NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor do Provincie Utrecht.
Een nieuwe Prijsvraag
No. 24.
Zaterdag 24 Maart 1917.
46e jaargang
VERSCHIJNT WOENSDAG IR ZATERDAG:
Voor onze dames
Het riieuwe Modeblad
100 iraaie pjjjzau ~WI
Slager-Trap naaimachine.
DE OORLOG.
BINNENLAND.
SCHETSEN UIT DE RECHTSZAAL
Amersfoortsche Courant
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 1.
Franco per poat door het geheele Rijk 1.15.
Afzonderlgke Nummers 5 Cent.
ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER
Bureau: Langestraat 77. Telephoonu. 69.
ADVERTENTIËN:
Van 16 regels 0.90; iedere reg9l meer 15 Cent.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
In de maand April a.s. gaat het bij
onze dames zoo gewilde modetijdschrift
wederom evenals het vorig jaar een
belangrijke prijsvraag uitschrijven
waaraan zullen zijn verbonden
en als hoofdprijs een prachtige
Naar deze prijzen zullen alle ge-
abonneerden op Het Nieuwe Modeblad
kunnen mededingen, daar de prijs
vraag zoodanig zal zijn, dat iedereen
daaraan kan meedoen.
Wie onzer lezeressen das nog niet
op Het Nieuwe Modeblad geabonneerd
mocht zijn, verzuime niet zich THANS
als abonné voor dit bij uitstek prae-
(ische en zeer goodkoope Modetijd
schrift op te geven aan het bureau
van ons blad, alwaar het tegen slechts
85 CENTS PER DRIE MAANDEN
franco per post 95 cents, verkrijgbaar
is gesteld. I
Aan de eerste duizend nieuwe
abonné's wordt een aardige verrassing
uitgereikt.
Proefnummers op aanvraag gratis
DE UITGEVERS.
Het Amerikaansehe Congres tegen
Z April bijeengeroepen.
Wilson heelt tegen 2 Aprii het
Amerikaansehe Congres, dat anders
eeist half April bijeen zou komen,
bijeengeroepen in buitengewone ver
gadering, ten einde te beslissen over
maatregelen in verband met den
oorlogstoestand, die feitelijk tusscben
de Vereenigde Staten en Duitschland
bestaat.
Volgens Reuier beeft het Congres
dan een toespraak van den president
te wachten, waarin deze zal wijzen
op de rookelooze schending van het
volkenrecht en de geboden der mensche
lijkheid door de Duitschers, en uit
een zal zetten, dat door dat optreden
de oorlog in werkelijkheid door Duitsch
land reeds begonnen is.
Reuter weet verder te vertellen, dat
het Amerikaansehe kabinet, hetwelk
volkomen eensgezind is op 't oogen-
blik, bezig is alle hulpbronnen des
lands te mobiliseeren. De marine heeft
voorloopig de zwaarste taak. Ze be
wapent koopvaarders en laat duik
bootjagers bouwen. De leger plaunen
zijn nog niet in zoo vergevorderden
staat van voorbereiding de mogelijk
heid van een deelnemen aan den
oorlog met troepen acht men echter
niet uitgesloten. Men verneemt, dat
een nationale garde zal worden ge
vormd en dat een half millioen vrij
willigers zullen worden geworven, die
de kern van een te vormen leger van
3 millioen man moeten worden.
Een belangrijke steun voor de
entente zal natuurlijk gelegen zijn in
de fiuancieele hulp van Amerika. De
heer Harding, een bekend financier,
leider van den Amerikaanschen Reserve
Board, geeft als zijn meening te
kennen, dat hij gelooft, dat het Con
gres al dadelijk het crodiet der Ameti-
kaansche regeering ter beschikking
der eotente zal stellen, des noods tot
een bedrag van 1 milliard dollar.
De tsaar gevaugen. Het voorloopig
bewiud in Rusland onder invloed
der linkerpartijen.
Het nieuwe Russische bewind voelt
zich gebonden door de uiterste linker
zijde en ziet zich- verplicht concessies
te doen aan de socialistische partijen.
