fanfoceef
BirtHenlandscU (/veezicht
Buite-toiaïtdscU (Jt/evzicbt
Vrede in
Spcutie?
Nabetrachting over de
verkiezingen.
Een week van spanning en
opwinding voor heel Nederland.
Toch is in ons rustige land
alles nagenoeg rustig verloopen,
zonder noemenswaardige onge
regeldheden. Groote verrassin
gen heeft de uitslag ook niet
gebracht. Wel heeft de N.S.B.
zich teleurgesteld gezien in zijn
verwachtingen, en ook vele an
deren is dit resultaat al naar
hun gezindheid mee of tegen ge
vallen. De winst van de A.R. is
niet zuiver te danken aan de
beginselen van haar aanhangers.
Dr. Colijn zelf heeft verklaard
dat lang niet allen, die op de
A. R. gestemd hebben, over
tuigde A. R. zijn. Als een soort
nationale figuur heeft dr. Co-
lijn den steun ontvangen van
velen buiten den nauwen kring
van zijn onmiddellijke geestver
wanten. De groote R.K. Staats
partij kan zich verheugen in een
even groote vooruitgang als de
A. R., terwijl de S.D.A.P. een
kteinere winst boekt en de L.S.P.
en de Chr. H. P. een aanmerkelijk
verlies geleden hebben. De klei
nere partijen, behalve de C.D.U.
hebben allen een zetel verloren,
met het gevolg dat 5 eenmans
partijen niet in de Tweede Ka
mer zullen terugkeeren.
Bij de verkiezingen voor de
Eerste Kamer, waarvan de uit
slag afhangt van de samenstel
ling van de Provinciale Staten,
volgens de Statenverkiezingen
van 1935, hebben de A.R. en de
S.D.A.P. elk 1 zetel en de N.S.B.
twee zetels gewonnen, de B. K.
zijn gelijk gebleven en de Vrij
heidshond heeft 2, de CHU en de
V.D.B. hebben 1 zetel verlo
ren-
Amsterdam in feestkleedf), voor het aanstaand koninklijk bezoek.
In de versiering der straten nabij den Dam begint reeds teekening
te komen.
Anthony Eden tijdens de Volkenbondsvergadering te Genève over
de toelating van Egypte.
Z.K.H. Prins Bernhard ko
ninklijk commissaris van
de Jaarbeurs.
Door den raad van beheer der
Kon. Ned. Jaarbeurs is deze week
Z.K.H. Prins Bernhard geinstal-
leerd als koninklijkcommissaris.
Na de installatie werd aan Z.K.
H. door den voorzitter, dr. F. H.
Fentener, het insigne van den
raad van beheer overhandigd.
De tewaterlating van de
Tromp.
Onder groote geestdrift van de
talrijke aanwezigen heeft in het
begin van de afgeloopen week
H.M. de Koningin de tewaterla
ting van de Tromp verricht. Tot
veler verrassing was H. M. ver
gezeld van Z.K.H. Prins Bern
hard. Na de rede van dén direc
teur, den heer Goekoop, had de
doopplechtigheid plaats, waarbij
H.M. met een ivoren hamer
tegen het zilveren bijltje sloeg,
zoodat de doopflesch tegen de
ijzeren wand uiteenspatte. Een
oogenblik later begon het schip
heel langzaam te glijden, het
kreeg meer snelheid en gleed
met een flinke vaart in het wa
ter. De Ned. Marine is hiermee
een geheel nieuw scheepstype
rijker, een product van Neder-
landsche industrie.
Het Nederlandsche pavil
joen te Parijs.
In de afgeloopen week is on
der groote belangstelling van
vele autoriteiten het Nederland
sche paviljoen op de tentoon
stelling te Parijs geopend. De
openingsplechtigheid had plaats
in de zaal voor religieuze kunst.
O.a. waren aanwezig de Ned.
gezant jhr. dr. J. Loudon de
Fransche minister van handel,
Paul Bastrid, de Ned. ministers
Slotemaker de Bruine en Gelis-
sen en de directeur van de K.L.
