NIEUWE
?«s#sa,
Nieuws- en Advertentieblad
voor do Provincie Utrecht.
No. 65.
Woensdag 15 Augustus 1917.
46e jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG;
DE OORLOG
BINNENLAND.
Plaatselijk Nieuws.
Courant.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 1.
Franco per post door het geheele Rijk 1.15.
Afzonderlijke Nummers 5 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER
BureauLangeetraat 77. Telephoonn.
ADVERT ENTIËN:
Van 16 regels 0.90; iedere regel meer 15 Cent.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Na drie jaren.
Id de «Daily Cbiooicle» geeft G. H.
Perris een overzicht van den stand van
zaken tusschen de oorlogvoerenden op
dit oogenblik.
«Het mo6t voor bet Duitsche volk
een sombere terugblik zijn bij het einde
van het derde en bet begiti van het
vierde oorlogsjaar.
Rij matige schalling bedroegen de
verliezen van de Duitsche legers in de
laatste twaalf maanden aan gevange
nen 165 000 man en 3.500 officieren,
met 948 kanonnen en duizenden
kleinere stukken, alleen aan het Fran-
sche en Engelsche front. Doch dit is
slechts een deel, en niet het ern
stigste, van de rekening. Het aantal
dooden en ernstig gewonden is ver
scheidene malen zoo groot als dat der
gevangenen.
En wat heeft het te boeken tegen
over deze verliezen en tegenover de
provocaties, die Amerika ten oorlog
dreven?
Het jrar heeft de laatste groote
offensieve pogingen van de Keizerlijke
legers gezien en zij die zich herinneren
welk overheerschend deel van hurine
strategie het oflensief uitmaakt, weten
hoeveel dat beteekent. Een jaar geleden
was hun groot tegen Verdun gericht
avontuur halfweegs gevorderd. Op 11
Juli begonnen de wilde aanvallen die
ben tot aan fort Souville brachten, de
voorlaatste top voor de kleine stad
aan de Maas.
De tien maanden strijdens bij Verdun
hebben Duitschland 500.000 van zijne
beste mannen gekost. Het voornaamste
doel van het veldtochtplan, dat aan
den Kroonprins was toevertrouwd, de
plannen voor een geallieerd oflensief
in het Noorden vast te stellen. Ook
in dit opzicht dus mislukking. Het
Franscb-Engelsche oflensief aan de
Somme begon in Juli en werd, met
tusschenpoozen, het geheele najaar
door voortgezet.
In een officieel stuk van de band
van generaal von Below, getiteld
«Lessen getrokken uit den slag bij
de Somme,zegt de schrijver over de
eerste verplettering van de Duitsche
linie:
«Onze verliezen waren zoo zwaar,
dat er letterlijk geeue troepen meer
aanwezig waren om de voorgenomen
tegenaanvallen uit te voeren. Gedu
rende de volgende dagen en weken
verloren wij steeds meer grond in
deze zone.
Onder deze buitengewone ongunstige
omstandigheden waren wij gedwongen,
de versterkingen aan te tasten, die het
tweede legercorps van alle zijden
ontving.
De enorme superioriteit van den
vijand wat den vliegdieDSt, de artille-
iie, de munitie en zijne getalsterkte
betreft was oorzaak, dat wij slechts
uiteist geleidelijk, dag aan dag, de
gevaarlijkste gapingen in bet Duitsche
verdedigingsfront konden aanvullen.
Door noodzaak gedwongen moesten
wij de tactische lijnen met de ver-
sterkingslroepen vei breken, om aan
het gevaar van eeri doorbraak der linie
te ontkomen. Pas na weken was het
ons mogelijk verdedigingstroepen van
alle wapenen bijeen te brengen, zoodat
wij ons tegenover den overmachtigeo
vijand konden staande houden.a
Na deze openlijke bekentenis en
Duitsche generaals doen geene beken
tenissen alleen om het pleizier dat het
ze doet valt er niet meer te twijfelen
aan deri reden voor den grooten terug-
tochun Maart 1917. Bij het begin van
Novembor hadden de Duitschers aan
de Somme 75.300 gevangenen, 130
zware kanonnen, 175 veldstukken, vele
honderden machinegeweren en loop
graafmortieren en een ontzettend aantal
dooden en gewonden verloren.
