MIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
voor de Provincie Utrecht. g||
No. 7.
Woensdag 23 Januari 1318.
47e jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG'
DE OORLOG.
BINNENLAND.
Plaatselijk Nieuws.
Amersfoortsche Courant.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 1.
Franco per post door het geheele Rijk 1.15.
Afzonderlijke Nummers 5 Cent.
Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever GJ. SLOTHOUWER
Bureau: Langestraat 77. Telephoonn. 69.
ADVERTENTIËN:
Van 16 regelB 0.90; iedere regel meer 15 Cent.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Groote vreugde in Zwitserland over
het vredesprogramina van
President Wilson.
Van den secretaris van den «Neder-
landsche Anti-Oorlog Raad«. Mr. de
Jong van Beek en Donk, die nog steeds
in Zwitserland verblijft, werd tele
grafisch bericht ontvangen, dat men
in verschillende kringen in Zwitserland
de rede van Piesident Wilson op 8
Januari als een bijzonder gelukkigen
stap op don weg naar den vrede be
schouwt. Volgens aldaar heerschende
opvattingen beteekent de rede van
President Wilson klaarblijkelijk, dat
de Geallieerden zich niet langer stellen
op het standpunt, door Clemenceau
en vroeger ook door Lloyd George
ingenomen, n.l.,datgeen vrede mogelijk
zou zijn zonder overwinning voor de
Entente. Het programma van President
Wilson wordt beschouwd als een be
wijs, dat de Geallieerden afzien van
iedere inmenging in de binnenlandscbe
Duitsche politiek, terwijl ook de econo
mische oorlog, na den oorlog en alle
andere extreme eischen, zooals deze
door de Northoliffpers worden ver
kondigd, worden verworpen.
Het bericht uit Zwitserland wijst
er nadiukkelijk op, hoe Wilson bij
het besproken van de wenschen van
Frankrijk en van de grenswijzigingen
van Italië woorden gekozen heeft, die
aangeven dat men bier niet te doen
heeft met onvoorwaardelijke eischen
maar slechts met wenschen der Entente,
weoschen waarbij de mogelijkheid van
een overeenkomst door een compromis
geenzins uitgesloten is.
Ook beeft President Wilson te ken-
nen gegeven, dat ten aanzien van de
teruggave der Duitsche koloniën geen
sprake mag zijn van een eenzijdige
toepassing van het zelfbestemmings-
recht der volkeren, maar is nadrukkelijk
het algemeen beginsel uitgesproken,
dat bij alle koloniale kwesties de be
langen der betrokken bevolkingen even
veel gewicht in de schaal moeten leggen,
als de rechtmatige eischen van de
regeering over wier heerschappij met
betrekking tot deze koloniën moet
worden beslist.
Voorts is men in Zwitserland sterk
onder den indruk van het feit dat de
algemeene beginselen in de rede van
President Wilson neergelegd volkomen
overeenstemming vertooneu met de
programma's der verschillende vredes
organisaties tijdens den oorlog opge
steld en met name het Minimum-
Programma der «Centrale Organisatie
voor een Duurzamen Vrede#.
In Zwitserland acht men het daarom
wenschelijk, in neutrale landen op
groote schaal te manifesteeren om het
bovenstaande duidelijk in het licht te
stellen. Vanuit Zwitserland heeft men
vredesvereenigingen in andere landen
opgewekt zich in bovenstaande zin uit
te spreken, terwijl in Zwitserland zelf
voorbereidende maatregelen zijn ge-
trofien om in het einde van deze week
openbare vergaderingen te houden te
Bern, Genève en Zurich. Aldaar zal
dan een motie worden aangenomen
vaststellende, dat, terwijl de algemeene
verklaring der Centrale Mogendheden
op 25 December te Brest-Litofsk al
tegemoetkomend was, Wilson's rede
nu den weg tot den vrede opent, zoo
dat thans bij alle oorlogvoerenden
word t aangedrongen, algemeene vredes
onderhandelingen te beginnen op den
grondslag van Wilson's programma.
