Amersfoort en Omstreken
1873.
No. 87.
Zaterdag* 23 Augustus.
Uitgever: A. M. SLOTHOUWER,
Uren van vertrek der algemeene Communicatie-middelen voor Amersfoort.
WDÏKELVEREENIGINGEN.
WEEKBLAD
VOOR
Dit Blad verschijnt des Zaterdags namiddag.
Abonnementsprijs voor Amersfoort per 3 maanden 0.73.
Franco door het geheele Kijk0,85.
Afzonderlijke nummer7'/o Cent.
Boekhandelaren en Postdirecteuren nemen bestellingen aan.
TE AMERSFOORT.
Advertentiën van 15 regelsƒ0,50.
Iedere regel meer0,10.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen door den belanghebbende in
persoon bezorgd0,25.
Zomerdienst aangevangen 15 Mei ÏÖT'S.
Vertrek van Amersfoort naar Utrecht: NEDERLANDSCHE CENTRAAL-SPOORWEG. Vertrek van Amersfoort naar Zwolle
7,44 aank. Utrecht 8,20, Amsterdam 9,25, Rotterdam 9,40, 's Hage 9,45.
11,1 (sneltr.) 11,30, 12,30, 12,40, 12,50.
2.17 a a 3,2, a 4,25, a 4,354,50.
3.18 (sneltr.) 4,7,35, 7,45, 7,55.
8,18 8,55; 10,5, 10,20, 10,25.
DILIGENCEDIENST J. FLOOR OP AMSTERDAM.
Vertrek van Amersfoort 1,30 uur nam., van Soestdijk 2,30 uur, van Baarn 3
uur, Ecmncs 3,30 uur, aank. Amsterdam 6 uur.
Vertrek van Amsterdam 8,30 uur voorn., aank. te Amersfoort 1 uur nam.
DILIGENCEDIENST OP BARNEVELD.
Uit Barneveld vertrek 9 uur 's morgeus op de eerste treinen.
Uit Amersfoort 9 's avonds na aank. der laatste treinen.
8,49 vertr. v. Utrecht 8,15, aank. Zwolle 10,38, Groningen 1,50, Leeuwarden 1.57.
9,43 (sneltr.) 9,15, 11,8, 1,50, 1,57.
1,34 12,45, 4,-, 8,50, 8,10.
6,16 (sneltr.) 5,50, 7,44. t, 10,10,
8,59 a a a 8,20, ,i a 10,52.
DILIGENCEDIENST OP MAARSBERGEN.
Uit Amersfoort 6,45 's morgens op de trein van 8,31 naar Arnhem (aank. 9,40 uur)
en van 7,51 naar Utrecht (aank. 8,35) en 3 uur 's middags op de trein van 6,
naar Arnhem (aank. 7,3.)
Uit Maarsbergen 10,15 uur 's morgens na aank. der trein van 10,11 uit Arnhem en
8,25 uit Utrecht eu 8,30 uur 's avonds na aank. der trciu van 8,15 uit Arnhem.
Het Dut vaD deze soort van vereenigingen
voor den werkman meer in 't bijzonder en
ook voor den kleinen burgerstand in liet
algemeen is genoegzaam erkend en behoeft
niet meer te worden bewezen, in Duitsch-
land bestaan er reeds houderden, en in Enge
land, alwaar zij het eerst zijn ontstaan, is
haar aantal nog veel grooter.
Ook in ons land zijn er reeds enkelen opge
richt, zoodat op het eerste coöperatief con
gres, dat dezen zomer te Utrecht gehouden
werd, er uit verschillende plaatsen van ons
vaderland afgevaardigden van zulke vereeni-
giugen bijeen waren gekomen om hunne
belangen te bespreken en maatregelen te be
ramen, waardoor zij elkander nuttig konden
zijn. Op dit congres werd ook eene commis
sie benoemd om de zaak der winkelvereeni-
gingen bevorderlijk te zijn en de oprichting
van meer dergelijke inrichtingen zooveel
mogelijk in de hand te werken, door het ver
strekken van inlichtingen en het geven van
de noodige aanwijzingen. Hoe zulke veree
nigingen zijn ingericht, en hoe zij werkzaam
ziju, kunnen wij het beste duidelijk maken
door te beschrijven, hoe meu daartoe in Delft
is te werk gegaan en hoe de vereeniging al
daar ontstaan is.
FEUILLETON.
DE KOMEET.
I.
