m
Jutters zwalken
langs het strand»
W. N. NIEUWENHllIS
Jongens ondergoed.
Heeft U toekomst-wensen?
Sluit dan een Levensverzekering bij
LENSSEN!
Plaatselijk nieuws.
Loodgieter - Electriciën
Welke datum is voor U?
UIT CROMWELL'S TIJD.
ZUIVER WOL.
ALLE MATEN.
J. HOPPENBROUWERS
v. Weedestraat 44 naast de Apotheek.
HERBILLON knippatronen voorradig.
De oeroude drift tot jutten „Het
strand is ons terrein". Kerels op
het strand bij storm en kokende zee.
Terwijl een zware storm over stad en land
gierde, heeft een onzer verslaggevers met
een ras-echte jutter een zwerftocht ge
maakt langs het met schuim bedekte
strand. Uit zijn artikel blijkt, dat, wanneer
de kustwachter de stormbal heeft gehesen,
het juttershart nog even fel gaat kloppen
als weleer.
„Ik zei gisteravond nog tegen mijn man:
„Blijf nou toch liggen, wat moet je er weer
uit doen; om zes uur is het weer dag voor
jou."
Vrouw Bakker schudt het hoofd, nodigt
mij dan vriendelijk: „Nog een bakkie, me
neer?" „Nou moeder, laten wij er nog een
nemen, op de goeie afloop. Apropos, komt
dit heerlijk spul van strand?"
Een deur kraakt open en daar staat mijn
ouwe vriend Kees. Handdrukken en com
plimentjes: „Man, je bent nog geen draad
veranderd, sinds onze laatste strooptocht
van een dikke tien jaar geleden."
Als Kees zijn avondmaal naar binnen heeft
gewerkt, zijn pijpstopkunst met gretig ge
smak aan de practijk heeft getoetst, vraagt
hij met iets triumphantelijks in zijn stem:
„Hoor je 'm? Dat zal een ruwe zee wezen."
Jutterij om den brode.
Daar gaat-ie dan. Als een span paarden,
dat al jaar en dag naast elkander in het
tuig heeft gestaan, tornen wij naar het
auidwesten. En Kees vertelt: „Waar wij
nou lopen kijk uit, een greppel lag
vroeger nog allemaal heide. Winterdag ging
mijn vader die heide steken. De bakker van
het dorp betaalde drie stuivers per vracht,
maar je kreeg geen cent in handen, je
moest er brood voor nemen, die was er ach
ter, he. Man, in deze streek werd winter
dag grote armoe geleden. De boeren be
taalden je hoogstens twee kwartjes per dag,
meer konden zij niet geven, want de duin
schapen gingen voor een appel en een ei
van de hand. Mijn vader weet er nog van,
dat de schipper ze alleen mee wilde nemen
onder conditie, dat hij de helft van de op
brengst-ter-markt in zijn zak kon steken.
Het is wel gebeurd, dat de boer in Leiden
bij zijn hok vandaan liep om het marktgela
niet te hoeven betalen. Hij had het niet.
In die jaren kwamen hier Duitse maaiers
werken voor een gulden per dag plus de
kost. Je snapt, dat er toentertijd heel wat
lui de ganse lieve dag langs het strand
zwalkten. Met de jutterij viel allicht meer
te verdienen dan met de schop in het boe
renland. Toen was het met iedere storm
raak, in de tijd van de zeilschepen. Die
trawler uit IJmuiden, die hier een half jaar
op het strand heeft gezeten, had het nog
wel honderd jaar uitgehouden, maar die
houten dingen van vroeger sloegen meestal
meteen tot gruis. Dan lag het strand be
zaaid."
Deklast over boord.
„Is het tegenwoordig niets meer met het
vak gedaan, Kees?"
„Nou, niks,niksVoor een vliegende
storm hebben ze nog altijd respect, dan
laten ze de deklast wel eens over boord
gooien. Twee jaar geleden spoelde hier zo
veel hout aan als ik nog nooit bij elkaar
heb gezien. Ik heb het meer meegemaakt,
dat de strandvonder het niet kon verrijden.
Dan moest het ter plaatse worden verkocht.
In de oorlog kwam het publiek daar niet
aan toe, want alles moest naar de bunkers".
„Het strand bezaaid, zeg je. Dat was een
gouden tijd voor de burgemeester. Maakt
de strandvonder het jullie erg lastig of 1
gunde hij een ander ook een schrootje?"
