NIEUWE Nieuws- en Advertentieblad voor de Provincie Utrecht. No. 43. Woensdag 29 Mei 1918. 47e jaargang VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG: GELD. DE OORLOG. BINNENLAND. Plaatselijk Nieuws. Amersfoortsche Courant. ABONNEMENTSPRIJS: Per 8 maanden 1. Franco per post door het geheele Rijk 1.15. Afzond erlijke Nummers 5 Cent. Ingezonden stukken in te zenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag. Uitgever O. J. SLOTHOUWER Bureau: Langestraat 71. Telepboonn. 69. AOVEHIENTlftN: Van 16 regelB 0.90; iedere regel meer 15 Cent. Groote letters en vignetten naar plaatsruimte. Of er in onze dagen nog een dichter te vinden zou zijn, die het wagen durft de rijmklanken zijner minachting te slingeren naar het beeld van den afgod, wiens alom vereerde naam boven dit opstel staat? Die, met profetische ver heffing boven de slaafscbheid zijner tijdgenooten, weigert de knie te buigen voor en reukwerk to brengen op liet altaar, rondom hetwelk de honderden millioenen zich met hun huldebewijzen vtrdringeD. Die in het volle bewustzijn van zijn vrijheid en van zijn kracht de onafhankelijkheid der armoede ge lukkig prijst en toornt over de begeerte naar het nietig slijk der aarde? Mocht er nog zulk een poëtische wijsgeer uit den voortijd bestaan en aandrang hebben om zijn gedachten te verspreiden, wij gelooven, dat er geen rotatiepers noodig zou zijn om aan de vraag naar afdrukken zijner geestesproducten te voldoen. De man zou niet eens worden uitgelachen men zou hem eenvoudig laten staan met zijn «praatjes voor de vaak». Eigenlijk zijn het dat ook. Wie ze houdt, meent er niemendal van. Den bezitverzakenden dichter is het geens zins onverschillig, of zekere papiertjes in zijn secretaire of in die van zijn buurman zitten, en wanneer het er op aan zou komen, een erfenis te ver- deelen, zou men bespeuren, dat deze zaak, die hem volgens beginsel eigenlijk onverschillig moest zijn, toch nog wel zijm belangstelling gaande maakt. Wie het geld verachten, hebben het gewoonlijk niet. Maar die het wel hebben, gebruiken bet niet altijd zoo, dat er bet meeste genot en geluk uit voortvloeien. En wie het begeeren,over schatten er niet zelden de waarde van. In geld, zegt men, zit poëzie. Dat wordt bijv. beweerd, als men iemand op zijn verjaardag, by onbekendheid met hetgeen hij reeds heeft of graag zou willen aanschaffen, een geschenk in geld geeft, met het verzoek daarvoor te koopen, wat hem het liefst is, dat noemen sommigen koud de ware ge negenheid moet zoo scherpzinnig wezen dat zij wel weet te ontdekken, welk voorwerp het meeste genoegen zou doen. Ook alweer een praatje: om juiste gevolgtrekkingen te maken, moet men een voldoend aantal ge gevens hebben, en als die nu eens niet te krijgen zijn? Als een patroon een ondergeschikte, die hem ijverig en trouw gedurende een lang tijdperk ter zijde heeft gestaan, eens een bijzonder blijk van waardeering wil geven, doet hij dan niet veel verstandiger, hem een geldsommetja te overhandigen met bestemming naar welgevallen, dan een zilveren inktstel, dat gij noch iemand na hem ooit zal gebruiken, of een gouden horloge, dat hij zorgvuldig in een kast zal leggen? Wanneer men een kunstenaar wil vereeren, wiens streven en volbrengen in wijden kring sympathie heeft gewekt, dan wordt het meer en meer gebruikelijk, dit te doen door aanbieding van een «enve- loppe«. Men ziet hierin een bewijs van achteruitgang: het kiesheidsgevoel ver mindert bij het publiek, het gevoel van eigenwaarde bij den artiest, de vroegere traditioneels lauwerkrans van edel metaal was daarom zoo goed op zijn plaats, omdat bij aan niets deed denken dan aan zijn roem en aan vereering, en voor geen ander doel te gebruiken was; 't was zuivere poëzie, zonder eenige prozaïsche inmenging. Dat klinkt aardig, maar zegt niets. De poëzie zit niet in den vorm van bet geschenk, maar in de gedachte, die aanbieding bezielt. Zijn beide met elkander in zekere overeenstemming te brengen, des te beter. Maar voor het overige is er niets, waarvan de on geschiktheid van het geld als hulde- bewijs blijkt, en alleen zij, die er wat erg veel van hebben, zullen natuurlijk in eenigo vermeerdering geen reden tot buitengewone blijdschap en dank baarheid hebben. Poëzie is overal zong De Gene- stet en zij is ook in stoffelijke voor werpen. Maar in deze moet men haar brengen. Gelijk de hand des werkmans het iuw en vormloos stuk metaal weet te omsmeden tot een lauwerkrans, werkt ook de vriendelijke gezindheid van geven en de levenswijsheid