IHIEUWI
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht. H|
No. 18.
Woensdag
1 Maart 1916.
45e jaargang
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG
Plaatselijk Nieuws.
Aangezien ons gebleken is dat er onder onzen
naam zeer ondeugdelijke Naaimachines verkocht
worden, zoo berichten wij dat op al onze Naai
machines nevenstaand handelsmerk moet voor
komen. Men late zich onder welk voorwendsel
ook geen nagemaakte Lewcnstein' machine aan
praten. Voor Amersfoort en Omstreken eenigste
Agent W. KOMMER, Krommestraat 24, Amersfoort.
Lie Firma A. LEW JSN STEIN
UTRECHT, CHOORSTRAAT 14.
Amersfoortsche Courant.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden met Zondagsblad 1.15;
Frauco per post door het geheele Hyk 1.25.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Ui tgever GJ
Bureau; Uangestraat 77.
SLOTHOUWER
Tclephoonn. AD.
AD VER! ENTIËN:
Van 1-—6 regels 0.50; iedere regel meer 7'/, Cent.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
De Schoolopziener in het arron
dissement Amersioort, de heer J.Stam-
perius te Baarn, schrijft ons:
Nu Ge zoo vriendelijk waart mijn
rondschrijven aan de hoofden van
scholen inzake een inzameling voor
de slachtoffers van den watersnood
in Uw blad op te nemen, wil ik gaarne
Uw lezeis ook met den uitslag in
kennis stellen.
Deze is in alle opzichten gunstig
geweest De hooiden van scholen en
onderwijzeis hebben blijkbaar mijn
bedoeling volkomen begrepen en zijn
met sympathie op hei denkbeeld, om
ook het kind daadwerkelijk te be-
tiekken in de leniging der lamp, dn
ons vaderland trof ingegaan iUw
circulaire vond bij ons algeheele in
stemming,schrijft mij een hunnei
en dergelijke betuigingen van sym
pathie ontving ik meerdere, ook van
hen, die ten slotte door omstandig
heden buiten hun wil aan mjjn vei-
zoek geen gevolg konden geven.
Duidelijk is uit sommige brieven
af te lijden, hoe de onderwijzers er
in geslaagd zijn. de harten der kin
deren warm te doen kloppen voor het
lijden van hen, die door den waiersiiood
getroffen zijn. «Het bedrag is niet
groot, maar wat de kinderen gaven,
gaven ze met een blij hart icbrijfi
mij het hoofd eener kleine dorpsschool.
En een ander: »lk acht mij gelukkig,
UEG. te kunnen verklaren, dal elk
kind 't zijne heelt bijgedragen. Te
meer verheugt mij dii, waar de kin
deren voor vetrewpg 't grootste deel
behooreri tot een arme klasse en ieder,
z.onder uitzondering, iets, zij't slechts
een paai centen, heelt meegebracht
De onderwijzers welen, hoe zij tot
kinderen over zulke onderwerpen spre
ken moeten. Een vertelde mij glim
lachend, hoe hij in een der laagste
klassen even gezocht had naar den
juisten vorm, waarin hij de zaak aan
de kleuter s zou voordragen. Maar toen
was onverwacht een kleine jongen hem
te hulp gekomen door den vinger op
te sieken en ie zeggen: «Jultaantje
heeft ook haar var ken kapot gemaakt
om wat te gevenEn toen was 'l
van een ieien dakje gegaan.
Natuurlijk zijn er bezwaren waar
vindt men die niet? IJdelheid en
farizeïsme spreken zoo licht ten woordje
mee. Zelfs bij volwassenen komen die,
als er liefdadigheid moet worden be
oefend, nog weleens aan den dag;
waarom dan bij kinderen niet.
Maar een verstandig onderwijzer
weel wel, hoe hij in zulke gevallen
spreken en handelen moet. Hij zorgt,
«lat de kinderen van elkander niet
zien wat ze bijdragen; en lij maakt
ze duidelijk, hoe het er niet op aankomt
wat en hoeveel men geeft, maar of
men geeft smet een blij hart" en of
liefde en medelijden de gift vergezellen.
Een onderwijzer verleide me hoe een
arme jongen hem stilletjes één cent
in de hand duwde, zijn eenigst bezit
den volgenden rlag bracht hij nog
een cent, dien hij meteen boodschap
veidiend had. Aldus woiden de beste
aandoeningen in het kindergemoed
gewekt
Als een bezwaar tegen inzamelingen
op de scholen wordt wel aangevoerd,
dat op die wijze door middel der
kinderen een min gepaste pressie op
de ouders kan worden uitgeoefend.
