
Hein Harms) is weduwnaar als we
kennis met hem maken en heeft drie
kinderen Job, Hans en Florentine
(resp. Chrispijn, Theo Frenkel en Mej
Emma Morel. In zijn huis waren nog
aanwezig zijn zuster Henriëlte, een
llaagscbe douairière (Mevr. Schab
Weiman), Miebetje, de dienstbode
(Mevr. Lobo- Braakensiek) en een
gast Iman van Aerschot (de heer
J. Reule).
Als het scherm opgaat is «Freu
leken» uit logeeren te Utrecht en
haar tante de huishoudster. Deze heeft
er geen slag van de guede stemming
te bevorderen, waarom de komst van
den vroolijken van Aerschot een wel
kome afleiding geeft. Met Job, die
niet loopen kan, speelt hij schaak en
met Miebetje raakt hij aan 't schar
relen, natuurlijk «in alle eer en deugd.
Met. Hans, de niet gepromoveerde
student, kwam ook Fieuleken thuis.
Nu ging de zon weer onder. Papa
boos op den zoon boemelaar en Mie
betje jaloerse!) op Freuleke. Allen
speelden hun rol met zeer veel animo
en zeer natuurlijk. Taal en toon waren
voornaam en de monteering zeer mooi.
Veel viel er te genieten bij hét hooien
en zien van deze voorname 18de
eeuwsche merischen.
Donderdagavond hield Mej de
Leeuw in Amicitia voor het Nutsde-
partemenl een lezing over Zweden en
Noorwegen. Jammer, dat de zaal zoo
leeg was, want wat ze vei haalde van
haar.reis door deze landen was zeer
leerzaam en merkwaardig. Ook ver
telde ze 't een en ander van Björn-
son, naar aanleiding van een onder
houd, dat ze met hem had gehad.
Het Bestuur bood haar een bouquet
aan.
Ten overstaan van notaris C. A.
van Blaricum werd Donderdagavond
in het café Otte geveild het koffie
huis gelegen op den hoek van de Lan
gestraat en Zevenhuizen. Voor f5000
werd bet perceel toegewezen aan
den heer Th. Ockhorst te Amsterdam
De heer P. H. Dijksterhuis onder
wijzer aan de Christelijke school be
haalde te 's Gravenhage de acte wis
kunde L. O.
De luit.-kolonel W. N. Winters-
hoven, commandant van het 19e Land
weerdistrict, is op zijn verzoek als
zoodanig eervol ontslagen, met toe
kenning van een verhoogd pensioen.
Aan rector J. Berendsen, is op
verzoek eervol ontslag verleend als
geestelijk adviseur van het plaatselijk
comité der Katholieke sociale actie,
terwijl iruzijn plaats is benoemd pastoor
L. A. F. X. Fock.
De lezing door dr. Frederik van
Eeden voor de plaatselijke afdeeling
der Vereeniging voor vrouwenkiesrecht
zal plaats hebben op 2 November.
Naar wij vernemen bestaan er
plannen voor den bouw van een
inrichting voor besmettelijke ziekten
aan den Leusderweg, tegenover de
school van Oud Leusden.
Bij een te Zeist in cafe «Havens*
gehouden biljartmatch 250 caramboles
libre en 250 caramboles cadre tus-
schen de heeren J. Kusters van Utrecht
en S. Kielder alhier, heeft onze stad
genoot met een eindstand van 500
508 gewonnen en daarmee de uit
geloofde verguld zilveren medaille
behaald.
De Spijs-commissie zal aanstaan
den Maandag haar gewoon jaarlijksch
beroep doen op de stadgonooten.
ZONDAG 13 OCTOBER.
Reinoiistrantsche kerk.
Voorm. 10'/i uur, Ds. Hooykaas.
Evnng. Luth. Kerk.
Voorm. l0'/> uur, Dr. H. J. Toxopeüs
Gcreforni. kerk (Langegracht).
Voorm. 10 uur, Ds. J. de Vries,
pred. te Tilburg.
'sA. b'lt uur, Ds. J. de Vries.
Gcreforni. kerk (Zuidsingel).
Voorm. 10 uur, Ds. Teerink.
's Av. 5'/i uur, Ds. Teerink.
Vrije Gercform. Gemeente.
Voorm. 9'/« uur, Godsdienstoefening,
s' Av. 5 uur, Godsdienstoefening.
Chr. Gerefbrni. Gemeente.
Lokaal «de Zaaier".
Voorm. 9V» uur, Doc. van Lingen.
's Av. 5'/» uur, Doc. van Lingen.
Collecte voor 't gebouw.
Hersteld Apost. Gemeente
in de eenheid der Apostelen.
Geb. Eben-Haëzer, Muurhuizen 113.
Voorm. 10 uur, Godsdienstoefening.
Nam. 4'It uur, Godsdienstoefening.
Samenwerking.
De hoofdbesturen van de drie
vrijzinnige partijen (den Bond van
Vrij liberalen, de Liberale Unie en den
Vrijzinnig-Democratischen Bond) zijn
tot overeenstemming gekomen omtrent
den grondslag, waarop samenwerking
zal kunnen plaats hebben bij de Kamer
verkiezingen van 1913.
Het daartoe strekkend voorstel zal
in den loop der maand November
aan de eindbeslissing der algemeene
vergaderingen van genoemde vereeni
gingen worden onderworpen.
Bioscoop bij liet onderwijs.
In het bioscoop-theater «Frisco»
ie Leeuwarden, is Maandagnamiddag
van gemeentewege aan leerlingen van
openbare lagere scholen een cinema
tografische ies gegeven, waarbij het
eerste speciaal voor het onderwijs
gemaakte Nedederlandsche schoolfilm
werd vertoond. Onderscheidene ge
meente- en onderwijs autoriteiten en
vele andere genoodigden woonden de
voorstelling bij.