„Neen, die sinjeur is niet makkelijk en dan
moet je weten, dat hij vroeger zelf haantje
de voorste was, wanneer er wat te jutten
viel. Bij lichte maan net als nou zette
hij vijftien jutters op de bon. Hij achter
volgde je soms tot diep in de polder. Dat
is niet fair, als je de duinen uit bent moet
hij je met rust laten. Later heeft-ie er heel
wat over moeten horen, want boeten van
twintig tot vijf-en-twintig gulden waren
toen hele bedragen."
Er zullen er verscheidenen verbaliseerd zijn,
want jullie kunt het toch niet laten."
„Ja, in mijn vaders tijd had feitelijk een
ieder met de strafrechter te doen gehad.
Toen twee broers, die samen een klein boer
derijtje beheerden, met een kist rum vast
liepen, gingen zij ieder om de beurt op
rijkskosten logeren, want het bedrijf moest
doorgaan
„Je sprak daar van rum".
Rum onder de vloer.
Vijftien jaar geleden dronk het hele dorp
dat goedje. Ik had het begraven onder de
vloer van mijn schuurtje, maar dat zat daar
ook al niet veilig meer toen ze Piet van
Klaas te pakken kregen, want die had het
ook in de grond verstopt. Bij Jaap van Wil
lem vonden ze een kist met flessen onder
het stro in het varkenshok. Dat was een
herenboer, maar hij kon evenmin van het
strand blijven, zie je. „Hoeveel krijg je van
me?" vroeg Jaap, want hij wou liefst met
een afdokken
„Dus het jutter was een sport voor die col
lega."
„Tegenwoordig is het voor iedereen in
hoofzaak sport. Mijn zoons gaan veel lie
ver te jutten dan naar b.v. een feestavond
met-bal-na."
Zilveren wolken jagen langs de bleke maan.
Hier vindt men nog de grote romantiek.
Zoevend gaat de wind door de wiegende
helm beneden in het dal, maar hij raast om
de hoge duintoppen, hij graaft dieper en
dieper in de duinpannen, welker steile wan
den lange schaduwen in het witte zandtapijt
toveren. Een konijn springt zig-zag weg.
Dan bereiken wij de zee.
Is dit hetzelfde water, waar wij zomerdag
de malste capriolen maakten in de ruste
loze branding? Wie heeft de moed zich nu
te meten met deze kokende zee, die ook mij
voor een popelende jutter houdt? Een jut
ter, die al blij is met een stevige balk. Een
balk, die naar het strand is gehuppeld om
rust te vinden naast een roestige mijn, een
half vergane mand, die door Kees onderste
boven wordt gekeerd. En zo vinden wij keer
op keer voorwerpen, die de zee heeft prijs
gegeven, maar er is weinig van onze ga
ding bij. Vlokken schuim vluchten land
waarts, blijven lillend hangen in de brede
rietschermen. Schuim in een krans om hét
lichaam van een dode vogel, schuim in een
onmetelijk lange sjerp als een vette grens
lijn tussen water en land.
Zo is dit volk.
Wij zwerven verder. Kees bukt en bukt, het
vrachtje in de grote jutezak gaat wegen.
Hij slingert hem van zijn nek, als hij een
knaap van nauwelijks twaalf jaar oud met
een zware balk halverwege de duinrand ziet
ploeteren. Kees kent zijn plicht als broeder
van het gilde
„Zulk weer moeten tvij nog een poosje hou
den," roept de kleine baas en dit komt uit
de grond van zijn hart.
Als ik later weer thuis ben en terugdenk
kan mijn tocht, weet ik eens te meer, hoe
veel ik houd van deze zee, deze storm, dit
strand envan deze mannen.
Voor mij ligt een werkje, getiteld: „De Bur
gemeester-strandvonder." Ik lees: De bewo
ners van de Noordzeekust zullen drenke
lingen redden, onderdak verschaffen en ver
zorgen, ja zelfs zonder enige aarzeling in
de reddingsboot plaats nemen en hun leven
in de waagschaal stellen om de schipbreu
kelingen te redden, maar een balk, een ton,
die aanspoelt, eigenen zij zich zonder gewe
tensbezwaar toe."
Ja, zo is het volk van de Nederlandse kust.
