NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad ■yStr
voor do Proviiclo Utrecht j§|
S». 103.
Zaterdag 27 December 1913.
42e jaargang
VERSCHIJNT WORIHSRAG M ZATERDAG
DE AANHOUDER.
FEUILLETON.
Amersfoortsche Courant.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden met Zondagsblad 1.15;
Franco per post door het geheele Rijk 1.25.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER
Bureau: Langestraat 17. Telephoonn 00.
ADVERT ENTIËN:
Van 16 regels 0.50; iedere regel meer 7Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden sleohts driemaal berekend
öroote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Hij is, naar luid van hst spreek-
vvooid de winnende.
Lang moge de weg zijn, dien hij
te doorloopan heeft, en niet ge
makkelijk, aan het eind der baan
wenkt hem de vurig begeerde kroon
der zegepraal. Die aanblik verhoogt
de krachten en bant de ontmoediging.
En nu mag het soms gebeuren,
dat de glorie der victorie tegenvalt,
op bet oogenbük dat zij is behaald,
het kan blijken, dat de afstand haar
vormen verfijnd, dat bet verlangen
haar kleuren in de verbeelding
helderder heeft doen blinken, toch
is dit slechts een schijnbare teleur
stelling. De groote heerlijkheid wordt
geschapen door het bereiken van het
doel.
Al heeft de inspanning, door liet
volhouden weieens vereischt, de stolle-
lijko krachten aan zware proeven
ouderwoi pen, die de grens der uit
putting op bedenkelijke wijze deden
naderen er ligt in dat aanhouden
een bi on van winst aan moreel ver
mogen, die steeds milder is gaan
vloeien. De meeste menschen komen
niet aan de weet, wat zy wel kunnen,
hetzij in actieven of wel in passieven
zin, wijl het nooit geschiedde dat.
om zoo te zeggen, de schroef sterk
werd aangedraaidhet was met hen
altijd een heel matig gangetje, een
langzaam wegdrijven op den levens
stroom, met weinig meer dan de heel
gewone wederwaaidigheden en zonder
krachtigen aandrang in welke richting
ook. Waar rijst in de ziel de begeerte
naar iets hoogers, iets wijders dan
het alledaagsche meeloopen in sleur
gang, is naar een aangewezen
doel het verlangen levendig geworden,
dan heeft er ook een ontwaken plaats,
dan strekken zich de spieren en worden
de zenuwen gestaald, het bestaan
krijgt een inhoud, de arbeid van
lichaam en van geest vindt een vasten
gronuslag,
i Maar ja, dan komt ook de legen-
wei king. De weg verderop of naar
boven is geen door anderen wel ge-
- baarid en geëffend pad, loopende langs
I gladgeschoren haagjes. Er is onver
wachte weerstand te overwinnen naast
welvoorziene moeielijkheden was met
de laatste rekening gehouden door
dien men er zich op had voorbereid,
gene is lastiger van aard, omdat ook
daar het voordeel van het aanhouden
niet onbekend is. Geenszins mag het
verwondering wekken, als de eerste
schreden niet door verdere worden
gevolgd, wegens het afschrikkend
karakter, dat de reuzen vertoonen,
die naar het looverland den weg vei-
spprren. Dat zij er zoo onguur uit
zien, was een tegenvaller.
Wij zijn daar, heel toevallig even
verze.ild geraakt in het vaarwater van
het Oostersche sprookje. Bij nadere
kennismaking met deze soort van
literatuur, tieft het, dat in de Morgen-
landsche verhalen zoo vaak de zege
praal van den aanhouder wordt ver
kondigd de bevrijding van een en
slavernij zuchtende pr mses, de verove
ring van door ijzingwekkende mon
sters bewaakte schatkamers, het ge
lukt altijd, mits de moed, die tot de
onderneming aanzet, maar wordt
staande gehouden door de volharding,
die voor bezwaren noch gevaren terug
deinst. In dit alles drukt zich niet
voorstelling uit, die wij, althans velen
onzer hebben van het Oostersche volks
karakter, van de traagheid, die weieens
beschouwd wordt als het kenmeik van
Tuik en Arabier. Trouwens, ook de
geschiedenis geeft voldoende aanwij
zingen, dat een andere opvatting meer
met de werkelijkheid overeenkomt.
