Gemeenteraad.
Plaatselijk Nieuws.
dat er vergiften zijn, misschien ook
hun samenstelling en werking te loe
ren, is het niet bepaald noodig ze
hem te doen innemen. Zelfs hebben
wij eenig idee, dat dit de allerslechtste
methode zou zijn.
En toch passen "wij die toe, telkens
en telkens weer, als wij een slecht
heid aanschouwelijk maken in eigen
persoon. Zij behoeft niet eens van
dien aard te zijn, dat de strafrechter
er bij te pas zou kunnen komen of dat
een ernstig gewetensprotest te ver
wachten is; er zijn, behalve die ver
schrikkelijke dingen, tallooze kleinig
heden, die men vooral niet moet
minachten. Tot de beschaafde opvoe
ding wordt gerekend, dat men de
kinderen gewent aan goede manieren
dat men hen opmerkzaam m&akt op
slechte houdingen, verkeerde bewe
gingen, muider verkieselijke spreek
vormen; dat is uitstekend, men kan
daar niet genoeg de hand aan houden,
want verkeerde gewoonten op dit ge
bied, tot een routine vastgeraakt,
kunnen iemand voor het gezellig ver
keer ongenietbaar maken. Maar van
nog veel' meer gewicht is het, dat
wij in onze gedragingen, in onze
besprekingen, in heel den moreelen
invloed, die van ons uitgaat, niets
brengen, dat de bestaande neiging
tot nabootsing een gevaar doet wor
den; om de cultuur van slechte ge
woonten daar waar haar verderfelijk
heid zoo onmetelijk groot is, op de
meest afdoende wijze te voorkomen,
moeten wij ons zorgvuldig onthouden
van het geven van aanschouwelijk
onderwijs in al hetgeen het gemoed
bederven kan. Hier routine aan te
kweeken is veredeling; bestaat ook
hier eenig gevaar, bijv. dat van te
leurstelling bij latere ontmoeting met
minder goed onderlegden, ter wille
van do groote en zekere wiu9t moet
men de kans op eenig nadeel zich
laten welgevallen.
Die gewoonte brenge men voor
het voetlicht van het scbouwtooneel,
waar wij een rol hebben te vervullen,
hoe nederig ookniet als bloote ver
tooning, doch als uitdrukking van de
werkelijkheid.
Openbare vergadering van den Raad
der Gemeente Amersfoort op Dinsdag
30 September 1913, des avonds ten
8 ure.
Voorzitter, de Burgemeester, de heer
Mr. Van Randwijck.
Aanwezig alle leden.
Secretaris, de heer Veenstra, Loco
Secretaris
Na opening der vergadering brengt
de Voorzitter hulde aan het Comité
en Subcomilé's van de Onafhankelijk-
heidsfeesten, welke feesten zeer goed
geslaagd zijn, al hadden zij ook met
vele tegenspoeden te kampen.
Applaus.
Ingekomen zijn de volgende stukken:
Dankbetuiging van Mej. C. E.
Mensing voor haar benoeming tot
onderwijzeres in de nuttige hand
werken aan school C. (Voor kennis
geving aangenomen)
Dankbetuiging van L. van Eykelen-
burg en L. Koenen, doodgravers der
Algemeene begraafplaats, voor de bun
verleende verhooging van bezoldiging.
(Voor kennisgeving aangenomen.)
Besluit van Gedeputeerde Staten
dd. 8 September 1913, 3e afd. no.
227 tot goedkeuring van hot Raads
besluit van 22 Augustus 1913, no. 379',
tot wijziging van de gemeente-be-
grooting dienst 1913. (Voor Kennis
geving aangenomen.)
Besluit van Gedeputeerde Staten
dd. 8 September 1913, 3eafd.no. 227
tot goedkeuring van het raadsbesluit
van 22 Augustus 1913 no. 379' tot
wijziging van de gemeente-begrooting,
dienst '1913. (Voor kennisgeving aan
genomen.)