Eeuwig zingt de zee, eeuwig is de jutterij,
die zich nimmer aan banden zal laten leg
gen. „Want het strand is ons terrein." Het
is de stem, de hartekreet van een oer-oud
geslacht, even sterk als de bulderende zee,
die „Kees" en zijn makkers tot mannen
heeft gemaakt.
Van Weedestraat 29 Soestdijk
MIDDENSTANDSBANK.
Het jaarverslag over 1947 van deze in
stelling is verschenen:
Hoewel de bedrijfsresultaten opnieuw
zeer gunstig kunnen wordtin geinioemcb
is het -saldo der winst- en verliesreke
ning iets lager dan in 1946*
Als gevolg van het teruglopen der loro-
gelden en vajn de vermindering vajn het
uitstaande cr edict» alismede van cie vier-
laging der rente voor schatkistpapier wa
ren de rentebaten lager. Dieze teruggang
kon echter vrijwel worden gecompen
seerd door een stijging der provislie,-in
komsten.
Daar een extra-dotatie aan het pen
sioenfonds ditmaal niet nodig is, kan de
winst- en verliesrekening wordefn afge
sloten met een voordelig saldo van
751.353,51- tegen f 798.091,99 over 1946.
Besloten werd van het wins'tsaldo te
bestefrimen:
voor toevoeging aan het
reservefonds f 168.000.
voor versterking van de
bouwreserve f 200.000,
voor versterking van de
reserve tegen bedrijfsrisico's f 139.103,51
Totaal f507,103,51.
Voorgesteld wordt van het restant ad
f244.250.5°o dividend uit te keren
op de preferente en op de gewcmie aande
len. Hiervoor is f84.250.nodig. Ver
der wordt voorgesteld van de uitstaande
oprichtersbewijzen 1200 stuks uit te lo
ten en betaalbaar te stellen miqt f 100-
per stuk.
ADELIJKE DELINQUENTE.
De 4e Kamer van het Utrechts Tribu
naal deed Donderdag j.T. uitspraak iin het
hoger beroep, door ireuie Johanna A.
M. von Schmidt auf Altenstadt ingesteld'
tegen de uitspraak van de 5e Kamer vani
hetzelfde Tribunaal, waarbij verdachte
wegens haar politieke misdragingen in
bezettingstijd tot f1000.boete werd
veroordeeld.
De 4e Kamer handhaafde de opgtelegde
straf, maar bracht een kleine wijziging in
de bepalingen omtrent de teruggave van
het beheer van het vermogen van de
freule.
Van Weedestr. 23 Tel. 2577
NIEUWE AANWINSTEN DER
R.K. OPENB. LEESBIBLIOTHEEK.
ROMANS:
M. BranfJ - 't Geheim van Happy Valley.
Gooper - 'De prairie.
A. Cronin - De cïtadel-
A. Cronin - De sleutels v. h. Koninkrijk.
G. Gorris - De kroniek van „de Pappel-
hof'.
M. Heesters Kempenaar - Om de heb.
A. Moorehead - Eclipse.
A. Pierce - De ijzeren wieg.
P. Purcell - Ester Hanrahan.
L van Wijk - Margriet.
STUDIE:
H. Aukes - Titus Branösma-
E. Curie - Madame Curie.
D. Erasmus - Lof der zotheid.
R. Fetherstonaugn, - De politie der
wildernis.
Kravchenko - Ik verkoos de vrijheid.
J. Leclerq - Mystieke en Apostel (de
H. Catharina van Siefnna).
F. v. d. Me/er - Catechismus.
H. Mooij - Naar Groe'nland met de
Frankendaal.
I. Wedgwood, Willem de Zwijger.
JEUGD:
A. Couwenbeek, - Vlammen in de
Poolnacht. J. 14-16.
F. v. Dungan - De eer v. d. vlag. J 16-18.
R. v. 't Heem' - Bon maand in 'n drijvend
hotel. M. 12-14.
UITREIKING BONKAARTEN 804,
TEXTIELKAARTEN V A 804 EN
SCHOENENBONNEN.
Bovenstaande kaarten en bonnen wor
den uitgereikt tegen inname'van de iji-
wisselingsbon van de lopende bonkaart
met overlegging van de stamkaarten en
inlegvellen.
De inwisselingsbonnen moetein afge
knipt worden aangeboden.
De uitreiking heeft plaats in het gemeen
tehuis voor hen wier geslachtsnaam be
gint met de letters:
ZELFVERZORGERS.
H t.m, P. op Woensdag 10 Maart.