M., dhr. Plesman. Als eerste
voerde mr. Crena de Jongh, de
voorzitter van de commissie het
woord en dankte de Fransche
regeering voor haar organisatie
en bracht hulde aan de leden
der Ned. commissies, de Ned.
architecten en ingenieurs en de
Fransche bouwfirma's. Hierna
volgden de redevoeringen van
den commissaris-generaal, dhr.
Edmold Labbe, en van den Fran-
schen minister, waarin de Ned.
ministers begroet werden en
Nederland welkom werd gehee-
ten op de tentoonstelling van
Frankrijk.
De Ned. ministers Slotemaker
de Bruine en Gelissen namen
daarna resp. het woord en
brachten hulde aan Frankrijk
voor zijn initiatief en dank voor
het feit, dat ook Nederland ver
tegenwoordigd mocht zijn. Mi
nister Slotemaker de Bruine
prees de Ned. Tegeering, die zich
tot taak heeft gesteld het sa
mengaan van kunst en techniek
in beeld te brengen.
Minister Gelissen wees op het
belang van internationale uit
wisseling van goederen en dien
sten, vooral in deze tijden van
economische crisis. Aan het eind
van den dag hebben de gezant
en mevrouw Loudon allen ont
vangen, die hun medewerking
hadden verleend aan het welsla
gen van deze plechtigheid.
Het kabinet stelt de porte
feuille ter beschikking.
Een ander belangrijk feit van
deze week is, dat de voorzitter
van den raad van minsters aan
H.M. de Koningin heeft mede
gedeeld, dat de heeren minis
ters meenen hun portefeuille
ter beschikking te moeten stel
len, dit in verband met de om
standigheden waaronder het
kabinet is opgetreden, afgezien
van den uitslag der verkiezingen.
In verband hiermee heeft H.M.
de Koningin Donderdag de voor
zitters der beide Kamers en den
vice-president van den Raad van
State bij zich op het Huis ten
Bosch ontvangen.
Overeenkomst der Oslo-
staten.
Vrijdag 28 Mei is in den Haag
de oevreenkomst van de Oslosta-
ten geteekend, door de gedele
geerden van de landen, die deel
uitmaken van de Conventie van
Oslo, n.1. België, Denemarken,
Finland, Luxemburg, Noorwegen,
Nederland en Zweden. Hierbij is
de opheffing van een aantal
contingenteeringen vastgesteld
en de handelstarieven zijn ge
stabiliseerd.
De regeeringen van de deelne
mende staten zijn overeengeko
men gezamenlijk maatregelen te
treffen om een einde te maken
aan de praktijken van abnorma
le mededinging in den buiten-
landschen handel, die hun land
betreffen. De overeenkomst zal
voorloopig in werking treden op
1 Juli 1937 en een looptijd heb
ben van één jaar.
De Volkenbondsraad bij
een.
Het geschil Alexandrette thans
geregeld.
In een bijeenkomst van den
Volkenbondsraad is de kwestie
tusschen Frankrijk en Turkije,
inzake Alexandrette tot een re
geling gekomen.
Nu Rüst U Aras ekozen is tot
voorzitter van de buitengewone
Volkenbondsvergadering, schijnt
hij wel eenigszins toeschietelij
ker te zijn geworden. Hij heeft
toegegeven in de laatste ge
schilpunten: de drie gemeenten
waar het om ging, zullen buiten
blijven en het Arabisch zal, ge
lijk aan het Turksch, een offici-
eele taal worden.
De Spaansche regeering te
Valencia beroept zich op
den Volkenbond.