Het weer aldaukeri van grootvorst
Nicolaas, den populairen opperbe
velhebber en de verklaring dat geea
Romanof meer aan bet hoofd van het
leger zal mogen staan, is een voor
beeld dier concessies. Eti een tweede
bewijs voor den invloed dier uiterste
linkerzijde levert vandaag het bericht,
dat de gewezen tsaar en zijn gemalin
als gevangenen zullen worden be
schouwd en naar Tsarskoje Selo zullen
worden overgebracht, terwijl generaal
Alexc-jef, die ad interim het bevel
schijnt te voeren, den last ontvangt
van de voorloopige regeer ing om den
afgevaaidigden Boeslikof, Wersjinin,
Griboenin en Kalinin troepen ter be
schikking te stellen om de gevangenen
te bewaken. De »Gaulois" heeft wel
gelijk, als ze in verband met de om-
wenteliug in Rusland herinnert aan
de groote Fransche revolutie: 1789
hadden we gisteren, zegt het blad;
wie weet of we morgen niet iD het
teekeu van 1793 staau.
Volgeus de Duitsche pers ageert
de socialistische partij ook buiten het
voorloopig bewind met kracht. Het
bekende manifest, onderteekend door
de arbeiders-afgevaardigden, bevat
o.a. den oproep tot de proletariërs
aller landen om de wapens neer te
leggen, daar de oorlog toch geen
andere dan kapitalistische belangen
dient. Het eisebt de onteigening van
alle particulier bezit en verdeeling
van alle kroon eigendommen onder
de boeren.
Toch moeten zelfs Duitsche bladen
erkennen, dat de rust in Peters
burg grootendeels hersteld is en de
stad haar gewone aanzien herneemt
alleen blijven de luxe winkels voor
loopig gesloten en onder bewaking.
Alleen de voedselvoorziening der hoofd
stad schijnt nog niet geregeld; nog
steeds hebben oploopen voor de
bakkerijen plaats, en zijn vleescb of
suiker niet te krijgen. De soldaat alleen
heeft wat hij noodig heeft, óók sterke
drank! Petersburgs straten kennen
den dronken landsverdediger weer.
ȟe Frankf. Ztg.'' vertelt, dat het
nieuwe bewind aan het gouvernement
Jekaterinoslaf gelast had, 17.000.000
poed graan te levereD. Het beele
gouvernement, dat een der koren
schuren van het Russische rijk is was
echter niet in staat meer dan 2
millioen poed op te brengeD. In dit
gouvernement, dat groote industrie
districten omvat, zou de revolution-
naire gisting nog niet bezworen zijn.
Via Stockholm verneemt men te
Beriyn, dat de voorloopige regeering
onherroepelijk besloten beeft de alge
meens verkiezingen tot na het sluiten
van den vrede uit te stellen. »De
Tempse echter beweert, dat deze ver
kiezingen binnen twee maanden zullen
plaats hebben. Dit Fransche blad
spreekt ook van de hoop, die ge
koesterd wordt, dat de dan gekozen
wetgevende vergadering de republiek
zal afkondigen.
Omtrent Finland vernemen we nog,
dat er een manifest verschenen is
van de voorloopige regeering, waarin
de oude Grondwet van het groot
hertogdom Finland weer geregeld in
werking wordt gesteld.
In het manifest wordt beloold, dat
de Landdag van Finland weer zal
worden bijeengeroepen en dat zijn
bevoegdheden zullen worden uitge
breid. Tevens zal een algemeene
amnestie worden afgekondigd.
»De Neue Freie Pressen blijft er
zich mee vleien, dat de vrede door
de revolutie nader wordt gebracht.
De weerstands kracht van Rusland
wordt door de revolutie niet versterkt,
zegt het blad. De arbeiders, die in
de straten oproer maken, werken niet
in de munitiefabrieken en proclamaties
aan het volk en opwekkingen tot
algemeen vertrouwen verschaffen geen
brood. In ieder geval treedt een pauze
in, in de oorlogswerkzaamheden op
een tijd, dat alle andere landen hun
krachtentothet aller uiterste inspannen.