In 't vorige jaar, juist voor de carncvalsfeêstcn ver
spreidde zich in Huneburg het gerucht, dat de wereld zou
vergaan. Doctor Zacharias Piper uit Colmar was de eerste,
die dit onpleizierigc bericht verspreiddehet stond te le
zen in „de kreupele bode", in „de volmaakte
Christen" cn in wel vijftig andere almanakken.
Zacharias Piper had berekend, dat op Vastenavond een
komeet uit den hemel zou neêrkomcn, met een staart van
vijf en dertig millioen mijlen langdat die staart uit ko
kend water zou bestaan en zich over de aarde zou uitstor
ten, zoodat de sneeuw van de hoogste bergen zou smelten,
de boomen zouden verzengen cn de menschen zouden ver
branden.
't Is waar dat een brave Parijzer geleerde Popinot
heette hij naderhand schreef, dat de komeet ongetwij
feld zou komen, maar dat haar staart uit zulke ijle dampen
zou bestaan, dat niemand er eeuigen hinder van zou heb
ben; dat dus iedereen zich maar rustig met zijn eigen za
ken moest bemoeien, en dat hij voor alles instond.
Heel wat menschen lieten zich door die verzekering ge
ruststellen.
Maar ongelukkig hebben we in Huneburg eene oude spin
ster, die Maria Finck heet, cn die in het Drie-Potten-
straatje woont, 't Is een klein, oud vrouwtje, met witte
haren en een erg gerimpeld gezicht, en de menschen hebben
de gewoonte, haar in lastige omstandigheden om raad te
vragen. Ze huist in een laag kamertje, waarvan de zolder
versierd is met beschilderde eieren, roode en blauwe linten,
vergulde noten en duizend andere zonderlinge voorwerpen.
Ze draagt zelve een ouderwetsche japon met groote plooien
Er bestond aldaar eene werkmansvereeni-
ging, opgericht in het jaar 1870, en voorna
melijk bestemd om aan de werklieden eene
aangename gelegenheid tot uitspanning en
tevens tot ontwikkeling van den geest te
verschaffen. Deze vereeniging houdt eiken
Zaterdag avond eene gezellige bijeenkomst,
alwaar van tijd tot tijd voordrachten door
onderscheidene sprekers over verschillende
onderwerpen worden gehouden.
In het laatst van het voorjaar werd op een
dezer avonden eene voordracht over winkel-
vereenigingen gehouden door Mr. A. Kerdijk,
die dit jaar het groote coöperatieve congres
te Newcastle in Engeland had bijgewoond
en zich opgewekt gevoelde om deze zoo nut
tige inrichtingen ook hier te lande door
woord en daad te bevorderen.
Deze voordracht werd met veel belang
stelling aangehoord en maakte de aanwe
zigen bekend met de ware grondslagen voor
zulk eene vereeniging. Deze komen hierop
neer
Elk die lid wordt brengt in wekelijksche
bijdragen van f 0.25 eene som van f 5 bijeen,
die hij in de kas der vereeniging stort. Hij
wordt daardoor aandeelhouder en verkrijgt
aanspraak op een gedeelte van de winst, die
de vereeniging behaalt door een winkel van
grutters- en kruidenierswaren, welken zij
en eet niets dan krakelingen, hetgeen haar in den omtrek
een groot gezag geeft.
Maria Finck kon zich volstrekt niet vercenigen met de
meening van den braven en eerlijken Heer Popinot. Zij
hield het integendeel met Zacharias Piper en zeide
„Bekeert u en bidtdoet boete over uwe zonden, en doet
wel aan de kerk, w ant het einde is nabij, het einde is nabij!"
Achter in haar kamertje was een prent te zien van de hel,
waarheen de menschen afdaalden langs* een met rozen be
strooid paddansende gingen zij daarheen, de een met een
flcsch, de ander met een ham, een derde met een rist worst
jes in de hand. Een muziekant met linten op zijn hoed
speelde op de klarinet om hen onderweg op te vroolijken
niet weinigen omhelsden hun buurmeisjes, en al die onge-
lukkigen naderden zorgeloos een vlammenden oven, waar
reeds de eersten hals over kop in neertuimelden.
Stel u de gedachten voor van elk fatsoenlijk mensch, bij
het zien vau die prent I Niemand is zóó braaf, of hij heeft
toch een zeker aantal zonden op ziju geweten, cn niemand
kan zich vleien, zoo maar dadelijk aan |de rechterhand des
Hecren te mogen zitten. Neen, men moest al erg verwaand
wezen, om zich te verbeelden, dat de zaken zulk een loop
zouden nemen, dat zou een tceken van een zeer verdoe
melijke hoovaardigheid zijn geweest. En daarom zeiden de
mcesten
„Wij zullen aan den carneval niet meedoenwij zullen
den vastenavond boetedoende doorbrengen."