Niet uitsluitend de zonen en dochte-
ren der koele Westerstranden weten
bij ondervinding, wat de waarde is
van aanhouden, maar wel hebben zij
meer neiging, om op eigen krachten
te bouwen zonder zich te laten af
schrikken door fatalistische in vloeden.
De Oosterling zal zijn een volhardend
denker, een ijverig beoefenaar van
abstracte wetenschap, een fantaisierijk
kunstenaar, maar hij zou nooit het
Panamakanaal aangelegd, de draad-
looze telegrafie uitgevonden, de avia
tiek in toepassing gebracht hebben.
Zijn greep riaar de wereldheerschappij
ware bijna gelukt, indien hij het talent
bad bezeten, door juist voot bereide
en met volhardenden ijver ingevoerde
bestuursregelingen de verdere ont
wikkeling van het veroverd gebied te
verzekeren. Toen de getulbande over
winnaars een groot deel van Europa
in hun macht hadden gekregen, trad
leeds terstond de teruggang in, wijl
zij de technische volharding misten,
die de zegepraal beslissend maakt en
blijvend doen zijn.
Het historisch verschijnsel, hier
even aangeroerd, is van algemeenen
aard; men aanschouwt het in de
politiek, men doet er de ervaring van
op in liet economisch leven, het
aanhouden moet niet slechts zijn eeo
plomp en massaal vooruitdringen,
maar een met beleid wegwerken van
hinderpalen, een door juiste middelen
beletten van haar wederoprichting en
met gepaste maatregelen zorgen, dat
verkregen verbeteringen, die men
door andere wil gevolgd zien, besten
digd worden Voor den tunnelbouw
is het boren van de opening niet
voldoendeook de wanden moeten
goed voorzien worden.
Dat menig aanhouden niet doet
winnen, kan zijn oorzaak hierin vin
den, dat het zonder methode plaats
heeft. Verwaarloosd is, het in bezit
genomen gebied behoorlijk te cuga-
niseeren de veroveraar tiekt verder,
achter zijn rug breekt de opstand uit,
die hem den pas afsnijdt of tot haasti
gen terugtocht noodzaakt. Bij de
nadering tot de schatkamer, die den
juweelenvoorraad omsluit, is wel den
reus, bewaker van een der toegangen,
een flinke mep gegeven, maar hem
finaal onschadelijk maken, dat werd
verzuimd. Straks komt hij den schrik
te boven en grijpt den indringer van
achteren aan.
De aanhouder wint.
In menige kernspreuk der oudheid,
in tal van gewijde uitspraken vinden
wij deze verwachting bevestigd. Zelfs
een niet wijkende aandrang als van
de rechtzoekende weduwe bij den
tiagen rechtor, die haar eindelijk
gehoor verleende, niet uit plichtgevoel,
maar om van het gezeur af te wezen
1 kan al tot een uilkomst leiden.
Om veilig te gaan, moeten wij
bierbij de winstkansen niet te hoog
schatten; een speculatie op het on
geduld kon weieens een tegengestelde
uilwerking hebben. Wanneerde stand
vastigheid in het weigeren wordt op
de proef gestold, kan juist het geen
kamp willen geven op zoodanige wijze
het verzet versterken, dat er geen
verwrikken meer denkbaar is.
De figuur van den neeuwigen
sollicitant" is in de ambtenaars-wereld
met onbekend; hij is in elk geval
een aanhouder, die lang niet altijd
wint. Alleen, die met een regeertaak
zijn belast, weten bij ondet vinding,
wat het aanhoudend adresseeren en
petitionneeren over een en dezelfde
zaak beteekent, en hoe weinig het
gewoonlijk vermag om de gewenschte
beslissing uit te lokken. Aanhoudend
hameien op hetzelfde aambeeld geeft
een heel eentonige muziek, naar welke
spoedig evenmin geluisterd wordt als
tiaar het onveianderlijk geruisch van
een waterval.