Maar de Russische crisis is niet de
eenige, zegt de schrijver van het
artikel, prof. flötz. In Italië, in Frank
rijk en ook in Engeland ontwikkelt zich
een sterke crisis. Dit alles kan thaus,
nu de Russische bondgenoot voor
offensieve plannen voor dezen zomer
uitvalt, tot veranderingen leiden, die
nog verrassender zijn dan de voor
vallen, die zich op bet oogenblik in
Rusland afspelen.
Een Germaansche droom.
»De Matin" herinnert aan een
brochure, in 1901 te Beriyn uitge
geven door Franz Von Edelsheim,
kapitein van het 2e regiment garde-
uhlanen, waarin een plan wordt uit
gewerkt voor de invasie van Amerika
door Duitsche legers. Baron Von
Edelsheim verklaarde, dat de com-
mercieele expansie van de Vereenigde
Staten Duitschland begon te irriteeren,
en dat er alleen een einde aan die
situatie kon komen door de wapenen.
Edelsheim overwoog, dat transporten
van expeditionaire corpsen en bezet
ting van belangrijke punten gemakke
lijk konden worden uitgevoerd. Dit
zou ten gevolge hebben, dat de Ameri
kanen gedwongen werden zich te
onderwerpen, daar, als de Duitschers
eenige Amerikaansehe havens in den
Atlantiscben Oceaan in bezit zouden
hebben, zij alle centra konden dood
drukken, waar de slagaderen van het
Amerikaansehe leven kloppen.
Wij moeten alle publieke gebouwen,
banken en handelshuizen vernielen"
raadde Von Edelsheim verder aan
»wij moeten alle toevoeren voor de
burgerbevolking afsluiten, alles ge
vangennemen wat in onzen weg komt,
en iedereen verpletteren door boeten
en straffen."
De kunslmestcommissie deelt
mede, dat een aanvang zal worden
gemaakt met de derde distributie der
bestelde superphosphaat. ten 'behoeve
van de bemesting voor den oogst
1916/17 en wul tot een hoeveelheid
van 10 pCt. van iedere door haar
goedgekeurde aanvrage.
Voor de vacature-prof. Van
Hamel in Amsterdam zijn de volgende
candidaten voor het lidmaatschap der
Tweedo Kamer opgegeven: prof. mr.
J. A. v. Hamel (Unie Lib.), Jos.
door MaItbe Corbbau.
goeding te krijgen. Zorgde, dat de stui- paar jaar geleden had kennis hem
vers leesgeld geregeld werden afgedaan, j geadviseerd, hypotheek op zijn huisje
Maar Betje, z'n dochter, had geen te nemen, 't Lag in een buurt waar
lust in het bedrijf. Ze was suffig, ver-bitter weinig vertier was. Toen hij bij
Robert en Macaire".1 geetachtig, onverschillig. Ze las nooit'den notaris kwam, trok die een be-
„Proteetor".
1)
Hij had er urenlang over zitten en
liggen piekeren, peinzen of bij 't
wagen zou.
't Was voor hem een durf. De meneer
met de zilverwitte haren, het zwarte
snorretje, 't gouden lorgnet, decoratie j
in knoopsgat, piekfijn gekleed, 's win- j
ters met een echte pels aanmeneer,
die altijd glaasje witte port dronk en 1
dan zulke kleine, deftige teugjes uit
z'n glas nipte was om den drom
mel niet de eerste de beste. Hermans
had als hij na 't sluiten van z'n
ouder wetsche winkeltje in papier,
enveloppen, prentkaarten, behangsel
papier en zoomeer, avond aan avond
in het vertrekje achter z'n winkel
zitten cijferen altijd weer dezelfde
berekening-makend en altijd weer tot
hetzelfde resultaat komend. De lees
bibliotheek ging niet meer. Toen z'n
vrouw nog leefde, hield die er de hand
aan; wist van menig slordig klantje,
dat deel van roman wegmaakte ver
een roman. Viel zoodra zij in het
krantje begon te kijken in slaap.
