HIEUW E
'Ét Nieuws- en Advertentieblad N§£
voor do Provincie Utrecht. ||f|
No. 83.
Woensdag 17 October 1317.
46e jaargang
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG!
VERMAAK.
DE OORLOG.
BINNENLAND.
Plaatselijk Nieuws.
Amersfoortsche Courant.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden 1.
Franco per po«t door het geheel® Rijk 1.15.
Afzonderlijke Nummers 5 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever G. J. SLOTHOUWER
Bureau: Langestraat 77. Telephoonn. 69.
AD V ERÏ ENTIËN:
Van 16 regels 0.90; iedere regel meer 15 Cent.
Groote letters eD vignetten naar plaatsruimte.
»Zeg mij met wien gij omgaat en
ik zal u zeggen, wie gij zijt" is een
bekende spieuk. In navolging daarvan
zou men mogen schrijven»Zeg mij
waarmede gij u vermaakt en ik zal
zeggen, wie gij zijt."
Vermaak, wel verre van een woord
to zijn, dat bij menschen van een
ernstige levensopvatting in discrediet
behoort te zijn, verdient in 't boek
onzes levens onophoudelijk voor te
komen, liet komt er maar op aan.
in welken zin het opgevat wordt.
Taalkundig beeft het. zelfs een zeer
scboone beteekenis: Zich vermaken of
wel overmaken.zicbzelven herscheppen,
dat is aan lichaam en geest nieuwe
friscbheid schenken, de verloren
kracbten herstellen, den levensmoed
weder opwekken.
Helaas! de oorspronkelijke be
teekenis vari dat woord is bij velen
ontzettend verwezen en zelfs geheel
onkenbaar geworden. Hoevelen zoeken
hun vermaak niet in mulle lokalen,!
waar in een atmosfeer van alcohol,
dikke rookwolken hangen. Anderen
vinden hun grootste vei maak te
midden der bossenden, kletsenden,
schreeuwenden en tierenden, die moeite
doen hun kelen te bederven en gaan
zich te buiten tot zij in een toestand
geraken, waarin geen dier zich zal
brengen. Anderen slijten hun vrijen
tijd in gezelschappen, waar niets dan
onbeduidende, zoutelooze praatjes ge
houden worden, afgewisseld mei kwaad
spreken en laster van de afwezigen.
En vraagt men aan derdenHoe ver
maak t ge u gewoonlijk, of waarmede?
Drie tegen één, dat men het u niet
zal weten te zeggen en dat ge tot
de conclusie komt, dat zij zich in het
geheel niet vermaken, dat zij zich
vervelen; het leven criant vervelend
vinden na een jeugd, waarin zij van
zoogenaamde vermaken volop genoten
hebbeD, zoodat alles hun nu niet
meer der moeite waard toeschijnt.
Nog meer te beklagen is bij, die
ongepaste vermaken najaagt, omdat
bij uit levenszatheid zich anders niet
meer vermaken kao.
Zoo ook zijn allen te beklagen, die
zich niet kunnen vermaken mei een
voudige, nederige middelen, voor wie
de vroolijke huiselijke kring geen bron
vaD heerlijk opfrisschend vermaak
meer biedt; die in opgewekte geestige
gesprekken, in schoone muziek, iu
een prettig uitstapje geen vermakende,
herscheppende, louterende kracht voor
bet gemoed meer vinden. Het gaai
bun als den fijnproevers, die zich te
buiten gingen en geen eenvoudige
spijzen meer weten te apprecieeren,
maar alleon voor sterk-prikkelende,
uitbeemsche specerijen nog gevoelig
op de tong zyu.
Het zenuwachtig jagen naar genot,
dat onzen tijd kenmerkt, is geen
gunstig teeken.
ïPanem et circenses" brood en
spelen werd de leus en de eiscb
van het Romeinsche volk in den
keizerstadbet beeft er veel van of
die leus, gemoderniseerd, herleeft. De
verkorte werktijden brengen de zucht
Daar meer vermaak en bet wei ken
voor vbroodt zal velen moeilijk vallen,
wanneer de tijd weer daar is dat
onder steuning niet meer zoo ge
makkelijk wordt verleend, en staats-
en gemeente-kassen slechts uitkeering
zullen geven aan werkelijk beboef-
tigen.