Dit bezwaar kan gegrond zijn doch
alles hangt er *ai>. af, of liet doel
waar voor geld gevraagd wordt voor
de kindei en begrijpelijk en of het bij
ouders en kindeien beiden volkomen
sympathiek is. En dal is thans, met
deze nationale ramp die groot en
klein met deernis vei vult, ongetwijfeld
het geval.
Waar men telkens leest, hoe bij
onze oostelijke naburen de kinderen,
zelfs in de scholen, roet baat tegen
den vijand woiden gevi-ed, daar hoeft
deze scbooicoilecte thans aan onze
onderwijzers een dankbare aanleiding
geschonken om bij hun leerlingen aan
te kweeken liefde tot den evenmensch
en te wekken deze edelste aandoening
van het menschelijk hart: medelijdon
met hen die ongelukkig zijn.
Van verreweg de meeste scholen
in mijn arrondissement ontving ik een
bijdrage. Te Ameisfoort niet van de
openbare scholen, wel van alle bij
zondere, op één na. Verder, met één
enkele uitzondering, van alle open
bare en bijzondere scholen in de andere
gemeenten; behalve natuurlijk van
die waar, gelijk te Bunschoten en
Spakenburg, de bevolking zelf door
de ramp getrofien werd.
In 't geheel ontving ik f 524,44.
Van 2 scholen werd het geld niet aan
mij, maar aan een plaatselijke Com
missie afgedragen, wat natuurlijk op
hel zelfde neerkomt. Wat ik ontving
zal. vereenigd met de bijdragen uit
ander v ariondissementen, als een gave
der schoolkinderen aan de Algemenie
Commissie voor den Watersnood wor
den gezonden.
Handel en Nijverheid.
Onder voorzitterschap van den heer
Kiook vergaderde «Handel en Nijver-
heid« Maandagavond in «de Zwaan».
Aanwezig 7 leden.
Na opening werden de nolulen van
de vorige vergadering gelezen en goed
gekeurd.
Zes nieuwe leden werden aange
nomen.
Aangenomen werd een voorstel van
den heer Nieuwendijk om flO.uit
de kas bij te dragen voor een monu
ment Meeuwsen.
Medegedeeld werd, dat de algemeene
vergadering dit jaar te Leiden zal
worden gehouden. Vóór 1 Maart kun
nen onderwerpen ter behandeling bij
het .secretariaat worden opgegeven.
De voorzitter deelde mede een onder
houd te hebben gehad met den heer
Gunlhermohr, den Inspecteur der
Posterijen. Dit onderwerp heeft geen
resultaat gehad en kon dit ook niet
hebben.
Het postkantoor is te kietn. Gebouwd
vooreen bevolking van 7000, is dezo
thans toegenomen tot 26000 zielen.
Beslotenis door Handel en Nijver
heid, de Hanze en de Kamer van
Koophandel een adres te richten aan
den Minister van Waterstaat. In dit
adres wordt gewezen op den onhoud-
baren toestand van het Postkantoor
adderen aangedrongen op verbetering.
Aangenomen.
Het jaarverslag van den Midden
standsbond ligt bij den secretaris ter
inzage.
Bij de rondvraag wijst de heer
Eggink nog op de eerste postbestelling,
De Oliekruik der Italianen.
Zooals bekend is, houden de Italianen er in hun
keuken een kruik met olijfolie op na, waarvan zij
zich bedienen bij het vullen hunner lampen, het
bereiden hunner spijzen en bij alles waar vel ver-
eischt wordt. De kennismaking met de Delftsche
Slaolie deed mij aan een gulden tijd denken, waar
in voor ons de Delftsche Slaoliefiesch bijna den
zelfden dienst zal doen als de oliekruik der Italianen,
zoodat ik het heldere vocht dan ook begroette als
iels, dat in mij voor het allerminst een nauwkeurige
proefneemster zou vinden voor méér dan voor sla
en voor de bereiding eener mayonnaise.
Aldus de schrijfster van een der getuigenissen,
die voorkomen in het receptenboekje der Delftsche
Slaolie Het is reeds lang geleden, dat dit werd
neergeschreven en ofschoon in ons land, bekend
om zijn natuurboter en een overvloed van dierlijke
vetten, de Delfische Slaoliefiesch wel nooit ten volle
de rol zal kunnen vervullen, die de schrijfster, van
bovenstaande regelen haar heefl toegedacht, toch
heeft de praktijk reeds uitgewezen, dat de bekende
goudgele olie aardig op weg is een voorname
plaats in de keuken van onze Hollandsche huis
moeders in te nemen,
Wij hebben ons voorgenomen in deze regelen
een en ander mede te deelen omtrent de onder
vinding, die verschillende dames bij het gebruik
van genoemd product hebben opgedaan' teneinde
duidelijk te maken, dat de Delfische Slaolie niet
ten onrechte terrein verovert en de tijd waarschijn
lijk niet ver meer is, dat zij in de keukenkast van
elke Hollandsche huisvrouw voor het gebruik ge
reed staal.