Het belangrijkste punt van de
agenda was wel het beroep van
de Spaansche regeering te Va
lencia op den Volkenbond. De
Spaansche afgevaardigde Del
Vayo heeft het debat geopend
met een rede waarin hij wees
op de Duitsche inmenging bij de
vernietiging van Guernica door
Duitsche vliegtuigen en bekend
maakte, dat de regeering van
Valencia niet dacht over een
wapenstilstand, zooals door En
geland was voorgesteld. Het aan
dringen van Del Vayo op een
positieve houding van Genève in
het Spaansche conflict had niet
veel uitwerking. Eden, Delbos en
Sandler zijn tegen een Volken
bondsactie naast de Londensche
niet-inmengingscommissie. Op
merkelijk is het streven, noch
Italië noch Duitschland te Drik-
kelen en de hoop, die schijnt te
bestaan, om met Duitschland 'n
overeenstemming te vinden.
Dr. Schacht heeft bij zijn ope
ning van het Duitsche paviljoen
op de wereldtentoonstelling in
sproken over de Fransch-Duitsche
ken over de Fransch-Duitsche
betrekkingen. En zonder twijfel
zullen gunstiger economische be
trekkingen een goede uitwerking
op de politieke toestanden kun
nen hebben.
De kabinetscrisis in Enge
land.
Tijdens deze zitting van den
Volkenbondsraad, waarbij ook de
Engelsche minister Eden aanwe
zig was, had in Engeland een
kabinetswisseling plaats. Wat
men reeds lang zag aankomen,
is nu gebeurd: Baldwin is afge
treden, en met hem is ook Mac
Donald uit het kabinet getre
den. De functie van Baldwin
wordt overgenomen door den
niet veel jongeren, maar meer
krachtigen staatsman Neville
Chamberlain. Voor het Britsche
rijk wordt hiermee een periode
van het politieke leven afgeslo
ten. Wel zal er in de samenstel
ling van de nieuwe regeering
weinig verschil zijn met de re
geering Baldwin, maar met
Baldwin en Ramsy Mac Donald
treden twee figuren af, die sinds
jaren met de Engelsche politiek
verbonden waren.
De nieuwe samenstelling van
het Engelsche kabinet is even
als het vorige, bestaande uit
15 conservatieven, 4 nationale
liberalen en 2 leden van de na
tionale labourparty. Eden is mi
nister van buitenlandsche zaken
gebleven, hoewel er van bepaalde
kant (o:a: de Beaverbrookpers)
in een andere richting gedron
gen werd.
De koning heeft Baldwin be
noemd tot ridder in de orde van
den Kouseband.
De Locarno-kwestie.
AU tweede punt is ook de
Locarno-kwestie ter sprake ge
komen. Eden en Delbos legden
daarbij alleen een verklaring af
over de laatste onderhandelin
gen met België, terwijl de Bel
gische minister Spaak, wees op
de trouw van België aan het
Volkenbondsstatuut: De moge
lijkheid tot een nieuw Locarno
is zoo groot mogelijk gelaten en
men heeft het vertrouwen in het
sluiten van een nieuwe overeen
komst uite esproken-
Er zijn in de laatste dagen en
weken in en rondom de Spaan
sche kwestie eenige dingen ge
beurd, welke zonder eenigen
twijfel waard zijn een oogenblik
vastgehouden te worden.
Op 17 Mei werd te Valencia na
dat een anarchistische opstand
met verwonderlijke snelheid on
derdrukt was, een nieuwe regee
ring gevormd, waarin geen en
kele anarcho-syndicalist meer
zitting heeft. Gematigde socia
listen zijn in deze regeering het
meest radicale element; het cen
trum wordt gevormd door de
burgerlijke democraten; en de
conservatieve vleugel bestaat
hoe paradoxaal het ook klinken
mag uit twee communisten.
Van den minister-president Ne-
grin is bekend, dat hij de zoon
is van den na Juan March rijk
sten man van Spanje. Nadat de
ze verandering zich voltrokken
had, viel er in West-Europa een
zekere ontspanning op te mer
ken. En op 21 Mei kwam er een
nieuw lichtpunt. Op dezen dag
werd bekend, dat Engeland zou
pogen een wapenstilstand te be
werkstelligen.
