De afspraak die is gemaakt in het seniorenconvent, nl. dat
in de algemene beschouwingen van de fractievoorzitters
uitputtende beschouwingen over alle hoofdstukken verme
den dienen te worden, stemt overeen met de door D'66 se
dert haar komst in deze raad - in 1970 - gevolgde gedrags
lijn. Sprekers fractie heeft hiermee dan ook geen moeite.
Zij zal woensdag bij de behandeling van de hoofdstukken
nader op de details ingaan.
De andere afspraak in het seniorenconvent, die op het
laatste moment is gewijzigd, heeft de fractie wat meer moei
te gekost en heeft spreker persoonlijk een bedorven week
end bezorgd, aangezien vanavond toch alle fractievoorzitters
een uitgeschreven verhaal zouden hebben. Hij heeft zich
hieraan geconformeerd, maar niet van harte; hij had liever
aan de hand van wat punten gesproken.
Spreker wil thans ingaan op de samenspraak met de bevol
king. In Soest zijn enige positieve ontwikkelingen op dit ge
bied te constateren. Hij noemt de populaire uitgave van de
begroting in het gemeentelijk voorlichtingsblad, die ook dit
jaar weer een goede weergave van een vrij ingewikkelde
zaak vormt. Voorts noemt hij de aan het ruimtelijk beleid
en het verkeersbeleid gewijde hoorzittingen en ten slotte
de bestendiging van de openbaarheid van een drietal raads
commissies van advies en bijstand, die begin 1974 haar be
slag zal krijgen. Vermoedelijk zullen nog enige andere com
missies volgen. Er gebeurt dus echt wel iets. Niettemin zijn
de zorgen van sprekers fractie op dit terrein nog niet voor
bij. Zij vraagt zich af 1. of het systematisch genoeg ge
beurt en 2. of het van harte gaat of dat het door sommigen
meer wordt gezien als een soort modegril van voorbijgaan
de aard, waar men op het ogenblik helaas niet onderuit kan.
Ten aanzien van de systematiek van de inspraak is langza
merhand voldoende literatuur beschikbaar. Spreker noemt
bijv. het artikel van drs. Hoorn in Intermediair van 13 juli
1973. Deze noemt als belangrijkse elementen:
het moet een georganiseerd proces zijn, waarbij van te
voren de momenten van inspraak en informatie zijn
vastgelegd en bekend gemaakt;
- het moet in een vroegtijdig stadium plaatsvinden;
een zo representatief mogelijk deel van degenen die het
aangaat, moet er bij betrokken zijn;
- het moet een tweerichtingverkeer zijn, waarbij de me
ningsvorming van de burgerij door voorafgaande voor
lichting is gestimuleerd;
bij de burgerij moet de redelijke verwachting bestaan
dat hetgeen naar voren wordt gebracht van invloed kan
zijn op de uiteindelijke beslissing; de redenen waarom
eventueel anders wordt beslist, dienen in ieder geval be
kend te worden gemaakt.
De tweede vraag is of het van harte gaat; met welke menta
liteit staat men er tegenover? Het is duidelijk en ook wel
begrijpelijk dat sommigen met een zekere weemoed terug
denken aan de periode tot omstreeks 1966, toen alles nog
veel gemakkelijker ging en de burgerij nog begreep dat de
bestuurders het allemaal beter wisten. Ook de geluiden die
de heer Oldenboom vanavond heeft laten horen, roepen her
inneringen op aan die vervlogen tijd. Zijn opmerking dat
fracties zonder leden in het college zich in het openbaar kri
tischer opstellen, is in Soest inderdaad van toepassing. Zijn
brede middenpartij op confessionele grondslag mag dit wat
spreker betreft ook; als men het liever achter de schermen
doet, moet men dat zelf weten.
