NESTLË
DE OORLOG.
Plaatselijk Nieuws.
Gemengd Nieuws.
FARINE
LACTÉE'
o
ander ter versterkiug van 's lands
financiën. Industr. Wkbl.
Kon. Nat. Steuncomité 1914.
De 58e lijst van ingekomen bijdragen
van 19 tot en met 25 September 1915,
sluit met een totaal van f 226.935.10'/>,
waaronder f200 000 van de Nederl.
Overzee Trust Maatschappij en een van
f 15.819.93 van den Bond van Coüp
Aardappelmeelfabrikanten te Sappe-
meer.
Totaal ontv. bijdr. f 3.208 348.S2.
Bij de oprichting der N. O. T. werd
beslist dat de winsten, door dit lichaam
te behalen, zouden vloeien in de kas
van het Kon. Nat. Steuncomité. Vooruit
lopende op het saldo dat bij de liqui
datieaanwezig zal zijn, heeft het bestuur
der N. O. T., na in Augustus f 100.000
te hebben geschonken, thans f200.000
beschikbaar gesteld.
Faillissementen in Nederland.
Volgens mededeeling van het Han
delsinformatiebureau van VanderGraaf
Co.'s Bureaux voor den Handel zijn
over de afgeloopen week, eindigende
9 Oct., in Nederland uitgesproken 22
faillissementen tegen 20 faillissemen
ten in dezelfde week van het vorige
jaar.
Van 1 Januari tot en met boven-
genoemden datum 1069 faillissemen
ten tegenover 1249 over hetzelfde tijd
perk van het vorige jaar.
De lof van Holland.
Nu herhaaldelijk op zoo zonderlinge
wijze over Nederland wordt geschre
ven, in het buitenland en zelfs de
Hollandsche onzijdigheid daar verdacht
wordt gemaakt, is het dubbel belang
rijk de aandacht te vestigen op den
lof van Holland door het gezagheb
bend tijdschrift »Stimmen der Zeitv
in zijn pas verschenen nummer ge
zongen
»Op correcte wijze tracht Nederland
zijn neutraliteit te handhaven. Het
put zijn gezindheid uit bet door eigen
strijd verworven eergevoel van zijn
nationaal karakter. In geen land wordt
zoo oprecht en met zoo volledig suc
ces aan een verzoening der binnen-
landsche tegenstellingen gewerkt. De
eenzijdige tolerantie van de zeven
tiende eeuw gedijde door zelfbedwang
tot een verstandige en rustige ver
draagzaamheid, die won aan diepte,
algemeenheid en uitbreiding. En deze
rustelooze arbeid ia het eigen land
werd een hooge school voor het aan
voelen en zich inleven in de eigen
aardigheden, de opvattingen en be
hoeften van andere volken.
Overal, in het leven, in de Regeering,
in handel en wandel der Nederlanden,
vertoont zich een frissche elasticiteit,
een afschuw tegen starre formules,
een overwinning van nationale be
klemdheid door de bewegingsvrijheid
in vele talen. Deze veelzijdigheid brengt
ruimte van begrip en ontvankelijk
heid voor anderer zeden, voornaamheid
en hoffelijkheid jegens vreemde eigen
schappen, die de neutrale gezindheid
zeer te pas komen.
Alle oude handelsvolken en han
delscentra hebben een internationalen
karaktertrek, die overal, waar niet
een oogenblikkelijke handelshebzucht
het oordeel altijd bewust, nooit te
goeder trouw vervalscht, voor de
wereldbelangen waakt.
Deze internationale trek, een kleinood
van oprechte neutraliteit, is in Neder
land bijzonder sterk[Tijd/.
De strijd op het westelijk front.
liet nieuws is schaars van bet weste
lijk front. De Duitschers hebben de
Fransche stellingen ten noorden van
de Scarpe en in Champagne achter
het front bij Souain onder vuur ge
nomen. Voorts deden de Franschen
bij Souchez, Neuville en ook in Cham
pagne aanvallen met handgranaten,
die afgeslagen werden.
Het Fransche legerbericht van giste
ren zegt:
Nieuwe berichten bevestigen de
hevige tegenaanvallen der Duitschers
in de laatste dagen tegen het Fransch-
Engelsche front bij Loos en ten noorden
daarvan zij liepen slechts uit op een
ernstige en veel opofferingen kostende
mislukking. De hoofdaanval werd ver
richt door een effectief van drie tot
vier divisies, die volkomen werden
teruggeslagen en verdreven. Het aantal
Duitscbe dooden, op het terrein voor
de linies der geallieerden achtergelaten,
wordt op 7000 <L 8000 man geschat.