Laten dies voorgangers in bun
wooid en ook door hun voorbeeldde
groote massa er op wijzen, dat vol
doening slechts te vinden is in bet
wei ken voor het bestaan, dat bet
zich vermaken in de tweede plaats
moet komen en dat men moet trachten
naar eenvoudige, reine, edele ver
strooiing, naar vermaken, die niet
verlagen of bedwelmen, maar ver
heden, die den geest niet afstompen,
of overprikkelen, maar hem ver-
frisscben.
De ware onafhankelijkheid van
Elzae-Lot baringen.
De «Standaard* kwam dezer dagen
terug op de kwestie Elzas-Lotharingen
eene kwestie die van al grooter
en grooter gewicht zal worden, naar
mate wij dichter bet uur van den
viede naderen en leverde kritiek op
de politiek van assimilatie, door Frank
rijk in Elzas-Lotharingen vóór de
annexatie toegepast.
Hier hebben we een argument.dat
Duilschland lief is, en dat dikwijls
naar voien is gebracht bij de door
Duilschland gedane pogingen om zijn
annexatie der twee Franscbe provin
cies te rechtvaardigen. Maar dit argu
ment is nooit door Elzas-Lotharingen
zelf tot hunne gemaakt, nooit hebben
zij ernstig verzekerd, dat Frankrijk
gebruik beeft gemaakt vau een of
ander procédé van pressie of assimi
latie om de Elzassische en Lotharing-
sche bevolking aan zich te binden.
De waarheid is geheel anders: de
gehechtheid van Elzas-LotharingeD
berust juist, voor een gioot deel, op
het feit, dat Frankrijk altijd de taal
en de zeden van het land geëei biedigd
beeft, dat het altijd de moreele onaf
hankelijkheid der Elzas-Lotharingers
als heilig beschouwd heeft, dat het
ten slotto geen bevolkingen aan zich
behoefde te assimileeren, die zich vrij
willig gaven aan, wat zij achten het
moederland te zijn.
Lotharingeu, waarvan een geheele
fraciie het gebied van Metz
Fransch was sedert 1552 is geheel
hereenigd geworden met Frankrijk,
welks taal het altijd gesprokeu had,
in 1766.
Wat den Elzas betreft, feitelijk
onafhankelijk sedert het midden van
den vormloozen chaos van het heilige
Romeinsch Germaanscbe keizerijk, bij
is bijna in zijn geheel wederom
Franscb geworden in 1648, door de
verdragen van Westfalen. Hij is het
geheel geworden in 1798, door de
inlijving, vrijwillig toegestaan, van de
republiek van Mulbauseu.
Den 14en Juli 1790 zwoeren de
bondgenooten van den RijD, die Elzas
en Lotharingen vertegenwoordigden,
om verbonden te blijven met alle
Franschen door de onverbrekelijke
banden van broederschap. Sedert dien
zijn de gevoelens der provincies niet
veranderd.
Het is tegen eigen wil in. dat Elzas en
Lotharingen in 1871 aan Duilschland
zijn afgestaan. Bij de verkiezingen van
8 Februari 1871 hebben zij opdracht
gegeven aan de 86 afgevaardigden, die
zij benoemden in den tijd, toen de
Pruisen hun grondgebied bezet hail-
den om te protesteereD tegen elk
annexatie-plan van Duitschland en om
bun eeuwige gehechtheid aan Frank
rijk te betuigen
De Elzas-Lotbaringers hebben deze
verbintenis trouw gehouden. Hoewel
ongeveer 400 000 van ben, van 1871
tot 1914, er den voorkeur aan hebben
gegeven, bun geboorteland te verlaten,
liever dan de brutaliseering door den
veroveraar te ondergaanhoewel
Daitscbland de vestiging van een
overeenkomstig aantal in de band
geweikt heeft, gesteund door een tal
rijk bezettings-leger, heeftElzas-Lotha-
ringen niet opgehouden te protesteeren
tegen de annexatie, hetzij te Berlijn,
bij monde van de afgevaardigden, die
het naar den Rijksdag zond, betzij
door een oppositie, die zich heeft ken
baar gemaakt onder weigering om den
overweldiger te willen kennen. Naar
mate de tijd voorbijging, is zij sterker
geworden. Nog kort vóór den oorlog
waren de regeerders van Duitschland
eenstemmig in bun erkenning van de
mislukking van de germanisatie der
geannexeerde provincies. Een van ben,
resumeerde in 1913 hun gedachten
door de woorden: »Wij kampeeren op
vijandelijken grond".