van den begiftigde de briefjes, die schijfjes ver tegenwoordigen, om tot een zonneglans op het levenspad, tot een verfrisschende regenbui op den dorren akker der dagelijksche dingen. Rusland wil geld leenenl De Russische regeering bereidt naar de Corriere della Sera verneemt ten aantal maatregelen voor om het privaat bezit te herstellen, zoodat de banken weer hun bedrijf als voorheen zullen kunnen uitoefenen. Bij den steeds erger wordenden noodtoestand van Rusland op econo misch gebied is dit een volstrekte noodzakelijkheid geworden. Het ban kroet van Rusland schijnt onafwend baar en de regeering meent, dat het eenige middel om haar land voor zulk een ramp te bewaren, het uitschrijven van een buitenlandsche leening is. Zij is er echter van overtuigd, dat zulks alleen mogelijk is, wanneer Rusland de vroegere economische orde met de daaruit voortvloeiende economische waarborgen, weder invoert. 18 Mei herdenking in Zwitserland. De vredesvereeniging teGenève heeft, ter herdenking van den openingsdag van de eerste Vredescouferentie, op 18 Mei 1.1. een groote openbare ver gadering te Genève gehouden, welke bezocht was door honderden personen, en waar de voorzitter Louis Favre, en de heeren Malche, W. Rappard, en G. Fulliquet luide toegejuichte rede voeringen hielden. De volgende motie werd bij accla matie aangenomen De Vergadering te Genève bijeen op 18 Mei 1918 ter herdenking van deu openingsdag der eerste Vredes conferentie te 's-Gravenhage; veroordeelende de leer, dat het ge weld moet gaan boven bet recht; zich uitsprekende voor het recht der volkeren om over eigen lot te beschikken; overwegende, dat de tegenwoordige oorlog is een ooi log tegen den oorlog prolesteerende tegen de verdekte pogingen om een vrede tot stand te brengen, die het geweld zou beloonen en de onrechtvaardigheid zou bekrach tigen en aldus nieuwe oorlogen zou vooibereiden zendt een broederlijken groet aan de onderdrukte volkeren en begroet in President Wilson en in alle anderen die het recht en de vrijheid verdedigen, de pionniers voor den Volkerenbond en voor een nieuwe internationale rechtsorganisatie gegrond op de samen- wetking van alle gedemocratiseerde volkeren en roept de inwoners van Genève en het geheele Zwitsersche volk op om mede te werken aan de verwezenlijking van dit groote ideaal, op den grondslag zoowel van ver goeding voor bet begane onrecht als van het herstel van het recht en de vrijheid. Hongersnood óf brood in voldoende rantsoen. Onder dit opschrift schrijft de beer Jac. Ëouma, Jspeciaal arts voor stof- wisselings- en voedingsziekten in Den Haag, het volgende in de «Nieuwe Ct.« Reeds eenige malen is de trom ge roerd over de quaestie van aardappel poeder ter vermenging met brood- graanmeel. Deze zaak is reeds meer dan een jaar z. g. in onderzoekzelfs heeft «Nutricia» goed en deugdelijk brood bereid van aardappelpoeder met onder melkpoeder, waar uit de bruikbaarheid van het aardappelpoeder als brood grondstof boven allen twijfel is ge bleken. Door een vermenging van dit materieel met bijv. 30 pCt. tarwemeel of dergel. verkrijgt men een brood grondstof met schitterenden bakaard en uitstekend van smaak en hoedanig heid. Wat de gezondheid betreft is aard appelpoeder verre te verkiezen boven aardappelmeel. Alle nuttige bestand- deelen blijven bewaarden hetdigestie- proces wordt er door gebaat; aard appelmeel constipeert bovendien wat aardappolpoeder niet doet. Op het gehalte aan 6 pCt. eiwit is reeds meer malen gewezen, terwijl de opbrengst van aardappelpoeder die van aard appelmeel met 30 pCt ovei treft. Bedenkt wat dit beteekentop 15.000 tons een winst van 4500 tons netto provenu, dus zooveel als een gewone American trader ovor zee vervoert. Helaas, deze goudvink dreigt ons te ontvliegen door de heerschende anar chie aan ons Ministerie van Landbouw. Commissies enz. in het oneindige I Op Amerika valt niet te rekenen en op Oekraïne evenmin; wat er komt, moet als toegift worden beschouwd. Wat is dan grootscher dan zichzelf te heipen en dat kan wanneer nu nog de hand aan den ploeg wordt geslagen. Nog een paar weken talmen en het is te laat Alle fabrieksaardappelen moeten worden verwerkt tot aardappelpoeder. Dit kan alleen geschieden in de buuit van de groeiplaats, daar trans portmoeilijkheden naar elders onover komelijk zijn en de zich aldaar be vindendeaardappelmeelfabrieken voor zien zijo van waschinrichtingen. De groote moeilijkheid leveit het drogen; biervoor zijn deze fabrieken niet in gericht. Het materiaal