Havas deelt mede, dat de legerorder
van Joffre betreffende de operaties in
Champagne, die onlangs door de buiten-
landsche pers werd openbaar gemaakt,
een puur verzinsel is.
Tenslotte, zegt Havas, is ook het
laatste Duitscbe stafbericht, waarin
beweerd wordt, dat de Duitschers in
Champagne over een front van 4 K.M.
vorderingen maakten, een verzinsel,
want de Duitschers werden bij eiken
aanval in hunstellingen teruggeworpen.
Ongehoorde winsten van Duitsche
oorlogsleveranciers.
De «Bergarbeiter Zeitungt schrijft,
dat zij met toenemende verbazing de
ongehoorde winsten, die de oorlogs
leveranciers maken, moet beschouwen.
Er zijn karakteristieke voorbeelden,
boe de oorlogsconjunctuur benut wordt
tot schade aan de rijkskas. Een bank-
firma in de Rijnprovincie biedt aan
haar klanten aandeelen van een ijzer
fabriek aan, die nu gegoten stalen
granaten van buitengewone kwaliteit
produceert. Deze betrekkelijk kleine
fabriek vervaardigt 300 granaten per
dag en garandeert minstens een netto
winst van 6.20 Mk. per granaat. On
langs heeft een andere firma aan den
Boven-Rijn een opdracht gegeven van
6000 granaten maandelijks tot 27 Mk.
per granaat, waarbij de fabriek, die
de opdracht kreeg, minstens 10 Mk.
per granaat verdient, dat zijn dus
360.000 Mk. netto winst enkel door
een opdracht in den tijd van zes
maanden. Verder wordt nog aanbe
volen, aaudeelen te nemen in een
best ingerichte springstoffenfabriek.
Deze fabriek heeft haar vroegere pro
ductie verdubbeld en de producten
worden met een winst van 50 a 60 Mk.
per 100 kilo door het legerbestuur
afgenomen, dat per 100 kilo 205 Mk.
betaalt, zoodat de winst 27% bedraagt.
Het totaal van de winst zou dus rond
700.000 Mk. bedragen met een aan
deelenkapitaal van '1.000.000, hetgeen
70% voorspelt.
H. M. de Koningin-Moeder, ver
gezeld van baronesse Van Itersum,
jonkvr. Van de Poll en graaf Van
Limburg Stirum, kwam Maandagmor
gen 10 uur per automobiel ten paleize
Soestdijk.
Lijkverbranding.
De afdeeling Amersfoort van de
Vereeniging voor Facultatieve Lijk
verbranding vergaderde Maandagavond
in »Ons Huisot. Aanwezig 5 leden.
De heer van Schaardenburg werd
tot waarnemend voorzitter gekozen,
terwijl de heer Melchior zich voorloo-
pig met het secretariaat zal blijven
belasten. Eenige nieuwe leden traden
toe.
Lijst van eenige der meest voor
komende artikelen met daarvoor
aangenomen maximumprijzen.
(Deze prijzen hebben uitsluitend
betrekking op de gewone qualiteiten
De luxe-sorteeringen, waarvoor in ge
wone tijden reeds veel hoogere prijzen
worden betaald, blijven buiten aan
merking.)
Deze lyst vervangt de vorige.