Naar verluidt is bij de regeering
in overweging een wetsontwerp
regelende den burgerlijken dienst
plicht.
Tweede Nederlandsebe Jaarbeurs.
Door deri Raad vau Beheer van de
«Vereeniging tot het houden van
Jaarbeurzen in Nederland* is een
open prijsvraag uitgeschreven voor
het ontwerpen van eeD reclameplaat
voorde van 25 Februari9Maart 1918
te Utrecht te houden Tweede Neder
landsebe Jaarbeurs.
De Jury bestaat uit de heeren
dr. G. W. vau Heukelom, c.i., W. H.
de Buisonjé en Chr. Lebeau.
Door den Raad van Beheer is, iu
verband met de vele aanvragen om
verlenging van den termijn van in
schrijving voor de Tweede Nederland
sebe Jaarbeurs, besloten alsnog tot
25 October a.s. de gelegenheid open
te stellen om tegen de oude tarieven
in te schrijven.
Het aantal deelnemers aan de
Tweede Nederlandsche Jaarbeurs be
droeg op 12 October jl. 829op dien
datum was ingeschreven voor 812
monsterkamers, 418 Meter tafelvlakte
en 140 M« open ruimte.
(Aantal deelnemers aan de Eerste
Nederlandsche Jaarbeurs was 690,
met 441 monstei kamers, 393 Meter
lafelvlakte en 174 M* open ruimte.
Uitoefening der geneeskunst.
De Geneeskundige Staatscommissie
i.z. het onderzoek naar de wensche-
lijkheid van de uitbreiding der be
voegdheid tot uitoefening der genees
kunst is door de Regeering gemachtigd
in voorkomende gevallen de verpleging
van patiënten, haar door nietwettelijk
toegelaten beoefenaren der genees
kunst toegewezen, ter behandeling
onder haar contróle te brengen ten
iaste van hel Rijk.
De commissie heeft thans de niet-
wettelijke bevoegden en ook de door
hen behandelde patiënten opgeroepen
om voor haar to verschijnen, voor
zoover zij de door hen toegepaste
geneoswijzeo en de resultaten daarvan
wenschen beoordeeld te zien.
De treinen worden niet verwarmd!
Naar wij vernemen heeft de Re
geering thans aan de spoorwegdirec
ties de vereischte toestemming ver
leend, om gedurende den winter de
treinen niet te verwarmen.
Verbouw van gewassen op contract.
De Minister van Landbouw, gezien
de aanbiedingen om in 1918 land
bouwgewassen op contract te ver
bouwen of om bouwland te verburen,
waarschuwt belanghebbenden nadruk
kelijk tegen het aangaan van desbe
treffende contracten, aangezien bij de
ook het volgende jaar te verwachten
schaarscbte aan voedsel voor menscb
en dier, de Rogeering met de gesloten
contracten geen rekening zal kunnen
houden en geen ander vervoer van
deze gewassen zal toestaan, dan van
bet land naar de opslagplaats van de
betreffende boerderij, waar ze door de
Regeering in bezit genomen zullen
worden.
De Export Centrale.
Maandag bad in Den Haag de op
richtingsvergadering plaats der Export-
Centrale.