Besluit van Gedeputeerde Staten
dd. 15 September 1913 3e afd. no.
227 tot goedkeuring van het Raads
besluit van 2 Sept. 1913 no. 395, lot
wijziging van de gemeente-begrooting
dienst 1913. (Voor kennisgeving aan
genomen.)
Besluit van Gedeputeerde Staten
dd. 8 Sept. 1913, 3e afd. no. 472,
tot goedkeuring van het raadsbesluit
van 22 Aug. 19:3 tot overname van
W. E J. La Fëbre Appels van een
gedeelte van het perceel Asch van
Wijckstraat hoek Smallepad. (Voor
kennisgeving aangenomen.)
Besluit van Gedeputeerde Staten
dd. 15 September 1913, 3e afd. no
496 tot goedkeuring van het Raads
besluit van 2 Sept. 1913 no. 330
tot aankoop van N. Vink va* het
perceel Krankeledenstraat no. 26.
(Voor kennisgeving aangenomen.)
Besluit van Gedeputeerde Staten
dd. 15 September 1913, 3e afd. no.
505 tot goedkeuring van bet Raads
besluit van 2 September 1913, no. 389,
tot overneming van grond aan het
Havik van L. van den Berg. (Voor
kennisgeving aangenomen.)
Besluit van Gedeputeerde Staten
dd. 15 September 1913 le afd. no.
79, tot goedkeuring van het Raads
besluit van 19 Juni 1913, no. 277,
tot vaststelling eener wijziging van
bet uitbreidingsplan der gemeente.
(Voor kennisgeving aangenomen.)
Voorstel van het Hoofdbestuur van
den Nederlandschen Bond van ge
meente-ambtenaren inzake het ver
halen van pensioensbijdragen van de
gemeente-ambtenaren. (Ter visie voor
de leden
Adres van de Afdeeling Amersfoort
en omstreken van den Bond van
Nederlandsche onderwijzers houdende
verzoek om den hoofden van scholen
het onderwijs in eene klasse op te
dragen. (Om advies aan B. en W.)
Adres van bewoners van den
Utrechtschon straatweg, houdende
verzoek medewerking te verleenen,
dal de eventueel aan te leggen tram
van Utrecht naar Amersfoort langs
hunne buizen zal rijden. Om advies
naar B. en W.
Adres van bewoners der Kromme-
straat houdende verzoek om betere
verlichting dier straat. Om advies naar
B. en W.
Adres van de Amersfoortsche Politie
Schietvereeniging, houdende verzoek
om toekenning van een subsidie. Om
advies naar B. en W.
Adres van het bestuur der Naam-
looze Vennootschap Volkshuisvesting»
waarbij de wensch wordt uitgesproken,
dat de gemeenteraad de aanvrage van
de Roomsch Katholieke bouwvereeni-
ging »St. Bonifacius» zal afwijzen of
althans bij gunstige beschikking zal
stellen de voorwaarde, dat minstens
de helft der bewoners zal bestaan uit
niet Roomsch Katholieken.
Daar dit onderwerp, blijkens de
statuten der adresseerende vereeniging,
niet behoort tot haren bepaalden werk
kring wordt voorgesteld het adres ter
zijde te leggen, met het oog op de
bepaling van art. 8,4e lid der Grondwet.
Zonder hoofdelijke stemming wordt dit
voorstel goedgekeurd.
Besluit van Gedeputeerde Staten dd.
25 Augustus 1913, 3e afd. no. 372, tot
goedkeuring van het raadsbesluit van
29 Juli 1913 no. 34013 tot overneming
van grond bestemd tot aanleg van een
openbare straat ten Oosten van de
Pieter Bothstraat, van de NV. Maat
schappij tot Exploitatie van onroerende
goederen «Prins Hendrik».
Voor kennisgeving aangenomen.
Gemeentebegrooting voor het jaar
1914, vergezeld van daarmede in ver
band staande voorstellen van Burge
meester en Wethouders. Wordt tot
onderzoek naar de afdeelingen van den
Raad verzonden.