Lalen wij eerst hel woord aan dezelfde mevrouw
die hierboven ioezegde proeven te zullen nemen.
Alvorens de Delftsche Slaolie toe te passen,
aldus mevrouw B. K. onderwierp ik ze aan
een onderzoek; opzettelijk had ik de minste der
drie soorten, dus die van 75 cis, de flesch ge
nomen') Ik bevond dat de olie zich slechts lang
zaam verwarmde, terwijl hel droge rookwolkje
dat er eindelijk uil opsleeg, mij waarschuwde, dal
De derde kwaliteit Supra is vervallen. Alleen worden nu nog
maar verkocht de ïe kwaliteit Extra en de 2ekwaliteitSurfine.
resp, van f 1,10 en f0,95 per flesch, en f 0,70 en t 0,60 per
halve flesch.
er geen vochldeelen te verdampen waren. In een
braadpan op hel vuur gebracht, merkte ik op, dal
de olie zeer langzaam bruin wordt, doch volstrekt
niet aanzet, zoodal hel gebruik van Delfsche Slaolie
hel onaangename aanbranden voorkomt en ik was
niet weinig verrast de zekerheid te hebben, dat de
Delfische Slaolie gee n voorbereid i ng behoeft,
maar voor elk gebruik geheel gereed is, waardoor
natuurlijk heel wat tijd in de keuken wordt uit
gespaard.
Het eerst gebruikte ik Delftsche Siaolie om kar
bonaden te bakken; een hoeveelheid olie gelijk-
slaande met de hoeveelheid boler daarvoor be-
noodigd, bleek le groot te zijn men doet
veel meer met een kopje Delftsche Slaolie dan
met een kopje boter, zoodat de Delftsche Slaolie
een groote bezuiniging in de keuken mogelijk maakt.
De karbonaden bekwamen bij het bakken een
schoone, bruine kleur en deden bij hel gebruik
denken aan vleesch, dat op den rooster gebraden
was.
Een stuk ossenvleesch met Delftsche Slaolie inge
wreven en in den oven gebraden, beantwoordde
aan de strengste eischen van roaslbeef, terwijl de
jus, verkregen door het toevoegen van kleine hoe
veelheden kokend waler onder hel braden, schoon
van kleur en aangenaam van smaak was en eene
goede mate van gebondenheid had verkregen. In
den warmsten tijd was het vleesch den vierden dag
nog even smakelijk en frisch, wat ook het geval
was met een kalfsfricandeau met Delftsche Slaolie
bereid.
„Neem voor gebak goede boler," zoo schrijft
elk keukenboek voor en goede boter is tegen
woordig duur, zoodal dit nagerecht nog maar zel
den op het menu voorkomt. Met den gunstigen
uitslag bij het braden verkregen, beproefde ik nu
flensjes met Delfische Slaolie le bakken de olie in
hel beslag benoodigd, vermengde er zich gemak
kelijk mee en het gebak werd spoedig gaar en bruin,
en smaakte overheerlijk.
Een broodpudding waarin de boler door slaolie
vervangen was, voldeed bijzonder en hoewel ook
hier de olie van 75 ets. gebruikt werd, was er niet
de minste oliesmaak aan de pudding te bespeuren.
Een marcaronischotellje met de Delftsche Sla
olie toebereid, mocht door een fijnproever gekeurd
worden.
Een proef, met liet bakken van visch genomen,
voldeed evenzeer; de visch werd gelijkmatig van
kleur, zette volstrekt niet aan de pan en was heerlijk
knapperig.
Slechts aarzelend ging ik er ioe over om de
groenten met Delftsche Slaolie ie stovende olie-
smaak moest, dacht ik, hier wel te voorschijn komen
Ook nu was de uitkomst verrassend; van olie-
smaak geen sprake en bovendien had de groente,
mei Delfische Slaolie gestoofd, haar kleur beter be
houden dan die met boter bereid was.