Deze data liggen zoo dicht bij
elkaar, dat het moeilijk is nog
van een toeval te spreken. Be
wijzen, dat er eenig verband zou
bestaan tusschen de fractiebe
sprekingen der Spaansche com
munisten en de zittingen van
het Britsche kabinet, ontbreken
natuurlijk. Maar men mag niet
over het hoofd zien, dat er juist
in die dagen druk werd geconfe
reerd tusschen de vertegenwoor
digers van Frankrijk en Engeland
eenerzijds en die van Sovjet-
Rusland anderzijds. Het is dus
geenszins uitgesloten, dat de
ruk naar rechts in Spanje het
gemeenschappelijk werk is van
de „entente cordiale'. Wat men
daarmede voor heeft gehad,
is zonder meer duidelijk. Het
staat vast, dat men in Engeland
en tevens in West-Europa al
evenmin een rood, als een fas
cistisch Spanje wenscht. Men
slaat zelfs de plank niet mis met
de bewering, dat in het begin
van den burgeroorlog de meeste
menschen meer sympathie voor
Franco dan voor zijn tegenstan
ders koesterden. Later, onder
den druk van de Italiaansche
inmenging werd dit anders.
Vooral de Engelschen gingen in
zien dat een met Italië verbon
den Spanje groote gevaren
voor den Britschen zeeweg naar
Indië met zich zou medebrengen.
Derhalve was de regeering te
Londen wel genoodzaakt, een
overwinning van Franco zooveel
mogelijk te gaan tegenwerken.
En hoe minder rood de Spaan
sche regeering nu is des te mak
kelijker krijgt natuurlijk de En
gelsche politiek het, daar zij dan
minder rekening behoeft te hou
den met anti-roode stroomingen.
Het doel van de Engelsche en
Fransche politiek staat vast:
men wil verhinderen, dat een
bepaald territorium tot militair
steunpunt tegen de Westersche
groote mogendheden wordt ge
maakt. Dit wil men bereiken via
den omweg „terugtrekking der
vrijwilligers", waaraan dan een
wapenstilstand vooraf zou moe
ten gaan. Over deze terugtrek
king is reeds veel gesproken.
Zelfs Duitschland heeft dit reeds
lang geleden geëischt. Waar
schijnlijk daarom klampt men
zich aan de terugtrekkings-idee
vast en voegt daaraan toe: „Na
tuurlijk is een af transport on
uitvoerbaar, zoolang er gestre
den wordt; daartoe Is een wa
penstilstand noodlg". En daar
bij zegt men: wanneer de strijd
Deze week werd de eerste spade gestoken
voor de Wereld-Jamboree, welke In Neder
land wordt gehouden.
De eerste spade is gestoken,
De eerste steen die is gelegd.
De eerste woorden zijn gesproken,
De eerste vriendschap toegezegd!
Het is een kwestie nog van wéken.
En 't groote, groote feest is daar,
Waar maanden naar yrerd uitgekeken,
We wachten onze gastenschaar!
Nu kunnen we weer eens bewijzen.
Al is ons landje ook maar klein,
Hoe Holland wat men steeds mocht prtjsen
Een goéde gastvrouw blijkt te zijn!
De jeugd van alle landen samen,
In 't kleine, fiere Nederland,
Met vreemde talen, vreemde namen,
Maar één, door één-dezelfden band!
De Jamboree staat te gebeuren,
Het feest van goede vriendschapszin,
En door d ewijd-wij dopen deuren
Trekt heel de wereld, Holland in.
Weest welkom aanstonds, kameraden,
In 't landje aan de grijze zè£,
Wij zijn bezield me tgoede daden,
Neemt gij naar hier Uw vriendschap mee!
We hopen dat ons kamp mag slagen,
(We zijn al wéken toegerust)
We hopen op gezónde dagen
Van vreugdevolle levenslust!
We hopen, dat het een succès zij,
En dat in dezen, triesten tijd
Ons kamp, de wereld tot een les zij,
Een voorbeeld van.... verdraagzaamheid!
