NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht.
Nu. 69.
Zaterdag 29 Augustus 1914.
43e jaargang
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
PAK ME MEE.
OORLOG.
BINNENLAND
Plaatselijk Nieuws.
Courant.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden met Zondagsblad 1.15;
Franco per post door bet gebeele Rijk 1.25.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER
Bureau: Langestraat 77. Telephoonn. 69.
ADVER1ENTIËN:
Van 16 regels 0.50; iedere reg9l meer Tl, Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slecbts driemaal berekend
GJroote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Dit nummer bevat uitsluitend foto's
betrekking hebbende op den Europeeschen
oorlog, door onze Correspondenten geno
men, als:
Albert, Koning van België, die door
het weigeren van Duitschland's ultima
tum, met dit machtige ryk in oorlog ge
wikkeld is. Van het Belgische oorlogs
veld Rust in het Duitsche kamp bij Visé
Het vervoer van gewonden per Roode
Kruiswagen naar LuikOfficieren van het
68e regiment Duitsche artillerie verbor
gen in een loopgraaf: Het Roode Kruis
aan het werk in het hospitaal St. Jean
te BrusselDe kinderen van het Belgisch
Koningspaar toegejuicht in de straten van
Brussel; Huis te Haelen, dat de werking
van het Duitsche geschut ondervonden
heeft; Overblijfsel van een villa te Haelen,
welk dorp bijna geheel door de Duitschers
is verwoest. Duitschland: De Keizer
met zijn zeven zonen, die allen in actie
ven dienst van het leger zijn. Enge
landZ. M. Koning George inspecteert de
matrozen aan boord van het Engelsche
Vlaggeschip „Iron Duke"; Een groepje
Britsche „Jantjes"; Veldmaarschalk Sir
John French, opperbevelhebber van het
Britsche leger; De Prins van Wales in
actieven dienst. Oostenrijk: Soldaten
op weg naar de Servische grenzen; Genie
soldaten aan de Servische grenzen een
telegraafverbinding tot stand brengende.
Ten slotte foto's omtrent de Mobilisatie
in Nederland, als:
Een ouderwetsche omroeper te Alkmaar,
bekend makende dat de vrouwen van de
mannen die in dienst zijn, tegen billijken
prijs levensmiddelen kunnen bekomen.
Courant voor militairen, uitgegeven door
het Rijk. Ophalen van lectuur voor de
militairen door padvinders.
De geabonneerde
wonende
wenscht zicli te abonneeren op het
weekblad „PAK ME MEE", tegen den
prijs van 3'/j cents thuis bezorgd.
Het bewaren van onze groenten.
In den handel van groenten is weer wat
ruimte gekomen. De veilingen, die op sommige
plaatsen waren stopgezet, zijn weer begonnen
en andere, waar slechts zeer lage prijzen waren
te bedingen, verkoopen weer tegen iets hoogere
prijzen; toch blijven deze voor vele producten
te laag.
Een gevolg hiervan zal wezen, dat velen er
toe overgaan groenten op verschillende manieren
te bewaren, hetzij door ze te drogeD, hetzij door
ze in te zouten, of op andere wijze. Om deze
reden kan het zijn nut hebben zeer in 't kort
enkele van deze manieren onder de aandacht
van velen te brengen.
Het drogen van princesseboontjes is tegen
woordig aan de orde van den dag; sommige
bakkers hebben reeds zooveel fe drogen, dat ze
?een plaats meer hebben voor andere partijen.
)it drogen, hoe eenvoudig het ook is, geeft toch
nog niet altijd een goed resultaat. Vooral is er
erg op te letten, dat de boonen niet te vlug
drogen en niet te lang aan de hitte worden
blootgesteld, daar ze dan min of meer verbran
den, zooals ik wel eens zag.
Wil men ze zelf drogen en er wat meer zorg
aan besteden, dan worden ze vooraf van de
„draden" ontdaan en al of niet midden door
gebroken. Vervolgens houdt men ze 5. tot 7
minuten in kokend water, waarin wat soda is
gedaan om de groene kleur te behouden. Het
onderdompelen in kokend water, of het plaatsen
gedurende eenzelfden tijd in stoom bevordert
het snellere drogen. Daarna worden ze in dunne
la^en gelegd om te drogen. Hiervoor kan men
gebruik maken van bakjes, die bijv. 40 c.M.
breedte en 60 c.M. lengte hebben en gemaakt
worden van gegalvaniseerd ijzergaas, dat op 4
latten wordt gespijkerd. Meerdere van die bak
jes, waarvan de voor- en achterlat iets hooger
moeten zijn dan de zijlatten, kunnen boven elkaar
geplaatst worden op een kachel en zoo kan in
korten tijd heel wat worden gedroogd.