hiervoor, de riflelbuizen, moet uit Duitscbland komen en is voor het oogenblik vrij wel onbereikbaar. Welnu, dan de groote bestaande droogerijen verplaatst naar de streek van de aardappelproductie. Waar een wil is, is een weg; het geldt ons volksbestaan en onze volksgezondheid. Het kan, dus het moet; talmt de Regeering langer met het nemen van onmiddellijk ingrijpende maatregelen, dan komt de geheele verantwoorde lijkheid van broodgebrek en hongers nood ten laste onzer Regeering en speciaal van den Minister van Land bouw enz. Waar het goudgeld blijft. Tusscben Ter Apel en Compascuum zijn eenige gesluierde dames aange houden, die de grens naar Duitschland wilden oversteken. De passen waren goed in orde, doch bij onderzoek bleek, dat deze dames f 1*200 Nederlandsch goudgeld trachtteD mee te nemen. »Nws.« Spoorwegtarieven. Naar wij vernemen, gaat de ver hooging der spoorwegtarieven in met 1 Juli. De tarieven worden dan even hoog als verleden zomer dus, 50 pCt. boven de normale, in vredestijd. De duurdere zomertarieven zullen vermoedelijk tot 1 October gelden. «N. v. d. D.<r Reparatie aan schoenen. Binnenkort kunnen maximumprijzen worden verwacht voor de schoenen reparaties. Reeds wordt dienaangaande overleg gepleegd met den Nederlandschen Bond van Schoenmakers. Kunstbrood. De firma wed. B. van Doesburg te Mijdrecht fabriceert een soort kunst brood, van producten, die de Neder- landsche bodem bij groote boeveel heden oplevert. Welke die producten zijn, is bet geheim der uitvindster; het smaakt best zegt de »Tel.« Faillissementen in Nederland. Volgens mededeeling van het Han delsinformatiebureau van Van der Graaf Co 's Bureaux voor den Han del zijn over de afgeloopen week, eindigende 25 Mei, in Nederland uitgesproken 9 faillissementen tegen 24 faillissementen in dezelfde week van het vorige jaar. Van 1 Januari tot en met 25 Mei 1918 374 faillissementen tegenover 357 over hetzelfde tijdperk van bet vorige jaar. Rupsenplaagl De omtrek van Roermond wordt zóó door de rupsen geteisterd, dat de wegen er als het ware mee bedekt zijn en de voetgangers genoodzaakt zijn een omweg te maken. Aardschokken Maandagavond ongeveer balfzes is te Maastricht een hevige trilling waar genomen. In sommige huizen vielen zelfs schilderijen van den muur. In sommige gebouwen rinkelde aan den voorkant alles, terwijl aan den achterkant niets bemerkt werd. De heer G. J. Buijs heeft be dankt als lid en voorzitter van het Bestuur der Vereeniging «Ambachts school voor Amersfoort en Omstreken». In diens plaats is benoemd de heer Ds. J. Visser R. O. G. alhier. Aan de Universiteit te Amster dam promoveerde onze stadgenoot dr. Van der Hoeve. Zijn proefschrift had ten grondslag het rapport, uil- gebracht in z'n fuuctie als schoolarts alhier. Volgens dit rapport was van onder voeding hier ter stede geen sprake, hoewel de crisis wel van invloed is op zwakkere gestellen. Zondag jl. trad dr. H. J. Toxo- peüs voor het eerst te Zaandam op als predikant der Ev. Luth. Gemeente. Ds. Drijver uit Haarlem bevestigde ZEerw. Door de Kiesvereen. «Amers- foort's Gemeentebelang» is tegen Vrijdag a.s. eene vergadering in «Ons Huis» uitgeschreven. Den leden wordt er met nadruk op gewezen zonder geldige redenen niet absent te blijven. De verkiezingen staan voor de deur en het staat wel te bezien, dat 't er warm toe zal gaan. Dus, alle hens op dek. Aan onze plaatsgenoote Mej. J. Baartman kon in de Amersfoort sche Zweminrichting het diploma als geoefend zwemster worden uitgereikt. Het Bestuur dor Vrijz. Dem. Kiesvereeniging alhier heeft een adres aan den Gemeenteraad verzonden, het verzoek behelzende om terug te komen op hun besluit van 2 Mei jl. waarbij werd verworpen het oprichten eenei Gemeentelijke Winkel. Bovengenoemd Bestuur acht dit in de tegenwoordige tijdsomstandigheden niet in 't belang van Amersfoort's burgerij. De diefstal door inbraak, ge pleegd in den schoenwinkel van Mej. de wed. Van Woudenberg aan deo Zuidsingel is thans gebleken geschied te zijn door twee militairen. Bij de bewoners aan den Leus- derweg circuleert een adres ter intee- kening om B. en W. dezer gemeenle te verzoeken ook langs hunne wonin gen den sproeiwagen deo weg te doen bevochtigen. Door de vele droogte heeft men hier ontzettend veel last van stof. Het gymnastieklokaal vao de school in de Beekstraat wordt inge richt voor een militair tehuis en zal a.s. Vrijdag officieel als zoodanig geopend wordeD.

Historische kranten - Archief Eemland

Nieuwe Amersfoortsche Courant | 1918 | | pagina 1