Laat óns de vriendschapsbanden sterken.
Helpt allen, allen daaraan mee,
Laat iédereen het maar eens merken.
Wij werken aan deWereldvree!!
Weest welkom aanstonds, kameraden,
In 't landje aan de grijze zee,
Wij zijn bezield met goéde daden,
Neemt gij naar hier uw., vriendschap mee:
maar eerst gestaakt ls, zullen de
partijen de wapens moeilijk weer
kunnen opnemen en zal men
vanzelf wel een weg naar vre
desonderhandelingen vinden.
Dat is intusschen niet geheel
waar. Men is het er algemeen
over eens, dat Franco zonder zijn
Italianen en Duitschers zooiets
als een veldheer zonder leger zou
zijn, terwijl voor de regeering van
Valencia de Internationale Bri
gade en de Russische specialis
ten nog slechts een relatieve be-
teekenis hebben. Terugtrekking
der vrijwilligers zou dan ook den
nederlaag van Franco beteeke-
nen. Maar nu is het niet aan te
nemen, dat Rome en Berlijn zul
len willen medewerken aan een
maatregel, welke de vernietiging
van hun beschermeling betee-
kent. Waarschijnlijk zullen deze
staten dan ook eischen, dat men
den omgekeerden weg volgt, n.1.
eerst een overeenkomst over dat
gene, wat van Spanje worden
zal en eerst daarna de regeling
van de kwestie der vrijwilligers.
Daarmede heeft men -in Londen
ongetwijfeld rekening gehouden
en dat zal ook wel de reden
weest zijn van de
dat men geen al te groote ver
wachtingen mocht koesteren
Maar tevens doet dit vermoe
den, dat Engeland nog meer
pijlen op zijn boog heeft, om dit
doel te bereiken m.a.w. dat men
het straks met een andere me
thode zal probeeren en dat de
huidige wellicht slechts toege
past is, om de wereld eerst eens
met de ideeën wapenstilstand en
einde van den oorlog vertrouwd
te maken.
Hoe intusschen de definitieve
oplossing, waar naar men op het
oogenblik ongetwijfeld streeft, er
uit zal zien, valt nog onmoge
lijk te zeggen. Anderzijds is het
wel zeker, dat er op het oogen
blik door de deskundigen van
bepaalde Europeesche ministeries
aan verschillende projecten
wordt gewerkt.
Dr. Benesj, die nimmer voor
barig en bovendien steeds goed
ingelicht is, gaf in een interview
als zijn meening te kennen, dat
het waarschijnlijk tot een ver
deeling van het land zou komen.
Hij sprak daarbij zelfs de hoop
uit, dat zulks nog in den herfst
van dit jaar zou plaats vinden.
Verder hoort men ook nog al
eens spreken over een volksrefe
rendum. Onder de huidige om
standigheden zouden daartoe
echter internationale stembure-
aux onder de bescherming van
internationale troepen noodig
zijn. Indien de groote mogend
heden daartoe bereid zijn, zou
dit werkelijk de beste oplossing
zijn. Dit zijn nog slechts enkele
oplossingen, welke een einde
zouden kunnen maken aan den
oorlog die Spanje in het ongeluk
stort en als een vretende ziekte
aan Europa knaagt.
Maar aan welke theorie men
ten slotte ook de voorkeur geeft:
slechts, indien men een portie
risico op zich wil laden, zal zij
te verwezenlijken zijn. Want
terwijl meer en meer duidelijk
wordt, dat er met Duitschland
over deze kwestie valt te praten,
begeert Italië nog steeds de
Spaansche vrucht voor zich. Het
is ook dit land, dat zich zonder
verlies aan prestige moeilijk uit
Spanje kan terugtrekken. Wil
men dus den vrede herstellen,
dan zal er naar alle waarschijn
lijkheid een oogenblik komen,
waarop men zonder risico op
zich te nemen niet verder komt.
Maar neemt men eenig risico op
zich, dan zal dit ongetwijfeld
goed werk kunnen verrichten.