R t.m. Z op Donderdag 11 Maart.
Publicaties over de uireiking van bon
kaarten zullen niet meer verschijnen.
Aan de achterzijde van de bonkaarten op
de inwisselingsbcn wordt vermeid, wan
neer nieuwe bonkaarten dieincin te wor
den afgehaald.
Tof nader ordtr zuilen er gaein schoanen-
bonncm voor verjaardag worden uitge
reikt.
Cachets (Mijnhardtjes)
Bij kou, griep en pijn, zullefa zij Uw
snelle helpers zijn. Doos 6 st. 30 ct.
P. Hens. - De buren. M. 14-16.
M. v. d- Heuvdl - Ankies tweelingzusje.
M. 12-i4.
J. v. Hulzen - De avontuurlijke reïzeni
van een scheepsdokter. J. 16-18
A. v. Kampen - Ketelbinkie s stuurmajis-
tïjd- J- 16-18.
J. Kruijsman - Bob Vredeveld wordt man.
J. 16-18.
B. Otfc{n - Staat dan in de Vrijheid.
M. 16-18.
M. Schröder - Lentewolken. M. 14-16.
BEROEP OP ONDERWIJZERS.
Het gemeentebestuur hoeft aan de leer
krachten der diverse scholien in deze ge
meente oen schrijven doen toekomen,
waarin aandacht wordt gevraagd voor de
de gedragingen van de jeugd builen het
schoolverband. De medewerking van de
onderwijzers wordt verzocht om de
schoolieugd er van te doordringen, dat
zij zich onthoudep moet van beschadiging
en vernieling van de aanplant :tn de
plantsoenen e.d.
In de laatst gehouden gemeenteraadsver
gadering is op het soms onbehoorlijke
gedrag van de jeugd gewezen en werd
aan het gemeentebestuur verzocht op hef
onderwijzend personeel een dergelijk be
roep te doen.
STUDIECLUB VOOR
PARAPSYCHOLOGIE.
Voor een goed bezette zaal hieM de
heer Van Raai te, assistent van Dr. ten
Haeff, in „Religie en Kunst-' een voor
dracht over zuivere of bedriegejijkie hel
derziendheid. Spreker vertelde over hel
derziendheid in de ruimte, in de toe
komst en in het verleden,, over psycho
metrie, over para normale diagnose cjiz^
alles van wetenschappelijk standpunt
bezien.
Na de pauze werd er gelegenheid gege
ven vragen te stellen,, waarvan een ruim
gebruik werd gemaakt; wel een bewijs,,
dat veler gedachten uitgaan naar de on
geziene dingen- in het le ven. Het was
een leerzame avond, die de belangstellen
den gaarne door meerdere avonden ge
volgd zien.
TERUG NAAR DE HEIMAT.
In onze gemeente werd een Duitser, L.
W. genaamd, die illegaal over de grens
v/as gekomen, aangehouden,. Met spoed
moest hij „Der Weg zurück
GEVONDEN VOORWERPEN.
Brii in etui, br. wollen linker handsch.,
donkerr. herenportemojnnaie iinh. f 0.55,
d--bl. jongens overjas, wit kLnderwanfje,
nikk. schaatsen, vulpotlood, bL dames
muts, twee aaneen gebonden sleutels, br.
leren portemonnaie inh. f 1.77, kolepikaart,
stempel, br. ceintuur, 5 zilverbons vap
fl-paar gr. sokken, paar beige kin
derkousen, gecombineerde snoep- en ta
bakskaar f, herdershond (reu), wieldop v.
Chevrolet, d.-br. wanten, d.-br- geki-
dubb. rijwieltas m- ring, handwarmer.
1 rVt-,
il ^rrr^. i
A»"1!/ -t
80. Enige spionnen besloten qans fa on
derzoeken, waar het meisjle heen ging en
zonder dat Mary het vermoedde, werd
ze thans bespied door enige mannen ve*>
Cromwell's geheime leger.
81. De winkeliers, die reeds begrepen
wat er gaande was, durfden niet te
waarschuwen; ze konden trouwens niet
meer helpen; Mary zat in het net qn
zou dit op de terugreis ervaren.
82. Want vlak bij huis, hoorde ze hoef
slagen naderen. Omziende zag ae enige
onbekenden naderbij kome». Mafy ver
moedde, dat het vijanden waren en
wachtte af. Spoedig was ze in gehaald.
