I
de verkiezing van een burgemeester. De fractie meent,
dat het huidige systeem dient te worden gehandhaafd.
Dit standpunt is voor de fractie aanleiding om het voor
stel van mevrouw Polet niet te steunen.
De heer DE GROOT onderschrijft de door mevrouw
Polet en de heer De Bruin aan het adres van het colle
ge gesproken woorden van waardering voor de vlotte wij
ze waarop de stukken zijn vermenigvuldigd en toegezon
den.
Spreker is heel wat minder enthousiast over het schrij
ven van de gemeente Rheden dan mevrouw Polet. Met
het eerste gedeelte van de brief zou hij nog akkoord kun
nen gaan, hoewel er vele belangrijke zaken onbesproken
blijven. Maar met hetgeen over de wethouders in de
brief van de gemeente Rheden wordt gesteld, kan hij
beslist niet instemmen. Wanneer uitvoering zou worden
gegeven aan de denkbeelden van de gemeenteraad van
Rheden, dan zal het gemeentebestuur nog meer veramb-
telijken dan thans reeds het geval is. De afstand die er
thans reeds bestaat tussen de burgerij en het gemeente
bestuur zal nog groter worden, wanneer de wethouders
niet meer gekozen volksvertegenwoordigers zullen zijn,
maar benoemde ambtenaren. Ook met hetgeen in het
stuk van de gemeente Rheden wordt opgemerkt over
de salariëring van de wethouders, kan spreker niet in
stemmen.
Het zal burgemeester en wethouders duidelijk zijn
dat hij het voorstel van mevrouw Polet niet zal steunen.
De heer VAN POPPELEN zegt dat de K.V.P.-fractie
respect heeft voor het door de gemeente Rheden opge
stelde stuk. De fractie meent echter dat het verstandi
ger is om met het innemen van een standpunt te wach
ten tot concrete regeringsvoorstellen op tafel liggen. Te
hopen zij dat de raden zich zullen kunnen uitspreken
over het ontwerp-gemeentewet, dat te zijner tijd zal
verschijnen. De fractie zal derhalve het voorstel van me
vrouw Polet niet steunen.
De heer BERKELBACH VAN DER SPRENKEL zegt
dat de brief van de gemeente Rheden een gedegen stuk
is. Met belangstelling heeft de protestants-christelijke
fractie kennis genomen van dit stuk.
Eventueel zou de fractie bereid zijn om adhesie te be
tuigen, omdat door de brief van de gemeenteraad van
Rheden het vraagstuk van het dagelijks bestuur van de ge
meenten nog eens goed onder de aandacht wordt gebracht.
Maar verder zou de fractie niet willen gaan met het be
tuigen van adhesie.
De fractie meent reeds enige jaren dat de vraag hoe
het dagelijks bestuur van de gemeenten - vooral de wet-
houdersposten - zich zelf in de nabije toekomst zullen
moeten aanvullen, zeer moeilijk te beantwoorden is. Het
zal steeds moeilijker worden om voor een vaak toch niet
zo heel erg zekere positie capabele mensen te vinden. En
die capabele mensen zijn nodig. Men kan de weg opgaan
die in de brief van de gemeente Rheden wordt aangege
ven. Terecht heeft de heer De Groot reeds opgemerkt dat
de kans op verambtelijking groot is, iets wat zeer zeker
niet de bedoeling kan zijn.
Het vraagstuk is zeer moeilijk en wordt met het zen
den van een brief en het betuigen van adhesie bepaald
niet opgelost. Vandaar dat de protestants-christelijke
fractie niet enthousiast is voor het voorstel van me
vrouw Polet.
De benoemingsprocedure van de burgemeester mag
waarlijk nog wel eens onder ogen worden gezien. Het is
bepaald mogelijk dat een situatie die meer dan honderd
jaar geleden is geschapen, aan herziening toe is. De weg
die in het stuk van de gemeente Rheden wordt aangege
ven, is zeker niet zo radicaal dat men moet gaan steige
ren.