Regeeringsbrood (bij verkoop
op broodkaart) per K.G. f 0.12
Tarwewaterbrood (gebuild) -0.23
Tarwewaterbrood (gebuild)
(gebakken onder rabbinaal
toezicht) l -0.24
Tarwebrood (oogebuild; bruin-
brood) -0.20
Roggebrood
Regeeringstarwemeel (bij ver
koop op meelkaart) -0.16
Tarwebloem(gebuild inlandsch) -0.25
Tarwemeel (ongebuild) -0 21
Boter-1.65
Volvette. Goudsche Meikaas
met Rijksmerk 1jiK.Q.-0.62*
Volvette Goudsche Meikaas -0.60
Edammer Meikaas (40 -f)2) -0.60
Volvette jonge Goudsche en
Edammer taas met Rijks-
merk2) -0.575
Volvettejonge Goudsche kaas1) -0.55
Jonge Edammerkaas (40-{-) -0 55
Jonge Goudsche kaas (40 -j-)2) -0.50
Edammer en Goudsche kaas
(30 +)1)-0.425
Edammer en Goudsche kaas
(20 4-)1)-0.375
Magere Edammer en Goudsche
kaas-0.275
Leidsche en Dclftsche komijne
kaas -0.55
Eriesche Nagelkaas1) -0.30
Rijst (grofmiddel Bassein en/of
Rangoon)-0.22
Rijst (voorloop Bassein en/of
Rangoon)-0.24
Rijst (grof voorloop Bassein
en/of Rangoon) -0.26
Havermout (inlandsch) -0.33
Suiker (witte geraffineerde) -0.55
MargarineJ)
Koffie (Santos)-116
Peekoffie (in pakjes) 0.1 K.G. -0.04
Chichorei -0.035
RaapolieLiter -0.65
Boterolie-0.70
ZoutK.G.-0.09
Zeep (zachte, witte of gele) -0.24
Soda-0.07
PetroleumLiter -0.11
Dö hierboven vermelde prijzengelden
voor de maand October behoudens
vroegere vervanging.
Klachen over niet-inachtneming van
bovenvermelde maxima, alsmede wen-
schen om voor bepaalde op de lijst
niet vermelde artikelen maxima vast
te stellen, of wel om met het oog op
plaatselijke omstandigheden voor eene
bepaalde gemeente wijziging in de
maxima te brengen, behooren gericht
te worden tot den Burgemeester.
J) Een uniforme prijs voor roggebrood,geldend
voor het geheele land, kan, in verband met de
zoo uiteenloopende bereidingswijze in de ver
schillende provinciën, niet worden vastgesteld.
Daarom zal zulks voor elke provincie afzonderlijk
geschieden, in overleg met de provinciale Rogge-
commissies.
J) Onder kaas, gemerkt 40-f, 304-of 20 f,
wordt verstaan kaas, welke respectievelijk 40 pet.
of meer, 30 pet. of meer of 20 pet. of meer
vet in de droge stof bevat.
5) Yan de grootste margarinefabrieken is de
verzekering ontvangen, dat voorloopig dc prijzen
der bekende merken niet zullen verhoogd wor
den mede met het oog op de onderling uiteen
loopende prijzen der verschillende merken wordt
dernalve vooralsnog eenvoudigheidshalve geen
maximumprijs vastgesteld.
De afdeeling Amersfoort van den
Nederlandschen Protestantenbond her
dacht gisteravond haar tienjarig be
staan in de groote zaal van Amicitia.
De zaal was vol. Dr. H. J. Toxopeüs
de voorzitter, sprak een kort openings
woord, waarin hij o.a. zeide, dat in
den Bond te veel wordt gepolemiseerd
en te weinig gedogmatiseerd. Er moet
vastheid komen in omlijning van ge
loof. Ook moet minder gericht worden
tegen orthodoxie, maar wel tegen bet
practisch materialisme, den waren
vijand. Er moet meer diepte van ge
loofsleven en innigheid van gemoed
komen en niet steeds breedheid van
blik als het hoogste beschouwd worden,
niet het hoofddoel vrijheid, maar
vroomheid des harten.
Ds. Hooykaas, de medeoprichter en
le voorzitter, gaf een korte terugblik.
Er is reden voor voldoening. Het
ledental is tot 225 gestegen, er zijn
gehouden 51 lezingen. De kinderkerk
voorziet in een behoefte. De Zondag
school telt 110 leerlingen.
Dan kon nog met groote voldoening
gewezen worden op de idiale verhou
ding en sameD wei king met de vrij
zinnige kerken.
De eigenlijke feestredenaar was
ds. G. Westmijse. beroepen predikant
te Wildervank. Spreker bad tot onder
werp gekozenMet Troffel en Zwaard.'
Deze avond komt tot ons om te
arbeiden met Troffel en Zwaard, om
op te bouwen en te vernietigen, niet
om te vernietigen, maar om plaats te
maken voor wat komen moet.
Als we de taak zien, die op onze
schouders wordt gelegd, komt een
gevoel van kleinheid over ons. Hoe
klein is de mensch in het heelal.
Door zijn eigen verstand breekt hij
zich van dat middelpunt af. We wil
len 's menschen doel beseDen en niet
alleen gelooven aan een samenloop
van omstandigheden. Onze taak is
negatief nog het beste te bepalen.