Niet alleen was het hun niet gelukt,
de plannen der Geallieerden in den
war te sturen, maar hunne eigen
krachten en de hoop waren bij Verdun
verpletterd Laat ons tegenover Gene
raal von Below's bekentenis omtrent
de angstwekkende minderheid der
Duitschers, de erkenning stellen, dat
hunne moed en buone vindingrijkheid
niet gebroken waren.
Voor ons Westerlingen en het
geheele Westen was toen nog niet in
hot Kamp der Geallieerden werd
de onmiskenbare scherpzinnigheid var.
Hindenburg's plan wel wat bedorven
door de blufferige bewering dat de
Duitsche terugtocht in verband stond
met een of ander geheimzinnig offen
sief plan, die er voor het gebruik in
Duitschland aan toegevoegd was. De
terugtocht verschoof inderdaad den
kwaden dag doordien hij de Geallieer
den dwong om alles wat voor bet
voorjaarsoffensief in gereedheid was
gebracht, van tien lot dertig mijlen
ver door een afschuwelijk vernield
terrein voort te slepen. En bovendien
heeft bij bij bet publiek aan onze
zijde verwachtingen gewekt, die niet
werden verwezenlijkt.
Maar deze onaangenaamheden waren
nieis, vergeleken bij de teleurstelling
van het Duitsche leger en volk. De
Geallieerden werden één maand op
gehouden in plaats van drie. Op 9
April begon het Engelsche offensief,
waarbij de Vimy-hoogten en 13.00U
gevangenen in onze banden vielen.
Een week later volgden de Franschen
aan de Aisne en in Champagne. Tegen
het eind van Mei badden onze bond-
genooten de geheele linie der Aisne-
hoogten en de toppen van de Moron-
villiersbeuvelen veroverd, 32.000 ge
vangenen gemaakt en 24 verscbe
Duitsche divisies in den strijd
betrokken.
Tegelijkertijd drongen de Engelscben
de «Hindenburglinie" in het noordelijk
deel binnen en op 7 Juni begonnen
zij de schitterende operatie welke de
verovering van de Messines- Wijtschaete
hoogtenreeks tengevolge bad.
Niet het geringste resultaat van deze
rustelooze activiteit was, dat bet
tweede en essentiele doel van Hinden
burg's plan dat nl. van de «elas-
tiscbe linie'' die een verderen terug
tocht bij stukjes en beetjes moest
mogelijk maken, telkens wanneer de
opmatsch der geallieerden te krachtig
mocht worden. Die «elasticiteit" is
niet bereikt, anders zou de Kroonprins,
die als belooniDg voor zijne tragische
onhandigheden bevorderd is tot opper
bevelhebber der tegenover deFranscben
staande troepen, niet een hondeid-
duizend man hebben behoeven weg te
gooien om zijne observatieposten op
de Aisne- en Cbampagnehoogten terug
te krijgen.
In dit jaar van slachtingen heeft
Duitschland de laatste schroeven van
zijne conscriptie-machine aangezet, en
nu is het leger achteruitgaande wat
getalsterkte betreft. Het ziel dat de
Westelijke Geallieerden nog even
vastberaden zijn als ooit eD dat de
laatste groote Mogendheid ter wereld
juist begint in het veld te treden.
Als de toestand een jaar geleden,
zooals Generaal von Below zegt,
«bijzonder ongunstig" was, hoe moet
die dan vandaag worden genoemd?"
Luchtaanval op Engeland.
Een eskader van twiotig Duitsche
vliegtuigen beeft Zondagmiddag om
kwart over vijf een luchtaanval gedaan
op de Engelsche zuidoostkust. Bij
Felixstowe kwam het boven Engelscb
gebied. Het volgde de kust tot Clacton,
waar het eskader zich splitste. Het
eene gedeelte begaf zich naar Margate,
waar bommen werden geworpen. Het
andere gedeelte vloog over de kust
en wierp bommen in de streek van
Southend.
