NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht. |3
Plaatselijk Nieuws.
Gemengd Nieuws.
FEUILLETON.
m. 63.
Woensdag 12 Augustus 1914.
43e jaargang
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG
KENNISGEVINGEN.
BINNENLAND
HET BABYLON HOTEL
Amersfoortsche Courant.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden met Zondagsblad 1.15;
Franco per post door het geheele Rijk 1.25.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER'
Bureau: Langestraat 77. Telephoonu. 00.
ADVER1ENTIËN:
Van 16 regels 0.50; iedere reg9l meer 7'/, Cent.
AdvertentiSn viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
alhier heeft met groot leedwezen den loop
der gebeurtenissen gadegeslagen en niet
het minst de algemeene paniek waardoor
bijna iedereen werd beheerscht, een paniek,
die naar zij meent, wel wat ongemoti
veerd was en die velen in de meening
bracht dat zij nu niet meer noodig
hadden om aan hunne verplich
tingen te voldoen om op tyd te
betalen.
Het behoeft geen betoog dat daardoor
de handel geheel ontwricht is geworden
zoodat alle firma's niet anders dan
k contant verkoopen.
In aansluiting met de publicatie van
het Edelachtbaar Hoofd dezer Gemeente
meent de Kamer opmerkzaam te moeten
maken dat de Hooge Regeering besloten
heeft geen moratorium aftekondigen en
dus voor iedereen de ver
plichting blijft bestaan om het
geen hij schuldig is op tijd te be
talen.
Zij vestigt in hun eigen belang de aan
dacht van alle neringdoenden zoowel
kleine als groote op het feit dat z ij zoo
spoedig mogelijk aan hunne ver
plichtingen moeten voldoen willen
zij niet de nadeelige gevolgen onder
vinden.
Zy vertrouwt tevens dat de flnantieele
instellingen in deze hunne medewerking
zullen verleenen.
Amersfoort, 10 Aug. 1914.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
voornoemd,
J. GER. KLEBER, Voorzitter.
H. P. VAN HASELEN, Secretaris.
Van groenten was de marktpfijs Dins
dagochtend
Sny boonen 10—15 cent per honderd.
Princesseboonen 4 6
Aardappels (boerenjongens) f 1,75 per
H.L. of 8 maal 5 kop.
Als men voor winst berekent respec
tievelijk 8, 2 en 3 cent, weet men, welke
de verkoopprijzen moeten wezen.
Dinsdag, 11 Augustus 1914.
De Burgemeester van Amersfoort,
VAN RANDWIJCK.
Stadgenooten1
Hebt gij arbeidskrachten noodig?
Vervoeg u dan aan de arbeidsbeurs ten
Stadhuize, Telefoon No. 15, waar zich velen
hebben aangemeld om werk.
Laat bij de groote werkeloosheid
niemand gratis zy n werkkracht geven waar
die kan betaald worden; hoe goed ook
bedoeld, staat men dus handelende, de
velen in den weg, die werk en dus brood
zoeken.
Wat beteekent moratorium?
Van verschillende zijden wordt ons ver-
i zocht even uiteen te zetten, wat het in
deze dagen zooveel gebruikte: moratorium
beteekent.
Moratorium of uitstel van schulden kan
door den rechter verleend worden aan
iemand, die door omstandigheden buiten
zijn schuld in de onmogelijkheid verkeert,
zijn geldelijke verplichtingen na te ko
men. Ook verstaat men hieronder een alge
meene surséance van betaling, die door
de regeering van een land, dat in oorlog
is of door andere algemeene rampen wordt
geteisterd, verordend wordt.
Zooals uit het bovenstaande blijkt, heeft
onze Regeering in overleg, met het con
sortium van bekende financiers, besloten
in ons land voorloopig nog geen mora
torium in te voeren.
Echter mag hier wel aan worden toege
voegd, dat het voor de grootere zaken
menschen in de praclyk is, als ware een
moratorium reeds ingesteld. Immers, zy
zyn niet in staat de wissels op hun naam
uit te betalen, daar zij de wissels op het
buitenland zelf niet betaaid krijgen. Dit
geldt dus voor de meer belangrijke be
dragen. Voor de „kleinere luiden" zou
bijgevolg de afkondiging van een mora
torium van meer ingrijpende beteekenis
zyn.
Teneinde zoo lang mogelijk van de
voorraad gas te kunnen profiteeren hebben
een groot aantal winkeliers besloten voor
loopig des avonds om 8 uur te sluiten.