Herkeuring van afgekeurden.
Bij het afdeelingsonderzoek der
Tweede Kamer, van het wetsontwerp
tol nadere uitbreiding van den land
storm, sprak men er vrij algemeen
zijn voldoening over uit, dat de Re-
geeiing bedacht is op maatregelen
om de aflossing der onder de wa
penen slaande lichtingen en jaar
klassen geregeld te doen plaats vinden.
De belanghebbenden zullen de in
lij ving, indien zij bij nadere keuring
worden geschikt bevonden, als een
groote hardheid gevoelen, doch andere
leden merkten op, dat de keuiiDgs-
eischen steeds te boog zijn geweest.
Verscheidene leden weDschteo een
nakeuring te beperken tot de personen,
die hun 25e levensjaar nog niet hebben
volbracht.
Tweede Nederlandsche Jaarbeurs.
Naar het zich laat aanzien zal de
Tweede Nederlandsche Jaarbeurs, die
een grootsch beeld zal geven van onze
Nederlandsche Industrie, een druk
bezoek ten deel vallen.
Uit alle deelen van ons land worden
de toegangsbewijzen aangevraagd. Zelfs
uit verafgelegen kleine plaatsen komen
bij het Secretariaat de verzoeken om
kaarten binnen.
Met den bouw op het Vredenburg
is ook begonnen, zoodat thaosopalle
vier de terreinen aan den opbouw van
de monsterkamers en «stands" wordt
gewerkt.
Alle terreinen zullen voorzien wor
den van de noodige restaurants.
Faillissementen in Nederland.
Volgens mededeeling van het Han
delsinformatiebureau van Van der
Graaf Co 's Bureaux voor den Han
del zijn over de afgeloopen week,
eindigende 19 Januari, in Nederland
uitgesproken 15 faillissementen tegen
18 faillissementen in dezelfde week
van het vorige jaar.
Van 1 Januari tot en met 12 Jao.
1918 40 faillissementen tegenover
41 over hetzelfde tijdperk van bet
vorige jaar.
Een ernstig beroep op de vrijwillige
medewerking van alle water
verbruikers.
Reeds enkele malen werd in de
verschillende couranten een adver
tentie opgenomen waarin werd aan
gedrongen op zuinigheid in het ver
bruik van water uit de gemeente
waterleiding.
Men heeft in het algemeen hieraan
echter niet de noodige aandacht ge
schonken. Als met zoovele andere
dingen schijnt het, dat eerst dwang
tot beperking het publiek wakker
schrikt.
Nu is bet ongelukkig vrijwel onmo
gelijk om, evenals dit bij gas en elec-
tiiciteit is geschied, het waterverbruik
op de een of andere wijze te rantsoe
neeren, daar het grootste aantal
waterverbruikers geen nieter heeften
bet water betaalt volgens een abonne
mentstarief. Er blijft dus ten slotte
niets anders over dan een beroep te
doen op de vrijwillige medewerking.
Zooals velen wel bekend zal zijn,
wordt het pompstation der gemeente
waterleiding gedreven door Diesel
motoren, welke olie noodig hebben
voor het oppompen van bet water.
Wanneer er dus geen olie meer is,
moeten de pompen der waterleiding
stilstaan en kan het water niet uit
den grond naar den watertoren worden
opgepompt, m. a. w. de watervoor
ziening van Amersfoort zal dan moeten
worden gestaakt.
Dit zou nu inderdaad nog ernstiger
gevolgen hebben dan het stopzetten
van den toevoer van gas of electriciteit.
Nu is de aanvoer van olie uit het
buitenland reeds gedurende verschei
dene maanden geheel opgehouden.
Dank zij de groote bergruimte in de
tank op de gasfabriek was het voordien
mogelijk een hoeveelheid olie op te
slaan, welke voldoende was voor ver
scheidene maanden.
