2IT-5LAAPKAMER
DE OORLOG.
Plaatselijk Nieuws.
Advertentiën.
J. A. GOVERS,
Schoenen naar maat.
„Zeg, dat je liegt! Zeg onmiddelijk dat Gerstein
het testament niet heeft!" schreeuwde hij haar toe.
Urgentieraden voor vrouwenarbeid
tijdens de mobilisatie.
Te Assen, Gouda en Dordrecht zijn
urgentieraden gevormd; in een aan
tal andere steden zijn de urgentieraden
bijna gereed met hunne samenstelling.
Langzamerhand begint eene alge-
meene belangstelling te ontwaken.
Reeds voorde inschrijvingsdagen geven
verschillende vrouwen zich voor werk
op. Vau alle zijden komen aanvragen
om inlichtingen en in alle steden
werken de gemeentebesturen zoowel
als particulieren krachtig mede. Een
viertal steden leggen reeds de laatste
hand aan de voorbereiding der eigen
lijke inschrijving.
Opkomstplicht
In de RegeeriDgsvoorstellen tot
wijziging der Grondwet wordt ook
de mogelijkheid geopend, dat de wet
zal voorschrijven den plicht, om bij
een stemming voor Kamer, Staten
of Raden op te komen, en straf
bedreigen tegen hen, die van de stem
bus weg blijven.
Ook aan de Rechterzijde vindt men
voorstanders van dien zoogenaamden
stemplicht, beter gezegd opkomstplicht.
Maar van antirev. zijde heeft men
er zich steeds tegen verzet; en onzes
inziensterecht. zegt de «Stichtsche Cc.:
D ize istemplicbtï is principieel
een uitvloeisel van de leer, dat er
bestaat een zeker mystiek wezen,
Staat genaamd; en dat nu nevens
Ministers, Kamerleden, burgemeesters,
rechters, enz., óók de kiezers organen
zyn van dat mystieke wezen, zoodat
ook deze kiezers, evenals ambtenaren
tegenover den Staat verplicht zijn de
hun op gedragen functie te vervullen.
Maar deze staatsleer is in strijd
met bel antirev. beginsel, dat uitgaat
van het dualisme van Volk en Overheid.
Nu wordt de stemplicht weliswaar
in den regel niet principieel met
beroep op de valsche Staatsidee,
doch alleen uit praktische overwe
gingen verdedigd, n.l. als een makke
lijk middel om alle kiezers te doen
opkomen, en daardoor het drijven
van de kiezers naar de stembus, zoo
als dat tbaos, en niet altijd met
eerlijke middelen plaats heeft, te doen
ophouden. En ook als een middel
om de heerschappij der uiterste par
tijen, door betere opkomst van de
middon stof-kiezers te neutraliseeren.
Het is echter (och niet gewenscht
om ter bereiking" van een praktisch
doel, een middel te gebruiken, dat
er theoretisch, d.i, principieel niet
mee door kan.
Smokkelen.
Sedert een paar dagen wordt, naar
het »Hdbl.<r uit Venlo verneemt, de
smokkelhandel op Duitscbland be
moeilijkt door een maatregel van
Duitsche zijde. En nu men daar in
grijpt, is het wel opmerkelijk dat ook
meteen een vermindering van fraude
is ingetreden.
Aan de Duitsche zijde is de grens
dicht bezet door militaire wachtposten.
Om de tweehonderd meter staat een
landstormniao. Nu was het geen kunst
voor smokkelende vrouwen en kinderen
om tusschen twee posten door te
glippen. De wachtposten, blij dat er
nog eens wat extra's binnen kwam
deden wel een oogje dicht.
Maar nu was de Duitsche boer er
niet op gesteld, dat men dwars door
zijn velden liep. Er kwamen klachten
in over het vertreden van veldgewassen.