Bij deze wij erkennen het, twee
zijdige en tegenstrijdige behande
ling van de vraag naar het ver
moedelijk winstcijfer van den aan
houder, hebben wij een paar bij-1
zonderheden in het oog te vatten, die I
wellicht het antwoord wat gemakke-,
lijker doen vinden. Zij belrellen doel
eu middel.
Er zijn sterk sprekende voorbeelden
van wèl-lagen door volharding. Zondert
men van deze de buitengewone for
tuintjes uit, dan blijft er nog ge
noeg over om anderen aan te moedigen
tot kloek ondernemen en volhardend
doorgaan. Maar een sterk ver
moeden, dat het aantal niet-winnenden
een hooger cijfer zou toonen dan dat
der gelukkige mededingers, kunnen
wij niet onderdrukken.
En van de laatsten zijn er, wien
de zegepraal zeker niet te benijden
is. Hel met volharding volgen van
één richting onder inachtneming van
hetgeen gedaan kan worden om geen
schrede onvruchtbaar te doeri 'zijn,
kan alleen dan de echte overwinnings-
blijdschap geven, als die richting goed
is. De via tromphalis moet leiden
naar een ideaal, naar de verwezen
lijking eener hooge gedachte, naar de
verzekering van wezenlijk geluk. De
begeerte naar stoffelijke voordeelen
kan daar voorzeker een plaats bij
innemen, doch in elk geval dan slechts
in bet tweede gelid, als onderdeel
van een samenstel van geluksvoor-
waarden. Maar wanner zij niet met
iets anders gepaard gaat, juister ge
zegd niet er door beheerscht wordt,
dan kan zelfs het behalen eener
honderd-percents-winst niet bevredi
gen. Oük bij onze hedendaagscbe
propaganda voor samenwerking tot
het atdwingen van materieele eischen,
mag dat ook niet uit het oog worden
verloren zij kan niet tot waardeer
bare uitkomst lelden, als niet gezorgd
wordt, dat de goede verstandhouding,
de onderlinge band der maatschappe
lijke groepen bewaard blijft en ver
sterkt wordt. Den tunnel borende,
moet men het gevaar voor instorting
der wanden vermijden.
Eindelijk het behoeft niet ge
zegd, zij slechts volledigheidshalve in
herinnering gebracht, de winst
van den aanhouder mag alleen dan
op de credit pagina als voordeelig
saldo worden geboekt, wanneer niet
de geringste smet aan de geschiedenis
van haar verkrijging verbonden is.
Wij, die zoo geneigd zijn voor het
succes eerbiediglijk bet hoofd te ont-
blooten, hebben ons te wachten voor
een afgoderij die zelfs voor den Moloch
de knie buigt.
ALLES KOMT EENMAAL OP Z'N
POOTEN TERECHT
DOOR
A. S. H. BOOMS.
30)
Dat alles vernam majoor Van Dijcke
reeds den eersten avond van zijne
komst te Kalian; zijne vriendin me
vrouw Sperkler, bij wie hij logeerde,
had hem zoo terloops dadelijk de
noodige inlichtingen gegeven omtrent
dat interessant geval en zijne hulp
voor de beide gelieven ingeroepen,
want voor de lieve Juultje was zij
eene even trouwe vriendin als zij in
dertijd voor Fietje geweest was, zoodat
zij de beide verliefde jongelui dikwijls
de gelegenheid gaf om elkaar ten
haren huize te zien.
Die overeenkomst van toestand en
neigiDg trok den chef tot zijn luite
nant aan en hij beloofde alles te zullen
doen wat hij vermocht om de ver
liefde luidjes te helpeD, als hij bemerkte
dat die luitenant Juultje waard was;
het zij al dadelijk gezegd dat hij zich,
bij nadere kennismaking met Gilles,
met hart en ziel aan hunne zaak wijdde,
daar die als door een toeval als 't ware
zijn eigene werd, want hij kwam door
zijne steun te geven in de gelegenheid
om zich persoonlijk te wreken, en wel
omdat zooals hem nu door toeval
bleek, Barthels de man was die weder
rechtelijk en laaghartig had meêge-
werkt oin de scheiding tusschen hem
en Fietje te volmaken, door het schen
den van zijn plicht als postambtenaar.