De internationale toestand blijft
echter zoo ernstig, dat zelfs een der
gelijke voorraad nog gevaar voor het
bedrijf oplevert. Zelfs de Toewijzings-
Commissie voor Gasolie kan thans
niet met zekerheid zeggen of er begin
Mei nog olie in Nederland aanwezig
zal zijn. Bij een waterverbruik als op
bet oogenblik plaats beeft, zal nu de
watervoorziening van Amersfoort in
derdaad begin Mei moeten worden
stopgezet.
Zooals van zelf spreekt wordt op
alle mogelijke wijzen getracht dit te
vermijden, al zou dit ook gepaard
moeten gaan met groote uitgaven,
bijv. door electricificatie van het be
drijf.
Waar dit in deze tijden bij gebrek
aan materiaal vrijwel onmogelijk is,
blijft er niet veel anders over dan
door minder waterverbruik het fatale
tijdstip te verschuiven, totdat op de
een of andere wijze hulp wordt ver
schaft, Men kan toch aannemen, dat
de oorlog, of beter gezegd, de moeilijk
heden in den aanvoer van grondstoffen
niet eeuwig zullen duren
Dat vermindering van het water
verbruik te Amersfoort wel degelijk
mogelijk is, blijkt uiteen vergelijking
van dit verbruik per aansluiting met
enkele andere gemeenteo. Voor zoo
ver mogelijk werden van gemeente
wege reeds maatregelen genomen het
waterverbruik bijv. van de Reiniging,
tot de kleinst mogelijke afmetingen
te beperken.
Na het bovenstaande hoopt onder-
getetkende, dat ook alle eigenaars
van bedrijven en zaken er bet hunne
toe zullen bijdragen om tot het be
oogde doel te geraken. Niet echter
in de laatste plaats moet een beroep
worden gedaan op de zuinigheid in
de particuliere woningen. Het is on
gelooflijk hoeveel water wordt ver
morst door het lekken van water-
leidingkraoen, bet doorloopen van
closets, enz. Zoo laten velen bij vorst
'snachts.de kranen loopen om be
vriezen der binnenleidingen te voor
komen, hoewel dit streng verboden is.
Indien nu ieder in hot vervolg er
voor zorgt,' dat de lekkende kranen,
closets, enz. zoo spoedig mogelijk
worden gerepareerd en geen droppel
leidingwater onnoodig wordt verhi uikt,
zal, naar ik vertrouw, een zoodanige
verminderingvanbet verbruik optreden
dat de olievoorraad zóólang toereikend
zal zijn, totdat op de een of andere
wijze raad zal zijn geschaft.
Zooals het met zulke zaken zoo
dikwijls gaat, laat ieder de bezuiniging
liefst aan zijn buurman over. Laat
dit nu eens niet het geval blijkeD te
zijn en iedereen zich doordrongen
voelen van de noodzakelijkheid om zelf
van nu af aan geen droppel water te
vermorsen of door zijn personeel te
laten vermorsen.
Iedereen kan zelf het best beoor-
deelen, welke maatregelen hij daartoe
heeft te nemen. In vele gevallen wordt
leidingwater gebruikt, waarin eveD
góed pompwater dienst kan doen, bijv.
voor het schrobben, wasschen, enz.
Elke maand, elke week, ja elke dag.
die gewonnen kan worden beteekent
in deze tijden een groote winst, want
bet behoeft niet gezegd te worden,
dat behalve hetgeen van gemeente
wege wordt gedaan om te trachten in
de brandstofvoorziening van bet pomp
station te voorzien ook van Rijkswege
door bet zeüden van ambtenaren naar
bet buitenland alle pogingen om
nieuwen aanvoer te verkrijgen in bet
weik worden gesteld.