En een Duitsch ritmeester bracht er
eens even den wind onder. In con-
vooien van twintig en meer personen
werden de menschen, die buiten de
hoofdwegen de grens overtrokken,
weggevoerd. Het waren allen Duitsche
ingezetenen, want de Nederlanders
wagen zich niet veel verder dan de
grensstreep, waar zij hun waar aan
opkoopers afleveren. Op sommige dagen
steeg het aantal, dat aldus naar Kal
denkirchen werd gebracht, tot over
de honderd. De schrik zit er nu wat
in. Zoo'n dag arrest en bovendien een
flinke boete houdt menigeen terug
van nieuwe avonturen.
Onder de Nederlanders, die zich
met uitvoersmokkel inlaten, nemen
tegenwoordig vooral de kinderen een
eerste plaats in. Peuters van zeven
en acht jaar doen er drok aan mede.
Als kleine Indianen sluipen ze door
het veld, steken brutaal de spoorrails
over en zoeken hun weg langs de
roggeakkers. Duitscbers verschaffen
hun bet geld om een paar pond spek
of vet te koopen. En als ze dit op
de bestemde plaats hebben afgeleverd,
ontvangen ze hun belooning ook in
klinkende munt. Er zijn gezinnen,
waar aldus wekelijks dertig gulden
wordt ingebracht.
Ook is er een eigenaardige tusschen-
handel ontstaan. Veel winkeliers
durven niet aan buitenlanders te ver-
koopen. Maar nu leenen de ingezetenen
zich er toe om winkelwaren op hun
naam te halen en deze weer met een
winstje aan de Duitschers over te
doen. Om te voorkomen dat er soms
te veel op één naam wordt inge
schreven, geeft men dan dikwijls een
verkeerden naam op in den winkel.
En zoo bevonden coniroleerendeambte-
naren, dat notabele ingezetenen, die
van den prins geen kwaad wisten,
te boek stonden voor een weekver-
bruik van vijftig K. G. margarine.
Spionnage.
Verdacht van spionnage is Zondag
te Ooltgensplaat aangehouden een als
Hollandscb officier gekleed Duitscber.
Hij was het laatst gekomen van
Oude Tonge, vanwaar men telefonisch
Ooltgensplaat had gewaarschuwd. In
deze gemeente begaf hij zich naar het
fort. De eerste wacht salueerde. De
Duitscber maakte een praatje hij
sprak met Duitsch accent en in
formeerde naar de sterkte der vesting,
het aantal manschappen, kanonnen
enz. De volgende wacht inmiddels
gewaarschuwd hield hem aan.
Op de vraag van den commandant
Luitenant waar gaat u heen? luidde
het antwoord: «Niets mee te maken*,
terwijl bij naar zijn naam gevraagd,
een ontwijkend antwoord gaf, waarop
de commandant hem inrekende.
Bij fouilleering werden o.a. een
teekening van den toren van Goede
reede en een schets van het fort
Prins Frederik te Ooltgensplaat op
hem gevonden.
Belgen te Bergen-op-Zoom.
Men berekent, dat, als alle Belgen
beneden 40 jaar te Bergen-op-Zoom
aan den oproep om naar het front te
gaan, gevolg geven, er van daar on
geveer 600 zullen vertrekken. Hbl.
Vroege aardappelen.
In verband met loopende geruchten
omtrent bet opkoopen van vroege
aardappelen voor buitenlandsche
rekening en als gevolg daarvan het
opdrijven der pryzeri, kan worden
medegedeeld, dat de uitvoer var. dit
artikel thans geheel verboden is en
slechts op een zoodanig tijdstip en
onder zoodanige omstandigheden zal
worden toegestaan, dat de vroege
aardappelen steeds tegen normale
prijzen voor het binnenland beschik
baar zijn.
Spiering en bot naar Duitschland.
Nu er geen gebakken spiering meer
naar Duitschland wordt verzonden, zal,
naar we vernemen, de uit de Zuiderzee
aangebrachte en te Huizen gerookte
bot denzelfden weg opgaan. Duitsch
land moet er hooge prijzen voor willen
betalen, zoodat we binnen kort hier
voor billijken prijs wel geen bot zullen
kunnen krijgen.