Een volgende schrijfster, die mededeeiingen doet
omtrent het gereedmaken van eenige tientallen,
meereitdeels andere, spijzen, beveelt Tie Delftsche
Slaolie aan „omdat men er vele gerechten smakelijk
mee kan toebereiden, ja, zelfs beter dan met boter
of eenig ander vel, ten tweede om de groote be
sparingen, die het gebruik van deze olie geeft."
Zij behandelt achtereenvolgens de gunstige uit
komsten hiervan, vergeleken bij het gebruik van
natuurboter, dierlijk braadvet en bakolie.
Tegenover boter is het gebruik van Delftsche
Slaolie een groote bezuiniging, schrijft mevrouw V.
Vooreerst staat, door het watergehalte van de
boter, een kilo boter niet hooger in velgehalte dan
J/t kilo olie, zoodat boter van ƒ1.30 niet meer uit
levert dan 90 cis. olie bij 't bakken.
Ook gebruikt men minder olie dan de hoeveel
heid gesmolten boler, welke in recepten wordt aan
gegeven. Besparing in prijs en besparing
in hoeveelheid, derhalve dubbele besparing,
bij olie.
ik reken, dal, waar ik anders aan boler 1.30
noodig had, ik nu toekwam met ongeveer 3/, flesch
Exlra olie of ƒ0.75").
Tegenover braadvel (kalfs-, runder- en var
kensvet) is het voordeel van olie daarin gelegen,
dat er bij olie hoegenaamd geen verlies is, lerwijl
bij vet door het uitbraden altijd eenig verlies ontstaat;
wel blijven daar de kaantjes over, doch deze zijn
zoo goed als waardeloos. Eene vergelijking in cijfers
is moeilijk, omdat de prijzen, naar gelang der
Id den tijd toeD dit neergeschreven werd, kostte een
kilogram natuurboter /T.30. Sedert is de boterprijs onge
veer 40 "/o gestegen, terwijl de prijs der Delfsche Slaolie
slechts met ODgeveer 10 verhoogd is geworden Was dus
toentertijd het gebruik der Delftsche Slaolie tegenover natuur
boter reeds voordeclig, thans is dit voordcel nog grooler
geworden.
quaiiieiten, bij vet zoo slerk uileenloopen, maar in
de eerste quaiiieiten vind ik olie ongetwijfeld voor-
deeliger.
Een andere dame uit Den Haag, wier naam en
adres in het receptenboekje zijn aangegeven en die
wij hieronder aanduiden als Mevrouw S., had een
demonslralie bijgewoond en maakt in haar schrijven
o.a. melding van liet protesl, dat haar „cordon bleu"
aanvankelijk had tegen het gebruik van Delftsche
Slaolie voor bakken en braden. Ondanks dit protest,
schrijft zij, nam ik een proef mei hel bakken
van appelbeignets, aardappelcroquelten en schijfjes
aardappel. Het resultaat was verrassendhel gebak
werd gelijkmatig goudbruin, droog en bros. Hoe
genaamd geen onaangename velsmaak, zooals bij
het gebruik van reuzel het geval kan zijn. Ook
bij het bakken en braden van kip, kalfslappen en
biefstuk, voldeed de slaolie boven verwachting.
Voor het bereiden van een smakelijke jus moei
m.i. na het in olie bruin braden van het vleesch,
een goed stuk boter worden toegevoegd. Dan is
het resultaat prachtig, beter dan na het gebruik van
enkel boter of vel. Mijn huisgenooten, die een voor
oordeel hadden legen het gebruiken van slaolie voor
braden enz., moesten erkennen, dat de smaak uit
stekend was en dat men van de olie niets Droeven
kon.
Zoo zouden wij kunnen doorgaan met hel ver
melden van lal van getuigenissen, |die, het een al
overtuigender dan het andere, ten volle den indruk
geven, dat zoowel de fijnproefster als de zuinige
huisvrouw bij het gebruik van Delftsche Slaolie in
de keuken voldoening vinden.
Het kan niet op onzen weg liggen nog meerdere
oordeelvellingen hieronder af te drukken, waar de
fabrikanten gelegenheid geven aan iedereen om gratis
en franco het receptenboekje in eigendom te krijgen,
wanneer de wensch daartoe slechts ter kennis wordt
gebracht van de Aideeling Reclame der Oliefabrieken
Calvé-Delf! te Delft.
Wij meenen te kunnen volstaan met de belang
stellenden hierop attent ie maken en hopen er in
geslaagd te zijn in het bovenstaande te hebben
duidelijk gemaakt, waarom de Delftsche Slaolieflescli
op weg is in ons land min of meer de rol te gaan
vervullen, die de kruik der Italianen in hel Appen-
nijnsche schiereiland inneemt.