Daarna komt aan de orde:
Het procesverbaal van kasopname
bij den Gemeenteontvanger hetwelk
zonder hoofdelijke stemming wordt
goedgekeurd.
1. Benoeming van een onderwijzeres
in de nuttige handwerken aan school B.
Met algemeene stemmen wordt be
noemd Mevr. Rupp.
2. Benoeming van een leeraar in de
Wis- en Natunrkunde aan het Gym
nasium en de Hoogere Burgerschool.
Ook met algemeene stemmen wordt
benoemd Dr. Plas.
3. Benoeming van tijdelijke leeraren
aan de Burgeravondschool. In deze
vacatures wordt voorzien door be
noeming van de heeren Faber, Huur--
deman, Nierop en Dijkstra.
4. Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot het verleenen van
eervol ontslag aan de onderwijzeres in
de nuttige handwerken aan school F,
Mejuffrouw H. H. W. van Apeldoorn.
Wordt z. h. st. overeenkomstig het
voorstel van B. en W. eervol verleend.
5. Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot het verleenen van
eervol ontslag aan den Rector van het
Gymnasium, Dr. J. H. Moll.
Dit ontslag wordt z. h. st. op de
meest eervolle wijze verleend.
6. Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot aanvulling van het
Raadsbesluit van 22 Augustus j I. in
zake wijziging der verordening tot
heffing van legesgelden. Wordt z. h
st. goedgekeurd.
7. Voorstel tot vaststelling van een
huishoudelijk reglement voor de ver
gaderingen van den gemeenteraad.
Daar niemand bet woord wenscbt
ever bet reglement in zijn geheel wordt
lot artikelsgewijze stemming over
gegaan.
Artt. 1 en 2 z. h. st. goedgekeurd.
Art. 3. B. en W. stellen voor om de
plaatsen van de raadsleden aan te
wijzen volgens nummer. De heer Joris-
sen wil gelijk B. en W. een vaste
plaats hebben. De voorzitter is het
hier niet mee eens, daar toch de leden,
die achteraan zitten, ook wel eens
vooraan willen zitten.
Het voorstel van B. en VV. in stem
ming gobracht wordt verworpen, ter
wijl daarna besloten wordt de leden
te plaatsen volgens diensttijd.
Artt. 4 lot en met 36 worden z. h.
st. aangenomen.
Art. 37. B. en W. stellen een amen
dement voor, luidende als volgt
Met inachtneming van art. 43, 5e
lid der Gemeentewet, mogen geen
extracten worden verleend, behoudens
goedkeuring van de in de vergadering
aanwezige leden.
Na een opmerking van den heer
Joiissen wordt dit amendement aan
genomen.
Nadat de volgende artikels z. h. st.
zijn goedgekeurd, dankt de voorzitter
de commissie van onderzoek voor
hare benoemingen.
De heer Jorissen zegt de voorzitter
dank voor diens raad en daad, waar
mede hij de commissie heeft bijgestaan.
8. Adres van J. H. van Scbuppen,
houdende verzoek om eene deskundige
raadscommissie te benoemen, teneinde
zijne rekening wegens het boren van
bronnen ten dienste der waterleiding,
te onderzoeken.
De Voorzitter deelt namens B. en W.
mede, dat zij geen bezwaar hebben
het verzoek van den heer Van Schuppen
in te willigen.
De heer Veis Heyn stelt voor een
deskundige commissie te benoemen
van 3 leden, welke de betrokken per
sonen kan hooren en rechtskundig
advies kan inwinnen. Dit voorstel
voldoende ondersteund wordt aange
nomen.
De Voorzitter is er op tegen dat
hij deze commissie benoemt, daar het
een onpartijdige commissie moet zijn
en zou daarom gaarne zien, dat de
raad zulks deed.
Daarop worden tot leden dier com
missie benoemd de heeren Van Ach-
terbergh, Kroes en Eysink.