Het goede van de brief van Rheden is dat er sprake is
van een gedegen en zeer terughoudend schrijven aan
de minister van binnenlandse zaken. De protestants-
christelijke fractie acht op het ogenblik geen termen aan
wezig om adhesie te betuigen, omdat daardoor een stap
wordt gedaan in een richting - dit geldt vooral het twee
de gedeelte van de brief dat betrekking heeft op de wet
houdersbenoemingen - die verder gaat dan op dit mo
ment met zeer oppervlakkige studie is te overzien.
De VOORZITTER zegt dat de brief van de ge
meente Rheden betrekking heeft op enige zaken die nog
al in de belangstelling staan in de kring van gemeentebe
sturen en het Rijk. Iedereen die met bestuursrecht heeft
te maken interesseert zich voor de zaken die in de brief
worden besproken. Er vindt nogal wat studie plaats.
Een commissie uit de Vereniging van Nederlandse Ge
meenten houdt zich o.a. met de in de brief besproken
zaken bezig, evenals een staatscommissie. Het is heel
goed dat men zich ook in diverse andere kringen be
raadt over de problemen en ideeën naar voren brengt.
Daardoor wordt de discussie verrijkt en zullen nieuwe en
wellicht goede ideeën naar voren worden gebracht.
Het gemeentebestuur van Rheden heeft de brief gezon
den aan de minister van binnenlandse zaken. Spreker
meent dat het gemeentebestuur van Rheden er beter aan
zou hebben gedaan de brief te sturen aan de Vereniging
van Nederlandse Gemeenten, omdat deze vereniging een
eigen inbreng heeft bij het werk ten aanzien van de her
ziening van de gemeentewet.
In de uitermate ingewikkelde en moeilijke materie is
door het gemeentebestuur van Rheden een heel concreet
standpunt ingenomen. De geleerden op het terrein van
het administratieve recht hebben over het algemeen nog
geen standpunt ingenomen, zij studeren nog.
De vraag rijst of de democratische bestuursvorm geen
geweld wordt aangedaan door de in de brief van de ge
meente Rheden voorgestane wijze van wethoudersbenoe
ming. Het is erg moeüijk om de democratische be
stuursvorm goed te laten functioneren. Spreker meent
dat de democratische bestuursvorm bij de gemeentebe
sturen nog het beste functioneert, omdat de gemeente
besturen het dichtst staan bij de bevolking. In de andere
bestuurslagen functioneert de democratische bestuurs
vorm minder goed.
De democratische bestuursvorm van het gemeentebe
stuur komt in de gemeenten duidelijk tot uitdrukking doo
de rechtstreekse verkiezing van een raad en de verkiezing
van de dagelijkse bestuurders (de wethouders) uit die
raad. Aan de andere kant heeft een gemeentebestuur te
maken met de grote invloed van de technocraten (de des
kundigen), die op allerlei gebieden een speciale studie
hebben gemaakt. Het dagelijks bestuur van de gemeente
en de raad dienen tegenspel te leveren. Er moet voor
worden gezorgd dat het gemeentebestuur zelf ook niet
een technocratisch bestuur wordt, want dan ontbreekt
het tegenspel van bestuurszijde. Het bestuur moet een
zaak op een andere, bredere en ruimere manier zien dan
de deskundigen, die wel op hun eigen gebied over de
meeste deskundigheid beschikken, maar die niet zo zijn
geschoold in het bekijken van een zaak van alle kanten.
Dit laatste is een zaak van een gemeentebestuur. Wanneer
men de door de gemeenteraad van Rheden voorgestane
weg inslaat, dan zal de democratie van het bestuur nog
geringer worden.
Over de procedure bij de burgemeestersbenoeming
wordt op het ogenblik veel geschreven. Het is duidelijk,
dat de huidige toestand niet bevredigend is. In de toe
komst zal er wel een andere procedure komen dan thans
het geval is. Spreker gelooft echter dat de door de ge-
4:
