NIEUW
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht
FEUILLETON.
HET BABYLON HOTEL
1*0. 3.
Zaterdag 9 Januari 1315.
44e jaargang
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG
DE OORLOG.
oortsch
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden met Zondagsblad 1.15;
Franco per post door bet gebeele Rijk 1.25.
Afzond er lp k e Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER
Bureau: Laugestrnat 77. Telephoonn. 69.
ADVERTENTIE N:
Van 16 regels 0.50; iedere regel meer 7'/a Cent.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Dc gevangenneming van kardinaal
Mercier.
De correspondent van do »Tijd« te
Rozendaal seintOok de drukker van
het herderlijk sckiijven van kardinaal
Mercier, de beer H. Dessain, is ge
arresteerd.
Zoodra de Duitschers er achter waren
gekomen, dat de herderlijke brief per
koerier in het aartsbisdom Mechelen
was rondgezonden, werden soldaten in
auto's uitgestuurd om in alle pastorieën
huiszoekingen te doen. Sommige geeste
lijken konden onder Duitschen dwang
slechts een commentaar geven op het
schrijven, hetwelk hun belet was voor
te lezen, anderen moesten de voot lezing
staken tijdens de H. Mis, nog anderen
werden gevangen genomen en na een
verboor over de male, waarin zij hadden
deelgenomen aan "de verspreiding,
weder vrij gelaten.
In sommige dorpen werden de
pastoors uit de sacristy of den biecht
stoel gehaald. Te Essen kon de deken
aldaar tijdens de eerste 11. Mis den
brief voorlezen. Daarna moest hij hem
aan den burgemeester in bijzijn van den
Duitschen commaudant overhandigen.
De vrijheidsberooving van den kar
dinaal gaat gepaard met do militaire
censuur op geheel zijn verkeer.
Uit Putten verneemt de »Tijd« nog
Jongstleden Zondag had de comman
dant van Brussel een onderhoud met
den kardinaal, hetwelk het karakter
had van een verhoor.
In al de parochies rondom Mechelen
en Antwerpen zijn schildwachten voor
de pastoorswoningen geplaatst. Ook
stonden j.l. Zondag in sommige kerken
schildwachten met het geweer aan den
voet bij den opgang der predikstoelen,
om de voorlezing van den herderlijken
brief te beletten.
In Duitschland wordt het volgende
oflicieuse communiqué verspreid, naar
aanleiding van het herderlijk schrijven
van kardinaal Mercier:
Iedereen, anti- of pro-Duitscb, zal
den kardinaal volkomen gelijk geven
als hij in zijn herderlijk schrijven de
burgerlijke bevolking in dozen voor
haar ongetwijfeld zeer moeilijken lijd,
troost inspreekt en haar tot kalmte
maant.
De kardinaal ziet echter de positie,
de rechten en de plichten van de kerk
verkeerd in, wanneer hij zich met zijn 1
herderlijk schrijven mengt in den poli-j
lieken strijd der naties.
Onder het opschrift «Hoor en Weder-
hooi publiceert de »Tijd« een schrijven
van Duitsche zijde aan bet blad toe
gezonden, naar aanleiding van kardi
naal Mercier's gevangenneming, waar
aan wij het volgende ontleenen:
Het onder bewaking stellen, want
dat is juister uitgedrukt dan de ge
vangenneming van den kardinaal,
dreigt in Nederland verkeerd te wor
den uitgelegd. De maatregel is niet
overeenkomstig de zachtheid, waarmee
de Duitschei s de Belgische geestelijk
heid toi heden behandelden, maar
men moet toegeven, dat kaïdinaal
Mercier al te vrijmoedig is opgetreden.
Het was de fout van den kardinaal,
dat hij zich meer bleef beschouwen
als een Belgische overheid, die in 'n
viij land zijn gezag uitoefent, dan als
een door Duitschland gedulde geeste
lijke autoriteit, van wie men woorden
van verzoening en onderwerping aan
de gestelde machten mocht tegemoet-
zien.
