NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht,
®flfememefe
Zaterdag 19 April 1913.
42e jaargang
FEUILLETON.
Boontje komt om zjji loontje
No. 31.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG
PREMIE
Ingezonden.
Plaatselijk Nieuws.
Amersfoortsche Courant.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden met Zondagsblad 1.16;
Franco per post door het geheele Rijk 1.25.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER
Bureau: Langestraat 17. Telephoonn. 69.
ADVERTENTIËN:
Van 16 regels 0.50; iedere reg9l meer 7Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
voor de lezers van deze courant.
Het heden verschenen 3de nummer
van den vijfde jaargang van
dfctlWITinia m
bevat'o.a.
Het portret van Jhr. G. A. A. AL-
T1NG VON GEUSAU, den, in de
plaats van den heer Pop, benoemden
Directeur-Generaal der Posteiijen en
Telegrafie.
Voorts: De Violenconstructie van
Dr. van Leeuwen, eene vinding van
het grootste belang, mei zes foto's.
Montenegro, met drie foto's: De
Nederlandscbe Ambulance bij Cet-
tinje; Montenegrijnsche artillerie op
weg naar den TaraboschHet bele
gerde Skoetari. Uit den Balkan
oorlog: Brooduiideeling aan halfver-
hongerde Bulgaarsche soldaten. De
wedstrijden te Monaco van hydropla-
nen en motorbooten. Portret van
den schilder Gerard Dou, bij gelegen
heid van zijn 300e geboortejaar.
De tabaksvloot te Amsterdam.
Het Munsterkerkhof te Utrecht, en
wat er bij bet opgraven gevonden
werd. Een kankatuurteekening
van Napoleon I, door een tijdgenoot.
De Staatsgevangenis te Parijs, van
welks dak de autobandiet Lacombe
zich met doodelijk gevolg naar bene
den gestoit beeft. De moord te
's-Gravenhage, met twee foto's.
De op een rotsblok gebouwde Pagode
in Birma, die jaarlijks door duizende
vrome pelgrims bezocht wordt.
H. M. de Koningin, in gezelschap van
den Duitscben Keizer en de Keizerin,
de Kerk der Verlossing te Hombnrg
verlatende. Hoe Poincaré, de Pre
sident der Fransche Republiek, gefo
tografeerd wordt. Het Hotel-Café
Centraal te 's-Gravenhage, met drie
foto's. Groep militaire hoefsmeden.
Het duo-Paulus. De geïllu
streerde Humor-pagina.
Ten slotte: Portretten van bekende
landgenooten, de Rubriek van Redac
teur X. Kindernummer «Ons Prin
sesje", met onderhoudende en leer
zame lectuur voor de Jeugd.
De geabonneerde
wonende
wenscht zich te abonneer en op het
weekblad „PAK ME MEE", tegen den
prijs van 3'/» cents thuis bezorgd.
De wettelijke winkelsluiting en de
winkelbedienden.
«Door middel van de wettelijke
winkelsluiting wordt het door de
winkelbedienden beoogde doel, ver
korting van den aibeidstijd, geens
zins bereikt!"