Niet alleen boontjes, doch ook worteltjes,
witte-, roode- en savoyekool en andere groenten
kunnen zoo worden gedroogd. Daar echter het
versch bewaren van verschillende groenten ge
durende langen tijd zeer goed mogelijk is, zal
in ons land het drogen van al deze groenten
wel nooit veel worden toegepast. Zoo men het
wil doen, is aan te raden de worteltjes in 4 dee-
len te snijden en de kroppen van de kool uit
te halen cn de dikke nerven te verwijderen. Ook
hier is het raadzaam even onderdompeling in
kokend water toe te passen. Voor de roode kool
dient dit zeer kort te zijn, daar ze anders de
roode kleur verliest.
Ik wil er nog op wijzen, dat in sommige
streken van ons land ae algemeen bekende boeren
kool vrij veel gedroogd wordt. Hiervoor worden
dan na den winter de bladeren van de dikke
middelnerven ontdaan, bij een bakker ter droging
gebracht en de in kleine stukjes uit elkaar ge
vallen bladeren in blikken trommels tot het
gebruik bewaard.
Naast het drogen is het inzouten van groenten
van veel belang, veel wordt dit gedaan met snij-
en princesseboonen, minder met spinazie, kropsla
enz. Allerlei groenten echter kunnen worden
ingezouten en zoodoende geschikt gemaakt om
langen tijd te bewaren. In 't algemeen gelden
hiervoor de volgende regels.
De nog malscne groente wordt goed gewasschen
cn, voor zoover het boonen betreft, van de „draden"
ontdaan en gesnipperd of gebroken. Vervolgens
moet ze in ruim kokend water, waarin wat zout
is gedaan, even opgekookt worden onder stevig
omroeren. Het bovenkomende schuim wordt
afgeschept. Al naar gelang van de meerdere of
mindere stevigheid van ae groente duurt dit
pkoken een paar minuten langer of korter:
het langst (7 a 8 minuten) bijv. voor de boonen
en het kortst (2 a 3 minuten) bijv. voor spinazie
kool. De groente mag volstrekt niet gaar
worden, daar ze anders later als gezouten groente
niet stevig zou blijven. Ontstaat er geen schuim
meer op het water, dan wordt de groente eruit-
genomen en op een houten tafel gelegd om af
te koelen. De potten of vaten, waarin ze straks
wordt ingezouten, worden terdege schoon gemaakt
met heet water en de laatste van binnen ge
zwaveld. De afgekoelde groente wordt nu laags
gewijze in de potten of vaten gebracht met flink
zout ertusechen en herhaaldelijk aangedrukt. De
hoeveelheid te gebruiken zout is ongeveei 2 K.G.
per 10 K.G. groente. Na de vulling tot op 15
c.M. van den rand wordt alles nog eens flink
aangedrukt en met zuiver water aangevuld. Er
worden dan een of meer plankjes op gelegd,
welke men bezwaart met steenen om de groente
onder te houden. Na een 5- a 6-tal dagen heeft
zich op de pekel een vlies gevormd, hetwelk
men verwijdert, waarna weer aangevuld wordt
met pekelwater, wat later nog eens herhaald
wordt. De vaten, die van deksels moeten worden
voorzien en allicht naar elders vervoerd, worden
na de eerste reiniging bijgevuld met groente
uit een ander vat, het deksel er opgeperst en
vastgeslagen, door het spongat met pekelwater
volgegoten en de spon er in geslagen.
Naast het spongat wordt een klein gaatje
geboord, waarin les een houten pen gezet wordt
om de zich vormende gassen gelegenheid tot
ontsnapping te geven. Eens in de weck worden
de vaten met pekel bijgevuld. Wanneer binnen
de vaten geen werking meer is, hetgeen meestal
3 a 4 weken het geval is, kan de houten
pen worden vastgeslagenhot vat is dan dicht
en kan later verzonden worden.
Zeer nauw sluit zich hierbij aan het maken
van zuurkool, hetwelk met een paar maand aan
de orde komt en in zijn bereiding al even ge
makkelijk is als, zoo niet gemakkelijker dan,
het inzouten van groenten. Meerderen nemeD
hiervoor geen witte kool alleen, doch een meng
sel van 3 deelen witte op 2 deelen savoyekool.