In een korte voorafgaande rede
zette de heer C. Nubé, hoofd eener
school, het doel uiteen van deze les,
welke geenszins uitbreiding van ken
nis beoogt, maar alleen veraanschou
welijking van op iedere school te
verwelken leerstof.
Achtereenvolgens werden de films
ten aanschouwe gegeven, op aanwij
zingen van den heer Nubé vervaar
digd, behandelende de ontginning van
woesten grond, door de Ned. Heide
maatschappij op het landgoed «de
Utrecht», te Hilvarenbeek.
De metamorphose van wildernis
tot productieven grond in den vorm
van weiland, bouwland en bosch, is
hier op duidelijke wijze in beeld ge
bracht. Zeer korte aanwijzigen waren
voldoende om verband te leggen
tusschen tekst en beeld.
Met deze nieuwe vinding is de bi
oscoop weder verrijkt en verbeterd,
vooral leerzaam geworden. Aan
warme toejuichingen ontbrak het niet
de talrijk opgekomen aanwezigen
toonden op ondubbelzinnige wijze
hunne ingenomenheid met hetgeen
te hooren en te zien werd gegeven.
Geboorte en Sterfte.
Aan een statistiek der geboorten
en der sterfte r.aar den leeftijd en de
oorzaken van den dood in Nederland
over Aug. 1912, opgenomen in een
bijvoegsel der «Staatscourant" van 4
Oct. No. 232, is het volgende ont
leend:
Aantal inwoners op 1 Aug. 1912
6,067,552, levend geborenen 14,549
of 28 31 op de 1000 inwoners per jaar;
overleden zonder levenloos aangepe-
venen 5487 aantal overledenen zonder
levenloos aangegevenen op 1000 inwo
ners per jaar 10.68.
Overleden op den leeftijd van min
der dan een jaar 1438, 1—4 jaren
445, 513 jaren 175, 1419 jaren
159, 2029 jaren 259, 3039 jaren
270, 40—49 jaren 311, 5064 jaren
776, 6579 jaren 1187, 80 jaren en
daarboven 594, onbekend 10.
Overleden ten gevolge van febris
typhoidea typhus abdominalis 23;
vlektyphus - malaria malaria-cache-
xie pokkenmazelen 64; rood
vonk 19; kinkhoest 103; diphtheria
25 croup 3dysenteria influenza
3Aziatische cholera cholera
nostras 5; andere epidemische ziekten
8; longtnberculose 507; hersentuber-
culose 65; andere vormen van tuber
culose 83; kanker en andere maligne
tumoren 567; meningitis 71; apople
xie, hersenverweeking 302organische
hartgebreken 308; acute bronchitis 39;
chronische bronchitis 54: pneumonia
162; andere ziekten der ademhahngs-
werktuigen (tuberculose uitgezonderd)
228; ziekten van de maag (kanker
uitgezonderd) 26; gastroenteritis en
diarrhoea (bij kinderen beneden 2jaar)
691; appendicitis- en typhlitis 11;
herni, darmocclusie 42; levercirrhose
30; acute nephritis en ziekte van
Bright 103; ziekten van de geslachts
organen der vrouw (kanker uitgezon
derd) 7; kraamvrouwenkoorts 8;
andere ziekten van zwangerschap en
kraambed 30; aangeboren zwakte en
gebreken 247; ouderdom 346; ge
welddadige dood (geen zelfmoord) 160;
zelfmoord 32; andere ziekten 698;
onbekend 334.
Zaterdagmorgen 5 October 1.1.
werd in hotel Noble te Arnhem een
algemeene vergadering gehouden van
leden der Afdeeling Arnhem der Noder-
landsche Heidemaatschappij. Nadat
het huishoudelijk reglement was vast
gesteld, werd overgpgaan tot verkie
zing van een nieuw bestuur.
Tot bestuursleden werden gekozen
de Heeren Jhr. H. de Blocq van Schel-
tinga, Voorzitter, Mr. E. Bin. Mackay
Secretaris-Penningmeester (Velper-
weg 89, Arnhem), P. H. Burgers,
J. de Goeien JrL. A. Ruys en Jhr.
J. K. W. Schimmelpenninck.
Voor het lidmaatschap kan men
zich opgeven bij den Secretaris-Pen
ningmeester.
Jaarwedden genieete-anibtenaren.
Zooals bekend is voert de Nederl.
bond van gemeente-ambtenaren sedert
vele jaren eon krachtige actie tot
verheffing en verbetering der maat
schappelijke positie van den gemeente
ambtenaar, eene beweging, waarbij
het algemeen belang in hooge mate
is betrokken.
Het hoofdbestuur heeft zicb thans
tot den minister van binnen), zaken
gewend met het volgende:
De bezoldiging der burgemeesters,
secretarissen, ontvangers, secretarie-
en ontvangersambtenaren staat in zeer
vele gevallen nog altijd niet in eene
behoorlijke verhouding tot de diensten,
welke tegenwoordig van die ambtenaren
gevorderd worden.
Voorts worden, in strijd met de
bedoeling, welke bij het ontwerpen
der gemeentewet heeft voorgezeten,
niet alleen in de regelingen der
wedden in de verschillenden provinciën
onderling elk systeem en elke ver
houding gemist, maar ook vertoonen
in de tot een provincie behoorende
gemeenten de jaarwedden zooveel
afwijking, dat van eenige regelmaat
absoluut geen sprake kan zijn.