Deze en soortgelijke uitlatingen,
allen de strekking hebbend den indruk
te vestigen, als zoude eene ver
ordening op de winkelsluiting in de
prartijk voor de winkelbedienden
van geen of van slechts zeer weinig
belang zijn, doen tegenwoordig onder
de tegenstanders der wettelijke winkel
sluiting opgeld. De heer Manassen
kwam met deze bewering aanzetten
in de openbare vergadeiuig door de
zover-bet-hekje«-vei koopers te Am
sterdam belegd, naar aanleiding van
de beslissing van den Hoogen Raad,
waarbij hunne manier om de ver
ordening te ontduiken werd strafbaar
verklaard. In de zitting van den
Amsterdamschen Gemeenteraad van
Woensdag, 2 April j.l., kwam de heer
Ter Haar er mede aandragen, en
ook de commissie voor de straf
verordeningen te Rotterdam gebiuikte
deze bewering als een argument tegen
de invoering eener verordening op
de winkelsluiting, waar zij in baar
afwijzend prae-advies op een door
onze organisatie aan den Raad oer
Gemeente Rotterdam gezonden adres
verklaart, dat «het indirecte middel
der gedwongen winkelsluiting aller
minst waarborg geeft, dat het voor
name doel: bpperking van den arbeids
duur van het winkelpersoneel, zal
worden bereikt.®
Onze organisatie houdt nauwkeurig
aanteekening van de arbeidsvoorwaar
den barer leden. Bij toetreding is
elke bediende gehouden tot in bijzon
dorheden op te geven, onder welke
voorwaarden bij of zij werkt. Van
deze gegevens wordt nauwkeurig
aanteekening gehouden, alsmede van
elke wijziging, welke de arbeidsvoor
waarden in den loop van het lidmaat
schap ondergaan. Telken jare worden
de aldus verkregen en zorgvuldig
bijgehouden gegevens verwerkt in
statistieken, die in het jaarverslag
van onzen Bond worden gepubliceerd.
Hierdoor wordt een beeld verkregen,
zij het dan ook nog geen volledig,
van de loonen, welke de verschillende
categorieën van handelsbedienden ver
dienen, alsmede van den duur van
den arbeid, dien zij dagelijks hebben te
ven ichten.
Ten aanzien van den arbeid iduur
der winkelbedienden, vóór en na de
invoering der verordening op de win
kelsluiting te Amsterdam, geven deze
statistieken sprekende cijfers. I
31 December 1910, op het einde'
dus van het jaar, voorafgaande aanl
dat, waarin te Amsterdam de veror-
dening op de winkelsluiting werd
aangenomen en ingevoerd, telde onze
organisatie onder hare leden, in
Amsterdam en daar buiten, 317 win
kelbediende, welk aantal op 3L-De-
cember dat der invoering, was geste
gen tot 451.
De arbeidsduur dezer bedienden
bedroeg per etmaal:
10 uur of minder 10 tot 12 uur.
1910 60 19.0 pCt. 172 51.2 pCt.
1912 120 26.6 pCt. 271 60.1 pCt,
Meer dan 12 unr. Totaal
85 26.8 pCt. 317 100 pCt.
60 13.3 pCt. 451 100 pCt.
Er blijkt dus, dat na invoering der
winkelsluiting te Amsterdam het aan
tal winkelbedienden, leden van onzen
Bond, dat langer dan 12 uur per
etmaal werkt, met 13.5 pCt. is ver
minderd, waardoor het aantal bedien
den, dat van 10 tot 12 uur arbeid
verricht, met bijna 6 pCh is gestegen
en dat van 10 uur of minder, met
ruim 7 5 pCt.
Cijfers, die duidelijk aantoonen, dat
de bewering, als zou de wettelijke
winkelsluiting den arbeidstijd der win
kelbedienden in de practijk onverkort
laten, eene valsche is.
Nog duidelijker blijkt dit, wanneer
men de arbeidstijden vergelijkt van de
bedienden, werkzaam in Amsterdam,
in de gemeente dus, waar eene ver
ordening op de winkelsluiting bestaat,
en van de bedienden, werkzaam buiten
Amsteidam, in gemeenten, waar de
»vrijheid van arbeid® nog onbelem
merd is.
Op 31 December 1912 werkten van
de reeds genoemde 451 winkelbedien
den, leden van onzen Bond, 253 in
Amsterdam en 198 daarbuiten. Van
dezen hadden een arbeidsdag:
10 uur of minder 10 tot 12 uur
In Amsterdam 101 40.0 pCt. 146 57.7 pCt.
buiten 19= 9.6 pCt. 125 63.1 pCt.
Meer dan 12 uur Totaal
6 2.3 pCt. 253 100 pCt.
54 27.3 pCt. 198 100 pCt.