Zonder ook maar het minste over
leg met den H. Stoel heeft hij in een
officieel stuk het volk doen verkon
digen, dat Duitschland zijn eed heeft
gebroken, dat Duitsche soldaten we
derrechtelijk onschuldige priesters ge-
fusileerd hebben, dat de bevolking
geen hoogachting aan de tegenwoor
dige heerschers in België verschuldigd
is, enz. enz. Zelfs geeft hij een lijst
van gefusileerde priesters, zonder ook
maar een zweem van bewijs, dat zij
ooschuldig zouden gedood zijn, en
dat, terwijl hel Duitsche gouverne
ment de bewijzen in handen heeft
van hun schuld. Het spreekt toch
vanzelf, dat geen gouvernement ter
wereld zooiots kan toelaten en dat
tegenover zooveel stoutmoedig mis
bruik van iemand, die zulk een ver
heven staat bekleedt, maatregelen
moesten genomen worden.
Zelfs dr. Karl Trimborn Centrums-
afgevaardigde in den Rijksdag en
thans burgerlijk bestuurder te Brus
sel, een man, die zeker in dezen tot
een objectief oordeel bevoegd is, moet
erkennen, dal tegen den Belgischen
Primaat een maatregel moest geno
men worden, al heeft men dien tot
het uiterste trachten te voorkomen
en bij toepassing zoo zacht mogelijk
gemaakt.
De »Times« wijdt een lang hoofd
artikel aan de gevangenzetting van
kardinaal Mercier. en legt er den
nadruk op, dat deze jongste toepassing
der Duitsche methode ongetwijfeld
een diepen indruk zal makeri, niet
slechts op de Roomsch-Katbolieke
kerk, doch op de geheele beschaafde
wereld. Het blad wijst er vervolgens
op, dat zelfs van Duitsch militair
standpunt deze maatregel verre van
verstandig is. Nergens immers poogde
Duitschland sinds het uitbreken van
den oorlog zijn daden zoozeer in een
gunstig daglicht te stellen als aan
het Vaticaan. De keizer Wilhelm heeft
sinds zijn troonbestijging steeds^be-
wezen groote waarde te hechten aan
een goede verstandhouding met den
Heiligen Stoel.
Te Rome echter moet de arresta
tie van dezen kerkvorst wel een zeer
onaangenamen indruk maken, en er
was een tijd, dat zulk een daad den
vollen toorn der Kerk zou hebben
doen neerkomen op hen, die haar
bedreven.
Het kanoniek recht geeft alleen den
paus jurisdictie over een kardinaal,
en de hoogste kerkelijke straffen kun
nen opgelegd worden aan hem, die
een kardinaal doet gevangennemen.
De Times wijst er vervolgens op,
dat kardinaal Mercier niet slechts lid
is van het H. college, maar dat hij
ook om verschillende redenen een der
meest in aanzien staande leden is.
Hij is een man der kerk van den
onbekrompen geest, welke zijn invloed
ver buiten den kring der geloovige
Katholieken doet gelden. En het blad
huldigt den kardinaal als steunpilaar
der Katholieke partij in België en
meer nog om liet schitterend voor
beeld van vaderlandsliefde en toewij
ding, dal hij sinds de Duitsche invasie
heelt gegeven.o
Sprekend over de aanleiding tot de
arrestatie zegt de Times: Het is
zeer wel te begrijpen, dat de geheele
toon van de waarschuwing (in het
herderlijk schrijven) van den kardinaal
aanstoot gal aan de militaristen van
de Pruisische Zabern-school. In wer
kelijkheid bevat zij niets, dat kon
worden opgevat als een oproerigen
aanval op Duitschland of op de auto
riteiten, welke het in België aanstelde.
Doch hij sprak de taal van een man,
die weet wat recht is en het durft
zeggen.