Op voorstel van de Regeering werden
vervolgens benoemd tot leden der
directie de heerenC. v. Lennep,
secretaris van deu Nederl. Tuinbouw-
raad, 's Gravenhage; Joh. G. Heijl,
BloemendaalK. F. Huysinga, oud
directeur van bierbrouweryen, 's Gra
venhage A. Den Arend, directeur van
het RyksCentraalAdmioistratiekantoor
voor Levensmiddelen, 's Gravenhage;
J. L. La Gro, 's Gravenhage, laatst
genoemde met de speciale bedoeling
dat bij in de directie zal vertegen
woordigen de financieele aangelegen
heden.
Medegedeeld werd, dat deze vijf
personen niet in den handel zijn en
ten overvloede verklaard hebben, voor
zoover noodig, zich geheel daaruit te
zullen terugtrekken.
Op voorstel der Regeering werd
vervolgens benoemd tot voorzitter van
den Raad vau Commissarissen eo van
de Gedelegeerde Commissie de beer
S. De Graaff, oud directeur van bmnenl.
bestuur in Ned.-Indiè.
De Minister verklaarde het wen-
schelyk te achten naast bet hoofd
kantoor io Den Haag, bijkantoren op
te richten te Amsterdam en Rotterdam
en vermoedelijk ook in het Noorden
en in het uiterste Zuiden.
Duitscbe steenkolen.
Vandaag wordt de aankomst der
eerste wagonladiogen Duitscbe steen
kolen in Nederland verwacht.
Zondag is op de spoorlijn Hil
versumBaarn bet verminkte lijk
gevonden van een militair G. H.. uit
Katwijk, die van zijn garnizoensplaats
op weg was naar zijn ouderlijke woning
te Lcenen op de Velowe.
Faillissementen in Nederland.
Volgens mededeeling van het Han
delsinformatiebureau van Van der
Graaf Co 's Bureau voor den Han
del zijn over de afgeloopen week,
eindigende 43 Oct., in Nedeiland
uitgesproken 13 faillissementen tegen
24 faillissementen in dezelfdo week
van het vorige jaar.
Van 4 Januari tot en met 13 Oct.
1917 711 faillissementen tegenover
845 over hetzelfde tijdperk vau het
vorige jaar.
Uitgaande van den Bijzonderen
Kerkeraad der Ned. Herv. Gemeente
alhier, zullen hier ter slede in ver-
baod met het 4e Eeuwfeest der kerk
hervorming de volgende sameukomsten
gehouden worden
Iu de week vóór den Hervormings
dag, vergadering van allen, die eenig
geestelijk werk verrichten in onze ge
meente. Hiertoe zullen een honderdtal
personen worden uitgenoodigd.
Op den Hervormingsdag, Woensdag
31 October, 's namiddags 3 uur, in
de Sint Joriskerk, eene Godsdienst
oefening voor kinderen van 614 jaar.
Een spreker van elders is uitgenoodigd;
Op den Hervormingsdag, 's avonds
half acht, in de Siot-Joriskerk, eene
Godsdienstoefening, waarin de kerk
hervorming zal worden herdacht en
als sprekers zullen optreden ds. Pance-
bakker en ds. Deu Hollander.
In deze Godsdienstoefening zal ge
bruik gemaakt worden van den liede
ren-bundel, daartoe door de Synode
uitgegeven.
De Commissie van uitvoering be
staat uit ds. Pannebakker, Voorzitter
van den Keikeraad, ds. Den Hollander,
Scriba en de beereo Ouderlingen M.
van Heioma en W. Kleber.
»Amersf. Kerkbode.*
Van bet met levensgevaar tot
staan brengen van een bollend spau
paarden op 25 Juni dezes jaars is aao
den laDdstormplichtige A. van Veen
van bet le cavalerie-recruten depot
alhier de bronzen eerepenDing voor
meuschlieveod hulpbetoon met loffe
lijk getuigschrift toegekend.
Door B. en W. zijn aan de
Centrale Keuken benoemd tot op-
ziebteres mej. G. Bakker te Utrecht,
tot admioistratice mej. Hoogewoud,
tot bode H. van Keken, tot stoker-
buipkok H. J. van Kampen tot werk-
viouwen mej. v. d. Geld, Van Minuen,
Vlastuin en De Wilde.