9. Voorstel van Burgemeester en
Wethouders om een crediet toe te
staan, teneinde het hoogreservoir van
de waterleiding en de gebouwen van
het pompstation van een bliksem
afleider te voorzien. Wordt z. h st.
goedgekeurd.
lü. Voorstel van B. en W. inzake
het verleenen van een voorschot aan
de R K. Bouwvereeniging «St Boni
facius» voor den bouw van arbeiders
woningen.
Over dit punt vraagt de heer Ger
ritsen het eerst 't woord. Hij zou wel
met het voorstel van B. en W. mee
kunnen gaan, als de volgende motie
werd aangenomen
De Raad
van oordeel, dat het Gemeentebelang
meer gediend is door eigen bouw
van arbeiderswoningen.
Gaat over tot de orde van den dag.
De heer van Achterbergh is tegen
gemeentelijke woningbouw.
De heer Jorissen zou gaarne willen
zien, dat de heer Gerritsen zijn voor
stel nader toelicht.
De heer Gerritsen wil geen buurten
hebben van personen van eenzelfde
godsdienst, maar gemengd.
De heer Jorissen zegt, dat de heer
Gerritsen niet op de boogie is van
de zaak, daar wanneer hij deze beter
had bestudeerd, had hij kunnen zien,
dat iedereen in deze woningen kan
wonen.
De heer Houbaer zal hem hier
omtrent beter kunnen inlichten.
De heer Houbaer geeft nadere in
lichtingen. Spreker zegt dat het geheel
onwaar is, dat de woningen alleen
voor katholieken zijn, dal zou ook niet
mogelijk zijn. Als bewijs hiervoor voert
hij aan, dat er kaarten zijn rond
gestuurd, aan ieder die een woning
zou willen huren. Er wordt absoluut
niet naar godsdienst gevraagd.
De beer Van Achterbergh zegt, dat
de heeren Jorissen en Houbaer hebben
gezegd, dat de woningen niet enkel
zijn voor Katholieken, doch voor ieder,
maar in de Statuten staat toch, dat
alleen ledeu der vereenigmg kunnen
zijn katholieken. Wanneer er huizen
over zyn, dan zullen zij deze mis
schien aan niet Katholieken verhuren.
Er is toch gevraagd aan Kath arbeiders,
of zij een woning willen huren, 60
zijn er reeds verhuurd, dus zijn er
nog 20 over.
Spreker zou gaarne de statuten
zoodanig gewijzigd zien, dat het be
stuur der vereeniging voor de helft
uit Katholieken bestond.
De heer Kroes wil de statuten niet
gewijzigd zien, daar het een Katho
lieke vereeniging is. Art. 2 der sta
tuten zegt zulks toch, doch de ver
eeniging heeft ten doel, de verbetering
der volkshuisvesting. Aan andere ver-
eenigingen, zoo vervolgt hij, is toch
ook niet gevraagd of er Katholieken
in het bestuur zitten. De vereeniging
is niet van plan de woningen alleen
aan Katholieken te verhuren.
De heer Veis Heyn heeft de mede-
deelingen, welke door de beeren Kroes
en Houbaer zijn gegeven, petsoonlijk
onderzocht en weet uit goede bronnen,
dat de vereeniging »St. Bonifacius«
niet van plan is een R. K. buurt te
stichten, waarom hij dan ook tegen
het voorstel-Gerritsen is.
De heer Van der Wal zegt, dat de
heer Van Achterbergh er reeds op
gewezen heeft, dat de vereeniging
uitsluitend is voor Katholieken. De
statuten geven dit ook aan, waarom
hij dan ook tegen het voorstel van
B. en W. zal stemmen.
De heer Van Esveld deelt mede, dat
B. en W. zich op het standpunt hebben
geplaatst, dat bet hier een Koninklijk
goedgekeurde vereeniging betreft, zoo
dat het recht haar door de Woningwet
toegekend, niet mag worden ontnomen.