De collecte voor het Roode Kruis
alhier heeft f 1433.58 opgebracht.
De voor deze maand aangekondigde
concerten op het terras der Sociëteit
„Amicitia" zullen niet plaats hebben.
De heer P. J. Landman behaalde te
's-Gravenh3ge de akte van bekwaamheid
voor handteekenen L. O.
Mejuffrouw J. M. G. Elbink slaagde
te 's Gravenhage voor het akte-examen
Engelsch M. O.
Tot concierge van het Kadaster,
Hypotheekkantoor en Kantongerecht is
benoemd de heer J. A. Meyer.
Het Bestuur des classis Amersfoort
van de Ned. Hervormde kerk heeft tot
de kerkeraden een schrijven gericht, waarin
onder meer wordt gezegd
„Zoo noodig worde er tot leniging van
tydelyken nood samenwerking gezocht
met Gemeentebesturen, met particulieren,
met vereenigingen, met andere kerken.
Mede door uw toedoen kome er dan ge
organiseerde barmhartigheid. Men wete
van elkander wat er geschiedt; men
werke elkander in de hand.
„In vele Gemeenten zyn militairen gele
gerd. Opent voor hen tijdelijke Tehuizen
vergoedt hun het gemis van huiselijke
omgeving; spoort aan tot gastvrijheid
voor militie en landweer. Kloeke mannen
en vrouwen zullen u hierbij gaarne ter
wille zijn. Verstaat u met heeren kerk
voogden over het beschikbaar stellen van
plaatsen in de kerken ten behoeve van
soldaten die tot onze kerk behooren of
de godsdienstoefeningen er van willen
bijwonen. Treft ook hierin zulke rege
lingen, die hun ten goede kunnen komen.
„Misschien worden er in uw omgeving
ambulances, enz. gereed gemaakt. Men
zy er tijdig verzekerd, dat predikanten
bereid zijn tot de geestelijke verzorging
dergenen, die deze noodig mocht hebben
enz.
„Laten wy wakker zyn in alles en
zorgen dat ieder van onzen dienst ten
volle verzekerd zy. Wij weten, dat onze
hulp is in den naam van Hem, van wien
onze vaderen zongen:
Mijn schild en myn betrouwen
Zyt Gy, o God, myn Heer".
Staat van Oorlog.
Een buitengewone Staatscourant bevat
een Koninklijk besluit waarbij met ingang
van 11 Augustus in staat van oorlog worden
verklaard de provincies Limburg, Noord-
Brabant en Zeeland, benevens het gedeelte
van de provincie Gelderland bezuiden de
rivier de Waal.
De verdediging van Nederland.
Herhaaldelijk is ons de laatste dagen
gebleken, welk een vaag begrip vele Neder
landers hebben van de grondslagen, waarop
een eventueele verdediging van ons grond
gebied berust. Daarom meenen wy goed te
doen om, nu ook ons vaderland gemilitari
seerd is en ons aller gedachten voortdurend
gaan naar onze medeburgers in uniform
enkele hoofdlijnen aan te geven. Natuurlijk
kunnen wy niet in détails treden of aan
wijzingen geven omtrent de oogenblikke
lyke standplaatsen van onze troepen. En
wel om twee afdoende redenenten eerste,
dat het gewenscht is uit militair oogpunt
geen mededeelingen te doen en ten tweede,
dat we dientengevolge ook niets weten
Niet alleen buiten, maar ook binnen onze
grenspalen heerscht le vide, het groote
ledig, het onmiddellijk gevolg van de
nieuwere inzichten omtrentgeheimhouding
van troepenbewegingen, welke in de mili
taire wereld gehuldigd worden.
Wkt we weten is, dat onze voornaam
ste linien en stellingen, de Amsterdam
sche Stelling uitgezonderd, in staat van
oorlog zyn verklaard, terwijl gisternacht
hetzelfde is afgekondigd voor het Neder-
landsche grondgebied bezuiden de Waal,
hetgeen beteekent, dat aldaar het gezag
in handen is gegeven van de militaire
autoriteiten.
In de berichten over de operaties in
België leest men telkens van stellingen,
linies en veldleger.
Wat beteekenen die uitdrukkingen?
Sommige gedeelten van het grondge
bied zyn, in verband met de eigenaardige
gesteldheid van den bodem, die zich daar
toe bijzonder leende, kunstmatig versterkt,
om te kunnen dienen als steunpunt, als
houvast, by de verdediging.