De tijd waarover hij zojuist sprak, komt niet meer terug, en
dat is maar gelukkig ook. Men kan zich dan ook beter ont
houden van suggesties dat zij, die nog niet zo lang in Soest
wonen, eigenlijk nog geen recht van spreken hebben, iets
wat spreker onlangs nog in het geval van de Ir. Menkolaan
heeft moeten horen. Andere voorbeelden van voor de bur
gerij succesvol verlopen tegenspraakprocedures waren in het
afgelopen jaar de verzorgingsflat aan de Heideweg en de
hoogbouw in het plan Kerckenlandt. De renovatie van de
Molenstraat is een verhaal op zich; later in deze maand zal
men hierop nog uitvoerig terugkomen.
Het zal duidelijk zijn dat de tegenspraak moet worden om
gebogen in de richting van samenspraak en dat hiervoor het
juiste kader moet worden geschapen. Dat kader is niet al
leen de hoorzitting, die duidelijk gebreken heeft ten aanzien
van de representativiteit, maar die het voordeel heeft dat
iedereen ten overstaan van bestuurders en ambtenaren zijn
zegje kan doen. Men zou via wijk- enb uurtraden de in
spraak kunnen kanaliseren over zaken die specifiek betrek
king hebben op het woon- en leefmilieu van de eigen
woonbuurt. Daarnaast zou een soort dorpsbouwkundig ad
viesorgaan kunnen worden gesticht, waar in deze gemeente
wonende personen met een bijzondere deskundigheid of be
langstelling een soort permanent gesprekscentrum zouden
kunnen vinden voor o.m. de planologische problematiek.
Gaarne zou sprekers fractie de mening van het college over
een dergelijke constructie vernemen. Een en ander staat
dus naast de gemeenteraad, die een organisatiestructuur
voor de beslissingsfase vormt. Deze beslissingen dienen
echter zo veel mogelijk de waarden-, normen- en behoeften-
patronen van alle betrokken burgers te weerspiegelen en
daartoe kunnen de bovengenoemde organen een belangrijk
hulpmiddel vormen.
Het tweede onderwerp is dat van de buitenlandse werkne
mers. Een groep in Soest wonende burgers met wie hele
maal geen samenspraak plaatsvindt, wordt gevormd door
de buitenlandse werknemers. Het gaat hierbij zo langza
merhand om forse aantallen, waarbij de grootste groepen
worden gevormd door de 600 a 700 Turken en de 100 a
200 Marokkanen. In het verleden is hierover in de gemeen
teraad al meer gesproken. Met name de vroegere fractie
voorzitter van het PAK stelde hierover bij de vorige begro
tingsbehandeling enkele vragen. Van de wethouder van so
ciale zaken kreeg deze toen o.a. het volgende antwoord -
men kan dit vinden in de notulen van 11 december 1972,
bladz. 159 -:
„Het idee van de heer Pieren om op niet te lange termijn
een soort van beraad over deze kwestie te organiseren,
verdient zeker aandacht. Overigens zouden wij daarbij allen
die zich op dit terrein bewegen, willen betrekken; het moet
niet een gesprek met alleen het bedrijfsleven zijn. Wanneer
men daarbij tot bepaalde initiatieven komt, zal van de zijde
van de gemeente alle medewerking worden verleend, want
naar mijn mening is het niet alleen onze taak de politiever
ordening en de huisvestingsverordening uit te voeren. Dat
is allemaal toezichthoudend. Er dient ook een duidelijke
handreiking op dit gebied te geschieden."
De goede wil was dus echt wel aanwezig en de ernst van de
problemen werd onderkend. Spreker heeft echter het ge
voel dat gedurende het afgelopen jaar iedereen op iedereen
heeft zitten wachten. Ter doorbreking van deze impasse wil
zijn fractie het college dringend verzoeken ter zake het ini
tiatief te nemen en als bijeenroeper te fungeren van een be
raad, waarbij ten minste aanwezig zouden moeten zijn:
- een afvaardiging van de buitenlandse werknemers;
de werkgroep buitenlandse werknemers Soest;
- de Stichting buitenlandse werknemers Gooi- en Eemland;
- een vertegenwoordiging van de vakbonden;
- de Soester zakenkring en/of bepaalde bedrijven met veel
buitenlandse werknemers;
- vertegenwoordigers van de gezondheidszorg, de maatschap
pelijke dienstverlening, het onderwijs en de huisvesting.