Er is in de gemeente gebrek aan
arbeiderswoningen, dus kan deze ver
eeniging zeer nuttig werken. Het voor
stel van den beer Gerritsen acht hij
niet in 't belang der volkshuisvesting,
daar er te weinig arbeiderswoningen
in de gemeente zijn.
De heer Van Achterbergh is het
gesprokene van den heer Van Esveld
zeer tegen gevallen. Spreker acht het
beter eerst in de oude stad de volks
huisvesting te verbeteren.
De heer Van Esveld is van oordeel
eerst buiten te bouwen.
De heer Van Kalken kan zich niet
begrijpen dat men als vrijzinnigen zoo
iets kan besttijden. Ieder had moeten
zeggen, de verbetering der volkshuis
vesting is een gemeentebelang. Men
moet niet vragen of het R. K. zijn of
anderen. Hij zal het voorstel van B.
en W. krachtig ondersteunen.
De heer Oosterveen kan niet met
het voorstel van den heer Gerritsen
meegaan.
De heer Gerritsen trekt thans, na
de toelichtingen van de verschillende
raadsleden zijn motie in.
Door intrekking dezer motie worden
thans de beraadslagingen geopend over
punt 10 in zijn geheel.
De heer Wolterbeek is er tegen, dat
er zoo ver weg wordt gebouwd, hetgeen
de gemeente z. i. veel geld zal kosten,
o.a. van aanleg en onderhoud van
wegen, straat verlichting, politietoezicht
en de grootste onkosten zijn nog wel
het aanleggen eener rioleering. Hij acht
het beter de onbewoonbaar verklaarde
woningen in de oude stad op te ruimen.
De voordeelen hieraan verbonden zijn,
dat de arbeiders dichter bij bun werk
wonen en de oude krotten, die op
invallen staan af te breken, waardoor
de passage ook beter zal worden. Spr.
vraagt of het niet mogelijk is dit te
onderzoeken en tot onteigening over
te gaan.
De beer Jorissen vindt, dat, zooals
de heer Wolterbeek zegt, de menschen
in de oude stad dichter bij hun werk
zijn, nog een groote vraag is. Het
zal natuurlijk van groot verschil zijn
waar ze werken. Hij is van oordeel,
dat voor het uitzoeken van bouw
terrein de vereeniging zelf mans
genoeg is.
De heer Van Achterbergh is nog
niet overtuigd. Hij is van oordeel, dat
de Vrijzinnige leden niet vóór kunnen
stemmen. De plaats om te bouwen
is z.i. te ver weg. Al eerder is door
een N.V. uit Amsterdam bouwteriein
aangevraagd, doch toen is het bezwaar
geopperd, dat de rioleering te klein
was. Wanneer de vereeniging St.
Bonifacius bij het kerkhof zal bouwen,
moet zulks de gemeente veel geld
kosten.
De heer Gerritsen staat op een
ander standpunt, dan de heeren
Wolterbeek en Van Achterbergh.
Wordt volgens het gesprokene van
die heeren gehandeld, dan zullen we
niet opschieten en zal de zaak over
25 jaar nog betzelfde zijn.
De heer Jorissen zegt, dat de beer
Van Achterbergh 2 jaar geleden voor
rioleering was en nu er tegen
De heer Kroes oordeelt, dat de
kosten voor de gemeente niet zoo
groot zullen worden, daar aan de
Soesterweg reeds een politiepost staat
en dat St. Bonifacius zelf de verbe
tering aan de rioleering zal betalen. Het
terrein is volgens hem juist zeer ge
schikt daar het grootste deel der
bewoners aan de wagenwerkplaats van
het spoor werken.
De voorz. meent, dat de zaak thans
voldoende weerlegd is, zoodat hij er
niet veel meer aan toevoegen zal.
Alleen wil hij nog als zijn oordeel
te kennen geven, dat de gemeente
zelf nog niet bouwen moet, daar er
nu reeds 200 woningen bij komen.
De heer Van der Wal zal tegen
stemmen, daar bet een R. K. buurt
zal worden.