Op den voorgrond staat echter, dat de
verdediging gevoerd wordt door de levende
strijdkrachten, door de mannetjes, waarbij
men zich niet bepaalt tot lijdzaam atweren
van toegebracht wordende slagen, maar
ook zelf tot het toebrengen van slagen
overgaat, de z.g. offensieve verdediging,
(waarvan onderdeelen van de derde Bel
gische divisie by Luik een staaltje hebben
te zien gegeven).
Evenals België zijn Antwerpsche stelling
heeft, hebben wij onze vesting Holland
(waarvan deel uitmaakt de stelling Am
sterdam), welke dient als steunpunt voor
de actie van ons veldleger in het overige
Nederlandsche grondgebied.
De kern van dit veldleger, een mobiele
strijdmacht, bestaat uit onze militie,
terwyl de liniën en stellingen bezet zyn
door vesting artillerie en landweer. De
werking van dat veldleger in verband
met de vesting Holland is misschien het
best te vergelyken met die van een spin,
welke, de wacht houdende bij het hart
van haar web, ijlings toeschiet op een
vijand, die met eenig deel van het web
in aanraking komt.
Wordt de Nederlandsche grens ergens
door vijandelijke troepen overschreden,
dan is het de taak van het veldleger
onmiddelyk dien indringer aan te vatten
en over de grenzen terug te werpen.
Nimmer mag natuurlijk de spin de ver
binding verliezen met het hart van haar
web, bliksemsnel moet zij zich kunnen
bewegen en eveDtueel zich terugtrekken
in het hart, om van daaruit zoo spoedig
mogelijk weder ten aanval uit te schieten.
We zyn overtuigd, dat ónze „spin",
mocht het onverhoopt noodig worden, haar
plicht zal doen onder de voortvarende en
energieke leiding van den „generaal"
Snijders. Handelsbl.
Het nieuwe papiergeld.
Men schrijft uit Haarlem aan het
Volk"
Terwyl tal van andere bedrijven wor
den stopgezet of veel arbeiders ontslaan,
wordt op de drukkerij van Joh. Enschede
Zonen op de afdeeling geldswaardig
papier, in dag- en nachtploeg gewerkt,
door de groote bestellingen geldswaardig
papier die gereed gemaakt moeten worden.
Naar wij vernemen zal aan de candi-
daten voor het eindexamen der Hoogere
Burgerscholen met vijfjarigen cursus, die
ten gevolge van de mobilisatie niet of
slechts ten deele het mondeling examen
hebben kunnen doen gelegenheid gegeven
worden later alsnog het examen over te
doen. Het moet in het voornemen liggen
alsdan ééne examencommissie voor het
geheele land te benoemen.
10.000 Engelsche auto's.
De Engelsche Atomobielclub heeft ten
behoeve van de Britsche strijdmacht het
gebruik van 10.000 auto's aangeboden.
Een middel om roest op te lossen.
Sterk geroeste voorwerpen kan men
doelmatig reinigen, door ze te dom
pelen in een verzadigde oplossing van
zinkchloride. Naar gelang der dikte
van de roestlaag laat men de voor
werpen 12 a 24 uur in deze oplossing,
die niet sterk zuur mag zijn. Daarna
worden de voorwerpen uit het op-
door E. Bennett
45) uit het Engelsch.)
«Volstrekt niet!" antwoordde ze. «Waarvoor zou 't noodig
zijn? In een plaats als Ostende zijn de dokters veel te discreet
om vragen te doen, ze zien te veel om lang nieuwsgierig te
blijven. En bovendien, zou u den dood van uw neef op uw
geweten willen hebben?"
Beide mannen voelden zich eenigszins overbluft door de
doortastende manier waarop bet meisje de zaak aaopakte, en
zoo gebeurde 't dat ze haar met de noodige onderworpenheid
begonnen te gehoorzamen. Ze verzocht haar vader dadelijk uit
te gaan om een dokter te halen en bij ging. Ze gaf aan Prins
Aribert allerlei andere bevelen en hij volbracht die onmiddellijk.