Na de invoering der verorderingen
op de winkelsluiting werkten van
253 bedienden te Amsterdam dus
nog maar 6 of 2.3 pCt. langer dan
12 uur per etmaal, buiten Amster
dam, waar geen wettelijke winkel
sluiting bestaat, van 198 nog 54 of
27 3 pCt. van bet totaal aantal. In
Amsterdam, in de gemeente, waar
«verfoeilijke dwang« bestaat, die den
bedienden «toch geen voordeel brengt®,
bedroeg het aantal leden, die 10 uur
of minder per etmaal arbeiden, 101
of 40 pCt. van het totaal van 253,
buiten Amsterdam, waar voor de win
kelbedienden nog de onbeperkte «vrij
heid van arbeid« heerscht, hadden
slechts 19 of nog niet 10 pCt van
het totaal van 198 een arbeidsdag
van 10 uur of korter.
Wij meenen dat deze cijfers de
bewering, als "zoude de wettelijke
winkelsluiting voor de winkelbedien
den «toch niets geven*, als zoude
zij bun arbeidstijd niet of zoo goed
als niet verkorten, afdoende weer
leggen. Zij bevestigen volkomen de
ervaring, die ook de organisaties der
winkelbedienden in andere landen,
in Duitschland, in Oostenrijk, in
Engeland, in Denemarken, met de
wettelijk geregelde winkelsluiting heb
ben opgedaan.
Voor het Bondsbestuur van
„De Algemeene"
Edo Fimmen,
Secretaris.
Agenda voor de openbare ver
gadering van den Raad der gemeente
Amersfoort op Dinsdag, 22 April des
namiddags 8,30 uur.
1. Voorstel tot het aangaaD eener
geldleening.
2. Voorstel tot vaststelling van den
pensioensgrondslag van den leeraar
m de Gymnastiek aan de Hoogere
Burgerschool (J. Veen.)
3. Voorstel tot vaststelling van de
jaarwedde en den pensioensgrondslag
van den leeraar in de Oude talen
aan het Gymnasium (Dr. J. H. W.
Strijd
4. Voorstel tot het verleenen van
eervol ontslag als lid der Commissie
van Toezicht op het Middelbaar
Onderwijs aan den heer H Stolp.
5. Voorstel tot het verleenen van
eervol ontslag als lid der Commissie
van Toezicht op bet Lager Onderwijs
DOOB
A. S. II. ROOMS.
9)
Ofschoon de leuke pret nog al lang
geduurd had en hij 's morgens vroeg
te huis gekomen was, zoo trok de
Overste toch al om zeven uur naar
de badkamer, waaruit hij na een kwar
tiertje in 'n schoonen slaapbroek en
kabaja voor den dag kwam, blijkbaar
weer zoo frisch als 'n hoentje na een
heerlijk kop koffie gebruikt te heb
ben stak hij een pijp op en maakte
in den negligé 'n wandeling door zijn
schaduwrijken tuin, een genot dat hij
alleen des Zondags had, omdat de
eischen van den dienst hem in den
regel dagelijks 's morgens al heel vroeg
in uniform er uit joegen.
Dien morgen dacht hij er over na
hoe spoedig hij dat heerlijke plekje
voor goed en voor altijd zou verlaten,
dat plekje waar hij nu bijna twee jaar
van zijn leven aangenaam gesleten had
in kalme vroolijkheid en rustige te
vredenheid, al hadden ook nu en dan
de beslommeringen van de dienst daar
in eenige stoornis gebracht, want an
dere zorgen waren hem onbekend 1
Alles ging hem voor den wind.
Nu nog was hij de bevelvoerder, de
machtige persoon krachtens zijn rang,
maar morgen zou hij den dienst over
geven en terugtreden in het ambte-
looze niet, om voor den vervolge zoo
als velen 'n nietsdoend, nutteloos aan
hangsel van dat leger te worden, waar
in hij altijd met al de lust die in hem
was met zooveel ijver gediend had,
en dat vooral in z'n jeudigen Luite
nants-tijd, toen geen zorgen op zijn
schouders rustten en hij 't leven ge
noot zonder de keerzij te kennen of
te bespeuren; hij ging nu vrijwillig
'n tijd van rust te gemoet, die hem
voor zijn rusteloozen, ijverigen geest
verschrikkelijk scheen.