België is een Katholiek land, een
zeer groot deel van de bevolking van
Duitschland, en e6n nog grooter deel
van de bevolking van Oostenrijk is
Katholiek. Zelfs in Pruisen vormen
de Katholieken een derde van de be
volking. De Duitsche keizer en zijn
raadsleden zullen zich rekenschap heb
ben te geven van den indruk, dien
deze stap zal teweeg brengen op het
gemoed en de gevoelens der Belgen
en op de Katholieke elementen in bun
eigen land en dat van hun bondge
noot. Voor de lagere Katholieke stan
den in België lijkt de maatregel bijna
een uittarting; en misschien was dit
ook de bedoeling. Voor de Beieren
en Oostenrijkers en voor de groote
massa der Duitsche Katholieken zal
bet een aanleiding tot schandaal en
droefheid zijn. In Italië en Spanje,
in lei land en de Vereenigde Staten,
waar de Iersche en Duitsche Katho
heken talrijk zijn, zal het een soort
gelijken indruk maken. In Frankrijk
en Engeland zal het zelfs door niet-
Katbolieken veroordeeld worden als
een ruw en gewelddadig ingrijpen in
de vrijheid van spreken en in de uit
oefening van de episcopale plichten.
Zou Roemenië partij kiczeu?
De Petit Parisien publiceert een
onderhoud te Rome met den heer
Diarnandy, Roemeensch afgevaardigde
en voorzitter van den Fransch-Roe-
meenschen Vriendenhond. De lieer
Diarnandy verklaarde, dat gewapende
inmenging in het Europeesch conflict
zeker is en dat de eenige reden,
waarom zij vertraagd werd, moet ge
zocht woiden in militaire en diploma
tieke overwegingen. Roemenië is in
staat tusschen de 500.000 en 600.000
goed geoefende en uitgeruste strijders
in het veld te brengen. Roemenië's
inval in Oostenrijk-Hongai'ije zou be-
teekenen het uiteenvallen van de
Oostenrijksch-Hongaarsche monarchie.
De komende botsing.
Alles wijst er op, dat de Duitschers
enorme krachten aan de Yser samen
trekken: Groote troepenverplaatsingen
van Oost naar West hebben plaats,
zoo meldt men uit Sluis.
Kort rijk ligt vol met versche troepen.
De schok, welken de Duitschers door
forsche aanvallen den bondgenooten
willen toebrengen, toneinde de huidige
sterk aanvallende bewegingen der
bondgenooten rondom Nieuwpoort te
temperen of tot staan te brengen,
wordt ten noordwesten van Yperen
verwacht.
Een jonge Belgische held.
In Zonhoven waren tegen j.l. Maan
dag 4 Januari alle jongelingen van de
lichting 1914 -1915 en 1916 opge
roepen om een verklaring te teekenen.
Verschillenden gaven aan den oproep
geen gehoor en bleven thuis. Som
migen vluchtten Zekere Sjef Bos, die
eveneens poogde te vluchten, werd
zoo deerlijk door een soldaat met de
kolf van het geweer mishandeld, dat
hij per auto naar het ziekenhuis moest
door E. Bennett
53) {uit het Engelsch.)
nWat kon je hooren?" vroeg Raeksole, op scherpen toon.
»'t Leek me een zagend geluid," zei Nelly, ven 't hield een
heelen tijd aan wel bijna een kwartier, zou ik denken
een soort van raspend, zagend geluid."
«Waarom kwam je in 's hemels naam me niet waarschuwen,
mij of iemand anders in het hotel? vroeg Raeksole.
»Och, dat weet ik zelf niet, vadertje," antwoordde ze, op
den meest minzamen, onderworpen toon, «ik begon heel nieuws
gierig te worden en toen dacht ik dat ik zelf wel eens wou
uitvinden wat 't was. Nu, zooals ik zeg, mr. Babyion," ging
zij voort, zich met een betooverenden glimlach tot Felix
wendende, «dat geluid duurde een heelen tijd. Eindelijk hield
't op en dezelfde figuur kwam een oogenblik daarna weer voor
den dag. Hij klom, niet ver van me af, tegen het muurtje op
en het hekwerk over en liep Salisbury Lane in. Ik voelde me
eenigszins verlicht toen ik dat zag, omdat 't een bewijs was
dat hij toch niet in 't hotel had ingebroken. Juist toeu hij op
zijn gemak Salisbury Lane inwandelde, kwam er een politie
agent aan. Ik hoorde hem vgoeden avond" zeggen tegen den
agent en om een lucifer vragen. De agent gaf hem er een en
toen stak hij een cigarette op en liep de laan verder in."