De beer Van Achterbergh wijst nog
op art. 46 der gemeentewet, volgens
welk artikel de heeren Houbaer en
Kroes niet mee mogen stemmen. De
eerste omdat hij bestuurslid is en de
tweede als architect.
De Vooizitter zegt, dat de heer
Houbaer geen bestuurslid is en de
heer Kroes geen belang heeft bij de
vereeniging.
Thans worden de 3 ontwerpbeslui
ten in stemming gebracht.
Ontwerpbesluit I, om een voorschot
te verleenen aan de R. K. Bouwver
eeniging »St. Bonifacius» voor den
bouw van 80 arbeiderswoningen, tot
een bedrag van hoogstens f 178.218.70
mits een even hoog bedrag door het
Rijk aan de Gemeente in voorschot
wordt gegeven.
De hoer Van Achterbergh wenscht
hierover hoofdelijke stemming.
Dit voorstel wordt met 13 tegen 6
stemmen aangenomen.
Ontwerpbesluit 2 om een even groot
voorschot te vragen aan en te aan
vaarden van het Rijk.
Ontwerpbesluit 3, B. en W. te
machtigen met de vereeniging een
overeenkomst aan te gaan betrellende
den afstand van grond, bestemd tot
aanleg van een straat en tot storting
van de kosten daarvan, benevens van
een bedrag van f1200 in de kosten
van de doortrekking der bestrating
van den Ouden Soesterweg, en ont
werpbesluit 4 om B. en W. te machtigen
tol het leggen van de buizen voor gas-
en waterleiding en daarvoor een crediet
too te staan van f2100, worden z. h.
st. aangenomen.
11. Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot vaststelling van eene
nieuwe verordening op het Grondbe-
diijf.
Wordt z. h. s. goedgekeurd, met
dien verstande, dat de inwerking tre
ding der verordening in een volgende
vergadering zal worden vastgesteld.
12. Voorstellen van Burgemeester
en Wethouders tot wijziging der be-
grooling dienst 1913.
Z. h. st. goedgekeurd.
13. Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot voorloopige vaststel
ling der pensioensgrondslagen voor de
gemeente-ambtenaren.
Z. h. s. goedgekeurd.
14. Voorloopige vaststelling van de
Gemeenterekening, dienst 1912, met
de daarbij behoorende bescheiden.
Z. h. s. goedgekeurd.
Hiermede was deagendaafgehandeld.
De voorzitter vraagt nog namens
B. en W. een crediet van f 100 voor
het aanbrengen van gas- en water
leiding in het huis van bet hoofd der
school in de Beekstraat, welk crediet
zonder hoofdelijke stemming wordt
verleend.
De heer Van Achterbergh vraagt
of het niet wenschelijk is de vergade
ring, waarin de begrooting behandeld
zal worden nog eenigen tijd uit te
stellen, daar deze pas in het bezit is
der leden.
De voorzitter vraagt of het niet
beter is dit te behandelen in de onder
linge bijeenkomst hetwelk wordt goed
gevonden.
De heer Jorissen vestigt er de aan
dacht op, dat de leeraar der H B. S.
in de Ned. Taal de nieuwe spelling
onderwijst, waarop hem door den Wet
houder van onderwijs beloofd wordt
dit te onderzoeken.
Hierna werd de openbare vergade
ring om 10 uur gesloten.
Het 6-jarig zoontje van den heer
J. C. W., aan de Van Oldenbarno-
veldtlaan, had Zondagochtend met
eenige makkertjes in de buurt gespeeld
en werd tegen 11 uur door een dame
van den Utrechtscheweg thuisgebracht.
Een minuut of tien later hoorde
zijn moeder hem roepen. Zij ging
kijken waar hij was en vond hem aan
den zijkant van het buis liggen met
wonden aan het hoofd.
Dr. Pesman, die zeer snel ter plaatse
was, constateerde, dat ook de rech
terpols gebroken en de linkerarm ge-