Ook wat vroeger nooit plaats
had wordt de Zuiderzee-baring
thans gekaakt en gezouten. Vaudaar
de hooge prijs: f7 per tal (200 stuks)
Faillissementen in Nederland.
Volgens mededeeling van het Han
delsinformatiebureau van VanderGraaf
Co.'s Bureaux voor den Handel zijn
over de afgeloopen week, eindigende
10 Juni. in Nederland uitgesproken 28
faillissementen tegen 25 faillissemen
ten in dezelfde week van het vorige jaar.
Van 1 Januari tot en met boven-
geooemdeti datum 500 faillissemen
ten tegenover 630 over hetzelfde tijd
perk van het vorige jaar.
De strgd op het westelijk front.
Zijn er Duitschers, ten behoeve van
het bedreigde oostelijk front der Oosten
rijkers, aan het westelijk front ont
trokken? Voorloopig merkt men dat
nog niet; op tal van plaatsen blijft
een groote activiteit beerscben, vooral
bij Yperen en Verdun, hoewel het
natuurlijk kan zijn, dat de Duitscbers
daardoor een verzwakking hunner
strijdkrachten willen maskeeren. De
geallieerden zullen wel niet in zoo'n
val loopen. Misschien, neen wel zeker,
houdt zich de oorlogsraad te Londen,
waaraan ook Joflre deelneemt, met de
maatregelen bezig, die met het oog
op het Russische offensief thans ge
nomen dienen te worden.
Den sector van Yperen blijven de
Duitschers onder sterk vuur nemen;
tot nieuwe infanterieactie is bet hier
niet gekomen. Van de zijde der ge
allieerden wordt beweerd, dat de Duit
schers voor hun aanvallen bij Yperen
hun reserves hebben moeten aanspreken
en zware verliezen hebben geleden,
zonder dat de strijd hun militaire
voordeelen opleverde.
Tusschen Oise en Aisne, o.a. bij
Soissons, heeft de Fransche artillerie
Duitsche loopgraven vernield.
In Champagne handgranatengevech-
ten en kleine ondernemingen de Duit
schers hebben ten noorden van Perthes
een Fransche loopgraaf overrompeld
en zijn met 3 Fransche officieren, 100
man en 4 machinegeweren als buit
teruggekeerd naar hun eigen loop
graven. Verder hevig geschutvuur in
dezen sector.
In Argonoe mijngevechten.
Op beide Maasoevers bij Verdun
levendige geschutstrijd. Links van de
Maas zijn twee Duitsche pogingen tot
overrompeling van de Fransche stel
lingen bij hoogte 304 verijdeld. Rechts
van de rivier staat bet nieuwe Fran
sche front bij de forten Souville en
Tavannes aan hevige beschieting bloot.
De Franscben melden een afgeslagen
Duitschen aanval ten westen van het
fort Vaux; de Duitschers zeggen.dat
zij bij hun vorigen aanval aldaar,
waar zij beweren een sterk Franscb
veldwerk te hebben genomen, meer
dan 500 man gevangen genomen, 3
kanonnen en 29 machinegeweren ver-
meesterd hebben.
In het bosch van Apremont zijn
twee kleine Duitsche afdeelingen, die
in de voorste Fransche loopgraven
waren doorgedrongen, daar met ver
liezen na een gevecht van man tegen
man uit teruggeworpen.
In de Vogezen rapporteerden de
Duitschers geslaagde overrompelingen
ten westen van Markirch en op den
Hartmanns weilerkopf, waarbij zij
eenige gevangenen maakten. Volgens
de Franscben zijn Duitsche afdeelingen,
die de Fransche loopgraven ten zuiden
van den pas van Sainte Marie nader
den, in een gevecht met handgrana
ten, teruggeworpen.
Duitschers, Hollanders en Belgen
in Londen vervolgd.
Een Deensch blad beweert, dal de
dood van Kitchener in Londen geleid
heeft tot het vernielen van winkels,
wier eigenaars verdacht werden Duit
scbers te zijn.