Het is dus de dure plicht der in
woners vao Amersfoort om ook hunner
zijds er toe bij te dragen door ver
mindering van het waterverbruik te
bereiken, dat met den aanwezigen
voorraad olie zoo lang mogelijk kan
worden rondgekomen
De Directeur der Gemeente-bedrijven,
A. C. K o p p e j a n.
Belangstellenden in Voedsel- en
Brandstofbesparing ten algemeene
nutte worden uitgenoodigd ter alge
meene vergadering in «Amicitia" op
Dooderdag 31 Januari te acht uur
precies waarbij als spreker de heer
Arie Willemse uit deu Haag zal op-
tredeu.
De toegang is kosteloos en boven
dien wordt den bezoek(st)ers gratis
een toepasselijke prentbriefkaart aan
geboden.
De j.l. Zaterdag opgemaakte de
finitieve groslijst van de Liberale Unie
leden in den kieskring Utrecht luidt
als volgt:
Jbr. R. de Muralt, ingenieur te
's-Gravenhage, mr. dr. baron van
Lijnden, oud-burgemeester van Utrecht
prof. dr. B. Eerdmans te Leiden, prof.
mr. van Hamel te Amsterdam, prof.
mr. Heeres te Leiden, M. J. Bijleveld,
industrieel te 's-Gravenhage, ds. Kiel-
stra, schoolopziener te Zeist, mr. Tb.
van Doorn, advocaat te 's-Gravenhage,
mr. dr. van Gijn, oud-Minister te
's-Gravenhage, mr. R. J. H. Patijn,
thesaurier van Firiantiën en generaal
op non-activiteit, te 's-Gravenbage.
Hedenavond vergadert de vei-
eeniging Handel en Nijverheid« in
hët gebouw der R. K. openbare leeszaal.
Deagendabevato m. «Mededeelmgen
in zake etalageverlichtiug.#
De Centrale Keuken heeft verleden
week opnieuw een record bereikt Er
werden n.l die week, ongerekend de
schoolvoeding, bijna 7800 porties al-
geleverd. Tot dusver was bet week-
cijfer niet hooger geweest dan lot
7600.
Voor scboolvoedint; wordt thans
dagelijks ongeveer 300 L. gebruikt.
Ook bet St. Pieters- en Bloklands
gasthuis betrekt eenige dagen in de
week bet middagmaal van de Centrale
Keuken.
Ook de R. K. scholen maken tiu
van de kindervoeding van de Centrale
Keuken gebruik.
De plaatselijke leden van bet
departement der Maatschappij van
Nijverheid zullen binnen kort een
bezoek biengen aan 's Rijks Munt te
Utrecht.
Voor de afd. Amersfoort van de
Ned. Vereeniging van Huisvrouwen,
zal Dinsdag 5 Februari a.s. des na-
I middags in Maisou de Haas, de beer
De Bloeme, directeur van den Post-
1 cheque en Giro-dienst, van'sGraven-
hage, een voordracht bouden over dien
dienst.
Het is sprekers bedoeling in 't bij
zonder te wijzen op bet nut en gemak,
dat ook voor de buisvrouw, de Post
cheque en Giro-dieost kan ople
veren bij het doen vaD betalingen.
Volgens de Tel. beeft de beer
Laokamp den beer mr. M. Slingen-
berg, rechtsgeleerde en raadsman der
exporteurs, medegedeeld, dat bij tot
zijn spijt en met alle deferentie voor
mr. Heemskerk bezwaar maakt, ver
der de vergaderingen van de Commissie
van Onderzoek bij te wonen, daar hij
dit onderzoek moeilijk au sérieux kan
nemen.
Met ingang van 16 Februari a.s.
is benoemd tot inspecteur van politie
alhier de beer W. Veldkamp, tbaos
inspecteur van politie te 's-Graven-
De rechtbank te Utrecbt ver
oordeelde j.l. Maandag den 39-jarigen
timmermansknecht van bier, die ver
leden week terechtstond wegens twee
diefstallen, tot drie maanden met af
trek van bet voorarrest.
Te Hilversum zijn ten nadeele
van een brandstoffenbandelaar op
één nacbt uit een naburig bosch
80 boomen gerooid en spoorloos ver
dwenen