Nadat majoor Van Dijcke zich in
den aanvang had bezig gehouden met
zich op de hoogte te stellen der loo
pende zaken en de verschillende dienst
aangelegenheden had getoetst aan zijne
inzichten en opvatting van het nuttige
en noodige, begon hij eindelijk het
geheim-archief te doorsnuffelen en had
daartoe juist 'n Zondag uitgezocht,
'n dag waarop hij beter dan anders
rustig kon werken.
Na kennisname van alle oordeelvel
lingen betreffende de officieren die nu
onder zijne orders dienden, waarbij
die vaD zijn lotgenoot in teleurgestelde
verwachtingen, de luitenant Kormans,
bijzonder zijn aandacht trok en hem
zeer gunstig stemde omtrent het ka
rakter van dien officier, was er niets
dat hem meer belang inboezemde dan
de bescheiden uit het tijdperk dat
hem door herinnering het meest ter
harte ging, namelijk dat zijner liefde,
gevolgd door die onbarmhartige schei
ding.
De verschillende stukken lezende
en schouderophalende eenige voor hem
niet zeer vleiende beoordeelingen door
den toenmaligen majoor Dorling, zijn
begeerde schoonpapa, vlnchtig over
kijkende alsneêrgeschreven door iemand
die overdreef uit antiphatie, zag hij
in den bundel eene gewone geopende
enveloppe, die eenige papieren scheeD
te bevatten en geadresseerd was vaan
den Heer Dorling e. m.«, zoodat dit
allen schijn had eene particuliere cor
respondentie te bevatten met iemand
op de plaats zelf.
Het couvert inziende viel het hem
dadelijk op dat eenige der papieren
door hem en andere door Sophie ge
schreven waren, zoodat hij zich ge
rechtigd achtte die te lezen, vooral
ook omdat zij in het archief van het
kommando bewaard waren, en dus
ter inzage waren van hem die recht
had om dat archief vrij te doorsnuf
felen.
Het eerste was een brief van zijne
hand in eene opengescheurde gefran
keerde enveloppe, die hij van zijn fort
in de binnenlanden aan zijn meisje
geschreven had, hopende dat de post
hem verder adres zou verleenen.
Vervolgens viel in zijne handen een
brief van zijn meisje aan hem, even
eens in eene geweldadig geopende
enveloppe, die den postempel droeg
van Weltevreden en dus door haar
geschreven moest ziin op hare reis
naar haar ballingsoord.
Daar die brief duidelijk aan zijn
adres was, nam hij die er uit; hij las
met aandachtige graagte woorden uit
dien tijd, en het was hem daarbij alsof
hare lieve, zoete stem die zinnen toe-
duisterde zooals ze oprezen uit haar
rein, liefhebbend hartje; zij schreef
hem getroost te zijn en vuorloopig te
berusten in de beproeving, maar dat
niets haar zou doen wankelendat
zij voor hem en voor hare liefde alles
dapper zou doorstaan en op hein hlijver.
wachten tot hij zijne bruid kwam
opeischen, daar zij elk oogenbük ge
reed zou zijn om hem te volgen en
zijn lot met hem te deelen wat het
ook zijn mocht; zij vertrouwde ten
volle op zijne bekende loyauteit en
ridderlijkheid; ten slotte gaf zij hem
op dat zij naar hare zuster ging van
waar zij hem zou melden hoe en door
wie zij kónden correspondeerenwas
dat niet mogelijk dan moest hij nooit
aan haar twijfelen, daar zij zijne bruid
bleef en hem in gedachten één kus
gaf waarin zij al hare liefde en al
hare trouw uitsprak voor den eenig
beminden Nol van de tronw liefheb
bende Fietje.
Geroerd en met vochtige oogen, die
hem nu en dan het lezen beletten, had
hij de haastig met haar kriebelig
meisjespootje beschreven blaadjes ge
lezen en was daarna in gepeins ver
zonken over het verleden, dat weer
zoo in de minste bijzonderheden voor
zijn geest opdoemde en hein bitter
stemde, denkende wat liet had kunnen
zijn als hij die bri f had outvangen,
want dan had hij hare woonplaats
uitgevouden en was hij naar haar
toegegaan en dan zon zij hóógst waar-
sc ti ij ui ij k nu naast hem zyu en met