vAls iemand z'n hals ver uitstrekt, mr. Babyion," vervolgde
Nelly, «kan hij uit mijn raam een stuk van de Theemskade
en van de Theems zelf zien. Ik zag den man de kade over
steken en zich over den kant van het water buigen, blijkbaar
om met iemand te prateD. Toen liep hij de kade verder op,
in de richting van Westminster en dat was 't laatste wat ik
van hem zag. Ik wachtte nog een paar minuten, om te zien
of hij terugkwam, maar hij kwam niet terug en toen dacht
ik dat het tijd begon te worden om dat zonderlinge geval eens
nader te onderzoeken. Ik liep dadelijk de trappen af, het
hotel uit en Salisbury Lane in en daar keek ik, over het
hekwerk heen, naar beneden. Aan den anderen kant van het
muurtje stond een ladder, zoodat 't doodgemakkelijk was om
naar beneden te klimmen als je eerst goed en wel over
het hek heen was. Natuurlijk was ik verschikkelijk bang dat
er soms iemand in Salisbury Lane zou voorbijkomen, die me
bij die klimpartij zou kunnen zien, maar er kwam gelukkig
niemand en ik klom over 't hekwerk zonder eenig bezwaar,
behalve alleen dat ik mijn japon scheurde. Op mijn teenen
liep ik 't terrein over en toen ontdekte ik in den muur,
dicht bij den grond en bijna vlak onder mijn raam, een
vierkant stuk traliewerk, zoowat een voet hoog en een
duim of veertien breed. En omdat er geen ander ijzerwerk
in de buurt te zien was, kwam ik tot de conclusie dat de
geheimzinnige bezoeker met een speciale bedoeling aan dat
traliewerk moest hebben gezaagd. Ik schudde er eens flink
aan en ik was volstrekt niet verwonderd, toen ik een gedeelte
er van in mijn hand hield, waardoor er juist ruimte genoeg
overbleef dat iemand er door kon kruipen. Ik besloot dadelijk
dat te doen, maar op 't oogenblik wou ik liever dat ik 't
maar niet gedaan had. Ik weet niet, mr. Babylon, of u ooit
geprobeerd heeft door een nauwe opening te kruipen met een
japon aan. Heeft u 'tooit gedaan?"
«Ik heb nooit dat genoegen gesmaakt," zei de kleine Felix,
op nieuw buigende en zonder bepaald doel een flesch opne
mende die voor de hand lag.
«Nu, dan moogt u van geluk spreken," ging Nelly, met
dezelfde onverstoorbare kalmte, voort. «Wel drie volle minuten
lang dacht ik, dat ik daar tusschen dat traliewerk mijn dood
zou vinden, met mijn eene schouder aan den binnenkant en
heel 't overige er buiten. Werkelijk,'t was niet alles, vadertje
Maar eindelijk en ten laatste kwam ik er toch door en ik
viel, meer dood dan levend, in dezen kelder. Toen vroeg ik
me af wat ik nu verder zou beginnen. Zou ik op de terug
komst van den geheimzinnigen bezoeker wachten en hem een
steek geven met mijn zakschaartje als hij probeerde binnen
te komen, of zou ik alarm maken? 't Eerste van al zette ik
't gebroken traliewerk weer zoowat op zijn plaatstoen stak
ik een lucifer aan en ik zag dat ik in een wildernis van
flesschen was aangeland. De lucifer giDg uit en ik merkte
dat ik er geen meer had. Dus ging ik toen maar in een hoek
zitten om na te denken en juist had ik 't besluit genomen
te wachten, om te zien of de bezoeker terugkwam, toeD ik
voetstappen hoorde, vervolgens stemmen en daarop kwam u
hier binnen. Ik moet zeggen dat ik me nu niet zoo bijzonder
op mijn gemak voelde, vooral toen ik de stem van mr. Babyion
herkende Ziet u, ik wou u liever niet aan 't schrikken maken
en als ik in eens van achter die flesschen voor den dag was
gekomen en «Boe 1" had gezegd, dan zou u vreeselijk geschrikt
zijn. Ik trachtte dus een middel te bedenken om u kalmweg
te doen begrijpen dat ik er was. Maar u bespaarde me die