De kool wordt uit de hand of met een machine
geBneden in de bekende fijne draden, terwijl de
stronken, door velen de pit genoemd, worden
verwijderd of mede gesneden. Na het snijden
worden ze direct in de potten of vaten gedaan
en laagsgewijs wordt er zout tusschen gestrooid.
Hiervoor wordt lljt a 2ljt KG. zout per 100 KG.
kool genomen. De verdere zorgen zijn weer
dezelfde als bij het inzouten: De groente moet
dus goed geperst zijn, onder de pekel blijven en
deze herhaaldelijk van boven ververscht worden.
Een volgenden keer koop ik over't verwerken
van onze vruchten iets mede te deelen.
De Rijkstuinbouwleeraar voor Zuid-Gelderland
en Utrecht te Utrecht,
J. LEENDERTZ Czn.
Geen overdrijving.
Met instemmiDg geven wy aan het
volgende een plaats:
De Vereeniging Zusterhulp (Bescherm
vrouwe Hare Majesteit de Koningin-Moe
der), die ten doel heeft vrouwen en meis
jes te steunen in den strijd des levens,
veroorlooft zich een krachtig en dringend
beroep te doen op het hart der Neder-
landsche vrouwen.
Zonder ook maar eenigszins te willen
oordeelen en veroordeelen, overtuigd dat
deze ontroerend ernstige tijden iedereen
tot bezuiniging dwingen, toch moet een
ernstige waarschuwende roepstem weer
klinken tegen een bedenkelijken zuinig
heidsmaatregel.
Vele winkeliers hebben hun personeel
gedaan gegeven, waardoor huisgezinnen
zonder inkomen zijn, maar ook hebben
vele dames hare huisnaaisters afgezegd,
ook de vaste schoonmaaksters, en menige
dienstbode werd reeds ontslagen. Met
alle kracht komen wy pleiten om dit niet
te doen, indien nog eene menschenmoge-
lijkheid kan gevonden ivorden om dit na
te laten. Door vrouwen en mannen te
ontslaan, die in gewone tijden aan onze
huizen waren verbonden, vermeerderen
wy niet alleen het aantal werkloozen,
maar wij geven hen prijs aan armoede
en ellende. Het is ieders dure plicht om
te doen wat in zijn vermogen is om
arbeid te onderhouden, en indien men
niet bij machte zal zijn loon te betalen,
dan desnoods alleen tegen vergoeding van
voeding.
Ook zij ernstig gewaarschuwd tegen
het opzeggen van abonnementen en con
tributies. Onze dag- en maandbladen, onze
tijdschriften vertegenwoordigen het levens
onderhoud van verscheidene gezinnen, onze
contributien het bestaan van vele instel
lingen, die behalve groot personeel, zoo
wel voor den enkeling als voor de massa
een zegen zjjn.
Indien het eenigszins mogelijk is, laat
ons den arbeider zijn werk laten, werk
loosheid kan onafzienbare ernstige gevol
gen hebben. En kunnen wij onze abonne
menten en contributien in deze dagen
niet ten volle betalen, elke vereeniging
zal dankbaar zyn het in termijnen te
ontvangen. Als maar de inrichtingen niet
worden stop gezet, en zij die arbeiden
willen, tot werkloosheid worden gedwon
gen, en daardoor moreel en physiek zul
len ten onder gaan.
Het bestuur.
De spoorwegeu en de oorlog.
Men klaagt over de beperkte dienst
regeling op de spoorwegen, met name
wat het personenvervoer betreft. En men
maakt er den spoorweg-maatschappijen
een grief van, dat zij, zelfs als men de
omstandigheden in aanmerking neemt,
niet voldoende of niet oordeelkundig ge
noeg in den dienst voorzien.
Te bevoegder plaatse deelde men aan
het Handelsblad daaromtrent het volgende
mede:
Beide spoorwegmaatschappijen zyn op
het oogenblik feitelijk afhankelijk van de
militaire overheid. Zonder goedkeuring
van deze kunnen geen nieuwe treinen
worden ingelegd. Sterker nog, de militaire
overheid beslist welke treinen zullen
loopen.
Dit geldt niet alleen voor personen
treinen, maar ook voor goederentreinen.