Volgens de officieele Engelsche bo-
richten werd te Southend groote
schade aangericht. Niet minder dan
veertig bommen werden op de stad
geworpen. Er werden acht mannen,
Degen vrouwen en zes kinderen gedood
en ongeveer vijftig menschen gekwetst.
Ook te Rocbelord zijn twee mannen
gekwetst. Er werden vier bommen op
Margate geworpen. Een onbewoond
buis werd vernield. In deze plaats zijn
geen slachtoffers gemaakt.
Vredesonderhandeling.
ROME, 14 Aug. (Reuter.) De Paus
heeft aan de regeeringen van alle
oorlogvoerende landen vredesvoor
stellen gedaan. Het heet, dat de
Paus voorstelt het herstel van Bel
gië^ Servië, Roemenie, en eenevrede-
lievëhde oplossing van de vraag
stukken betreffende Elzas-Lotharin-
gen, Trente, Triest en Polen.
in het belang van een goede brood
voorziening en voor den uiizaai 1918
dezer gewassen, tot een maximum op
te voeren, dat den producent voedings-
granen in voldoende mate worden
gelaten.
Mocht de Minister hiertoe niet
kunnen besluiten, dan spreekt bet
hoofdbestuur het onomwonden uit, dat
ernstige stagnatie bij de te ontvangen
grauen staat te wachten en eeD ernstig
keerpunt kan ontstaan in den goeden
wil der landbouwende bevolking.
Ned. Landb. Weekbl.
Het nieuwe brood.
De heer H. M. Hendrix, bakker te
IJselmonde, schrijft o.a.: De kleur van
het brood is er niet op verbeterd, dat
geef ik den beoordeelaars dadelijk toe.
maar smaak en bakaard kunnen niet
beter. Ook krijgt men een flink stuk
mits het niet te vol gerezen in deri
oven wordt gebracht en zooveel moge
lijk a!s beschoten brood wordt gefa
briceerd.
Bloem met maïsmeel vermengd geeft
brood van zeer dor gehalte, omdat het
vet ten eonenmale ODtbreekt, wat van
bloem met rogge vermengd niet ge
zegd kan worden. Brood gebakken
van tarwe met roggebloem vermengd
zal langer verscb blijven dan met mais
gemengd.
De stichting «Valkenbeide» ont
ving van H. M. (Ie Koningin-Moeder
f 100. «Ned.t
Faillissementen in Nederland.
Volgens mededeeling van het Han
delsinformatiebureau van Van der
Graaf Co 's Bureau voor den Han
del zijn over de afgeloopen week,
eindigende 11 Aug., in Nederland
uitgesproken 14 faillissementen legen
22 faillissementen in dezelfde week
van het vorige jaar.
Van 1 Januari tot en met 11 Aug.
1917 554 faillissementen tegenover
689 over hetzelfde tijdperk van bet
vorige jaar.
Granen voor de boeren.
In verband met de te lateD grauen
aan de landbouwers heeft het hoofd
bestuur der Hollandsche Maatschappij
van Landbouw aan den Minister van
Landbouw een scbryven gezonden,
waarin wordt uitgesproken dat, zal den
producent geen tarwe, rogge of peul
vruchten voor eigen voeding worden
gelaten, de medewerking der land-
houwers tot nakoming der Regeerings-
maatregelen niet die zal zijn welke
absoluut noodig is voor een goede
broodvoorziening, en het overtuigd is,
dat de uitzaai van tarwe, rogge en
peulvruchten in den aanstaanden herfst
en bet aanstaande vooijaar daardoor
sterk zal afnemen.