Volgens het »Hamb. Fremdenblatti
geeft men in Londen den Hollanders
de schuld voor de nederlaag der Engel
sche vloot bij Jutland, omdat zij spion
nage plegen. Ook Belgen worden ge
wantrouwd. Terwijl Hollanders, die in
Londen wonen, gedwongen zouden
worden Engeland te verlaten, moet
het op verschillende plaatsen tusschen
Engelschen en Belgen tot handtastelijk
heden gekomen zijn. Men eischt van
de Belgen, dat zij dienst zullen nemen
in het leger.
Tegen den zomertgd.
De commissie uit den Franscben
Senaat heeft het wetsontwerp op den
zomertijd verworpen met 5 tegen drie
stemmen. Dit besluit is echter voor
den Senaat in pleno niet bindend. De
commissie motiveert haar besluit als
volgteerstens is bet niet zeker, of
de in voering van den zomertijd wel
zooveel besparing zal opleveren in de
praktijk, en ten tweede zal ze te veel
last bezorgen aan de arbeidende be
volking, die thans reeds opstaat met
zonneopkomst of nog vroeger, zooals
tuinlieden, die ter markt gaan en
melkboeren. De commissie beschouwt
het ten slotte als een verkeerd principe
om op kunstmatige wijze het leven
van menschen, die gewoon zijn te
laat oaar bed te gaan. te regelen, ten
koste van dat gedeelte der bevolking
dat reeds lang bespaart op het daglicht.
V rouwenkiesrecht.
Donderdag 15 Juni, half acht, zal
in de leeszaal van Amicitia te Amers
foort een vergadering met introductie
plaats hebben van »De Neutrale',
vereeniging voor vrouwenkiesrecht.
Spreken zal Nine Minnema, van Hil
versum.
Introducties kunnen worden aan
gevraagd bij mevrouw KleberDenig.
Zand 23 Amersfoort.
Het «Belgisch Dagbladu bevat
de volgende mededeeling van den
Belgischen luitenant-generaal F. Dossin
aan de bier te lande geïnterneerde
Belgische militairen, van 3 Juni 1916
«Ik heb de eer u te melden, dat,
op bevel van de Belgische Regeering,
het u streng verboden is, teontvluchten.
«De officieren, die dit bevel zouden
overtreden, zullen beschouwd worden
als niet meer bij het leger behoorend,
na disciplinaire straf te hebben onder
gaan.
«De onderofficieren, korporaals, bri
gadiers en soldaten, die zouden ont
vluchten, zullen bij bun aanhouding
terug naar Holland gestuurd worden
en in handen der Nederlandsche mili
taire overheid overgeleverd worden.
«Daar het verbod tot ontvluchten
waarschijnlijk voor gevolg zal hebben
het werken buiten de kampen te ver
gemakkelijken, durf ik verhopen, dat
gij u allen door uw tucht en gedrag
overal en in alle omstandigheden,
waardig zult toonen voor de gunst,
die de Nederlandsche overheid reeds
aan velen uwer beeft toegestaan
Bij Kon. Besluit is de kapitein
U. J. N. Doornbos van bet le regiment
veldartillerie tot majoor bevorderd.
Bij de infanterie is bevorderd tot
kapitein de le luitenant G. Dames van
het 5e regiment.
Ondanks het gure herfstweèr
hebben met de beide Pinksterdagen
een 300-tal Amsterdamscbe padvinders
gekampeerd op de beide nabij de
«Stomperdi. Zondag werd een wed
strijd in het koken gehouden en des
namiddags een aanval op de lijn der
Centraalspoor gedaan, met bet doel
die op te blazen. Sparappels deden
bierbij dienst als handgranaten. Maan
dag bezochten Z K. H. Prins Hendrik
en generaal Ophorst het kamp en
woonden eenige demonstraties bij.
Op 68-jarigen leeftijd overleed
alhier na langdurige ziekte de emeritus
predikant J. T. Tenthofl. In moderne
godsdienstige kringen was de over
ledeneeen zeer geziene persoonlijkheid.