In Den Haag wordt dit alles uitge
maakt; welke overwegingen by zulk een
beslissing gelden, blijft den spoorweg
maatschappijen onbekend. De maatschap
pijen kunnen natuurlijk wel advies geven
over het inleggen van bepaalde treinen,
maar verder kunnen zy ook niet gaan.
Men dient voorts niet te vergeten, dat
ook rekening moet worden gehouden met
den aanwezigen kolenvoorraad. Deze is,
bij beide maatschappijen, weliswaar ruim
voldoende, maar het staat niet vast voor
hoelang die voorraad zal moeten duren
en of hij geregeld kan aangevuld worden.
De huidige toestand onzer spoorweg
maatschappijen is gegrond op art. 50 van
de Spoorwegwet van 1875.
Dit artikel luidt:
1. Het geheel of gedeeltelijk gebruik
van eiken spoorweg en van het aan een
spoorwegonderneming toebehoorende ma
terieel kan te allen tyde door ons, in het
belang van 's Ryks dienst, tegen schade
loosstelling worden gevorderd.
2. Ingeval oorlog ot andere buitenge
wone omstandigheden dat gebruik voor
's Rijks dienst in het belang van 's lands
verdediging noodig maken, kan bedoelde
vordering krachtens machtiging van Ons
geschieden door den Minster van Oorlog
of door een bevelhebber van het leger.
3. De schadeloosstelling wordt, by ge
breke van minnelijke schikking, door den
rechter bepaald.
2 fietsenreparateur.
3 kellner.
8 kleermaker.
1 mandenmaker.
5 naaisters.
2 stratenmaker.
1 suikerwerker.
1 tapijtwever.
steenhouwer.
koperslager.
Tijdelijke gemeentelijke
Arbeidsbeurs.
Van de werklieden, die zich tot nu toe
bij de tijdelijke Gemeentelijke Arbeids
beurs hebben aangemeld, is nog geen
werk gevonden voor:
1 zadelmaker. 1 koffermaker.
winkelier. 13 koopman.
2 winkelbediende. 4 handelsreiziger.
11 werkster. 12 grondwerker.
2 voerman. 2 electriciën.
11 veldarbeider. 7 diverse arbeid.
10 typograaf. 2 cacaobewerker.
9 timmerman. 1 behanger.
tabakswerker. 1 beeldhouwer.
stucadoor. 6 bakker.
1 stoker. 4 administratie.
1 stoffeerder. 1 boekbinder.
6 smid. 1 borstelmaker.
2 slager. betonwerker.
45 sjouwer. boendermaker.
5 sigarenmaker.
12 schoenmaker.
3 schilder.
1 pettenmaker.
1 metselaar.
8 meubelmaker.
1 loopknecht.
2 loodgieter.
lompensorteerder.
1 locomotieven-
poetser.
De meeste werklieden zyn ook bereid
ander werk te doen.
Tot Majoor bij het le Regiment Veld
artillerie zijn benoemd de Kapiteins Jhr.
H. van Beresteyn, Adjudant van het Korps
en W. A. Frieswijk van het 4e Regiment
Veldartillerie, met bepaling voor laatst
genoemde, dat hy zal worden bestemd
voor het bevel over de nieuw op te rich
ten IVe afdeeling van het Korps.
In de Doopsgezinde kerk hoopt Zon
dagochtend voor te gaan ds. P-S. Bakels,
uit Haarlem.
Naar men ons meldt zullen ook de
lessen der Industrie en Huishoudschool
alhier aan het eind van de vacantie dier
inrichting, op Dinsdag 1 September alle
worden hervat.
De Loge „Jacob van Campen", heeft
als eerste gift een som van f 100 gezonden
aan het steuncomité.
Te Utrecht slaagde voor het examen
schoonschrijven M. O., onze stadgenoote,
mej. H. M. Bots.
Zondagmiddag wordt op het terrein
achter „Rustoord" een voetbalwedstrijd
gespeeld tusschen H. V. C. enU. V. V. 1,
waarvan de opbrengst komt ten bate van
het comité alhier.
Door Burgemeester en Wethouders
wordt aan den gemeenteraad voorgesteld
de kermis of jaarmarkt dit jaar niet te
doen plaats hebben.