Deugde alleen voor het klaarmaken
van het dagelijksche schamele potje
eten. Was weinig spraakzaam. Geen
vrijer had ooit naar haar gunsten ge
dongen. Van vader's zaken had Betje
niet het flauwste begrip. Wanneer zij
minder geld dan anders kreeg om 't
huishoudentje gaande te houden, dan
berustte zij zonder pruttelen. Kocht
geen of minder vleeschgaf margarine
inplaats van boter. En wanneer ze
«de vaten« gewasschen had, zat Betje
te soezen over de kous, waaraan ze
breide, totdat vader opmerkte: Meid,
't wordt kinderbedtijd. Dan rolde Betje
haar kous netjes op, legde ze in het
mandje, stak een kaars op, zei: Nou,
genacht, vader, wel te rustenEn
slofte naar boven. Dan zat de oude
Hermans weer te cijferen en te cijferen...
Maar altijd kwam weer dat ellendig
resultaatzoo en zooveel achteruit
gekrabbeld. Hij wist geen raad. Een
denkelijk gezicht.
«Tjonge, Hermans," zei Notaris, dat
«zal een toer zijn. Die pandjes daar
bij jou in de huurt gaan niet omhoog.
Integendeel. Zie 't te verkoopen en
ergens anders iets te beginnen. Elke
maand, dat je wacht, wordt de kans
slechter. Vergeet dat niet
Maar Hermans, het magere man
netje, met het smalle geelachtige ge
zicht en de fletsche oogen, was be
sluiteloos. Hij kon niet tot een decisie
komen, 't Duurde een paar jaar voor
dat hij weer naar notaris stapte. En
toen was de kans bijna nihil om hy-
potheekje van eenige beteekenis te
krijgen op het vervallen pandje in
kwijnende buurt. Zonder borgstelling
in geen geval.
Een van z'n oudste vrienden liet
zich na eindeloos praten, bedenken,
terugkrabbelen en weer overhalen,
er voor vinden om voor vijftien
honderd gulden hypotheek borg te
zijn. Voor het moment was het aller
ergste afgewend.
Hermans kreeg vleugje van energie.
Nu zou hij aanpakkenZe zouën
eens zien, dat de fut er bij hem nog
niet uit wasHij sloot met colpor
teur een advertentie-contractje in een
van de plaatselijke volksbladen.
Colporteur bezwoer hem, dat elke
gulden daarvoor besteed honderdvou
dig terugkeerde Meneer Hermans
liet het geveltje van z'n huis wat
opknappen. Schafte zich nieuwe boe
ken aan. Zond circulaires in de buurt
rond. Maar 't baatte niet. Er kwam
wel eens een juffertje, nienw klantje
of een H. B. S.er uit de buurt, die
amoureuse, eurotisch getinte boekjes
wilden hebben. Meneer Hermans had
zijn collectie steeds rein gehouden van
alle smetten. Het hypotheek-sommetje
versmolt als sneeuw voor de zon. De
zaken timmerden al meer achteruit.
Toen was Hermans op de gedachte
gekomen, den deftigen meneer van de
decoratie en" de glaasjes-port in den
arm te nemen.
In den allerlaatsten tijd was 't wel
voorgekomen, dat hij in het netste
café-restaurant van buurtje binnenliep,
als de zorgen hem al te zwaar be
gonnen te drukken. Het gebeurde dan
wel, dat het Hermans was, alsof zijn
hart werd dichtgeknepen. Het win
keltje werd hem te benauwd. Hij riep
Betje, zei dat ie zeer noodzakelijk
«voor zaken" een uurtje weg moest.
En dat ging best. 's Middags, zoo
tusscben 3 en 6 uur, kwam er haast
nooit iemand in het winkeltje. En
mocht het gebeuren, dan kon Betje
zich wel redden. In het alleruiterste
geval moest ze dau eens vragen terug
te komen als Pa er was. En steeds
moest zij verzekeren, dat Pa «elk oogen
blik thuis kon komen." Suffig-Betje
knikte van dat het best was. Ging
met haar breikous of verstelgoed ach
ter de toonbank zitten. De poes sprong
in de etalage en lag daar te knip-
oogen als wakend, over het stoffige,
muffige goedje. Dan ging Hermans
naar het café-restaurant. Dronk zijn
klare met suiker. Voelde allengs het
pak met zorgen, hem drukkend, wat
lichter worden
Wordt vervolgd).