Spreker wijst op bet groote gevaar
der onverstandigheid, op het streven
naar kennis alleen, dat thans bij alleo
wordt aangetroffen. Verstand alleen
kan 's menscben diepste behoeften
niet voeden en vraagt spr. is de
menschheid zooveel gelukkiger gewor
den nu het verstand zoo ontwikkeld
wordt? Het gemoedsleven en het
geloofsleven zijn door het verstand
achteruitgedrongen. De wetenschap
moet zijn gewillige dienares en niet
beerscheres zijn.
Wie zijn we zelf? Wie zal ons zeg
gen tegen wie en wat we het zwaard
zullen beden Met de beantwoording
van deze vragen eindigde spr. zijn
scboone rede, die met groote aan
dacht werd aangehoord.
Nadat het Dameszangkoor Motetten
van Mendelssohn had gezongen sprak
ds. Toxopeüs bet slotwoord en zeide
niet veel te zullen zeggen om de
stemming door de rede van ds. West
mijse gewekt niet naar beneden te
balen. Een warm woord van dank
bracht hij aan de dames voor hun
zang en spel, aan ds. Westmijse en
aan de voorbereiders van dezen avond.
Na gemeenschappelijk gezang van
het Lutberlied gingen ailen huiswaarts.
In allen eenvoud werd Zaterdag
middag het stoffelijk hulsel van dr. J.
H. Moll op de Algemeene Begraaf
plaats ter aarde besteld. Behalve vele
vrienden en belangstellenden waren
aanwezig de Bector en leeraren van
het Gymnasium, de Dir. van de H. B. S.
en vele leeraren en vele oud-leerlingen.
Aan de groeve werd niet gesproken.
De zoon van den overledene dankte
voor de betoonde belangstelling.
Ter kaasmarkt van Maandag 15
Oct. j.l. werden aangevoerd 35 wagens,
waarop 9860 K.G kaas.
De prijs liep voor gewone kaas van
f65.tot f70.voor gestempelde
van f68.tot f70.per 50 K.G.
Handel was vlug.
Openbare Leeszaal.
Sedert 1 Januari 1915 gaven zich
488 nieuwe leden opin September 60.
Statistiek van de maand September:
Aantal bezoekers 1913 1914 1915
Couranten- en Tijd-
schriftenzaal 1020 1699 2252
Studiezaal349 189 413
Aantal uitgeleende
banden788 2440 3983
Hiervan
Romans530 989 1896
Kinderboeken 525 820
Van boeren, die rijk worden!
De kool- en uieiiprijzen hebben aan
den Langendijk (Noord-Holland) een
enorme hoogte bereikt. De kool is reeds
verkocht voor f30 per 100 stuks, de
uien brachten reeds f7.50 per 50 K.G,
op. De handel is zeer levendig.
Schatten worden er mee verdiend.
Textielnijverheid.
Gebrek aan grondstoden is oorzaak,
dat gisteren alle textielfabrieken te
Gronau zijn stopgezet.
Een 2000-tal Nederlandsche arbei
ders te Losser, Lonneker en Eüschede
is daardoor werkloos geworden.
Nader meldt men uit Enschedé,
dat alleen twee fabrieken der firma
G. van Delden Co. Diet werken.
De overigen werken allen, zooals reeds
geruimen tijd het geval is, drie, vier
of vijf dagen per week. Het stoppen
der twee fabrieken is waarschijnlijk
niet het gevolg van gebrek aan grond
stoffen, doch van een bevel der
Duitsche regeeririg, die de totale be
schikking heeft genomen over alle
aanwezigo katoen.
Naar het »U. D.t verneemt, heeft
zich iemand van 67 jaar laten ïnschi ij-
ven als student aan de Utrechtsche
Hoogeschool, om de colleges te volgen
van de medische faculteit.
Het is een gepensionneerd Indisch
ambtenaar, die zich te Utrecht ge
vestigd heeft en nu nog hoopt bet
arts-diploma te halen, een studie,
waartoe hij zich altoos bijzonderlijk
voelde aangetrokken, maar die hij,
door den loop der omstandigheden
niet op jeugdigen leeftijd kon be
ginnen.
Vier zijner zoons ziju reeds pracli-
seerende artsen, een hunner is speciali
teit te Utrecht.
RECLAME.