In de jl. Donderdagavond gehouden
vergadering der vereeniging „Handel en
Nijverheid" werd door de heeren Begeman,
n ij verheidsconsulent te 's-Gravenhage, en
Kropveld lid van het Dag. bestuur der
centrale credietbank te Groningen de
wenschelykheid bepleit van de oprichting
eener locale middenstands credietbank en
de voordeelen aangetoond aan eene der
gelijke inrichting verbonden. Na lang
durige discussie sprak de vergadering
met 20 stemmen tegen 4 in blanco de
wenschelijkheid der oprichting eener der
gelijke bank uit en werden 18 aandeelen
genomen. De burgemeester, die met de
wethouders Van Esveld en Rijkens mede
de vergadering bijwoonde, sprak zijn leed-
wezen uit over de weinige belangstelling
door de middenstanders in deze getoond
en het daardoor bereikte treurige resultaat.
Door een commissie hier ter stede
wordt een Orgelconcert voorbereid, waar
van de opbrengst zal strekken ten bate
van het Steun-comité. Reeds kunnen we
als medewerkenden noemen mej. F. H. de
Ligt uit Utrecht voor Zang en de heeren
Van den Burg voor Orgel en Vierdag
voor Viool. Dit concert zal zoo mogelijk
reeds de volgende week gehouden worden.
De Kerkeraad der Evang. Luth. Gemeente
was bereids zoo vriendelijk voor dit doel
het Kerkgebouw aan de Langestraat ge
heel gratis beschikbaar te stellen.
Het is te hopen, dat als dezer dagen
door jonge dames kaarten voor dit concert
worden aangeboden, velen bereid zullen
zijn een of meer kaarten te nemen.
In den muil vnn den leeuw.
Twee ondernemende jonge mannen, H.
S. en F. Cuit Helmond, maakten dezer
dagen avontuurlijke tochten in de Duit
sche kampen in België.
Na de inneming van Luik moest er,
meenden zij, in de groote Duitsche kam
pementen wat te verdienen zyn door ver
koop van Hollandscbe artikelen als sigaren,
sigaretten enz.
Maar hoe er in te komen?
Zij huurden een vrachtauto en laadden
dezen vol met sigaren en sigaretten, voor
zagen zich van een buitenlandsche pas
en trokken de grens over.
Zij werden echter spoedig tegengehou
den.
De schildwachten hadden order „nie
mand door laten, onder geen voorwaarde".
Zij werden onder sterk geleide bij een
officier gebracht, die zich de haren uit
trok over de brutaliteit van met een auto
in oorlogstijd in een militair kamp te
willen komen.
Onze Hollanders, niet bang uitgevallen,
zeiden, dat zij meenden als weldoeners
ontvangen te zullen worden, omdat zij
aan menschen, die al zooveel moesten
missen, lekkere Hollandsche sigaren kwa
men brengen. „Stecken Sie malauf, Herr
General". De luitenant meende, dat deze
unicums ook door zyn overste moesten
worden gezien en ze werden naar de tent
van den Hauptmann geleid.
Voor dezen was de hoofdzaak te weten
of onze kooplui werkelijk Hollanders waren
en toen door fonilleering en tal van vra
gen deze zekerheid was verkregen, wer
den de sigaren en sigaretten geprobeerd
en met contant geld betaald.
In een oogwenk was de auto geleegd.
Op de vraag: „Kunnen wij u ook nog
andere artikelen leveren, wij verkoopen
alles wat geen contrabande is en kunnen
in een halven dag met Hollandsche arti
kelen terug zijn," werd van alle kanten
geroepen: „Frisches bier".
De kooplui beloofden met 't beste bier,
dat gemaakt wordt, terug te zullen komen,
maar vroegen voor zekerheid een Duit-
schen geleidebrief en omdat zij bang zijn
voor Duitsche kogels, moesten ze een
mannetje mee hebben, die hen tegen de
soldaten beschermde.
Om kort te zijn, de kooplui rijden nu
met een onderofficier naast zich en twee
gewapende soldaten in den auto, als eenige
cantineleveranciers het geheele kampe
ment door tot de grenzen. Zij laden hun
auto iD Maasticht of elders met bier, sigaren,
kaas gesmeerde broodjes, enz. en tuffen
maar al heen en weer.
De jongens verdienen hiermede een
aardig duitje, want alles wordt contant
betaald.
Ruzie zullen ze wel niet krijgen, want
op een vraag van een officier: „Wat denkt
u van den oorlog," antwoordde ze: „Kom,
dit is toch geen oorlog, 't zijn immers
maar manoeuvres?"
Toen zei die Duitsche luitenant: „Nein,
so etwas Dummes habe ich in meinem
Leben noch nicht gesehen. „Tel."