Nooit van zijn leven had men zoo iets gezien. De kapi-
tein-plaatskommandaut cn zijn adjudant eu al de onderoffi
cieren van de derde compagnie van het regiment, dat
in Huneburg lag, waren volkomen wanhopig. Met alle voor
bereidselen voor het feest, de groote zaal van 't gemeente
huis, die zij met mos en wapentrophaeën hadden versierd,
het orchest, dat zij hadden opgeslagen, het bier, het kirsch-
wasser en de bisschop die zij besteld hadden en alle verver-
schingen zouden zij voor niets blijven zitten, omdat de da-
zal openen, zoodra de genoegzame gelden
zijn bijeengebracht. In dien winkel wordt
enkel a contant geld verkocht, en ieder die
aandeelhouder der vereeniging is, krijgt aan
het einde van het jaar een aandeel in de winst
van dien winkel naar evenredigheid van het
geen hij heeft gekocht. Ieder aandeelhouder
heeft dus belang om in den winkel van zijne
vereeniging te komen 1° omdat hij dan zeker
is goede en zuivere waar te krijgen, 2° om
dat hij dan nimmer in schuld geraakt, 3°
omdat hij aan het einde van het jaar nog een
deel van de winst krijgt, die door den winkel
is behaald. In den winkel wordt verkocht
tegen de gewone prijzen, en zij die geen aan
deelhouders zijn kunnen daar even zoo koo-
pen maar krijgen natuurlijk geen aandeel in
de winst.
Ook in Amersfoort zoude zulk een winkel
zeker voor velen eene groote weldaad zijn.
Velen toch die thans gewend zijn om te bor
gen, en daardoor altijd meer achteruitgaan,
zouden, wanneer zij eenmaal aandeelhouders
van zulk eene vereeniging zijn geworden,
voortaan in den winkel hunner vereeniging
gaan koopen, en daardoor tevens de kans
krijgen van aan het einde van het jaar nog
een kleine winst te behalen, des te grooter,
naarmate zij in dien winkel hebben gekocht.
Er zijn natuurlijk voor zulk eene vereeni-
mes van de stad van dansen zelfs niets meer wilden hooren
spreken.
„Ik ben niet kwaad van natuur," zei de sergeant Du-
chêne, „maar als ik jelui Zacharias Piper te pakken kreeg
zou hij er van lusten
Met dat al waren toch Daniël Spitz, de gemeentesecreta
ris, Jéröme Bertha, de zoon van den postdirecteur, Dnjar-
din, de gemeente-ontvanger, en ik het ergst teleurgesteld
van allen. Acht dagen van te voren waren wc naar
Straatsburg gereisd, om ons costumes te huren. Oom Tobias
had mij zelfs vijftig francs uit zijn zak gegeven, opdat ik
niets zou behoeven te ontzien. Ik had daarvan bij jufvronw
Dardenai, onder de kleine arcades, een pierrot costuum uit
gezocht. Dat is een soort van wit hemd, met breede plooien
en lange armen, met knoopen in den vorm van uien, en zoo
groot als een vuist, die van de kin tot aan de knieën door-
loopen. Men draagt daarbij een zwart calotje, en als men
zijn gezicht met blom wit maakt, een langen neus, holle
wangen en llinke open oogen heeft, ziet het er prachtig uit.
Dujardin had, omdat hij zoo 'n dikken buik heeft, het
kostuum van een Turk genomen, dat van boven tot onderen
geborduurd wasSpitz had een Polichinel-pak, van duizend
roode, groene cn geele lappen, met één bult van voren en
één van achteren, en een grootcn gendarmensteck achter op
zijn hoofd't was onmogelijk iets mooiers te bedenken
Jerome Bertha moest een wildeman verbeelden, met papc-
gaaienveeren op zijn hoofd. Wc waren vooruit zeker, dat
al de meisjes haar sergeanten zouden laten loopen, om met
ons te komen dansen.
En als men nu zulke onkosten gemaakt geeft, aan te zien,
dat alles naar den duivel gaat door de schuld van een mal
oud wijf of van een Zacharias Piper is dat niet genoeg
om aan het hcele menschdom een hekel te krijgen
Maar wat zullen we er aan doen? De menschen blijven
altijd dezelfden cn de gekken zullen all ijd de kaart krijgen.
(Wordt vervolgd.)