De eerste competitiewedstrijd
der A. Z. en P. C. tegen R. Z. C.
werd door onze stadgenooten met
51 verloren.
Tot afgevaardigde bij het Neder-
landsch Landbouwcomité is door de
V. P. N. benoemd de heer G. A. J. J.
van der Linden.
Victoria-water. Oberlahnsfein.
Yao de Maatschappij tot Exploitatie
van de Victoria-Bron ontvingen wij
eenige aardige reclame-artikelen van
het Victoria-water, o.a. ook een ge
dicht op Victoria-water met origineele
penteekeningen, hetwelk op aanvraag
door de Maatschappij Amsterdam,
Singel 512 gaarne gratis aan belang
stellenden wordt toegezonden.
Een net persoon zoekt
tegen 1 Juli een vrge
met Keet en Inwoning.
Brieven met inlichtingen onder
letter P. bureau Nieuwe Amers-
foortsche Courant. Langestr. 77.
Bekroningen.
Breda 1876. Utrecht 1901.
VOORHEEN W. UTENS,
Langestraat 119.
Eerste klasse- Reparatie-Inrichting.
Specialiteit i n Rijlaarzen.
„En waar is het nu? spreek! geef het hier!"
Zij schudde het hoofd. „Ik heb het niet meer; ik
keer juist terug en heb het testament in vertrouwde
handen gegeven."
Een oogenblik was hij als versteend. Maar dat
ging voorbij evenals een windstilte wijkt voor den
storm. In het heldere maanlicht kon zij duidelijk
zien, dat zijn vale wangen plotseling donkerrood
werden en een uitdrukking van woede in zijn oogen
kwam.
Tegelijkertijd voelde zij zich hevig heen en weer
geschud.
Zonder vrees keek zij hem aan.
„Op het oogenblik heeft hij het nog niet, Philip, maar
diegene, welke het bezit, is vertrouwbaar. Alleen
wil ik je zeggen, vóór morgenmiddag zal niemand
je verraden, nog twaalf uren ben je veilig, dan"
Zij kon den zin niet eindigen. Hij gaf haar een
slag, dat zij wankelde.
„Twaalf uren!" riep hij tandenknarsend, „slang,
die je bent! Ik zou weggaan en jou achterlaten!
Hoeveel onheil kun je me nog op den hals halen
Snel trad hij op haar toe, om haar van den
grond te helpen opstaan, maar toen zijn hand
haar aanraakte, voelde en zag hij, dat zij be
wusteloos was.
Het was niet zoozeer zijn broederlijk gevoel, als
wel zijn eigen positie, die hem angstig maakte.
Twaalf uren slechts had hij, om voor zijn veiligheid
te zorgen en nu kwam er dit nog bij I
Werktuigelijk haalde hij water en azijn, de eerste
de beste middelen, van welke hij wist, dat zij
bewusteloozen kunnen bijbrengen; maar tevergeefs,
Anna bleef liggen en verroerde zich niet.
Radeloos keek hij om zich heen daar viel
hem iets in! Eén mensch was er, die hier helpen
en redden kon, wien hij zijn toestand kon blootleggen,
zonder hem nog te verergeren: Karei Muller
hem moest hij gaan roepen!
Nog sneller dan Anna dien avond geloopen had,
kwam hij spoedig voor het huis van Karel's patroon,
waar ook deze een kamer had.
Hoewel natuurlijk alles donker was, bedacht Philip
zich niet lang. In den kleinen tuin vóór het huis
raapte hij een handvol kiezelzand van den grónd
en wierp dit tegen de vensterruiten.
Het lichte geraas werd spoedig gevolgd door
beweging binnen de kamer. Een tweede worp, en
hij hoorde duidelijk, dat iemand opstond, om te
kijken naar de oorzaak van die stoorniseven daarna
werd het venster zacht geopend.
Philip bracht de holle hand voor den mond en
riep met gedempte stem, maar toch verstaanbaar,
den naam van zijn vriend.
„Hallo, wat is er? Jij, Philip, toch niet?" klonk
het antwoord.
Wordt vertolgd).