Misschien zou dit laatste hem nog
hebben doen aarzelen om dien gewich
tige stap te doen, doch het vooruit
zicht om met 'n intiemen vriend en
'n goed gevulde beurs zoo'n veel be
lovende reis te maken, gaf den door
slag, en deed hem den knoop door
hakken, want zoo'n eenige gelegenheid
keerde misschien nooit weer; vertrou
wende op zijn gelukkig gesternte,
hoopte hij later in Europa wel de eene
of andere bezigheid te zullen vinden,
of zich die zelf te zullen scheppen,
en werd de verveling hem te erg,
welnu dan kon hij altijd voor aflei
ding nog de tweede plaats innemen
in het commando over 't huwelijks
bootje, want in elk geval wilde hij
trouwen voordat «kapitein Jas hem
haalde», om althans iemand van het
weduwen pensioen, waarvoor hij zoo
lang gecontribueerd had, te doen pro-
fiteeren en hij meende dat hij voor
die twaalf honderd gulden pensioen
nog altijd wel de eene of andere oude
of jonge liefhebster zou vinden, als
't maar 'n arme tante of nichtje,
door 't nootlot tot ongetrouwd en
dienstbaar blijven gedoemd.
Gewoon als hij was om de zaken
niet te zwaar op te nemen en zich
niet ongerust te maken vóór den tijd,
had hij besloten violen te laten zor
gen en maar kalm af te wachten wat
de tijd brengen zou, want voor hon
gerlijden behoefde hij nog niet bang
te zijD, en overigens «zou alles wel
op z'n eigen pooten terecht komen!»
Weldra verscheen zijn ordonnans
en bracht hem zijne particuliere en
officieele brieven, henevens de dage-
lijksche couranten, en daarom ging
hij naar binnen, plaatste zich bij de
ontbijttafel in de achtergalerij en zag
na wat deze post hem weer bracht.
De adressen bekijkende legde hij
een brief met een Hollandsche postzegel
voorzien met een glimlach ongeopend
ter zijde, zeggende, «van 't kind»
Hij deed dat evenals 'n echte smul
paap 't lekkerste beetje terzij schuift
om 't voor 't laatst te bewaren en
om, voordat hij 't eet, nog 'n oogen-
blik te genieten van ,t gezicht en
den reuk, want trots den verren af
stand ging van dien brief 'n eigeDaar-
digen zoeten geur uit, zoo speciaal
eigen aan jonge-meisjes-briefpapier.
De overige correspondentie was
spoedig doorgelezen, en daarbij voor
al de officieele hier en daar van eene
leidende potloodaaDteekeniug voor
zien, waaraan alles, zelfs ook 'Ie cou
ranten, door hem op tafel ter zijde
werd gelegd, om nu geheel en alleen
te kunnen genieten van het laatste
lekkere hapje, de brief van zijn geliefd
pleegkind.
Eerst bekeek hij aandachtig het met
'n mooie vlugge meisjeshand geschre
ven adres, en trok daarbij een gezicht
als was bij een grapholoog, die met
voldoening eene gunstige conclusie
trekt uit een te beoordeelen hand
schrift, tevens het pennemes gereed
houdende om den brief voorzichtig
open te snijden, want Non had de
gewoonte om allerlei dingen in de
brieven te doen, die dan door te haas
tig opensnijden wel eens beschadigd
waren geworden en nu voelde hij dui
delijk dat er zeker eene photographie
in zat; hoe langzaam en bedaard hij
ook te werk ging, toch verlangde hij
er altijd ongeduldig naar om zich aan
den inhoud dier brieven als 't ware
te vergasten, want die droegen altijd
den stempel van geschreven te zijn
door iemand met een lief, rein, frisch
gemoed en 'n jong hartje dat nog
geen zorgen kende, dank zij de voor
zienigheid iu deu persoon van haar
«vad rtje», den overste; zij sprak hem
in die brieven altijd toe met onbeperkt