Spaarzaam
en zuinig
In het
gebruik
(KINDERMEEL)
In Iedere
Apotheek of
drogisterij
voorhanden
h*t bè.te
voeding, middel
Voor Kinderen I
Anselmus spreken.""
„Is Ludigman binnen?" vroeg Anselmus.
Arlinde knikte bevestigend.
„Nu dan zal ik hem eerst opzoeken vóór ik mij naar den
gekwetste begeef," zei de monnik terwijl hij naar de groote
deur der hoeve stapte.
Bij de groote eikenhouten tafel, in het midden van het voor
vertrek stond Ludigman in gepeins. Hij keek op toen Anselmus
binnentrad en kwam hem snel te gemoet.
„Hij is tot bewustzijn teruggekeerd en heeft rustig geslapen;
nu is hij veel beter. Ik heb met hem gesproken," zei hij.
„Ik heb het vernomen van Arlinde," antwoordde Anselmus.
„Ik weet wie hij is," vervolgde Ludigman.
„Ik ook," zei Anselmus, kortaf.
Ludigman keek hem verwonderd aan. „Hoe kunt gij dat
vreten?" vroeg hij.
„Ik heb hem gisteren reeds herkend. Dat wil zeggen, ik
meende mij te herinneren, dat gelaat meer gezien te hebben,
maar nu Arlinde mij zeide dat hij van hooge afkomst is, twijfel
ik niet moer. Het is Sicco 'e graven broeder, niet waar?"
Ludigman knikte. „Zoo is het," zei hij.
Broeder Anselmus had de kruik met het geneesmiddel op de
tafel gezet. Hij stond even na te denken, terwijl hij qit den
binnenzak van zijn kleed een paar pakjes poeder haalde.
„Heeft Sicco u verzocht vooralsnog zijn naam en rang ver
borgen te houden?" vroeg hij.
„Ja, hij wil voor zijn broeder den graaf niet weten dat hij
hier is. Zooals gij wel zult weten, heerscht er op het oogenblik
een slechte verstandhouding tusschen beiden."
„Heeft uwe dochter den zieke reeds gezien
„Ja, toen hij sliep."
„Weet zij wie hij is?"
„Ik heb het haar gezegd en haar tevens medegedeeld dat zij
zijne verpleging maar aan Arlinde moest overlaten en hem niot
bezoeken dan in mijn of uw gezelschap."
Anselmus knikte goedkeurend.
„Wij moeten met de noodige voorzichtigheid handelen. Het
is een teere zaak. Als hij genoegzaam hersteld is, zullen wij
naar zijn plannen vernemen en ons daarnaar richten. Wij moeten
zorgen, noch hem, noch den graaf te kwetsen," merkte hij op.
„Kom ik ga eens naar den zieke kijken."
„Ik ga met u mede," zeide Ludigman, en beiden begaven zich
naar boven.
Sicco was sedert een kwartiertje wakker en lag juist te
kijken naar de schaduwen die door do takken van een grooten
eik door het venster op den vloer der kamer werden geworpen,
toen de broeder en zijn gastheer binnentraden. Nauwelijks
zag Sicco Anselmus, of hij stak hem, terwijl hij zich half over
eind richtte, beide handen toe.
„Gij zijt broeder Anselmus, van wien men mij gesproken heeft
en aan wien ik voornamelijk mijn leven te danken heb," zei
hij, terwijl een aangename glimlach om zijn lippen speelde en
zijn oogen hartelijke dankbaarheid uitdrukten.
„Ja, ik ben Anselmus," antwoordde de monnik, terwijl hij
de handen van den jongeling drukte, en ik verheug mij er ten
zeerste in dat ik mijn geringe bekwaamheden tot uw redding
heb kunnen aanwenden."
„Geringe bekwaamheden," hervatto Sicco, „nederige hoog
moed of hoogmoedige nederigheid, ik had reeds van u gehoord
te Trier en ik wist dat gij op weg waart naar de abdij van
Egmond. Ik had echter niet gedacht dat uw reis hierheen in
nauw verband zou staan met mijn leven of dood. Ik twijfel er
aan of de levensgeesten, die op weg waren te verdwijnen, zonder
u wel ooit terug zouden zijn gekomen. Dat ik nog leef, is
zeker voor een zeer groot gedeelte uw werk."
„Met Gods hulp, heer Sicco, met Gods hulp," antwoordde