Tegen den avond van den volgenden dag was alles behoorlijk
geregeld. De dokter was er eenige malen geweest en bad
medicijnen gezonden en bij scheen omtrent bet verloop van
de ziekte vrij gunstig gestemd. Een oude vrouw was gehuurd
om te koken en de kamers in orde te houden. Juffrouw Spen
cer bleef uit 't gezicht op haar zolderkamer, in afwachting
dat er een beslissing zou worden genomen omtrent de vraag
wat ze met baar zouden doen. En buitensbuis had niemand
onbescheiden vragen gedaan. De bewoners van die vreemde
straat moeten aan allerlei zonderlinge gedragingen van bun
buren gewoon zijn geweest, want het verblijf van dat onder
nemende en werkzame trio Racksole, Nelly en Prins Aribert
in een huis waarvan anderen de rechtmatige bewoners waren
scheen volstrekt niet de aandacht te trekken.
Den derden dag was de toestand van Prins Eugen in den
namiddag merkbaar ongunstiger geworden. Nelly had den
vorigen nacht bij den zieke gewaakt en was verder bijna den
beelen dag bij hem geweest. Haar vader had den ochtend
doorgebracht in bet hotel en Prins Aribert de wacht gehouden.
De beide mannen waren nooit tegelijkertijd afwezig en een
van hen bleef 's nachts altijd op. Dien middag zaten Prins
Aribert en Nelly, na het bezoek van den dokter, te zamen in
de slaapkamer van den patiënt. Theodore Racksole hield zich
beneden bezig met het lezen van Amerikaansche couranten.
De Prins en Nelly zaten bij bet raam, dat op den achtertuin
uitzag, 't Was een wonderlijk, armoedig ingericht slaapka
mertje, om als logies te dienen voor een personage van zoo
hoogen rang als Prins Eugen van Posen, 't Was eigenaardig,
dat zoowel Nelly als haar vader, hoe vurige democraten ze
ook mochten wezen, eenigermate onder den indruk waren
gekomen van de hoogheid, het vorstelijke van den zieken
Prins een indruk dien ze van Aribert nooit hadden ge
kregen. Beiden hadden 't gevoel gehad, dat zich hier, onder
hun hoede, iemand bevond van een soort, die nieuw voor ben
was. Allerlei kleinigheden, van af de gekroonde letter op zijn
hemdsmouw tot den zegelring die aan zijn tengere, blanke
hand prijkte, hadden tot dien indruk meegewerkt, Ook merkten
de Racksoles de houding op van Prins Aribert tegenover zijn
neef, een houding die tegelijkertijd iets heschermends en iets
eerbiedigs had en die duidelijk toonde, dat Prins Aribert,
ondanks alles wat er was gebeurd, zijn neef bleef beschouwen
als zijn aangewezen heer en vorst. Die verhouding kwam den
Amerikanen in 't eerst onwaar en onnatuurlijk voor't scheen
hun eenigszins comedispel toe; maar langzamerhand begonnen
ze in te zien dat ze zich vergisten en dat, al mocht Amerika
dan ook met het «monarchale bijgeloof'hebben gebroken, dat
«bijgeloof" toch in een ander deel der wereld krachtig was
blijven voortbestaan.
»U en mijnheer Racksole zijn buitengewoon vriendelijk voor
me geweest," zei Prins Aribert met gedempte stem, nadat
Nelly en hij een poos zwijgend tegenover elkaar hadden gezeten.
«Waarom? Hoe bedoelt u?" vroeg ze op den meest onge
dwongen toon. «We zijn zelf bij deze zaak geïnteresseerd,
zooals u weet. 't Is in ons hotel begonnen dat moet u
niet vergeten Prins."
«Dat doe ik niet. Ik vergeet niets. Maar ik heb onwille
keurig 't gevoel, dat ik u in een heel lastigen toestand heb
gebracht. Waarom behoeven u en de heer Racksole hier te
zijn u beiden, die nog wel voor pleizier op reis zijt!
waarom behoeft ge u hier in den vreemde te verschuilen en
u bloot te stellen aan allerlei onaangename mogelijkheden,
eenvoudig omdat ik graag praatjes en publieke schandalen
wil vermijden, in verband met 't geen er met mijn neef ia
voorgevallen? Voor u beteekent 't niets of de Erfprins van
Posen al dan niet in 't ongeluk wordt gestort. Wat zou 't u
kunnen schelen als de troon van Posen het mikpunt werd
voor de spotternij van heel Europa?"
«Ik weet 't werkelijk niet, Prins," zei Nelly, met een eenigs
zins schalksch glimlachje. «Maar wij, Amerikanen, hebbende
gewoonte met een zaak, die we eenmaal op touw hebben gezet,
onder alle omstandigheden door te gaan. Wordt vervolgd).