Het hoofdbestuur geeft daarom den
Minister in ernstige overweging zoo
danige maatregelen te willen treffen
Sedert j I. Maandag heeft, het
overgroote deel onzer stadgenooten de
hoofdmaaltijd van den dag eenige uren
vervroegd. Of daardoor nu op bet gas
verbruik wordt bezuinigd, staat te
bezien. Het eenige wat er door is
verkregen, is dat de kleinindustrie
daardoor is ontriefd en dat zieken en
jonge kinderen hun medicijn en'voedsel
niet behoorlijk op tijd kunoen krijgen.
Het Gemeentebestuur was wel zoo
goed om te beloven dat ter voorziening
in kokend water voor de thee en koffie
brandstof tegen verlaagden prijs aan
water- en vuurneringen zou worden
uitgereikt. Wij hebben tot beden
echter nog geen dergelijke nering
kunnen ontdekken.
Burgemeester eu Wethouders schre
ven, wij zouden haast zeggen ter hunner
verontschuldiging, omtrent den ge
troffen maatregel aan den Raad
Het Rijkskolenbureau heeft mede
gedeeld, dat in deze Gemeente ge
durende de maaod Juli, een besparing
in het verbruik van gas most wordeD
gevonden van 26.700 M\, op strafle dat
anders geen kolen voor September
zullen worden geleverd. Deze mede
deeling, die geheel onverwacht werd
ontvangen, en welke naar onze op
vatting ook niet strookt met den inhoud
van de met genoemd bureau gevoerde
mondelinge en schriftelijke onderhan
delingen, heeft ons genoodzaakt, on
verwijld in te grijpen.
Wij behoeven wel niet le zeggen, dat
wij noode tot dezen maatregel ziju
overgegaan, omdat ook door ons
levendig worden gevoeld de bezwaren,
die daaraan uiteraard voor velen zijn
verbondon.
Waar e ven wel duidelijk was gebleken,
dat elke poging om alsnog te worden
vrijgesteld van bet inhalen van bet te
veel verbruikte, zou mislukken, kwam
het ons plicht voor, thans in te grijpen,
nm zelfs de kans niet te looperi, dat
door een verzuim van thans in het
komende seizoen noggrooter moeieiijk-
heden zouden moeten worden over
wonnen, als nu wellicht reeds het
geval zal zijn.
Gisteren mocht Ds. Meiners den
dag herdenken waarop bij 25 jaren
geleden te Usselo bevestigd werd als
predikant bij de Ned. Herv. Gemeente.
Zondagochtend heeft bij in de
ochlond-godsdienstoefening in een tot
in de uilerste hoekjes gevulde kerk
dit jubileum herdacht. Namens de
gemeenteleden werd hem door een
commissie als blijken vau hulde een
fraaien armstoel en eene welgevulde
portefeuille aangeboden. Als veld
prediker werd Ds. Meiners in het jongste
nummer van da plaatselijke Kerkbode
door den gepensioneerden generaai-
majoor Weber gehuldigd.
Mevrouw C M. Herweijurv. d.
Stadt slaagde te 's Gravenhage vour
de acte Fratisch L. O.; de beer A.
Eisenberger behaalde do acta voor
boekhouden M. O.
Het concours hippique op Bak
hoven is van 31 Augustus uitgesteld
tot 9 September.
De bureaux van de Eier- en
Pluiinveevereeniging en van de Rijks
commissie van Toezicht worden in
de volgende maand naar 's Gravenhage
verplaatst. De villa aan de Regentesse-
laan, waarin ze tol nu waren geves
tigd, wordt dan in baar geheel voor
de V. P. N. bestemd.
Aan het plaatselijk telefoonnet
is onder No. 183 aangesloten de heer
W. H. E Vrijdag, Huize «Randen
broek».
Tegen een groentenvrouw die
peulvruchten bij het getal in piaats
van per KG. verkocht is door da
politie proces verbaal opgemaakt, ook
een bakker werd, wegens overtreding
der verordening tot afschaffing van
den nachtarbeid in bakkerijen, be
keuring aangezegd.
De heer J. van Apeldoorn, sedert
1908 lid van den Kerkeraad der Ned.
Herv. gemeente gaat onze stad ver
laten, orn zich te Middelburg te ves
tigen.